Tíminn - 03.02.1983, Side 2

Hvalveiðibannsmálid:
iitanríkismAlanefnd
KLOFNAÐI í MAUNU
■ Það reyndist tafsanit að komast að
niðurstöðu varðandi hvalveiðibannið á
Alþingi í gær. Utanríkismálanefnd hefur
haldið marga fundi um málið síðustu tvu
dagana og þingflokkar funduðu aftur og
aftur. I fyrradag komst utanríkismála-
nefnd ekki að niðurstöðu og var fundi
frestað á Alþingi, en átti að hefjast kl.
13.00 eða klukkustund fyrr en venjulcga
og á eftir áttu að vcrða deiidarfundir,
þar sem m.a. átti að gera út um
bráðabirgðalögin í neðri deild, en engar
tímasetningar stóðust. Kl. 13.00 frestaði
forseti lujidi vegna þingflokksfunda og
aftur kl. 14.00 vegna fundar í utanríkis-
málanefnd.
Margir þingmenn þreyttust á biðinni
og Árni Gunnarsson notaði tækifærið til
að lýsa yfir að starfshættir þingsins væru
gjörsamlega óþolandi og erfitt að taka
þátt í þessum skrípalcik lengur.
Forsætisráðherra lýsti því yfir vegna
fyrirspurnar, að sú yfirlýsing sem stjórn-
ingaf daginn áðurvegna hvalveiðibanns-
ins stæði óbreytt, en hún var á þá lund
að mótmæla hvalveiðibanninu, en ef
þingið samþykkti að mótmæla ekki
mundi ríkisstjórnin fara eftir því.
Forsætisráðherra lýsti því yfir vegna
fyrirspurnar, að sú yfirlýsing sem stjórn-
in gafdaginn áðurvcgna hvalveiðibanns-
ins stæði óbreytt, en hún var á þá lund
að mótmæla hvalvciðibanninu, en cf
þingið samþykkti að mótmæla ekki
mundi ríkisstjórnin fara eftir því.
Þar komaðkl. 15.15aðutanríkismála-
nel'nd hafði lokið störfum og var klofin
í málinu. Meirihluti nefndarinnar vildi
ekki mótmæla hvalveiðibanninu cn
minnihlutinn vildi mótmæla.
í meirihlutavoruHalldórÁsgrímsson,
Olafur Ragnar Grímsson, Eyjólfur
Konráð Jónsson og Albert Guðmunds-
son. Halldór hafði framsögu fyrir
meirihlutanum. Hann tók fram að Al-
þjóðahvalveiðistofnunin væri afar
undarleg stofnun og endurskoða þyrfti
á hvaða hátt við tökum þátt í alþjóð-
legum stofnunum. En þrátt fyrir að við
mótmælum ekki hvalveiðibanninu
hljótum við að vinna að því á al-
þjóðavettvangi að við getum nýtt okkar
auðlindir. Nefndarálitið fer hér á eftir:
Utanríkismálanefnd hefur að undan-
förnu fjallað ýtarlega um hvort sam-
þykkt Alþjóðahvalveiðiráðsins varðandi
bann við hvalveiðum skuli mótmælt.
Nefndin hefur kallað til fundar fjöl-
marga aðila sem hafa veitt margvíslegar
upplýsingar.
Að athuguðu máli er það niðurstaða
meirihluta ncfndarinnar, að ekki sé
ráðlegt að bera fram mótmæli.
Nefndarmenn telja að mikilvægt sé að
auka enn rannsóknir á hvalastofnunum,
þannig að ávallt sé til staðar besta
möguleg vísindaleg þekking, sem liggi
til grundvallar umræðum og ákvörðun-
um um veiðar í framtíðinni.
Með tilliti til ofangreindra sjónarmiða
leggur meirihluti nefndarmanna til, að
tillögugreinin orðist svo:
„Alþingi ályktar að samþykkt Al-
þjóðahvalveiðiráðsins um takmörkun
hvalveiða, sem kunngerð var með bréfi
til ríkisstjórnarinnar dags. 2. sept. 1982,
verði ekki mótmælt af íslands hálfu.“
Geir Hallgrímsson hafði orð fyrir
minnihluta nefndarinnar, en auk hans
skipuðu minnihlutann þeir Jóhann Ein-
varðsson og Kjartan Jóhannsson. Eins
og sjá má skiptust nefndarmenn ekki
eftir flokkum.
Geir hafði framsögu og sagði vafasamt
að stöðva veiðar sem stundaðar eru
undir vísindalcgu eftirliti og gæti það
leitt út á hættulegar brautir. Með því að
mótmæla ekki banninu værum við að
glata rétti til að taka eigin ákvarðanir
um nýtingu eigin auðlinda. Nefndarálit
minnihlutans er þannig:
Tillögugreinin orðist svo:
Alþingi ályktar í framhaldi af ákvörð-
un ríkisstjórnarinnar 1. febr. sl., að
samþykkt Alþjóðahvalveiðiráðsins um
algert bann við hvalveiðum frá og með
árinu 1986 verði mótmælt.
