Tíminn - 14.03.1982, Síða 28

Sunnudagur 14. mars 1982
undanrenna
Lolli Alfreðs-
son kemur
til sögunnar
- SEM ER HINN ÖGNARLEGA
SLOJ BRÓÐIR OKKAR
MANNS í UNDIRHEIMUM

Bruninn
á Grettis-
götu?
■ Alfreð Alfreðsson sat niður-
brotinn maður á kaffiteriu Hótels
Loftleiða, andlit hans var atað
kornflexi og tárum. Draumurinn
um aðkomastburt —komast burt
til Mandeley — hafði breyst i
matrtöð, hann var neyddur til að
halda kyrru fyrir hér á landi, út-
skúfaður, smáður, meðan gömlu
félagarnir i Svörtu svipunni færðu
sifellt út kviarnar. Engin von um
uppreisn æru fyrir fallinn kóng
undirheimanna. Alfreð reis þung-
lega á fætur og rölti heim á
Barónstiginn með köflóttu
ferðatöskuna i hendinni, vonleys-
ið skein úr augum hans og æði
öllu. Mútta kelling var farin i
kaffi og vinarbrauð til vinkonu
sinnar á Bergþórugötunni svo það
var enginn heima til að sjá niður-
lægingu Alfreðs Alfreðssonar.
Annars hugar rykkti hann upp
stifri skáphurð og fleygði tösk-
unni þar inn, er hann ætlaöi að
skella hurðinni aftur stirðnaði
hann upp. Hann heyrði þvoglu-
mælta rödd úr skápnum:
„Hvað er að sjá þig, Alfreð?
Hver hefur leikið þig svo grátt?”
Furðu lostinn stakk Alíreð
hausnum inn i „skápinn”. Hann
glennti upp augun:
„Lolli bróðir! ” „Auðvitað,”
ansaði Lolli Alfreðsson draíandi
rómi. „Hver hélstu það væri?”
Lolli Alfreösson var þremur ár-
um yngri en Alfreð, og meöan
stóri bróðir var úti sandkassa að
eyðileggja l'yrir hinum krökkun-
um eða brjóta rúðu kunni Lolli
best við sig inni rúmi. Hann þótti
snemma ákaflega sloj, og eftir
þvi sem árin liöu tóku menn eftir
þvi að hann hreyíði sig æ sjaldn-
ar.
„Hann er svo ósgu sloj, þessi
drengur”, þusaði móðir bræðr-
anna þegar vinkonur hennar litu
inn. ,,Eg veit bara ekkert hvað ég
á að gera”.
Hún tók það ráð að lát'a leti
Lolla afskiptalausa enda hafði
hún i nógu að snúast þar sem var
Alfreð Alfreðsson, sem þegar á
unglingsárum var orðinn krón-
prins i undirheimum. Afleiöingin
var sú að Lolla leiðst að vanrækja
skólann og annað félagslif, þar
kom að hann bað um aö sér yrði
færður matur i rúmið svo hann
þyrftiekki að ganga alla leið inni
eldhús eftir soðningunni eða
grjónavellingnum. Móðirin lét sig
hafa það, enda varð Lolli neyslu-
grannur af hreyfingarleysinu svo
brátt þurfti aðeins að færa honum
mat annan hvern dag og siðan
sjaldnar eftir þvi sem drengurinn
eltist.
Lolli átti einn vin, og hét sá
Guðni. Guðni hélt lengst allra
tryggö við Lolla og kom á hverj-
um degi til að reyna að peppa
hann upp. Samræður þeirra urðu
æ slitróttari og þagnirnar lengri,
að sama skapi óx vinskapur
Guðna við móður þeirra bræðra.
Alfreö var þá lagstur út og leit
ekki inn nema endrum og eins,
Guðni varð gömlu konunni kær-
kominn félagsskapur. Aö lokum
var svo komið að þegar Guðni
kom i heimsókn leit hann fyrst inn
til Lolla og kastaði á hann kveðju,
sem ekki var svarað, siöan settist
hann inn i eldhús til mömmunnar.
Hún gaf honum að borða og stjan-
aði við hann á alla lund, svo sátu
þau þegjandi fyrir framan hrör-
legt sjónvarpstækið og fylgdust
með lifi annars fólks. Þegar dag-
skránni var lokið þakkaöi Guðni
fyrir sig, kvaddi Lolla i fljótheit-
um og fór. Gamla konan fór að
lita á Guðna sem sinn eigin son
eftir þvi sem minningar hennar
um Lolla dofnuðu, og dag einn var
svo komið að hún hafði stein-
gleymt syni sinum sem lá hreyf-
ingarlaus undir sæng i herbergi
sinu. t>á versnaði i þvi þegar
Guðni hafði einnig gleymt tilveru
l.ólla — einn góðan veðurdag
spuröi hann sjálfan sig þar sem
hann sat yfir rúgbrauðssúp-
unni:,,Hvað ér ég að gera hér?”
