Tíminn - 08.11.1981, Blaðsíða 24

Tíminn - 08.11.1981, Blaðsíða 24
Sunnudagur 8. nóvember 1981 24______________________________Wmnm á bókamarkadi ■ Bækurnar hér aö ofan eru fengnar hjá Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar. Lögreglumað ur myrtur „Maður uppá þaki” eftír Sjöwall og Wahlöö Getur einhver sagt mér af hverju? Dorothy Parker: The Penguin Dorothy Parker Penguin 1981 ■ Dorothy Parker var merki- leg kona. Hún fæddistáriö 1893 og ólst upp i New York, byrj- aði ung aö yrkja ljóö og skrifa sögur og fór siöan út i blaöa- mennsku og bókmenntagagn- rýni. Rétt er að geta þess að áöur en hún giftist manni að nafni Parker haföi hún aö eft- irnafni ... Rothschild. Dorothy Parker lifði viöburðariku lifi, hún haföi mikil áhrif bæði sem bókmenntagagnrýnandi og rithöfundur — þótti hafa beitt- ari og fyndnari penna en flest- iraðrir, en i huga hennar var dauöinn ávallt nálægur. I þessu ágæta bindi af verkum hennar er aö finna bæöi ljóö og smásögur, og auk þess sýnis- horn af ritdómum hennar um margra ára skeiö. Þaö er ekki ónýttaö kynnast þessari konu, þó hún hafi verið, aö sögn „einhver daprasta manneskja I heimi”, hún kann aö tjá dapurleika sinn betur en flest- ir aörir. Hún lést áriö 1967. Híxeáudm A. Braghine: The Shadow of Atlant- is The Aquarian Press Ltd.1980 ■ Þetta er endurútgáfa á hinni þekktu bók Braghines, ofursta, um leyndardóma Atlantis.en hún kom fyrst út árið 1940 og olli þá byltingu i Atlantis-fræðum. Siðan hefur aö sönnu ýmislegt gerst á þessum vettvangi en braut- ryöjendastarf ofurstans stendur enn fyllilega fyrir sinu og hrein unun er að fylgja eftir röksemdafærslu hans. Hann rannsakar hvern afkima sög- unnar um Atlantis, gleymir engu og nákvæmni hans mættu nútima Atlantis-fræð- ingar tileinka sér. Að sjálf- sögðu er imyndundraflið i lagi, annað væri ekki sann- gjarnt, en ofurstinn lætur hvergi gabbast alltof langt. Er skemmst frá þvi að segja aö auðvitað er hann þeirrar skoðunar aö Atlantis hafi ver- iö til og rikt yfir heiminum — áhrifa þess sér enn stað hvar sem litið veröur, Barry Unsworth: Mooncranker’s Gift Penguin 1979 ■ Þessi bók kom fyrst út á Engiandi áriö 1973 og fék þá Heinemann bókmenntaverð- launin. Aöur hafði Unsworth gefiö út þrjár skáldsögur og i fyrra eöa hitteöfyrra birtist eftir hann bókin Pascali’s Island sem hlaut mikið lof og kom til greina við úthlutun Booker-verölaunanna. Þessi bók hér sýnir svo ekki veröur um villst að Barry Unsworth er bæöi merkilegur og athygl- isveröur rithöfundur. Sagan segir frá B’arnaby sem fer aö hitta þann merkilega mann Mooncranker en þeir lenda siðan á undarlegu heilsuhæli i Tyrklandi. Stúlkur eru þar margar. Ahrif frá Freud og hinnu gotnesku skáldsögu eru greinilega til staðar,en þaö er undur magnaöur stiD Uns- worths sem ræöur úrslitum, bókin festist lesara i minni. IIAIiOII) liOltltlVS Harold Robbins: Goodbye Janette 1981 ■ Hér er nýjasta bók hins stórmerka bandariska rithöf- undar Harold Robbins. Hún sver sig að öllu leyti i ætt við fyrri bækur hans: söguþráð- urinn er kámugt bull, persónusköpun verri en engin, still flatneskulegt röfl etc. etc. Dóp og klám og ofbeldi og stjörnudýrkun og fina fólkið veöur uppi. Þaö er ekki vafi á aö þessi bók fellur i kramið hjá aödáendum Robbins — sem eru geysimargir eins og dæmin sanna — og viö þurft- um ekki aö leita langt yfir skammt til aö fá staðfestingu á þvi. Andartaki eftir að við komum meö þessa bók á skrif- stofur Timans var hún horfin og þvi getum við ekki birt myndaf kápunni. Sökudólgur- inn er væntanlega vansvefta á nóttunni. (Ath. Bókin fannst á nýjan leik.) Maj Sjöwall & Per Wahlöö: Maður uppi á þaki Ólafur Jónsson þýddi Mál og menning 1981 ■ Þetta mun sjöunda bókin i flokknum „Skáldsaga um glæp” sem kemur út á islensku, nú eru einungis þrjár eftir. Þaö er vist áreiöanlega óhætt aö segja> aö Maöur uppi á þaki er ein af bestu bókum þessara skrýtnu hjóna sem fóru aö skrifa lögreglusögur til aö koma þjóöfélagsboðskap sinum á framfæri sýna feyskna innviöi samfélagsins og benda á þaö sem betur mætti fara. Fyrstu bækurnar voru all hreinræktaðar lögreglusögur og góöar sem slik- ar, hinar siöustu eru doldiö undarlegar — farsakenndar á köflum og athyglin nær eingöngu viö hinar þjóöfélagslegu hliöar glæpanna. Þær eru góöar lika en fyrir