Fréttablaðið - 10.08.2008, Blaðsíða 10

10 10. ágúst 2008 SUNNUDAGUR
É
g er mjög spenntur og
efast ekki um að þetta eigi
eftir að verða mikið ævin-
týri,“ segir Hjörleifur,
sem pakkar nú saman
föggum sínum og undir-
býr flutning úr borginni norður í
Ásbyrgi. Hann kvíðir ekki flutningun-
um enda vanur að vera á faraldsfæti.
Hefur undanfarin ár svo til búið í
ferðatösku, starfað sem leiðsögu maður
með Íslenskum fjallaleiðsögumönnum
á sumrin en haft vetursetu í Berlín og
stundað þar heimspeki. Nú sér hann
fram á að geta í fyrsta skipti búið sér
framtíðarheimili og það í Ásbyrgi.
„Ég vona það. Þetta er alla vega
framtíðarstarf og það þarf mikið að
koma mér á óvart til að ég gefist upp,“
segir hann.
Heimspekin og
náttúran heilla
Heimspekin og fjallamennskan hafa
alltaf verið helstu áhugamál Hjörleifs.
Og meira en það því hann hefur verið
svo heppinn að fá að vinna við hvort
tveggja. Eftir B.A.-próf í heimspeki
frá Háskóla Íslands hélt hann til
Berlínar í framhaldsnám og á svipuð-
um tíma stofnaði hann ásamt fleirum
fyrirtækið Íslenska fjallaleiðsögu-
menn.
„Við vorum fjórir leiðsögumenn sem
vildum bjóða upp á eitthvað nýtt í
ferðamennsku og stofnuðum fyrirtæk-
ið. Ég myndi segja að þetta væri dæmi-
gert frumkvöðlafyrirtæki með öllum
þeim kostum og göllum sem því fylgja.
Við byrjuðum fjórir en núna vinna 20
manns bara á skrifstofunni og leið-
sögumennirnir eru fleiri en ég kann að
telja,“ segir Hjörleifur sem þarf nú að
segja skilið við fyrirtækið vegna nýja
starfsins. Hvernig kom það til?
„Það er ekki oft sem ég sit í róleg-
heitum á sunnudagsmorgni og næ að
lesa blöðin í næði en einn sunnudags-
morguninn í lok maí sá ég auglýsingu í
Morgunblaðinu þar sem þessi staða
var auglýst. Ég las hana upphátt fyrir
kærustuna mína og ætlaði svo ekkert
að hugsa meira um það þangað til hún
fór að minna mig á það síðar. Það end-
aði svo með því að ég sótti um,“ segir
hann.
Tilbúinn í frystikistulífið
Nýja starfið leggst vel í Hjörleif.
„Þetta er ákaflega spennandi starf og
hefði verið það jafnvel þótt Vatna-
jökulsþjóðgarður hefði ekki komið til
sögunnar. Þjóðgarðurinn eins og hann
var í Jökulsárgljúfrum einn og sér er
einstakt svæði og fallegt. Það hefur
einhvern gríðarlegan sjarma. Fram að
þessu hef ég eiginlega aldrei getað
hugsað mér að búa úti á landi en það
var eitthvað við staðinn sem kveikti í
mér,“ segir Hjörleifur og kveðst
hlakka til að takast á við lífið í sveit-
inni.
„Það á auðvitað eftir að reyna á þetta
en ég held að maður fari að lifa svolítið
öðruvísi, svona hálfgerðu frystikistu-
lífi sem er þannig að þú ferð ekkert út
í búð nema kannski einu sinni í viku.
Jafnframt geri ég ráð fyrir því að
maður þurfi á einhvern hátt að vera
sjálfum sér nógur með afþreyingu og
það er bara heillandi.“
Starf í mótun
Allur gamli þjóðgarðurinn í Jökulsár-
gljúfrum tilheyrir nú norðursvæði
Vatnajökulsþjóðgarðs auk þess sem
friðlýst svæði við Herðubreiðarlindir
og Öskju eru í umsjá þjóðgarðsins.
