Tíminn - 25.11.1978, Blaðsíða 6

6

Laugardagur 25. nóvember 1978
f$8!Mng
■Ctgefandi Framsóknarflokkunnn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurósson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og' auglýsingar Siðumúla 15. Sími
86300.
Kvöldsfmar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i iausasölu kr. 110.00. Askriftargjald kr. 2.200 á
mánuði. Biaðaprent h.f.

Erlent yfirlit
Sambúðin miiii þýzku
ríkjanna fer batnandi
I samráði við
launastéttirnar
í samstarfsyfirlýsingu Alþýðubandalags, Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokksins um stjórnarmynd-
un segir m.a. á þessa leið:
„Rikisstjórnin mun leggja áherzlu á að komið
verði á traustu samstarfi fulltrúa launþega,at-
vinnurekenda og rikisvalds,sem miði m.a. að þvi að
treysta kaupmátt launatekna, jafna lifskjör og
tryggja vinnufrið.”
í þessum orðum samstarfsyfirlýsingarinnar felst
það að rikisstjórnin muni i lengstu lög vinna að
lausn efnahagsmálanna i samráði og samstarfi við
umræddar stéttir og þá einkum launastéttirnar.
Tveir stjórnarflokkanna, Alþýðuflokkurinn og Al-
þýðubandalagið,höfðu gert það að höfuðmáli sinu i
kosningabaráttunni að náið samstarf yrði haft við
launastéttirnar. Alveg sérstaklega hafði Alþýðu-
flokkurinn lagt áherzlu á svonefndan kjarasáttmála,
sem yrði að byggjast á samþykki launastéttanna.
Framsóknarflokkurinn hefur jafnan talið nauðsyn-
legt að hafa sem nánast samstarf við launþegasam-
tökin. Þvi var eðlilegt að rikisstjórn þessara flokka
legði slika áherzlu á það i samstarfsyfirlýsingu
sinni og greint er hér að framan.
Þegar útreikningur um visitölubætur þær, sem
bæri að greiða 1. desember samkvæmt gildandi
kjarasamningum, lágu fyrir,var öllum ljóst,að þær
voru meiri en atvinnuvegirnir fengu undir þeim ris-
ið með nokkru móti. Þær áttu að verða hvorki meira
né minna en rúm 14% kauphækkun. Staða atvinnu-
veganna er að flestra dómi þannig,að raunverulega
þola þeir nú ekki neina kauphækkun að ráði/að und-
anskildum örfáum greinum þeirra.
Það var i samræmi við þetta.að Framsóknar-
flokkurinn taldi rétt að freista þess að ná samkomu-
lagi um,að greidd kauphækkun nú yrði ekki nema
3,6%, en launþegum bætt álika upphæð eftir öðrum
leiðum. Það gaf nokkrar vonir um að hægt yrði að
draga úr vexti verðbólgunnar og tryggja launþeg-
um þannig bætt kjör i framtiðinni, ásamt atvinnu-
öryggi.
Um þetta náðist ekki samkomulag. Launþega-
hreyfingin vildi ekki fallast á þetta. Eftir nána at-
hugun á þvi.sem hún myndi að likindum geta sætt
sig við, bar ólafur Jóhannesson forsætisráðherra
fram þá tillögu að kauphækkunin yrði 6%,en 8% yrði
bætt upp með öðrum hætti. Á þetta féllust hinir
stjórnarflokkarnir,en ósamkomulag varð hins veg-
ar um ýmis önnur atriði. Um þau hefur verið rætt
siðan. Þegar þetta er ritað,virðast horfur á að þær
deilur geti jafnazt að sinni.