minn smekk eru bækurnar inní milli einna bestar — Maöur uppi á þaki er ein þeirra. Bókin hefst, eins og titt er um lögreglu- og sakamálsögur á morði. Það erfárveikur maður aö dauöa kominn sem er myrtur þar sem hann liggur á sjúkrahúsi i Stokkhólmi sem er i Sviþjóö. Ræöst aö honum maður meö byssusting flugbeittan. Hinn myrti, þaö vill svo tfl, var lög- reglumaöur og eins og kemur i ljós ekki beint vinsæll sakir ruddaskapar og mannvonsku. Martin Beck, rannsóknarlög- reglumaöur er kallaður á staöinn: Hver er moröinginn? — og ekki siöur: Hvers vegna var hinn dauðveiki lögreglumaöur myrtur? Svörin viö þessum spurningum láta aö visu ekki á sér standa ýkja lengi. Stórskrýtinn! Mundi sú staðreynd aö bókun- um er ætlaö aö fjalla um þjóö- félagsmál eiga nokkum þátt I hversu þærfestast i huga lesara? Nei — eða alla vega mjög litinn þátt. Fyrst og fremst eru þessar vandlega. Eg neyöist þvi til aö vitna i þaö sem stendur aftan á bókinni: „tslenskur drengur dvelst nokkra afdrifarika mánuöi sem skiptinemi vestur f Bandarikj- unum. Hann kynnist mörgum unglingum, sem hver hefur sln sérkenni og vandamál. Einn þeirra er Maria. tslendingurinn veröur ástfanginn af Mariu þótt hún séskakktennt og beri skfrlifs- belti tuttugustu aldarinnar- tann- beisliog tannréttingaspangir. En hann er ófær um aö tjá henni ást sina. Lýsingin á þessum unglingum er mjög skýr og þvl veröur lesandanum annt um þá- frásögnin veröur spennandi. Sumir kikna undan vandamálum sinum, aörir leysa þau-sigrast á sjálfum sér.” Semsagt, islenskur skiptinemi i Bandarikjunum. Veröugt verk- efni, eöa hvaö? En svoég reyni aö rekja söguþráöinn aöeins, þá byrjar þessi bók undurvel. Þá er aðalsöguhetjan, Hrólfur, uppi I sveit á íslandi. Þar býr hann hjá tveimur frændum sinum, sem talast ekki við en hafa ráðskonu fyrir milligöngumann. Þessi fyrsti kafli bókarinnar er mjög vel skrifaður, þaö er snotur still á honum, persónusköpunin er góð og yfirleitt þá lofaöi byrjun þess- arar bókar góöu. En svo fer Hrólfur til Bandarikjanna sem skiptinemi, og þá er eins og bókin renni út f einn graut. Þaö er enginn still lengur, sögu- persónurar veröa óraunverulegar og atburöarrásin svæfandi. öfugt viö þaö sem stendur á bókarkápu þá varð mér hjartanlega sama um, hvað sögupersónurnar tækju sér fyrir hendur, mér var sama þótt höfundur fyndi upp allra- handa sálfræðilegar krisur fyrir þær til að kljást viö. Bókin varö nefnilega aö tilbreytingalausri flatneskju. Hrólfur er i Banda- rikjunum, hann verður ást- fanginn af stúlku, og undarlegt nokk, hann setur þaö ekki fyrir sig þó hún „beri skirlifsbelti tutt- ugustu aldar.” Það er af þvi aö hún er svo fjarska góö, hún er sálusorgari allra sem til hennar leita og ávallt hefur hún tíma til að sinna vinum sinum. Þessvegna hefurhún verið með tiu strákum, sem allir voru í sálarkreppu. En ekki gera ykkur rangar hug- myndir, Maria er eindregiö á móti kynlifi fyrir giftingu, hún Gisli Þór Gunnarsson: Kærleiksblóm iö, Almenna bókafélagið 1981. ■ Svona til aö byrja með, til hvers er verið að gefa þessa bók út? Hvað er höfundurinn að fara? Hvaöa tilgangur er meö henni? Eg verö aö segja einsog er, ég get ekki svaraö þessum spurningum, eftiraö hafa lesiö bókina töluvert ■ Maj Sjöwall bækur skemmtilegar skemmti- lega skrifaöar þaö er aö segja og spennandi. Ósköp mannlegar: nærfærnar og um leiö húmórfskar lýsingar á lögregluliöinu I Stokk- hólmi standa upp úr. Martin Beck, Kollberg, Gunvald Lars- son,Rönn, Melander og hvað þeir nú allir heita. Afbrotamönnunum er ekki siður vel lýst — þessi hjón hafa samúö með afbrotamönn- um! Reyna alla vega aö skilja þá. Nema hvaö þau fordæma skil- yröislaust þá sem til dæmis selja börnum eiturlyf senda konur útá götu aö hórast og svo framvegis. Meiri innsýn fær maður af þess- um bókum en flestum öðrum sakamálasögum. Þaö hefur sitt að segja mestu varðar samt aö bækur eru vel og nostursamlega skrifaöar. Ólafur Jónsson er alveg stór- skrýtinn þýöandi. Stundum þýöir hann óhuggulega hrátt stundum býr hann til hin grunsamlegustu nýyröi eða treðuráöur óþekktum ma-kingum uppá oröasambönd. Allt þetta leyfist honum og bókin er vel þýdd. Illugi Jökulsson Ulugi Jökulsson skrifar um bókmenntir Gisli Þór Gurmarsson KÆRLEKSBLÓMID

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.