Fréttablaðið - 10.06.2007, Blaðsíða 16

Fréttablaðið - 10.06.2007, Blaðsíða 16
S æll Jóhann. Hvernig er það, ert þú ekki að vinna í nýrri plötu? „Jú, mikið rétt. Ég er byrjaður að taka upp nýja sólóplötu og svo er ég líka að fara að taka upp með Apparat seinna í mánuðinum.“ Þegar þú hefur verið að vinna í sólóverkefnunum, hefur þú ekki yfirleitt unnið út frá einhverju skýru konsepti? „Verkið Engla- börn var náttúrlega byggt á leik- hústónlist. Þegar ég sem kvik- mynda- eða leikhústónlist vinn ég samt alltaf út frá þeirri hug- mynd að tónlistin geti staðið ein. Ég hugsa alltaf: er þetta nógu gott til að geta staðið eitt og sér? Annars finnst mér gott að hafa grunnkonsept til að vinna út frá sem er yfirleitt ekki tónlistarleg hugmynd, á Virðulegum forset- um vann ég til dæmis út frá eðl- isfræðihugmyndinni um entrópíu. Þessi hugmynd um að orka deyi aldrei heldur dreifist bara um og sé alltaf til. Þar vann ég þar með eina litla tólf takta melódíuhug- mynd sem er sífellt endurtekin en hægir á sér yfir heilan klukku- tíma. Eins og hún væri að þenjast út líkt og alheimurinn, úr einum litlum köggli. IBM-platan er svo aftur unnin út frá mjög konkret hugmynd. Þar vann ég með upptökur sem pabbi minn hafði gert með fyrstu IBM-tölvuna sem kom til landsins. Tölvan var reyndar alls ekki hönn- uð með það í huga að gera tónlist á hana en hann fann samt leið til þess.“ Er nýja platan unnin út frá ein- hverju svona konsepti? „Nei, núna er ég í rauninni í fyrsta skipti á sólóferlinum bara að taka upp lög. Þetta eru allt styttri lög sem hafa orðið til á undanförnum árum. Sum hef ég verið að spila á tón- leikum síðustu ár. Ég er búinn að taka upp strengi og orgel. Strengina með kvart- ettnum sem ég hef verið að túra með, þeim Unu Sveinbjarnardótt- ur, Grétu Guðnadóttur, Guðmundi Kristmundssyni og Hrafnkeli Orra Egilssyni. Matthías Hem- stock er með slagverk og svo eru líka rafhljóð.“ Verður platan lík hinum sóló- plötunum? „Hún verður kannski aggressívari en hinar plöturn- ar. Matthías mun leika mjög stórt hlutverk á plötunni og það verða nokkur mjög „perkussiv“ lög. Ég ætla líka að miða við það hljóð sem við höfum verið með á tón- leikunum þannig að hún á svolítið eftir að stjórnast af því.“ Ég er svolítið forvitin um vinnu- ferlið hjá þér. Hvernig verða lögin til? Sestu niður til að semja eða koma lögin kannski bara þegar þú ert að vaska upp eða eitt- hvað að vesenast? „Oftast verða hlutirnir til á ósjálfráðan hátt. Undirmeðvitundin er eiginlega besti vinur mannsins í sköpunar- ferlinu. Maður er alltaf að leita að leiðum til að fá hana til að fljóta upp á yfirborðið. Lítið af mínum tíma fer sem slíkur í að semja. Ég sest kannski niður og improvisera, tek það upp og hlusta svo á það nokkrum dögum seinna til að sjá hvort ég hef verið að gera eitthvað af viti.“ Virka einhverjar leiðir virka en aðrar? Ég hef komið mér upp mörgum leiðum til að semja. Fer kannski í göngutúr og læt göng- una og umhverfið gefa einhvern ryþma og form. Það eru jafn margar leiðir að semja og það eru lög.“ Hvað tekur svo við þegar hug- myndin er komin? „Það erfiðasta er að fá hugmyndir. Það eru mis- munandi heilahvel sem sjá um það og restina af vinnunni. Það hægra sér um abstrakt þátt- inn, að grípa hugmyndina. Það vinstra tekur svo til við að finna formið til að setja hugmyndina inn í. Formið er alveg jafn mikil- vægt og hugmyndin, það er stund- um það sem býr til verkið. Þegar hugmyndin er komin er það svo þessi níu til fimm vinna sem tekur við. Að mæta í stúdíóið, sitja við tölvuna og vinna. Sú vinna er miklu tímafrekari en hugmyndavinnan. Hún snýst bara um að sleppa tökunum á undir- meðvitundinni og leyfa henni að toga út hugmyndirnar. Þær eru þarna, maður þarf bara að kunna að grípa þær.