Tíminn - 14.05.1982, Blaðsíða 4

4_____
fréttir
Föstudagur 14. maí 1982
„Farid
að votta
fyrir
gróðri”
segir Sveinn
Guðmundsson
á Sellandi
■ „Hér hafa verið mjög góðir
dagar að undanförnu, snjó hefur
tekið upp og farið að votta fyrir
gróðri”, sagði Sveinn Guðmunds-
son á Sellandi i N-Múlasýslu i
rabbi við fréttamanna Timans.
Hann sagði að mikil og góð um-
skipti hefðu orðið eftir kuldahret-
iðsem gekk yfir um daginn, en nú
væri komin betri tið og bjartara
yfir mönnum. Sauðburður sagði
Sveinnaðværialmennt ekki byrj-
aður fyrir austan en að þvi færi að
liða hvað úr hverju. En veturinn
hefur verið harður, langur og erf-
iður bændum þar i héraði, sem og
flestum öðrum.
Það sem Sveinn taldi einna
helst fréttnæmt af sinum slóðum
er að riðuveikin hefur verið að
ergja sauðfjárbændur á Austur-
landi og sagði hann að vart hefði
orðiðbýsna margra tilfella. Þetta
sagði Sveinn að skapaði býsna
vont ástand hjá þeim bændum
sérstaklega, sem eingöngu búa
með sauðfé. Á tveimur bæjum
hefur verið skorið niður og bjóst
Sveinn við að reynt yrði að halda
áfram að skera niður á svæðinu
fyrir norðan Jökulsá á Dal.
Sveinn sagði að ástand vega og
flutningabann af þess sökum,
skapaði sumum bændum nokkra
erfiðleika með aðdrætti, t.d. væri
ekki hægt að flytja neinn áburð út
um sveitirnar núna, en sumsstað-
ar væri ástand túna orðið það gott
að stutt væri i að mætti fara að
bera á. Og Sveinn lét þess getið i
lokin að það væri mikil þörf á að
bæta vegakerfið um sveitir á
Austurlandi. SV
■ Sveinn Guðmundsson: Hér
hafa verið góðir dagar.
■ Með vorinu lifnar allt til nýs lifs I sveitum þessa lands. Tlminn setti
sig I samband við fimm bændur, viða á landinu og rabbaði við þá um
lif þeirra og störf þessa dagana. Eins og við var að búast hófu þeir allir
málið með umræðum um tiðarfarið og siðan hvað af öðru, sem hverjum
þeirra var ofarlega i huga.
Myndin, sem fylgir hérna með, var tekin af hinu unga lifi I Fjárborg I
Reykjavik. Timamynd Róbert.
Jóhannes Torfason á Torfalæk:
hefðibæstvið kal i túnum, en enn
erndckuðkai frá fyrriárum,sem
ekki er oröiö upp grætt. Jóhannes
sagöi að reyndar væri full
snemmt að fullyröa að kal heföi
ekki aukist i vetur, en a.m.k.
væru ekki horfur á að svo yrði.
Þá sagði Jóhannes að töluverð-
ur æsingur hefði verið I mönnum
þar um sveitir vegna Blöndu-
mála, en væri nú að hjaðna. „Ég
held að þarna hafi náðst af-
greiösla, sem hver getur farið
með heim til sin og túlkaö að
vild,” sagði Jóhannes.
Fyrstu vélar Búnaðarsam-
bandsins eru að fara af stað um
þessar mundir upplýsti Jóhannes
og hann átti von á að þeir sem eru
með grænfóður og eiga tilbúið
land,fariaöhuga aö vinnsluá þvi
og siðan fari bændur að bera á,
eftir hálfan mánuö eða svo.
Aburöur er mikið til kominn, var
keyrður til bænda i vetur. „Menn
„ÞEGNLEGA AD
VERKI VERIД
■ „Þaö er nú gróðrarveöur i
dag, ef við byrjum á að spjalla
um veðrið, á þjóðlegan máta,”
sagði Jóhannes Torfason á Torfa-
læk i A-Húnavatnssýslu þegar við
náðum sfmasambandi við hann
og spuröum almæltra tiðinda.
„Gróður virðist taka nokkuð vel
við sér og sauðburður er að byr ja.
Égheld að fénaðarhöld hafi yfir-
leitt verið heldur góð og yfirleitt
er nógur heyfengur, þótt það sé
alltaf svoli'tið upp og ofan.
Það er heldur samdráttur i
mjólkurframleiðslunni og viö
fyllum ekki kvótann okkar þar.
Það má koma fram að frá þvi
mjólkurframleiöslan var mest,
höfúm við dregiö saman um 20%
og það er nú þegnlega að verki
verið. Þetta er ekki eins i sauð-
fjárframleiöslunni, hún hefur
haldist meira.
Menn eru um þessar mundir að
móttaka útdeilingu frá Fram-
leiðsluráði, skerðingu ársins 1980.