Þótt 6% kauphækkun sé mikið álag fyrir atvinnu-
vegina, er hún þeim þó stórum léttbærari en 14%
kauphækkun hefði orðið. Óneitanlega hefur þvi
náðst hér verulegur ávinningur. Hann er hins vegar
ekki svo mikill.að hægt sé að vænta þess að ekki
þurfi að gripa til ýmissa ráðstafana til að tryggja
rekstur atvinnuveganna og atvinnuöryggið. Þess
vegna má reikna með nýjum vanda 1. marz, þegar
aftur kemur til greiðslna á visitölubótum. Timann
þangað til verður þvi að nota vel til að koma i veg
fyrir,að þá riði ekki ný verðbólguholskefla yfir. Al-
veg sérstaklega þurfa menn að átta sig á,að krónu-
töluhækkun kaupsins hvorki bætir kjörin né leysir
vandann. Kjörin verða ekki bætt á raunhæfan hátt
nema með aukinni framleiðslu og þannig komi
meira til skiptanna. En til þess þarf stórbreytta
efnahagsstefnu.
Þ.Þ.
Dregið úr einangrun Vestur-Berlínar
Þannig veröur hraöbrautin milli Hamborgar og Vestur-Berllnar.
ÞAÐ hefur veriö venja aö
borgarstjórinn i Vestur-Berlln
hafi árlega veriö kosinn forseti
Sambandsráösins (Bundesrat),
sem er eins konar efri málstofa
Bonn-þingsins. Tilgangurinn
meöþvi hefur veriö aö árétta aö
Vestur-Berlin væri hluti Vest-
ur-Þýzkalands. Vestur-Berlin
kýs nokkra fulltrúa á þingiö I
Bonn, sem eiga þar sæti meö
málfrelsi og tillögurétti,en hafa
ekki atkvæöisrétt. Borgarstjór-
inn I Vestur-Berlin hefur jafnan
veriö I hópi þeirra og hefur sú
hefö skapazt aö kjósa hann for-
seta Sambandsráös. Af hálfu
Sovétrikjanna og
Austur-Þýzkalands hefur þessu
kjöri hans jafnan veriö mót-
mælt,þviaömeöþessusé rang-
lega reynt aö árétta þaö aö
Vestur-Berlin sé hluti Vest-
ur-Þýzkalands. Þaö geröist hins
vegar aö þessu sinni, þegar
Dietrich Stobbe, núv. borgar-
stjóri i Vestur-Berlin, var kjör-
inn forseti Sambandsráösins aö
hvorki Sovétrikin né
Austur-Þýzkalami báru fram
mótmæli viö æöri yfirvöld
Vestur-Þýzkalands eins og titt
hefur veriö, heldur létu sér
nægja aö lýsa óánægju sinni viö
lægra setta embættismenn.
Samkvæmt diplómatiskum
venjum þykir verulegur stigs-
munur á þessu. Af hálfu frétta-
skýrenda er þetta taliö eitt
merki þess aö sambúöin milli
Vestur-Þýzkalands og
Austur-Þýzkalands hafi batnaö
verulega aö undanförnu og hafi
Vestur-Berlin notiö þess á ýms-
anhátt. Aö dómifréttaskýrenda
á Helmut Schmidt kanslari
mestan þátt I þessu^n hann haf i
á margan hátt gert sér far um
aö bæta sambúö rikjanna. Mest
af þvl hafi hann unniö i kyrrþey
og árangurinn ef til vill oröiö
meiri vegna þess.
ANNARS er þaö hinn nýi
samningur um langingu hraö-
brautar milli Hamborgar og
Vestur -Berlinar, sem þykir
gleggsta dæmiö um bætta sam-
búö þýzku rikjanna. Þaö hefur
mjög torveldaö samskipti milli
Vestur-Berlinar og Vest-
ur-Þýzkalands, aö aöeins ein
hraöbraut er nú milli þessara
landshluta og liggur hún aö
sjálfsögöu um Austur-Þýzka-
land. Vestur-þýzk stjórnarvöld
hafá lengi boriö fram óskir um,
aö bætt yröi viö nýrri hraöbraut,
sem lægi milli Vestur-Berlinar
og Hamborgar. Austur-þýzk
stjórnarvöld hafa jafnan hafnaö
þessu. Nú loks hefur tekizt
samningur um þetta.