Hann fann ekkert svar og kom
ekki aftur, gömlu konunni til
mikiliar sorgar.
Og i bráðum fjögur ár hafði
enginn munað eftir þvi að til væri
piltur meö nafninu Lolli Alfreðs-
son, nema ef vera skyldi Alfreð
eldri en af honum fór engum sög-
um siðan hann skrapp á þorra-
blótið 1956. Sjálfum leiö Lolla
prýðilega undir sænginni enda
var hann að eðlisfari afskaplega
sloj. Nú — þegar Alfreö stóri
bróðir hafði ruðst inná hann og i
þessu lika ásigkomulagi — fannst
Lolla hins vegar ekki úr vegi að
opna munninn og tala.
Eftir að Alfreð hafði jafnað sig
af sjokkinu sagði hann Lolla alla
sólarsöguna: af svikum Arfs
Kelta og kliku hans, niðurlæging-
unni sem Alfreð sjálfur mátti búa
við,og loks reisunni misheppnuðu
til Mandefey. Lolli bróðir var inn
við beinið vænsta skinn og nú sá
hann að við svo búið mátti ekki
standa. Hann ákvað að taka til
óspilltra málanna.
Eftir að Alfreð var farinn fram
aö sjæna sig ofurlitið til einbeitti
Lolli öilum kröftum sinum — og
sjá: visifingur hægri handar bif-
aðist um nokkra sentimetra. Eftir
tveggja vikna þrotlausar æfingar
hafði Lolli safnað svo miklu afli
að hann lét færa sér sima og
hringdi þvi næst i fornvin sin
Guðna.
„Þetta er Lolli”, sagði hann.
„Lolli Alfreðsson, „bætti hann við
þegar Guðni hváði. Það urðu
fagnaðarfundir i simalíum og
Guðni flýtti sér i heimsókn.
Eftir að hafa spurt tiðinda sneri
Lolli sér að efninu. Hvort Guðna
langaði ekki til að kaupa sér lik-
amsræktartæki, verða vöðvamik-
ill og sterkur. Ha, jújú, Guðni var
til i það, hafði raunar lengi ætlað
sér þaðen aldrei komið i verk. Nú
hvatti Lollihann óspart áfram og
tókst aukinheldur að sannfæra
hann um að rétti staðurinn fyrir
umrædd likamsræktartæki væri
hvergi annars staðar en i her-
bergi Lolla.
Með það fór Guðni i bæinn og
eyddi öllu sparifénu sinu sem
hann hafði ætlað til kaupa á átta
silindra Mústáng ’73 i kraftlyft-
ingatæki handa Lolla.
Næstu vikur æfði Lolli sig þrot-
laust, pumpaði járn eins og hann
hefði aldrei gert annað á ævinni
og stæltist með hverjum degin-
um. Alfreð eldri bróðir hans varð
hins vegar stöðugt minni fyrir
mann að sjá og hreyfði sig helst
ekki út fyrir dyr af ótta við að
fyrri félagar hans eða óvinir hi-
uðu á hann.
Þar kom að Lolli lagði niður
tækin og sagði styrkum rómi:
„Nú læt ég til skarar skriða.
Hertu upp hugann, Alfreð bróð-
ir.”
Þvinæst æddi Lolli eins og
grenjandi ljón niðrá Austurvöll —
þvi þaðfannst honum bæði rétt og
upplagt — öskraði svo að undir
tók i Alþingishúsinu:
„Hvarertu —Arfur Kelti!” Svo
tautaði hann i barm sér: „Ber er
hver að baki nema sér bróður
eigi.” framhald
■ Einhver ónefndur laumaði að
okkur eftirfarandi bókarkafla úr
bókinni Fólkið mitt, og fleiri dýr,
eftir Gerald Durrell, sem þýdd
var á islensku fyrir allmörgum
árum. Hinn óþekkti lét þessi
skilaboð fylgja, stafrétt: „Litil-
lega stilfærður útdráttur um
brunann á Grettisgötu”. Og taki
þeir til sin sem eiga...
„Já, eldsvoði”, byrjaði hann
með glampa i augum. „Hef ég
sagt ykkur frá þvi þegar slökkvi-
liðið á Korfú var endurbætt?
Slökkviliðsstjórinn hafði sem sé
verið i' Aþenu og orðið — hér —
ákaflega hrifinn af nýju slökkvi-
tækjunum þar. Honum fannst
timi til kominn að Korfú kveddi
slökkvidæluna á hestvagninum og
fengi sér slökkvibil og hann átti
aðverarauður og gljáandi. Ýms-
ar fleiri endurbætur hafði hann i
huga og það mátti segja, að hann
logaði af áhuga þegar hann kom
heim. Það fyrsta sem hann lét
gera var að brjöta kringlótt gat i
loftið á slökkvistöðinni svo að
slökkviliðsmennirnir gætu rennt
sér niður staur eins og vera ber.