„Svæðið er enn í mótun meðal ann-
ars vegna þess að verið er að bíða eftir
úrskurði óbyggðanefndar um þjóð-
lendur,“ útskýrir Hjörleifur en búist
er við að þjóðgarðurinn stækki tals-
vert á næstu árum. Ný gestastofa var
opnuð í Ásbyrgi í vor og fyrst um sinn
gengur Hjörleifur í öll þau störf sem
fyrri þjóðgarðsvörður í Ásbyrgi
sinnti.
„Eitt af því sem er svo spennandi
við starfið er að það er svolítið ómótað
enn og væntanlega höfum við eitthvað
um það að segja hvernig það þróast.
Nú er þetta orðinn einn þjóðgarður og
því fylgja ný verkefni. Það þarf að
samræma starfið í garðinum í heild og
öll sú skipulags- og undirbúningstíma
mun taka tíma.“
Mikilvægt skref í náttúruvernd
Hjörleifur er sannfærður um að stofn-
un Vatnajökulsþjóðgarðs sé af hinu
góða.
„Náttúruvernd almennt er fyrir
Heimspekin verður að bíða
HJÖRLEIFUR FINNSSON Meðal verkefna þjóðgarðsvarðar á hverjum stað er að sjá um daglegan rekstur garðsins og hafa
umsjón með aðstöðu fyrir ferðamenn. „Svo þarf að sinna fræðsluhlutverkinu, sem er ekki síður mikilvægt en verndar-
hlutverkið,“ segir Hjörleifur. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Vatnajökulsþjóðgarður var formlega stofnaður hinn 7. júní síðastliðinn. Garðurinn er
stærsti þjóðgarður í Evrópu eða um 12.000 ferkílómetrar að stærð, sem samsvarar
um tólf prósentum af yfirborði Íslands. Sem stendur nær garðurinn til alls þjóðgarðs-
ins í Skaftafelli og í Jökulsárgljúfrum auk nánast alls Vatnajökuls og helstu áhrifa-
svæða hans. Til stendur að stækka garðinn frekar í framtíðinni.
Meginstarfsstöðvar þjóðgarðsins verða fjórar: Skaftafell, Ásbyrgi, Skriðuklaustur og
Kirkjubæjarklaustur. Þegar hafa verið ráðnir þrír þjóðgarðsverðir til starfa, í Ásbyrgi,
Skaftafelli og á Skriðuklaustri. Gestastofur eru í Ásbyrgi og Skaftafelli og stefnt að því
að gestastofurnar verði alls sex talsins. Sú næsta mun rísa á Skriðuklaustri.
Landvarsla innan marka þjóðgarðsins er nú á fjórum stöðum en verður að líkind-
um á ellefu stöðum þegar uppbyggingu þjónustunetsins lýkur.
Vatnajökulsþjóðgarður er ríkisstofnun sem lýtur sjö manna stjórn skipaðri af
umhverfisráðherra.
Vatnajökulsþjóðgarður
DETTIFOSS Allur gamli þjóðgarðurinn í Jökulsárgljúfrum heyrir undir Vatnajökulsþjóðgarð.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Undanfarinn áratug hefur Hjörleifur Finnsson starfað
sem leiðsögumaður á Íslandi á sumrin en heimspek-
ingur í Berlín á veturna. Nú söðlar hann um og gerist
þjóðgarðsvörður í Ásbyrgi í hinum nýstofnaða Vatna-
jökulsþjóðgarði. Þórgunnur Oddsdóttir hitti Hjörleif
áður en hann hélt norður.
