Tíminn - 07.05.1982, Blaðsíða 16

16
Föstudagur 7. mai 1982
Gunnar Guðbjartsson:
hættulegir bú-
f jársjúkdómar borist
til landsins með
ferðamönnum og far-
á landi er heimilt að hafa með sér
við komu til landsins án greiðslu
aðflutningsgjalda fatnaö og
ferðabúnað, sem þeir hafa haft
með sér héðan til útlanda og auk
þess varning fenginn erlendis i
ferðinni, um borð i flutningsfari
eða i tollfrjálsri verslun hér á
landi — annan en þann sem talinn
er i 2. gr. — fyrir allt að 1.400 kr.
að smásöluverði á innkaupsstað.
Andvirði matvæla (þ.m.t. sæl-
gæti) má þó ekki nema meiru en
350 kr. Börn yngri en 12 ára skulu
njóta hálfra þeirra réttinda er að
framan greinir.
Skipverjar og flugliðar inn-
lendra farartækja mega hafa með
sér án greiðslu aðflutningsgjalda
varning slikan og greinir i 1. og 2.
málslið 1. mgr. þessarar greinar
fyrir allt að 350 kr. við hverja
komu til landsins hafi þeir verið
20 daga eða skemur i ferð. Til-
svarandi undanþága er 1.050 kr.
fyrir lengri ferð en 20 daga og
1.400 kr. fyrir lengri ferð en 40
daga. Andvirði matvæla (þ.m.t.
sælgæti) má ekki nema hærri
fjárhæð en 350 kr. samkvæmt
þessari málsgrein.
Ferðamönnum búsettum er-
lendis er heimilt að hafa með sér
án greiðslu aðflutningsgjalda til
eigin nota á ferðalaginu, iveru-
fatnað, sængurföt, viölegubúnað
og annan ferðabúnað, þ.á.m.
matvæliog aðrar vistir, að þvi til-
skildu að varningur þessi geti
talist hæfilegur og eðlilegur
miðað við tilgang ferðalagsins,
dvalartima viðkomandi hér-
lendis og hagi hans að öðru leyti
og varningurinn verði enn fremur
fluttur úr landi við brottför eig-
andans aö svo miklu leyti sem
hann eyðist ekki hérlendis”.
Já, feröamenn og farmenn,
skipverjar og flugliðar mega hafa
matvæli i hverri ferð, sem nema
að verömæti kr. 350 kr. (Á hvaða
verðierþaðmetið?) að lágmarki,
Og erlendum ferðamönnum sem
koma til landsins er heimilt að
hafa næg matvæli til eigin nota
allan dvalartimann i landinu.
Hver hefur eftirlit með að
magnið sé i samræmi viö dvalar-
tima?
Er þetta skynsamlegt og er
hægt að hafa eftirlit með vara-
sömum innflutningi, þegar reglur
eru svona rúmar?
Hvað geta flugliöar flutt mikið
magn yfir árið ef þeir fara eina og
jafnvel tvær ferðir á dag allt árið
á milli landa?
Og hvernig er hægt að ætlast til
að tollgæslumenn fylgist meö
hvort flutt er hrátt kjöt, smjör,
ostur eða annað sem getur borið
með sér gin- og klaufaveiki eða
aðra smitsjúkdóma þegar reglur
eru svona rúmar?
Og livað um farmenn?
Er ekki komin hefð á að skip-
verjar á farskipum og fiski-
skipum flytji með sér til landsins
nægjanlegt kjöt og nægjanlegan
ost til heimila sinna og skyldfólks
eftirlitslaust og jafnvel selji
hótelum og veitingastöðum veru-
legtmagnaf þeim vörum svo sem
almannarómur segir? Er um
þetta samið i kjarasamn-
ingum?
Hverer aðstaða tollyfirvalda til
að stöðva þetta? Er ekki komið
stóralvarlegt ástand i landinu
hvað þetta varðar?
Rétt er að i reglugerö nr. 146,
sem áður er nefnd eru þessi
undantekningar ákvæði.
3. gr.
angri þeirra?
1. grein.
Ferðabúnaður og annar far-
■ Hvers vegna er þannig spurt?
Siðustu vikur hafa oft og jafnvel
daglega verið fluttar fréttir um
útbreiðslu gin og klaul'aveiki i
Danmörku, sem er einhver allra
hættulegasti bufjársjúkdómur i
heiminum. Sannaö er að hann
getur borist meö íólki, larangri,
fatnaði, fuglum og jal'nvel með
vindum.
1 vetur sannaðist sjúkdómur i
fólki hér i Reykjavik, sem komiö
hefði með gæludýrum, sem
smyglað var til landsins.
Hvað segir yfirdýralæknir um
útbrciðsluhættu gin og klaufa-
veiki?
í greinargerð sem ég heíi l'rá
honum segir m.a.:
„Orsök þessarar illræmdu veiki
er veira, sem tilheyrir svo-
nefndum Picornaviriade-flokki
veira. Af þessari veiru er sjö
stofnar, sem ekki skapa mótefni
hver gegn öðrum. Veldur þetta
erfiðleikum við ónæmisaögeröir.
I sjúkum skepnum er veiru að
finna i öllum lifl'ærum, blóði og
vöðvum. Allt sem skepnan leggur
frá sér, slefa, þvag, saur og
mjólk, sem og útöndunarlofti er
mengað veirum. Vegna þess aö
skepnursem smitast, skilja oft út
veirur i nokkra daga áöur en
sjúkleg einkenni koma fram er
mjög erfitt að varast sjúkdóminn
og mörg dæmi eru um það að af-
urðir (kjöt og mjólk) af skepnum
sem eru á þessu byrjunarstigi
lendi út i verslunina (sláturhús,
mjólkurbú).