“ Mýtan er sterk um þunglynda listamanninn sem vinnur best heltekinn af hjartasorg. Er því þannig farið með þig? „Alls ekki, mér þarf að líða mjög vel til að geta unnið. Ég er aldrei mjög kreatívur þegar ég er þunglyndur. Þótt maður sé að vinna með ein- hverja melankólíu hefur það ekk- ert að gera með hvernig manni líður þegar maður er að semja. Þetta er spurning um að geta samt nálgast grunninn einhvern veg- inn. Það getur verið alls konar dót þar. Mjög dökkur mjöður í grunn- inum.“ Þó að þú hafir mikið verið að vinna í sólóefninu undanfarið ertu í mörgum samstarfsverkefnum líka, er það ekki? „Jú, við í App- arat erum að fara í stúdíó seinna í mánuðinum. Við ætlum að loka okkur af í þrjár til fjórar vikur og sjá hvað við náum að gera. Við eigum helling af óuppteknum lögum, bæði kláruðum og ókláruð- um, sem við ætlum að sjá hvað verður úr.“ Verður nýja platan lík þeirri gömlu? „Gamla platan var unnin í stúdíó á þriggja ára tímabili, áður en við urðum live-band. Við urðum svo að læra að spila lögin á tónleik- um og úr varð það sem fólk þekkir. Við ætlum að taka þessa plötu að miklu leyti sem live-band þannig að það er allt annað ferli sem skil- ar sér líklega í hljómnum.“ Hver er munurinn á að vinna einn eða sem hluti af hljóm- sveit?„Það er rosa mikill munur. Ég nýt þess mjög að vinna einn en ég fæ líka mjög mikið út úr sam- starfi. Bæði í sólóstöffinu og með Apparat, Ernu, Evil Madness og öllu hinu. Þetta nærir mann rosa- lega mikið. Samstarf er mér mjög mikilvægt og ég hef verið heppinn og fengið að vinna með frábæru fólki. Maður þarf samt að læra að vinna með fólki, að vera góður samstarfsmaður til að ná því besta úr samstarfinu. Ég þurfti alveg að hafa fyrir því.“ Þú hefur líka unnið með döns- urum. Hvernig kom það til? „Við Erna Ómars könnumst við hvort annað frá því í í MR. Hún hafði séð mig spila með HAM og eitt- hvað svona og ég vissi af því sem hún var að gera í Evrópu. Við hittumst á Apparat-tón- leikum úti og fórum að spjalla saman. Ég sagði henni frá IBM- sögunni, ég var ekki byrjaður á neinu en langaði að gera eitthvað með þetta. Pabbi hennar hafði svo líka unnið hjá IBM. Okkur langaði að gera eitthvað saman og fannst þetta tilvalin hugmynd að vinna með. Samstarfið hefur gengið mjög vel og við erum enn að ferð- ast með IBM-verkið og líka nýtt verk, Mysteries of Love sem við sýndum hér heima í maí.“ Hvernig gengur að halda utan um þetta allt saman? „Það gengur alveg ágætlega. Mér finnst gaman að vasast í mörgu. Ég er kannski þessi týpíski Íslendingur með milljón járn í eldinum, vinnandi allar nætur. Mér líður best með nokkur verkefni í gangi. Ég vinn líka best undir pressu og ég hef aðlagað mig þessu vinnuferli.“ Ertu þá skipulagður? „Maður lærir smátt að maður þarf að plana langt fram í tímann, hverju maður þarf að passa sig á og hvað maður þarf að hafa á hreinu.“ Eru einhverjir tónleikar á döf- inni? „Ekki mikið. Ég er að ein- beita mér að upptökum í ár og er að reyna að halda tónleikum í lág- marki. Það eru samt þrennir tón- leikar í júlí. Tvennir í Museum of Cutting Edge Science í Tokyo og svo spila ég á Copenhagen Jazz Festival með Evil Madness. Ég spila líka með Apparat á af- mælishátíð Vooruit-listamiðstöðv- arinnar í Belgíu. Það verður flug- eldasýning hönnuð í kringum tón- leikana okkar þar. Ekki slæmt. Undirmeðvitundin besti vinur mannsins í sköpunarferlinu Jóhann Jóhannson hefur starfað með ótal hljómsveitum. Hann var í hinni goðsagnakenndu HAM og er einn stofnmeðlima Tilraunaeldhússins. Hann hefur gefið út fjórar sólóplötur á síðustu fimm árum og er um þessar mundir að taka upp þá fimmtu. Jarþrúður Karlsdóttir ræddi við hann um hvernig hugmyndir fæðast og hvernig hann nær að halda utan um þetta allt saman.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.