Tíminn - 16.11.1982, Blaðsíða 5

MUÐJUDAGUR 16. NÓVEMBER 1982
5
fréttir
LANSKJARAVISUALA HA6-
STÆHAM lANTAKENDUNUM
— heldur en kaupgjaldsvísitölu öll árin frá
1981 - Dæmið snúist við á þessu ári
■ Tíu þúsund krónur sem verðtryggðar
hefðu verið frá árinu 1970 samkvæmt
kaupvísitölu - án vaxta - hefðu árið 1981
verið orðnar 319.500 krónur. Sama
upphæð verðtryggð með lánskjaravísi-
tölu hefði hins vegar orðið 269.100 kr.
Það sama mundi að sjálfsögðu eiga við
um verðtryggð lán, greiðslubyrði og
uppreiknaðar eftirstöðvar af verð-
tryggðu láni hefðu í fyrra verið tæpum
19% hærri miðað við kaupvísitöluna en
lánskjaravísitöluna.
Á þessu er vakin athygli vegna
mikillar umræðu og fjölda samþykkta
sem gerðar hafa verið af félögum og
nefndum þar sem skorað er á fjármála-
yfirvöld að reikna framvegis afborganir
og eftirstöðvar lána samkvæmt kaupvísi-
tölu í stað lánskjaravísitölu.
Kaupvísitala hefði verið eitthvað hag-
stæðari lánagreiðendum nú í ár. En öll
árin frá 1970 til 1981 hefðu lántakendur
þurft að greiða hærri afborganir af
lánum verðtryggðum með kaupvísitölu
heldur en lánskjaravísitölu. Samanburð-
ur á þessu kemur fram í nýjasta
Fréttabréfi Fjárfestingarfélagsins. Þar
segir m.a.:
5.500
4 .000
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
700
500
300
200
■ 100
1970 til
Ástæðan fyrir því að vakið er máls á
þessu hér, er grein sem birtist í einu
dagblaðanna fyrir nokkru, þar sem
slegið er upp á baksíðu að á sama tíma
og lánskjaravísitalan hafi hækkað um
95% frá ársbyrjun 1981, hafi verðbóta-
vísitalan hækkað um 75%. það sem
ámælisvert er við þennan samanburð er
að hér er algerlega horft fram hjá öllum
grunnkaupshækkunum launþega á tíma-
bilinu“. í fréttabréfinu er sýndur á
línuriti samanburður á þróun
lánskjaravísitölunnar frá árinu 1970 við
þróun vísitölu kauptaxta allra launþega
og vísitölu ráðstöfunartekna á mann.
-HEI
■ Á þessari mynd má sjá að frá 1970
til 1981 hefur iánskjaravísitala hækkað
um 2.591%, kauptaxtar allra launþega
um 3.095% og ráðstöfunartekjur á
mann 4.667%. Allan þennan tíma er hin
margumrædda lánskjaravísitala neðst.
Nær öll skreiðarframleiðsla
þessa árs enn óseld:
Verðmæti skreiðar-
birgðanna
1600 milljónir kr.
■ „Mesta mein aldarinnar, “ bók um áfengisvandamálið eftir Joseph P.
Pirro fyrirlesara við Freeportsjúkrahúsið í Bandaríkjunum er ein sex bóka
sem útgáfufélagið Fjölnir hf. sendir frá sér fyrir næstu jól.
Það var Hrafn Pálsson sem þýddi fyrirlestra Pirro og bjó í bókarform, en
þetta er frumútgáfa bókarinnar, þar sem hún hefur ekki komið út á ensku.
Hér er þýðandi bókarinnar, Hrafn Pálsson, ásamt höfundi, Joseph P. Pirro
þegar bókin var kynnt fréttamönnum. Tímamynd - Róbert
Norðurlandaráð:
Bílferjur, myndbönd
og fjárfestingar
■ „Hér er um það mikla þjóðarhags-
muni að ræða að stjórnvöld og banka-
yfirvöld verða að leggja aUt kapp á það
að aðstoða framleiðendur við sölu
þessara verðmæta", segir í samþykkt
fjölmcnns fundar skreiðarframleiðenda.
Talið er að skreiðarbirgðir í landinu
nemi um 15.000 tonnum (um 330 þús.
pökkum) auk 4.000 tonna af þurrkuðum
hausum, samtals að verðmæti 1.600
milljónir króna (sem er nær sama
upphæð og fékkst fyrir allan frystan
þorskfisk frá áramótum til ágústloka).
Fundarmenn lögðu höfuðáherslu á að
nú þegar verði gert sameiginlegt átak
stjórnvalda bankayfirvalda og sölusam-
taka framleiðenda um lausn þessa
vandamáls og skorar á viðskiptaráðherra
að hafa forgöngu í þessu máli.