Svo virðist sem ákafi hans í að
endurnýja allt hafi verið svo mik-
ill að hann gleymdi staurnum, þvi
að á næstu æfingu eftir breyting-
arnar fótbrotnuðu tveir slökkvi-
liðsmenn”.
„Nei, Theodore, nú neita ég að
trúa”.
„Blessaður vertu, þetta er
heilagur sannleikur. Þeir komu
með mennina til min til að láta
taka af þeim röntgenmyndir. Það
kom i ljós, að slökkviliðsstjórinn
hafðialveg gleymt að segja þeim
frá þessu með staurinn og þeir
héldu að þeir ættu að stökkva
niður um gatið. En það var nú
bara byrjunin. Með ærnum til-
kostnaði var keyptur ákaflega
stór slökkvibill. Slökkviliðsstjór-
inn heimtaði þann stærsta og
besta. Þvi miður var hann svo
stór að þeir gátu ekki ekið honum
nema i eina átt frá slökkvi-
stöðinni þið vitið nú hve þröngar
göturnareru. Það var þvi algengt
að mæta þeim flautandi og
hringjandi á æsihraða frá bruna-
staðnum. Þegar svo komið var Ut
úr borginni á breiðari veg, sneru
þeir við og óku að eldinum. En
furðulegast var þó þetta með
brunaboðann sem slökkviliðs-
stjórinn lét kaupa. Það var einn
af þessum finu með sima undir
gleri — þú verður að brjóta glerið
til að geta kállað i si'mann. Nú
upphófst mikil deila um það hvar
hengja ætti brunaboðann.
Slökkviliðsstjórinn sagði mér
sjálfur, að vandinn hefði verið
mikill, þvi þeir vissu ekki fyrir-
fram hvar eldur myndi brjótast
út. Til þess að fyrirbyggja allan
rugling, þá settu þeir bruna-
boðann á hurðina á slökkvi-
stöðinni”.
Theodore gerði hlé, fékk sér
vinsopa og kóraði sér i skegginu.
„Þeir voru rétt aðeins búnir að
koma öllu fyrir, þegar fyrsta
eldsvoðann bar að höndum. Eg
var svo heppinn að vera nær-
staddur og fylgdist með öllu
saman. Það kviknaði i bilaverk-
stæði og eldurinn var búinn að ná
sér vel niðri þegar eigandinn var
búinn að hlaupa að slökkvi-
stöðinni og brjóta glerið á bruna-
boðanum. Það leiddi til nokkurra
orðahnippinga, þvi slökkviliðs-
stjórinn reiddist þvi að bruna-
boðinn skyldi vera brotinn svona
fljótt. Hann sagði manninum, að
hann hefði átt að berja á dyrnar,
brunaboðinn værispánnýr og það
tæki hann margar vikur að fá i
hann nýtt gler. Loksins var þó
brunabilnum ekið Ut og slökkvi-
iiðsmennirnir kallaðir saman.
Slökkviliðsstjórinn hélt stutta
ræðu og hvatti mennina til að
gera skyldu sina. Næst tóku þeir
sér stöðu. Smávegis ósætti kom
upp út af þvi hver ætti að hringja
klukkunni, sem endaði með þvi að
slökkviliðsstjörinn gerði það
sjálfur. Eg verð að segja, að þeg-
ar slökkvibíllinn kom, þá var
hann mikilfenglegur á að sjá. All-
ir stukku af honum og þeyttust
fram og aftur og virtust ákaflega
vel skólaðir. Þeir greiddu sundur
langa slöngu en þá kom babb i
bátinn. Enginn gat fundið lykilinn
til að opna afturdyrnar á bilnum,
þar sem tengja átti slönguna.
Slökkviliðsstjórinn sagðist hafa
fengið Yani hann en Yani var i
leyfi. Eftir mikið rifrildi hljóp
einhver heim til Yani, en sem bet-
ur fór var það skammt að fara. A
meðan þeir biðu, dáðust slökkvi-
liðsmennirnir að bálinu sem nú
logaði verulega glatt. Sendi-
maöurinn kom aftur og sagði, að
Yani væri ekki heima, kona hans
hefði sagt, að hann væri farinn til
að horfa á brunann. Þá var tekið
að leita i áhorfendahópnum og
slökkviliðsst jóranum til
hneykslunar fundu þeir Yani þar
með lykilinn i vasanum. Slökkvi-
liðsstjórinn benti réttilega á i
reiði sinni að einmitt svona at-
burðir sköpuðu vantraust. Jæja,
þeir opnuðu slökkvibilinn.tengdu
slönguna og skrúfuöu frá vatninu.
En þá var nú harla litiö eftir af
bilaverkstæðinu til að slökkva i”.