Tíminn - 10.08.1980, Qupperneq 12

12
Sunnudagur 10. ágúst 1980.
Banri við sölu
margra sígarettu-
tegunda?
Reykir þú Prince-sigarettur?
Eöa Pall Mall? Sé svo, ráö-
leggur nefnd sú, sem fylgist
meö tjóni af völdum sigarettu-
reykinga á vegum norska rfkis-
ins, mönnum aö ganga ekki
lengra á þeirri braut. Þessar
sigarettutegundir eru meöal
þeirra, sem bannaöar veröa
innan tveggja ára, ef tillögur
nefndarinnarná fram aö ganga.
1 þeim er allt of mikiö af tjöru.
Nefndin leggur til, aö nfu siga-
rettutegundir veröi bannaöar
innan tveggja ára, og aöeins tfu
af þrjátfu tegundum sem mest
seljast nú, veröi leyfðar eftir
sex ár.
Tillögumar eru raunar
runnar frá alheimsheilsu-
ver.ndarráöinu og þær hafa
þegar hlotiö samþykki i Finn-
landi. Eigendur tóbaksverk. -
smiöja og þeir, sem hagnast á
tóbaksverslun leggjast auövitaö
gegn sllkum rikisafskiptum og
bera einkum fyrir sig valfrelsi
fólks. En þeir, sem setjá heilsu
fólks ofar slikum slagoröum
segja: — Samfélögin eru nú
oröin svo flókin, aö þaö hlýtur
aö vera skylda stjórnarvald-
anna aö stuöla aö þvf, aö þegn-
amir fyrirgeri ekki heilsu og
velferö meö röngum venjum.
Enginn leggst gegn þvf, aö
vorÖur sé staöinn um, aö skaö-
leg efni séu ekki notuö i mat-
vöru, en þegar kemur aö tjör-
unni i slgarettunum, sem þó er
hættulegri flestum efnum, sem
notuö hafa veriö i mat, rlsa
ævinlega einhverjir upp á aftur-
fæturna. Og flestir gera þaö af
þvi, aö þeir vilja ekki neita sér
um gróöamöguleika, þó að pen-
ingarnir fljóti af heilsutjóni
annarra.
Minni andstaða er þó en áöur
gegn þvi, aö sigarettupakkar
séu rækilega merktir á stööum,
þar sem fólk tekur eftir þvl, og
tilgreint, hvaöa efni eru I þeim.
Þetta hefur lika veriö gert aö
skyldu I mörgum löndum, svo
sem Svlþjóö, Þýskalandi, og
Bandarikjunum. Reynsla Svia
af þessu er sérlega góö. Meðal-
tjöruinnnihald hverrar seldrar
sigarettu þar i' landi hefur
lækkaö úr 21 milligrammi i
seytján slöan þetta var tekiö
TJALDSALAT
Sumar slgarettutegundir, þar á meöal nokkrar mjög algengar, eru
öörum hættuiegri sökum þess, hversu mikiö er Iþeim af tjöru.
Hægt er að kaupa ýmis konar krydd-
blöndur, sem cru sérstaklega ætlaðar til
notkunar við glóðarsteikingu. Þetta
blandaða krydd er bæði selt þurrt og
blandað í olíu, en þá er maturinn
penslaður með kryddolíunni fyrir
steikingu og á meðan á steikingunni
stendur. Matur sem á að glóðarsteikja,
er oft lagður í kryddlög (marineraður),
en líka má nudda þurru kryddi utan á.
Bezt er að salta matinn ekki fyrr en að
lokinni steikingu.
Hver og einn getur líka búið til krydd-
blöndu að vild eftir eigin uppskriftum
eða annarra, eða notað það krydd sem
notað er við venjulega steikingu.
Kryddolíu má einnig búa til í heima-
húsum. Bezt er að nota maísolíu og
krydda hana með enskri sósu, papriku,
hvítlauks- eða lauksalti og svörtum
pipar. Þessari grunnkryddun má svo
breyta eftir því hvað á að matreiða.
TILNOTKUNAR
ÁNAUTAKJÖr
Bætið rauðvíni, muldum grænum pip-
arkornum, tómatkrafti og örlitlum cay-
enne- eða chilipipar í grunnblönduna.