„í Noregi eru yfir 400 þús. pakkar af
skreið, á íslandi um eða yfir 300 þús.
auk samtals á þriðja hundrað pakka af
hausum. Hvernig ætlið þið að koma
þessu öllu inn á leyfi sem aðeins eru fyrir
130 þús. pakka?“. Þetta segir Bjarni V.
Magnússon í íslensku umboðssölunni
vera svörin hjá skreiðarkaupendunum í
Lagos í Nígeríu - sem hafa um 58,6%
af þeim leyfum sem veitt hafa verið til
landsins - er hann ræðir við þá um
skreiðarkaup héðan. Leyfin kvaðBjarni
þessa menn fá gegn ríflegum greiðslum
í „flokkssjóðinn“ - jafnvel upp í 30% -
og telji þeir sig kannski geta útvegað
fleiri leyfi ef skreiðarseljendur lækki sitt
verð. 1 því efni hafi Norðmenn verið
liðlegri og fái því líkast til öll þessi leyfi
til Lagos.
Af þeim 130 þús. pakka leyfum sem
veitt hafa verið telur Bjarni okkur
kannski eiga von í um fjórðungi.
Leyfum fyrir um 50.000 pökkum telur
hann enn óráðstafað. Málaleitunum um
að íslendingar fái þessi leyfi til jafns við
Norðmenn, sé vel tekið, en einungis ef
þeir bjóði sama verð og kjör og
Norðmenn. Þeim kjörum hafi útflutn-
ingsyfirvöld og bankar hér hins vegar
einfaldlega hafnað án frekari viðræðna.
„Óneitanlega finnst manni stundum sem
litlar athuganir og lítil þekking ráði hér
stórum ákvörðunum“, sagði Bjarni.
Eigum við að halda að okkur höndum
og gera ekki neitt, eða nýta möguleika
þó lélegir séu? spurði Bjarni skreiðar-
framleiðendur á fundi þeirra. Benti
hann á að öll leyfi í Nígeríu renna út
hinn 31. desember n.k. og óvíst sé
hvenær og hvort leyfi verði gefin út á
næsta ári.
í ljósi þess hve bankar og stjórnvöld
hér telji sig þurfa að hafa mikið eftirlit
með skreiðarsölu - svo umboðssalar fái
oft litlu um ráðið - spurði hann hvort
ekki væri tími til kominn að: Opna
sendáráð í Nígeríu - koma á beinum
bankaviðskipt um - ráðherra eða ráð-
herrar he.'msæki þetta ntikilvæga mark-
aðsland - alvarlegar athuganir séu
gerðar á opnun gagnkvæmra viðskipta
(íslendingar hafi aldrei keypt neitt frá
Nígeríu). Öllu þessu hafa Norðmenn
komið á sem Bjarni segir allt hafa
hjálpað þeim til að tryggja sér megin-
hlutann af þeim leyfum sem nú fáist.
„En við gerum ekkert".
Hjá Magnúsi Friðgeirssyni, deildarstj.
Sjávarafurðadeildar kom fram að hlut-
fall skreiðarverkunar hafi haldist um
20% af vertíðarafla, eins og í fyrra, þrátt
fyrir viðvaranir banka og annarra.
(Hlutfallið var t.d. 7% árið 1979). Auk
þess sé hlutfall B-skreiðar nú nær
þriðjungur framleiðslunnar, sem er tvö-
földun miðað við undanfarin 3 ár, sem
geri ástandið ennþá alvarlegra.
Skráð verð á A-skreið sagði Magnús
nú 287 dollara á pakka (sem samsvarar
kringum 100 kr. á kílóið), og niður í 170
dollara fyrir B-skreið. Nígeríumenn eru
ennþá háðari sinni olíu en við okkar fiski
þar sem um 97% af útflutningstekjum
þeirra er fyrir hana. Þær tekjur fóru í
fyrra úr 1.3 millj. naiera á mán. niður í
950 þús. og áætlað er að þær fari jafnvel
niður í 600 þús. naiera á mán. á næsta
ári. Útlitið fyrir skreiðarsölu þangað er
því langt frá því bjart.
-HEl
■ Fastanefndir Norðurlandaráös halda
þessa daganna fundi í Finnlandi. Fundimir
hófust 9. nóv. og lýkur þeim 17. nóv. Em
þeir haldnir í Turku/ÁUb og á Álandseyjum
Fundaröðin tíófst með fundi upplýsinga-
nefndarinnar, sem stóð yfir í Ábo 9.-10.nóv.
Meðal mála sem þar voru rædd var staða nýs
forstöðumanns upplýsingadeildar Norður-
landaráðs, skipulagning starfseminnar
næstu tvö ár og málefni tímaritsins Nordisk
Kontakt. Af hálfu íslensku sendinefndarinn-
ar sat Stefán Jónsson þessa fundi.
