Fréttablaðið - 22.01.2007, Blaðsíða 51

Nýtt leikrit
eftir eitt helsta
leikskáld Íra
um þessar
mundir, Frank
McGuinness,
ber heitið There
Came a Gypsy
Riding og var
frumsýnt í lið-
inni viku í
Almeida-leik-
húsinu í London
þar sem það
verður á fjölun-
um til 3. mars. Hætt er við að erf-
itt verði að ná sér í miða, bæði er
Almeida virt leikhús, sætin þar
ekki mörg, og í sýningunni leika
þær Imelda Staunton og Eileen
Atkins og þegar þeim bregður
fyrir á sviði er aðsókn jafnan
mikil. Michael Billington segir í
Guardian á föstudag að leikur
Atkins sé „breathtaking“.
Þetta er uppgjörsleikrit og
hlaðið írskum anda: Fjölskylda
kemur saman í Galway tveimur
árum eftir að 19 ára piltur gekk í
sjóinn, foreldrar, frænka og syst-
kin halda upp á 21 árs afmælisdag
hins látna. Ungi maðurinn vakir
yfir öllu sem á sviðinu gerist, svip-
ur hins látna vakir yfir öllu. Bæði
foreldrar og systkini hafa sökkt
sér í vinnu til að komast hjá sorg
sinni, en þegar frænkan dregur
upp bréf fer allt af stað.
Billington segir verkið, líkt og
mörg ný og gömul írsk verk, nær-
ast á hinu forna í írsku þjóðlífi,
dulmagninu og hjátrúnni. McGu-
inness kom fyrst fram fyrir aldar-
fjórðung og á að baki tólf frum-
samin verk, ellefu leikgerðir/
þýðingar á sígildum verkum, þrjár
ljóðabækur og að auki samdi hann
kvikmyndahandritið að Dansinum
í Lugnasa eftir Brian Friel sem er
heldur ekki laust við forneskju-
taut. Ekkert verka hans hefur
verið flutt hér en þau hafa komið
út flest í safni Methuen og eru til á
íslenskum söfnum.
Írska forneskjan
19 20 21 22 23 24 25
Nú er ljóst hvaða erlendu verk
þýdd eru tilnefnd til bókmennta-
verðlauna í Bretlandi sem kennd
eru við Independent. Í ljósi þess
að breskar þýðingar eru algengur
lykill að fjarlægum tungumálum
og skáldum sem á þeim skrifa er
tilhlýðilegt að birta listann. Þar
eru bæði langar skáldsögur og
smásagnasöfn og er listinn for-
vitnilegt þversnið af því sem ratar
í enskum þýðingum. Við fyrstu
sýn virðist aðeins ein af þessum
bókum hafa birst á íslensku,
Blinda eftir Saramago. Verðlaun-
unum er skipt milli þýðanda og
höfundar. Síðasta ár unnu verð-
launin þau Per Petterson og Anne
Born fyrir fimmtu skáldsögu hans,
sem hét Out Stealing Horses í
enskri þýðingu. En tilnefnd verk
eru þessi:
My Father’s Notebook eftir
Kader Abdolah, The Book of
Chameleons eftir José Eduardo
Agualusa, Steal You Away eftir
Niccolò Ammaniti, The Speed of
Light eftir Javier Cercas, The
Moldavian Pimp eftir Edgardo
Cozarinsky, The Story of Blanche
and Marie eftir Per Olov Enquist,
The Old Child eftir Jenny Erpen-
beck, Just Like Tomorrow eftir
Faïza Guène, Four Walls eftir
Vangelis Hatziyannidis, The Succ-
essor eftir Ismail Kadare, Stick
Out Your Tongue eftir Ma Jian,
Your Face Tomorrow 2: Dance
and Dream eftir Javier Marías,
Vienna eftir Eva Menasse, Wizard
of the Crow eftir Ngugi wa
Tihong’o, Havana Black eftir
Leonardo Padura, A Thousand
Rooms of Dream and Fear eftir
Atiq Rahimi, Seeing eftir José
Saramago, The Gaze eftir Elif
Shafak, Shyness and Dignity eftir
Dag Solstad, og Grace eftir Linn
Ullmann.
Hér eru aðeins þrjú norræn rit
á blaði og ekkert þeirra íslenskt.
Verðlauna þýdd verk
Sýningin tekur 25 mínútur í flutningi.
Miðaverð 1.450 kr.
GRALLARARNIR
Samstarfsaðili:
Forsala hefst á miðvikudag!
Sýnt í Borgarleikhúsinu. Miðasala í síma 568 8000
og á netinu, www.borgarleikhus.is
– ÖRFÁAR
GERÐU ALLT Á AKUREYRI
VITLAUST
NÚ LOKSINS Í REYKJ SÝNINGAR
AVÍK!