Jafnframt beinir Alþingi því til ríkis-
stjórnarinnar, að auka enn rannsóknir á
hvalastofnum hér við land, í samvinnu
við vísindaráð Alþjóðahvalveiðiráðsins
í því skyni að fyrir liggi sem fullkomnust
þekking á þessum hvalastofnum, við
frekari meðferð málsins.
Hjörleifur Guttormsson lýsti því yfir
að það væri vilji Alþýðubandalagsmanna
að mótmæla ekki banninu og væru
ráðherrar flokksins sama sinnis, þótt
þeir hafi ekki mótmælt ákvörðun sjávar-
útvegsráðherra í ríkisstjórninni.
Guðrún Helgadóttir Iagði hart að
þingheimi að greiða atkvæði gegn mót-
mælunum.
Steingrímur Hermannsson sagði að
lítill tími væri til stefnu því mótmælin
þyrftu að berast fyrir miðnætti og bað
þingmenn að ljúka málinu sem fyrst.
Hann lagði áherslu á að samkvæmt áliti
færustu vísindamanna væru hvalastofnar
við ísland ekki í hættu, og kvaðst vona
að enginn mótmælti banninu af þeirri
ástæðu. Það væri illt að verða fyrir
þrýstingi hópa sem ekki hafa kynnt sér
málin en láta tilfinningarnar ráða. Þá
varpaði hann fram þeirri spurningu
hvort menn gerðu sér nokkra grein fyrir
hvað alfriðun hvala hefði í för með sér
og hvort það gæti ekki þýtt útrýmingu
annarra tegunda í lífríki sjávar. Ef við
mótmælum ekki núna verður afturkoma
til hvalveiða sannarlega erfið, sagði
Steingrímur.
Steingrímur las bréf það sem hann
hugðist senda Alþjóðahvalveiðiráðinu
fyrir miðnætti ef svo vildi verkast.
Kaflar úr orðsendingunni:
Athygli er vakin á því að V ísindanefnd
Alþjóða hvalveiðiráðsins (IWC), sem
meta á ástand hvaiastofna, hefur ekki
séð ástæðu til að mæla með allsherjar
stöðvun hvalveiða. Ákvörðun 34. árs-
fundar ráðsins um stöðvun hvalveiða í
atvinnuskyni, úthafsveiðar 1985ogveið-
ar frá strandstöðvum 1986, er því alls
ekki byggð á vísindalegum niðurstöðum,
svo sem til er ætlast, skv. V. grein 2.
mgr. Alþjóðasáttmálans um skipan hval-
veiða.
Það er skoðun ísl. stjórnvalda að
heimilt skuli að nýta hvali eins og önnur
dýr í lífríki okkar, en sú nýting skuli
framkvæmd í samræmi við vísindalegar
niðurstöður um nýtanleika hvers ein-
staks hvalastofns, þannig að hæfileg
nýting verði tryggð og jafnframt fyrir-
byggt að um ofveiði verði að ræða. Því
ber að flýta fyrir endurmati á stofnstærð-
um. Það verður best gert með alþjóðlegri
samvinnu undir stjórn Alþjóða hval-
veiðiráðsins (IWC), t.d. með því að nýta
hvalveiðiskipin í vaxandi mæli til rann-
sóknarstarfa jafnhliða veiðum. Sé veið-
um hins vegar hætt, eru allar líkur á því
að fjármagn til hvalarannsókna muni
fljótlega minnka og rannsóknir dragast
saman.
Með hliðsjón af framangreindu, mót-
mælir ríkisstjórn Islands hér með breyt-
ingu þeirri, sem samþykkt var af
Alþjóða hvalveiðiráðinu á 10. gr. í
Viðauka við Alþjóðasáttmálann um
skipan hvalveiða, 1946 með nýrri undir-
málsgrein (E) um stöðvun hvalveiða í
atvinnuskyni, strandveiðar frá ára-
mótum 1986 og úthafsveiðar 1985/86.
Ríkisstjórn íslands mun leggja áherslu
á að auka rannsóknirá hvalastofnunum,
og jafnframt að mannúðlegum aðferðum
verði beitt við hvalveiðar.
Ríkisstjórn íslands er að sjálfsögðu
reiðubúin til þess að endurskoða ofan-
greinda niðurstöðu, ef fram koma ný
viðhorf, sem breyta ofangreindum rök-
stuðningi.
Sigurlaug Bjarnadóttir sagði þetta
kvalræðismál og mundi hún nauðug
beygja sig undir hótanir stórveldis og
ofstækisfullra náttúruverndarmanna og
greiða atkvæði á móti mótmælum.
Eiður Guðnason, sem lagði fram
þingsályktunartillöguna, sem fjallað var
um ásamt ákvörðun ríkisstjórnarinnar,
sagði greinilegt að þingmenn heyktust
fyrir hótunum stórveldis, sem heldur að
við séum eitthvert bananalýðveldi og
ætluðu að selja ákvörðunarrétt um eigin
málefni fyrir nokkra fiska. Eiður vildi
láta á það reyna hvort hótanir um að
hætt yrði að kaupa ísl. fisk í Bandaríkj-
unum yrðu framkvæmdar eða ekki.