Forsætisnefnd hélt tvo fundi í Ábo. Meðal
þeirra mála sem þar var fjallað um eru þær
skipulagsbreytingar sem leiða munu af því ef
Færeyjar, Grænland og Álandseyjar fá
sjálfstæða aðild að Norðurlandaráði. íslenski
fulltrúinn á þessum fundum var Halldór
Ásgrímsson.
14; 17. nóv. halda nefndarmenn fundi í
Mariehamn á Álandseyjum. Þar munu
jábræður stjórnmálaflokkanna halda fundi
og nefndarfundir fara þar einnig fram. Fara
mun fram undirbúningur að næsta fundi
Norðurlandaráðs og einnig búið í haginn
fyrir væntanlegan fund forsætisnefndarinnar
og forsætisráðherra Norðurlandanna.
Laganefndin mun m.a. fjalla um þátttöku
Færeyinga og Grænlendinga i Norðurlanda-
ráði. Þá mun hún halda fund með dómsmála-
ráðherrum landanna, þar sem m.a. verður
fjallað um fjölskyldurétt og löggjöf- um
tölvur og fíkniefni. Fulltrúi lslands á
þessum fundum er Halldór Asgrímsson.
Eiður Guðnason situr fundi menningar-
nefndarinnar, þar sem m.a. eru rædd framlög til
nprrænna sýninga, samvinnu um rannsókn
heimskautssvæða og um norrænar kvikmynd-
ir og sjónvarpsefni á myndböndum.
Samgöngumálanefndin mun halda fund
með samgöngumálaráðherrum Norður-
landa um bílaferju milli Islands, Færeyja og
annarra Norðurlanda um flugsamgöngur
milli Grænlands og Norðurlanda. Fulltrúi
íslánds á þessum fundum er Sverrir Her-
mannsson.
Páll Pétursson situr í efnahagsmálanefnd-
inni, en þar er fjallað um aukna samvinnu á
sviði orkumála og umhverfisvemdar. Nefnd-
in mun einnig fjalla um lán vegna fram-
kvæmda og starfsemi Norræna fjárfestinga-
bankans.
Nefndirnar munu fjalla um tillögu um
norrænan ríkisborgarrétt.
Fundunum lýkur 17. nóv. með fundum
fjárhagsnefndar og menningarmálanefndar.
Meðal þeirra sem þar sitja fundi eru Páll
Pétursson og Eiður Guðnason. Síðan verður
haldinn blaðamannafundur þar sem finnski
þingmaðurinn Elsi Hetemáki-Olander, for-
seti Norðurlandaráðs og formenn fastanefnd-
anna munu skýra frá helstu málum varðandi
norræna samvinnu.
Lestunar-
áætlun
Goole: Arnarfell ...23/11
Arnarfell ... 6/12
Arnarfell .. . 20/12
Arnarfell .. 3/1 '83
Rotterdam: Arnarfell ... 25/11
Arnarfell ... 8/12
Arnarfell ... 22/12
Arnarfell .. 5/1 '83
Antwerpen: Arnarfell ... 26/11
Arnarfell .... 9/12
Arnarfell ... 23/12
Arnarfell .. 7/1 '83
Hamborg: Helgafell ... 6/12
Helgafell ... 27/12
Helsinki: Dísarfell ... 17/12
Dísarfell . 15/1 '83
Larvik: Hvassafell ...29/11
Hvassafell ... 13/12
Hvassafell ...27/12
Hvassafell . 10/1 '83
Gautaborg: Hvassafell ...30/11
Hvassafell ... 14/12
Hvassafell . 11/1 '83
Kaupmannahöfn: Hvassafell .. 17/11
Hvassafell .. 1/12
Hvassafell ... 15/12
Hvassafell .. 29/12
Hvassafell 12/1 '83
Svendborg: Helgafell .. 18/11
Hvassafell .. 2/12
Helgafell .. 8/12
Hvassafell .. 16/12
Dísarfell . . 20/12
Árhus: Helgafell . . 20/11
Helgafell .. 10/12
Helgafell . . 30/12
Gloucester, Mass: Skaftafell .. 1/12
Skaftafell . 5/1 '83
Halifax, Canada: Skaftafell .. 3/12
Skaftafell 7/1 '83
■ -.*• /
6 SKIPADEILD SAMBANDSINS
Sambandshúsinu •wv’.
Pósth. 180 121 Reykjavík Sími 28200 Telex 2101
Hlaðrúm úr furu í viðarlit
og brúnbæsuðu. Áhersla er
lögð á vandaða lökkun.
Stærðir: 65x161 cm og 75x190 cm.
Sendum gegn póstkröfu.
Furuhúsið hf.,
Suðurlandsbraut 30,
sími 86605.