TIL NOTKUNAR
Bætið sítrónusafa eða hvítvínsediki og
e.t.v. karrý og fennikel ásamt örlitlum
cayennepipar í grunnblönduna.
Pylsur og reykt kjöt má pensla með
grunnblöndunni eða bæta hana með
sinnepi. tómatkrafti og chilisósu.
Notið olíuna með varúð í byrjun steik-
ingartímans, því of mikil olía getur
valdið því að maturinn brenni áður en
hann er gegnsteiktur, aftur á móti er
gott að pensla oft í lok steikingartímans,
til þess að fá kryddbragð og góða
skorpu.
Við glóðun myndast ekkert soð til
sósugerðar. I verzlunum fást fjölmargar
gerðir af tilbúnum sósum, sem bæði má
nota til að bera með matnum og til að
pensla með. Þessar sósur má líka hita á
glóðarristinni í íláti sem þolir vel hita-
mismun.
Slíkar sósurmá einnigbúa til á eftirfar-
andi hátt.
-3 smátt saxaðir laukar
jerusoðnirí2 msk. af
^smjöri eða matarolíu við
vægan hita. Þá er 1 dós af
niðursoðnum tómötum bætt
út i ásamt 1 glasi af rauð- eða hvít-
Jvini. 1 smátt saxaðri papriku og
1—2 mörðum hvitlauksrifjum. Soðið
við vægan hita í lokuðum potti og
kryddað með nokkrum dropum af
enskri sósu, rauðri papriku og örlitl-
um cayennepipar.
ídýfur eru líka mjög góðar. Þetta eru
kaldar kryddsósur. sem búa má til
þannig.
Hrærið saman sýrðum rjóma og ými
eða súrmjólk til helminga. Krj'ddið
með sítrónusafa. rifnum lauki, salti,
pipar og miklu af klipptum kryddjurt-
um, (steinselja, dill, graslaukur o.fl.)
Þessi sósa hæfir vel með fiski, kálfakjöti
og fuglum.
PAPRIKUÍDÝFA
/i mayonnes, V) kaffirjómi, Vi ýmir og
I—2 smátt saxaðar paprikur. Bragð-
bætt með vínediki, salti, þurru sinnepi
og mildri rauðri papriku, hæfir vel
nautakjöti, hamborgurum og fuglum.
TOMATÍDÝI-A
Blandið til helminga mayonnes og
tómatkrafti. Bragðbætið með rauðvins-
ediki. salti, rauðri papriku og e.t.v.
basilikum. Hæfir vel pylsum, reyktu
kjöti og kjúklingum.
Annað meðlæti er bezt sem einfaldast.
Bakaðar kartöflur, kartöflusalat og
margvísleg hrásalöt, bragðast sérlega
vel með glóðuðum mat.
Þegar farið er í útilegu, er gott að geta
undirbúið nestið sem best heima. Þetta
er næringarríkt pylsusalat, sem búa má
til, áður en lagt eraf stað.og geymist vel
til næsta dags í kælitösku eða matar-
kælibrúsa.
400—500 g. GOÐApylsa
5—6 soðnar kaldar kartöflur
5—6 sneiðar rauðrófur (sýrðar)
2 harðsoðin egg
1 dl. sneiddar púrrur eða Vi dl.
saxaður laukur
vinedik
vafn
matarolía
örlítið salt og pipar
steinselja (söxuð)
Skerið pylsu, kartöflur og
.egg í sneiðar og rauðróf
*' urnar í ræmur.
Hristið sósuna saman
í hristiglasi.
Blandið öllu saman
í plastboxi eða
matarkælibrúsa, kælið vel, áður en lok
er sett á.
Ljúffengt með grófu brauði og smjöri.
Berið kaffi, te eða heita súpu með.
igÖnÐNAÐARSKM) SAMBANDSINS * J
- ———
upp, en þaö segir aftur, aö fólk
foröast slgarettur meö mikla
tjöru, ef þaö getur fengiö aö vita
Auglýsið
jr
/
Tímanum
Bílbeltin
hafa bjargað
||UMFERDAR