Miðasalan opnar kl. 13.00
– fyrstir koma fyrstir fá!
Einstakt forsölutilboð:
Þeir fyrstu 1.000 sem kaupa miða og lofa að bursta
tennurnar með Colgate fá miðann á aðeins 1.000 kr!
Sun. 4. feb. kl. 13
Sun. 4. feb. kl. 14
Sun. 4. feb. kl. 15
Sun. 11. feb. kl. 13
Sun. 11. feb. kl. 14
Sun. 11. feb. kl. 15
Sun. 18. feb. kl. 13
Næstu sýningar: 25. feb. og 4. mars.
Nú er tónlistin
úr leikritinu
komin út á
geisladisk.
Sundance-hátíðin hófst á fimmtudagskvöldið með
frumsýningu á heimildarmynd: Chicago 10 eftir
Brett Morgen sem lýsir málaferlunum sem fylgdu í
kjölfar flokksþings demókrata í Chicago 1968. Gala-
opnunin var lögð undir alls ólíka mynd: kanadíski
leikstjórinn Sarah Polley frumsýndi verk sitt Away
from Her á bandarískri fold: í aðalhlutverkum eru
Gordon Pinsent og Julie Christie.
Eins og venjulega gekk Robert Redford fram fyrir
skjöldu við upphaf hátíðarinnar og kynnti sig með
nafni. Hann er orðinn 70 ára gamall og þetta árið seg-
ist hann viðurkenna að hert sé á vali mynda fyrir
hátíðina. Fram til þessa hefur hin dæmigerða Sund-
ance-mynd verið þroskasaga. Aðeins einu sinni fyrr
hefur heimildarmynd verið opnunarmynd, sörf-lýs-
ingin Riding Giants. Reford ítrekaði enn að hátíðin er
ekki markaður fyrir nýja vöru heldur hátíð listrænna
kvikmynda. Ekki veitir af. Sundance hefur æ meir
verið að taka á sig verslunarsvipinn. Hátíðin er gagn-
rýnd fyrir að sinna vinstrisinnuðum sjónarmiðum:
„Hver sómakær maður með skynsemi er settur á bás
til vinstri af öfgasinnuðum hægri mönnum.“
Félagarnir tíu sem mynduðu upphaflega hópinn
sem kærður var fyrir mótmælin í Chicago var ein-
mitt í brennipunkti fjölmiðla þegar Redford gekk í
gegnum kynningu á Butch Cassidy and the Sundance
Kid, sem á sinn hátt var upphafið að Sundance. Leik-
stjóri myndarinnar um tíumenningana fæddist mán-
uði eftir öll lætin. Hann verður því ekki sakaður um
að vera með nostalgíu, eftirsjá, eins og margir sem
kenndir eru við „Babyboom“-kynslóðina. Fólkið sem
sprengdi skólakerfin á Vesturlöndum og hleypti öllu
í bál og brand. Hann segist vilja sýna ungu fólki nú á
tímum hvað menn voru tilbúnir að leggja mikið í
sölurnar fyrir málfrelsi og fundafrelsi. „Hvar eru
þeir nú sem væru tilbúnir til hins sama,“ spyr hann.
Engar tökuvélar voru leyfðar í réttarsalnum.
Morgan heldur sig frá aðalsmerkjum heimildar-
myndarinnar, sögumaður og talandi hausar eru ekki í
þessari mynd hans. Sagan þýtur milli mótmælanna
sem stóðu í þrjá daga og réttarhaldanna nær tveimur
árum síðar. Þekktir leikarar fara með hlutverk hinna
ákærðu: Nick Nolte, Hank Azaria og Roy Scheider
þeirra á meðal.
Þótt hinir ákærðu væru bornir sökum sem gátu
komið þeim í tíu ára fangelsi létu þeir illa í réttinum,
hæddu dómarann sem einu sinni lét binda fyrir munn
Bobbys Seale, varaformanns Svörtu hlébarðanna, í
réttarsalnum. Chicago 10 vísar til þeirra átta sem
ákærðir voru og lögfræðinga þeirra. Morgen tók að
vinna við myndina fyrir fimm árum.
Að vanda var Redford aðeins til viðtals fyrsta dag-
inn: Hann vinnur nú að kvikmyndinni Lions for
Lambs. Í henni eru raktar þrjár tengdar sögur sem
allar snerta stríðið í Afganistan. Tom Cruise leikur
þingmann, Meryl Streep rannsóknablaðamann. Verk-
efnið er hið fyrsta undir merkjum United Artists,
sem Cruise og Paula Wagner vilja vekja úr dvala.
Sundance í fullum gangi