Það sem hryggir menn þar er
hvað mikið slæðist inn af villum.
Þetta eróskaplega viðkvæmtmál,
■ Jóhannes Torfason: Menn eru
en er þvi miður staðreynd. Þetta
verður að visu leiðrétt, en það er
hvimleitt meðan á þvi stendur og
þetta er óskapleg pappirsvinna.”
Jóhannessagði að veturinn hafi
byrjað mjög snemma, raunar i
október, og var nokkuð harður
framan af, allt fram i' febrúar.
Siðan hefur verið nokkuð góð tið,
/ nema einstöku kuldaköst, sem
eru leiðinleg. Hann taldi að ekki
eiga svo stóra vörubíla nú orðið,
svo kallaða virkjunarbila, að
vegirnir þola þá ekki nema i
frostum” sagði Jóhannes.
Byggingaframkvæmdir bænda
hélt Jóhannes að mundu verða
svipaðar og að undanförnu, litið
um stórbyggingar en meira um
viðhald og endurnýjun. Ræktun
taldi hann ekki verða nema til að
halda i horfinu og eitthvað um
endurvinnslu, sem hann sagði að
nú væri lögð áhersla á I leiðbein-
ingastarfi ráðunauta, og svo
sagði hann að verulegur fjörkipp-
ur væri i uppsetningu súg-
þurrkunartækja.
Að lokum sagði Jóhannes frá
nýju fyrirtæki, Heimafóður h.f.,
sem væri að komast á laggirnar
um þessar mundir. Hluthafar eru
milli 40 og 50 bændur i báðum
Húnavatnssýslum og fyrirtækið
er að fá tæki, sem malar og
kögglarhey og blandar í það öðr-
um efnum ef vill. Á þennan hátt
ætla bændur að spara sér veruleg
fóðurbætiskaup, að sögn Jó-
hannesar á Torfalæk. SV
Björgmundur Guðmundsson
á Kirkjubóli:
„Hörmung að vera
bóndií dag”
■ „Það litur sæmilega út með
tiöina núna, eins og er, þótt þetta
væri andskotans hret, sem hann
gerði þarna um daginn”, voru
fyrstu orð Björgmundar Guð-
mundssonar bónda á Kirkjubóli i
Valþjófsdal i V-Ísafjarðarsýslu,
þegar viö spurðum hann tiðinda
af bændum á Vestfjörðum. „Það
er nú farið að slá grænu á túnin.
Það var reyndar byrjað að lifna
fyrir hretið en kom svolitill aftur-
kippur i þaö. I gær var ausandi
rigning, og undanfarna sólar-
hringa, en er nú að þorna og
hlý na.
— Helduröu að hafi kalið hjá
ykkur i vetur?
„Ég er að halda að það sleppi
við kal. Það lá ekki svell á eins og
■ Björgmundur Guðmundsson:
Langlundargeðið hefur iengi loð-
að við bændastéttina.
Jón Sigurdsson á Skipanesi tekinn tali:
„Hér eru menn bjart-
sýnir á sumarid”
■ „Jörð var komin afskaplega
vel af stað hérna fyrir þetta sið-
asta kuldakast og sjálfsagt hefði
verið kominn sauðgróður núna
hefði kastið ekki komið”, voru
fyrstu orð Jóns Sigurðssonar
bónda I Skipanesi i Borgarfjarð-
arsýslu, þegar við spurðum hann
tiðinda úr sinni sveit. „Gróðri
seinkaði mikið við þetta og jörð
var mun verri, þegar fór að hlýna
aftur en hún var orðin fyrir kast-
ið. En þetta getur orðið fljótt að
koma ef heldur áfram með svona
hlýindi og vætu eins og nú er. Hér
er 7-10 stiga hitidag hvern núna.”
— Er sauðburður byrjaður i
þinni sveit?
„Já, hann er viðast hvar eitt-
hvað byrjaður og það sem ég hef
heyrt gengur hann mjög vel.”
— Hvernig eru vegirnir?
„Þeir eru bara furðanlega góð-
ir og hér i kring hefur ekki verið
Jón Sigurðsson: Hey voru ó-
vanalega laus.
ástæða til aðhaía þungatakmark-
anir, nema þar sem Vegagerðin
hefur verið að hræra i þeim.”
— Er áburðurinn kominn heim
á bæi yfirleitt?
„Almennt er það ekki, en
margir eru búnir að fá eitthvað.
Ég held að menn séu þó ekki farn-
ir að bera á, en það gæti orðið
uppúr tuttugasta, svona það
fyrsta, fyrir kýr.”
— Hvernig var veturinn bænd-
um?
„I flestum tilfellum held ég að
hann hafi verið nokkuð góður, að
öðru leyti en þvi að menn hafa
kvartað undan þvi að hey væru ó-
vanalega laus og ódrjúg.”
— Hvað veldur þvi?
