Fréttablaðið - 19.06.2007, Side 16

fréttir og fróðleikur
Þjóðfánann
á að virða
Ný atlaga gerð að því að leysa kreppuna
Upplýsingar sem gefa
vísbendingar um arðsemi
virkjanaframkvæmda hér
á landi hafi komið fram að
undanförnu. Vistvæn orka
er sífellt að verða verðmæt-
ari og viðskipti með hana
verið að glæðast eins og
nýlegur samningur OR við
Norðurál gefur til kynna.
Nýlegur samningur Orkuveitu
Reykjavíkur við Norðurál er tíma-
mótasamningur í tvennum skiln-
ingi. Í fyrsta lagi vegna þess að
vegamikil atriði úr samningnum
hafa verið gerð opinber og í öðru
lagi fyrir það að hann tryggir íbúum
á höfuðborgarsvæðinu ódýrara
heitt vatn, samkvæmt Orkuveitu
Reykjavíkur.
Eins og greint hefur verið frá í
Fréttablaðinu borgar Norðurál OR
um 2,1 krónu á hverja kílóvattstund
af rafmagni samkvæmt orkusölu-
samningi vegna fyrirhugaðs álvers
í Helguvík. Þetta staðfesti Guð-
mundur Þóroddsson, forstjóri OR,
en hann lét einnig hafa eftir sér að
heildartekjur á samningstímanum,
miðað við sölu á 100 megavöttum af
rafmagni í 25 ár, næmu um 41,5
milljörðum. Þá er stefnt að því að
nýtingarhlutfall orkunnar verði um
95 prósent á samningstímanum en
algengt er í stóriðjusamningum að
það sé um 90 prósent, samkvæmt
upplýsingum frá CRU-group í
London sem sérhæfir sig í rann-
sóknum og ráðgjöf í áliðnaði.
Í kjölfarið á því að þessar upplýs-
ingar komu fram, og þar með aðal-
atriði samnings OR við Norðurál,
sendi meirihluti stjórnar OR frá
sér tilkynningu þar sem fram kom
að það væri „betra til framtíðar
litið“ að „aflétta trúnaði af raforku-
verði til stóriðju til þess að koma í
veg fyrir ranghugmyndir og mis-
skilning.“
Fréttablaðið hefur sent öllum borg-
arfulltrúum og þingflokkum, beiðni
um upplýsingar um söluverð Lands-
virkjunar á raforku til stóriðju. Er
beiðnin byggð á því að gögnin hafi
verið grundvallarþáttur í verð-
mætamati á Landsvirkjun sem
fram fór áður en helmingshlutur
Reykjavíkurborgar og Akureyrar-
bæjar var seldur til íslenska ríkis-
ins um áramót. Enginn hefur svar-
að beiðninni formlega en allir
flokkar, nema Samfylkingin og
Framsóknarflokkur, hafi komið
skilaboðum til blaðamanns varð-
andi málið. Þingflokkar Vinstri
grænna og Frjálslynda flokksins
ætla sér að svara beiðninni form-
lega en aðrir hafa ekki svarað því
til nákvæmlega hvernig beiðninni
verður svarað. Sérstaklega er
óskað eftir lögfræðilegum rök-
stuðningi fyrir því hvort það stand-
ist lög um gagnsæja stjórnsýslu að
halda gögnunum leyndum í fyrr-
nefndu kaupferli.
Sala á rafmagni úr jarðvarmavirkj-
unum OR greiðir rekstrar- og stofn-
kostnað af virkjununum sem ann-
ars þyrfti að greiðast eingöngu af
heitavatnsframleiðslunni. Sem
dæmi má nefna þá nam fyrrnefnd-
ur kostnaður vegna virkjana á
Nesjavöllum um 400 milljónum á
ári sem þýddi um átta prósenta
hækkun á heitavatnsreikningun-
um, samkvæmt upplýsingum frá
OR, en svipað er uppi á teningnum
með Hellisheiðarvirkjun en heita-
vatnsframleiðsla þar hefst árið
2009. Ef ekki væri fyrir rafmagns-
framleiðslu í virkjunum þyrfti
heitavatnsreikningurinn hjá íbúum
á höfuðborgarsvæðinu því að vera
um sextán prósentum hærri sam-
kvæmt þessum upplýsingum.
Uppgefnar forsendur úr samningi
OR við Norðurál gefa skýra mynd
af því hversu mikil eðal lítil verð-
mæti er hægt að fá út úr stóriðju-
samningum. OR gerir sér vonir um
að virkjanirnar sem framleiða raf-
orku sem seld verður til álvers í
Helguvík verði skuldlausar eignir
OR fimmtán til sextán árum eftir að
orkusölusamningur fyrirtækisins
tekur gildi. Er það fengið út frá því
að ávöxtun eiginfjárs sé um þrettán
prósent á samningstímanum en OR
setur tíu prósent arðsemi, miðað við
25 prósent eiginfjárhlutfall, sem lág-
mark ef virkjað er fyrir stórnotend-
ur.
Orkuveitan gerir ráð fyrir því að
endingartími virkjananna verði ekki
minni en 50 til 60 ár en ekki er talið
ólíklegt að þær verði nothæfar í
meira í 100 ár ef þeim verður vel við
haldið.
Eftirspurn eftir vistvænni orku í
heiminum er gríðarleg og hefur
farið vaxandi að undanförnu. Fyrir-
tæki eru tilbúin til þess að borga
umtalsvert hærra fyrir orkuna ef
hún er vistvæn. Íslensk fyrirtæki
eru þegar byrjuð að nýta sér sér-
þekkingu í orkuiðnaði með samning-
um um virkjanir erlendis, en sam-
hliða miklum stóriðjuframkvæmdum
hefur byggst upp mikil þekking á
sviði endurnýjanlegra orkugjafa.
Stjórnvöld víðs vegar um heim
hafa aukið áherslu á að afla orku
með umhverfisvænum hætti, ekki
síst vegna vaxandi umræðu um
áhrif loftslagsbreytinga á lífið á
jörðinni. Dæmi um þess konar verk-
efni er nýlegur samningur Blåfall
Energi, sem að hluta til er í eigu
RARIK og Landsbankans, um að
reisa og reka 40 litlar vatnsafls-
virkjanir í Noregi en norsk stjórn-
völd hafa ákveðið að borga sérstak-
lega fyrir orku sem aflað er með
vistvænum hætti, og í því felast
viðskiptatækifæri.
Gagnsæi og ódýrara heitt vatn
Sumartilboð Vildarþjónustunnar
Osló, Stokkhólmur
og Gautaborg
með Iceland Express
aðeins
19.900,-
með sköttum
Tilboðið er bókanlegt frá 15. - 30. júní
og er ferðatímabilið 15. - 15. júlí www.spar.is