Hin fýrirhugaöa hraöbraut
veröur mikiö mannvirki og full-
komnari á ýmsan hátt en hinar
frægu hraöbrautir, sem Hitler
byggöi á sinum tlma. Hraö-
brautin veröur meö fjórum
akreinum og svo hliöargreinum
eftir aö komiö er til Vest-
ur-Þýzkalands. Aætlaö er aö
hún kosti um þrjá milljaröa
dollara ogfá Austur-Þjóöverjar
Dietrich Stobbe
stóran hluta þess I sinn hlut,þvi
aö þeir munu sjá um lagningu
þess hluta hraöbrautarinnar
sem veröur innan Austur-
Þýzkalands.
Þaö vekur m.a. athygli I sam-
bandi viö þennan hraöbrautar-
samning.aö hann er geröur af
stjórnvöldum Vestur-Þýzka-
lands og Austur-Þýzkalands.
Hingaö til hafa austur-þýzk
stjórnarvöld ekki viljaö á neinn
hátt viöurkenna vestur-þýzk
stjórnarvöld sem
samningsaöila um málefni
Vestur-Berlinar. Nú hafa þeir
látiö þetta kyrrt liggja. Frétta-
skýrendur telja þetta visbend-
ingu um.aö þýzku rikin muni 1
vaxandimælisemjaum málefni
Berlinar á þennan hátt,en aö
sjálfsögöu felst ekki i þvi nein
bein viöurkenning af hálfu
Austur-Þjóöverja, en þetta er
liklegt til aö gera ýmsar
samningageröir milli þýzku
rikjanna mun auöveldari en
áöur.
HIN nýja hraöbraut.en henni
á aö vera lokiö innan fjögurra
ára,munmjög bæta stööu Vest-
ur-Berlinar og draga úr einang
run hennar. Flest samskipti
Vestur-Berlinarbúa viö
Noröur-Evrópu veröa mun
auöveldari en áöur. Feröalög
þeirra til noröurhluta Vest-
ur-Þýzkalands og skandi-
navisku landanna veröa fljót-
farnari. Fyrir atvinnulif Vest-
ur-Berlinar er mikilsvert aö fá
bættaaöstööu fyrir flutninga til
Hamborgar og þaöan. Frá
sjónarmiöi Vestur-Þýzkalands
er þaö mikilsvert. aö þetta
styrkir stööu Hamborgar sem
hafnarborgar. Þaö er lika von
Vestur-Þjóðverja aö hin nýja
hraðbraut skapi ibúum
Vestur-Berlinar aukna trú á
framtiöina og atvinnumögu-
leikaþar,envaxandibrögð hafa
veriö á þvi undanfarin ár, aö
yngra fólk flyttist þaöan vegna
þess aö þaö heföi ekki næga trú
á framtiö borgarinnar og teldu
sig fá betri möguleika annars
staöar.
Þaöeráfleirisviöum enþessu
sem Austur-Þjóðverjar hafa aö
undanförnu dregiö Ur ýmsum
hömlum á samskiptum og sam-
göngum viö Vestur-Berlin.
Vestur-Þjóöverjar hafa veitt
þeim ýmsar tilslakanir á móti.
Liklegt þykir aö Austur--
Þjóöverjar geriþetta I samráöi
viö Rússa. t þessu sambandi
vekur athygli aö fyrst komst
verulegur skriöur á samninga-
geröina um hraöbrautina eftir
aö Brésnjef heimsótti Bonn á
siöastliönu sumri og ræddi itar-
lega viö Helmut Schmidt. Rúss-
neskir valdhafar viröast nú
leggja kapp á bætta sambúð viö
Vestur-Evrópu og telja sig vafa-
laust þurfa á þvi aö halda i
sama hlutfalli og ótti þeirra viö
Kina vex en vinsamleg og vax-
andi samskipti þýzku rikjanna
eru grundvallarskilyröi fyrir
bættri sambúö austurs og
vesturs i Evrópu.
Þ.Þ.