„Það var mikið af þessu heyjað
i seinna lagi og er þá grófara og
léttara og sigur minna.”
— Hvernig leggst sumarið i
menn?
„Ég held að menn séu yfirleitt
bjartsýnir á sumarið, núna eftir
að hlýnaði aftur”, sagði Jón i
Skipanesi.
sv
i fyrra, svo ég hef ekki trú á að
neitt kal komi.
Veturinn var langur hjá okkur,
hann byrjaði snemma, um miðj-
an september og það er ennþá til
snjór hér, sem féll um miðjan
september.
Almennt held ég að hey hafi
verið nægjanleg, en þau voru
mjög misjöfn undan sumrinu i
fyrra, þó held ég að bændur hafi
ekki keypt meiri fóðurbæti en i
meðallagi. Ég sé ekki annað en
bændur komi sæmilega undan
vetrinum.”
— Viltu bregða þér i' spámanns-
steflingar og spá fyrir sumrinu?
„Það getur ekki skemmt að
vera bjartsýnn, þótt ekki sé á-
stæða til bjartsýni i landbúnaðin-
um yfirleitt, vegna þess að þaö er
ekki hægt að selja okkar afurðir.
Það eru horfur á að við þurfum að
minnka við okkur ennþá búmark-
iö, þetta er hörmung maður, að
vera bóndi i dag. Ýmsir eru að
velta vöngum um að fara I loð-
dýrarækt og nú eru horfurnar
þannig að þaðsé þaöeina, sem vit
erí, þótt það sé auðvitaö tiskufyr-
irbrigði eins og annaö, með þessi
skinn.
Vegirnir hafa verið betri núna
en við eigum að venjast en þó
■ Kristinn Guðnason: Menn spá
hinu og þessu.
„I haust
verður
mikið
kjöt,”
telur Kristinn
Guðnason
á Skarði
■ „Það er allt i góðu gengi núna
• siðan tíðin batnaði, núna er mjög
góð tið.” Kristinn Guðnason i
Skarðiá Landi byrjaði eins og all-
ir hinir á að tala um veðurfarið,
enda hefur það löngum verið efst I
huga islenskra bænda, sem von-
legt er.
„Það er litið farið að grænka
hérh já okkur, þóaðeins byrjað að
lifna. Það er ekki hægt að segja
að komin sé sauðnál hér, en niðri i
sveitunum mun einhver nál vera
komin. Það er allt 10-14 dögum
seinna hérna.”
— Hvernig var veturinn hjá
ykkur?
„Veturinn var góður hér á
Suðurlandi, nema þetta vorhret,
sem kom um daginn og gerði svo-
litið slæmt strik i reikninginn.
Hey voru slæm á þessum lands-
hluta og við þurftum að kaupa
óvenjumikinn fóðurbæti.”
— Duga þau samt flestum?
„Já, með þessu, að gefa nógu
mikinn fóðurbæti, og þá eru það
auðvitað ekki heyin sem duga,
heldur fóðurbætirinn. Þau eru
heldur ekki svo góð að það sé
hægt að láta lifa á þeim ein-
göngu.”
— Er sauðburður byrjaður?
„Hann er byrjaður og gengur
prýðilega. Það er mikið tvflembt
og það verður mikið kjöt i haust,
áframhaldandi offramleiðsla.
Svo erum við búnir að fá þrjár
þrilembur af um 60 sem eru born-
ar. Það verður alltaf mikil frjó-
semi, þegar svona mikið er gefið
af fóðurbæti.”
— Hvernig eru vegirnir?
„Þeir eru góðir. Reyndar eru
enn þungatakmarkanir, en við
skiljum það eiginlega ekki, þvi
vegirnir urðu aldrei neitt slæmir,
það þyönaði svo hægt. Flestir eru
búnir a ð fá áburðinn, fengu hann i
vetur. Menn voru svo hræddir um
verkföll að þeir þorðu ekki annað
en fá hann snemma. Menn eru
farnir að búa sig undir að bera á
og sjálfsagt eru einhverjir
byrjaðir niðri i sveitum.”
— Sjá menn einhver merki á
lofti um hvemig sumarið ■> erður?
„Menn spá hinu og þtssu og
nefna ótal rök, en við verðum
bara að bíða og sjá til,” sagði
Kristinn i Skaröi. SV
hafa þeir ekki leyft ennþá að
flytja áburðinn, eru of blautir
enn.
En ég vil koma á framfæri I
sambandi við áburöarkaupin að
ég er mjög óánægður með að
verða að panta áburðinn á haust-
nóttum en verðið er ákveðiö á
vordögum og við verðum að taka
það sem við höfum pantað án til-
lits til hvaða verð þeim hentar að
setja á það. Núna varö 60% hækk-
un. Við þessu mundi engin stétt
önnur segja já og amen. Lang-
lundargeðið hefur lengi loðað við
bændastéttina”, sagöi Björg-
mundur. SV