Veira sú sem veldur gin- og
klaufaveiki getur haldist smit-
næm um lengri eða skemmri tima
i kjöti og innyfluin og blóði,
mjólk, húöum og hári, görnum
(pylsugörnum).
Ef þessar afurðir lenda i fóðri
dýra beint eða óbeint getur smit-
dreifing átt sér staö eins og mörg
dæmi sanna”.
Ennfremur segir svo:
„Gin- og klaufaveikiveira þolir
hita betur en margar aörar
veirur, t.d. 56gráöurá Celciusi 30
min. og sumir stoínar þola 80
gráður á celcius i (i tima.
1 frosnu kjöti og kjötvörum
getur veiran lifað i alit að 15
vikur.
Flestir stofnar þola ekki venju-
legagerilsneyðingarhitun á mjólk
(75 gráður á celcius i 18 sek).
aðrir þola slika upphitun vel.
I ostum, Cheddar- osti og
Cammembert osti sem fram-
leiddir eru úr ógerilsneyddri
mjólk hafa veirur fundist i allt að
120 daga, þó oítast séu þær
horfnar fyrr eða eftir 21—35 daga
eftir aö osturinn var búinn til.
í hári og húðum geta veirur
lifað mánuðum saman, en i sölt-
uðum húðum þó vart meir en
rúma viku”.
Já, veiran berst i hverskonar
frosnum og ófrosnum búvörum
svo og i sumum osti o.fl.
Hvað flytja ferðamenn og far-
menn af slikum vörum og hvernig
er eftirliti með innflutningi
háttað?
Rétt er þá að lita á reglugerð
nr. 146 frá 7. april 1982 um toll-
frjálsan farangur ferðamanna og
farmanna við komu frá út-
löndum.
■ Gi*1 og klaufaveikin sem nú geisar i Danmörku hefur valdið Dönum
; ómældu tjóni.
angur
„Ferðamönnum búsettum her
■ i frosnu kjöti og kjötvörum getur gin- og klaufaveikiveiran lifaö I- Innflutningsbann og takmark-
allt að 15 vikur. anir.
■ Gunnar Guðbjartsson. »
„Ákvæði reglugerðar þessarar
veita ekki undanþágu fra inn-
flutningsbanni sem kann að vera
áýmsum vörutegundum auk þess
sem innflutningur á vörum, sem
vegna sóttvarna eöa af öörum
öryggisráðstöfunum eru háðar
innflutningstakmörkunum, er
óheimill skv. 1. gr. og geta þvi
m.a. eftirtaldar vörur ekki notið
tollfrelsis samkvæmt reglugerð
þessari:
1. Ávana- og fikniefni, svo sem
ópium, heróin, morfin, kókain,
kannabis, amfetamin ( þ.m.t.
benzedrine) og LSD (lyser-
gamide).
2. Lyf umfram hæfilegt magn til
persónulegra þarfa viðkomandi
far- eða ferðamanns.
3. Skotvopn, skotfæri og sprengi-
efni.
4. Liandi dýr.
5. Hrátt kjötmeti.
6. Egg og smjör”.
En hver getur fylgst með að
þessu ákvæði séu haldin?
Hvernig er háttað eftirliti með
innflutningi i ferðamannaskipinu
SMYRLI?
Með hverri ferð Smyrils koma
allt að 100 bilar og mörg hundruð
farþegar. Bilarnir geta m.a.
komið frá sýktum svæðum i Dan-
mörku.
Farþegarnir mega samkvæmt
reglugerð hafa með sér vistir
nægjanlegar til alls ferðalagsins.
Hver ákveður hvaöa magn sé
nægjanlegt og hver getur ábyrgst
að ekki sé hrátt kjöt, egg, smjör
og ostar frá Fjóni i Danmörku i
þessum farangri?
Hver getur leitað i farangri 100
bila og fjölda fólks á örfáum min-
útum eða 1—2 klukkustundum svo
gagn sé að?
Hver ber ábyrgð á, ef mistök
verða?
Hvernig er háttað innflutningi
til varnarliðsins?
í varnarsamningnum er tekið
framaðvarnarliðiðhafirétttil að
flytja inn tollfrjálst, nægar vistir
fyrir varnarliöið, verktaka þess
og starfsmenn.
Þetta hefir i reynd verið túlkaö
svo að varnarliðið mætti ílytja
inn m.a. hrátt kjöt, smjör, egg og
osta eftirlitslaust.
Er þetta fólk ekki einangrað á
Keflavikurflugvelli og þvi hættu-
laust að veita þvi þennan rétt?
Nei, a.m.k. 50—60 fjölskyldur
varnarliðsmanna dvelja utan
vallarins viðsvegar um Reykja-
nes og i Reykjavik. islenskir
starfsmenn varnarliðsins dvelja
utan vallarins.
Allt þetta fólk getur samkvæmt
þeirri hefð sem skapast hefur
flutt sóttnæm matvæli með sér
viðsvegar um landið eftirlitslaust
og i miklu meiri mæli en það
notar sjálft.
Er ekki kominn timi til að
stjórnvöld taki hér i taumana og
stöðvi ósómann?
Þarf stórfellt slys að henda svo
eitthvað verði gert?
Eg skora á rikisstjórnina að
taka alvarlega það hættuástand,
sem nú vofir yfir og taka á þeim
vandræðamálum, sem að framan
er lýst og stöðva allan innflutning
þeirra vara og þess ferðabún-
aðar, sem borið getur gin- og
klaufaveiki og aðra hættulega
sjúkdóma til landsins.
Skrifað sumardaginn fyrsta
1982
GunnarGuðbjartsson
I