Við höfum
hagsmuni
af því að
vernda
ómanngerða
náttúru
einfaldlega
vegna þess
að ómann-
gerð náttúra
er orðin
sjaldgæfur
partur af
menningu
okkar
hagsmuni fólks. Við höfum hagsmuni
af því að vernda ómanngerða náttúru
einfaldlega vegna þess að ómanngerð
náttúra er orðin sjaldgæfur partur af
menningu okkar,“ segir Hjörleifur og
bendir á að með stofnun þjóðgarðsins
sé tryggt að ákveðin svæði verði
vernduð.
„Mér finnst oft þyngra en tárum taki
þegar maður sér land hverfa undir
virkjanir og stóriðjustefnan eins og
hún hefur verið rekin hér á landi
undanfarin misseri er alveg út úr kú.
Eins og ég lít á náttúruvernd og nátt-
úruverndarpólitík þá var stofnun
Vatnajökulsþjóðgarðs mikilvægt
skref. Það er bæði áhugavert og mikil-
vægt að við gerum okkur grein fyrir
því að atvinnustarfsemi og verndun
geta farið saman, ekki síst í ferðaþjón-
ustu, og ég efast ekki um að þjóðgarð-
urinn eigi eftir að verða lyftistöng
fyrir þessi svæði. Þar fyrir utan er
hagræði af því að reka garðana saman
sem eina heild.
Menn álíta núna að Vatnajökulsþjóð-
garður sé mikilvægur fyrir ferðaþjón-
ustuna og það finnst mér vera nýtt stef
hér á landi. Ferðaþjónustan hefur auð-
vitað alltaf notað þjóðgarðana í sinni
markaðssetningu, það eitt að setja það
inn í ferðalýsingu að á þessum ákveðna
degi verði farið inn í þjóðgarð gefur
ferðamönnum vísbendingu um að þar
sé eitthvað áhugavert að sjá. Þannig
hafa þjóðgarðar mikið markaðsgildi
og eru eitt af því fáa sem ríkið hefur
gert fyrir ferðaþjónustuna almennt,“
segir Hjörleifur.
Þýðir það þá að honum finnist stuðn-
ingur ríkisins við ferðaþjónustuna
ekki nægilegur?
„Staðreyndin er sú að hér á Íslandi
hefur ferðaþjónusta verið olnboga-
barn í kerfinu. hún hefur nánast ekk-
ert fengið af peningum og utanum-
haldið er lítið miðað við að þetta er
þriðja stærsta útflutningsgreinin.
Hafrannsóknastofnun kostar millj-
arða til rannsókna á sjávarútvegi, við
erum með Rannsóknarstofnun
iðnaðarins og háskólastofnanir
tengdar þessum stóru atvinnu-
greinum. Á meðan hefur ferðaþjón-
ustan enga rannsóknarstofu, pínulitar
deildir við háskólana og rannsóknir
og tölfræði eru í skötulíki miðað við
önnur lönd. Hversu stór hluti þeirra
ferðamanna sem koma til Íslands fara
í jöklaferð? Það veit enginn. Það eru
ekki til neinar svona tölur.“
Erfitt að kveðja heimspekina
Þótt Hjörleifur sé ánægður með að
eyða næstu árum í Ásbyrgi fylgir því
einnig svolítill tregi. Heimspekin
verður að bíða í bili jafnvel þótt
margur gæti haldið að í kyrrðinni í
Ásbyrgi gæfist nægur tími fyrir
heimspekilegar vangaveltur.
„Það er einfaldlega þannig að til
þess að geta stundað heimspeki þarf
maður samfelldan mikinn tíma og
ekki vera að gera neitt annað. Heim-
speki er ekki þannig, alla vega ekki
eins og ég hef stundað hana, að maður
sé bara að hugsa einn með sjálfum
sér. Þetta er fræðivinna, maður
leggst í rannsóknir og úr þeim kemur
síðan texti. Þetta er ákveðið vinnu-
ferli sem tekur tíma. Ég á eftir að
sakna heimspekinnar. Það var það
eina sem var virkilega erfitt við
þessa ákvörðun.“