Margir þingmenn tóku til máls ogstóð
fundur fram eftir kvöldi og fresturinn til
að mótmæla styttist óðum.
Sinfóníuhljóm-
sveit íslands:
Tónleikar
f kvöld
■ Áttundu áskriftartónleikar Sin-
fóníuhljómsveitar íslands verða í
Háskólabíói í kvöld og hefjast að
venju kl. 20.30. Stjórnandi verður
aðalstjórnandi sveitarinnar, Jean
Rierre Jacquillat og einleikari breski
píanóleikarinn Philip Jenkins. Á
efnisskráni eru Divertimento Béla
Bartok, pfanókonsert eftir Róbert
Schumann og ballett svítan Rómeó og
Júlía eftir Sergei Prokofief.
Philip Jenkins hefur leikið einlcik
með mörgum þekktum hljómsveitum
og leikið inn á hljómplötur. Hann var
um árabil kennari við Tónlistaskólann
á Akureyri og hcfur haldið fjölmarga
tónleika hér á landi og því íslenskum
tónlistarunnendum að góðu kunnur.
Jenkins er nú prófessor í píanóleik við
Royal Akademy of Music í London.
Sölustofnun
lagmetis er
andvfjg mót-
mælunum
■ I frétt frá Sölustofnun lagmetis
segir að stjórn S.L. hefur fjallað um
fyrirhuguð mótmæli fíkisstjómar ls-
lands gegn ákvörðun alþjóða hval-
veiðiráðsins að banna hvalveiðar frá
árinu 1986. Stofnunin tekur ekki
afstöðu til þeirra vísindalegu raka,
sem færð hafa verið með og móti slíku
hvalveiðibanni, en telur á því verulega
hættu, að verði hvalveiðibanninu mót-
mælt af íslendinga hálfu gæti það haft
í för með sér ófyrirsjáanlegar afleiðing-
ar fyrir útflutningshagsmuni okkar í
Bandaríkjunum.
. Minna má á, að vörumerki á
íslcnsku lagmeti í Bandaríkjunum er
Iceland Waters og gera má ráð fyrir
vaxandi sölu á þann markað, ef ekki-
kemur til óvæntra truflana.
Stofnunin lýsir því yfir andstöðu við
þegar kynntar fyrirætlanir ríkisstjóm-
arinnarað mótmæla hvalveiðibanninu.
Verkamannabústaðir
í Hafnarfirði
Stjóm verkamannabústaða í Hafnarfirði hefur ákveðið að auglýsa að
nýju eftir umsóknum vegna Víðivangs 1.
Þeir einir hafa rétt til kaupa á íbúð í verkamannabústööum, sem
uppfylla eftirtalin skilyrði:
a) Eiga lögheimili í Hafnarfirði.
b) Eiga ekki íbúð fyrir eða samsvarandi eign í öðru formi.
c) Hafa haft meðaltekjur fyrir s.l. þrjú ár sem séu .ekki hærri en kr.
91.500 - fyrir einhleyping eða hjón.
Fyrir hvert barn innan við 16 ára aldur sem er á framfaeri umsækjenda
bætast við kr. 8.1200.-.
Greiðslukjör: Umsækjandi, sem fær úthlutað íbúð, skal inna af hendi
greiðslu sem nemur 10% af verði íbúðar og greiðist í tvennu lagi.
Fyrri helmingurinn greiðist innan átta vikna frá dagsetningu
tilkynningar og úthlutun íbúðar, en seinni helmingurinn samkvæmt
nánari ákvöröun stjórnar.
Þeir aðilar sem sóttu um þann 9. nóv. 1982 -1. des. 1982 þurfa ekki
að endurnýja sínar umsóknir. Allar aðrar umsóknir þarf að endurnýja.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á félagsmálaskrifstofunni, Strand-
götu 6 og ber að skila umsóknum þangað eigi síðar en 18. febrúar n.k.
Hafnarfirði, 1. febrúar 1983.
Stjórn verkamannabústaöa
f Hafnarfirði.
Heidurslaunum
Brunabótafélags
íslands úthlutað:
■ Fjórmenningamir sem hlutu heiðurslaun Brunabótafélagsins að þessu sinni, í
neðri röð þeir Amór, Birgir, Hafsteinn og Þórir. Fyrir aftan þá era forráðamenn
Brunabótafélagsins, þeir Hilmar Pálsson, Ingi R. Helgason, Stefán Reykjalín, Birgir
Bjamason og Þórður Jónsson. Tímamynd GE
„Margir sóttu um riú”
-sagði Ingi R. Helgason forstjóri Brunabótafélagsins
■ „Megintilgangur þessara heiðurslauna
er að veita mönnum tækifæri til að vinna
að málum sem til gagns eru landi og þjóð
en að þessu sinni sóttu margir um launin"
sagði Ingi R. Helgason forstjóri Bruna-
bótafélags (slands m.a. í ávarpsorðum
sínum er Brunabótafélagið veitti svokölluð
heiðurslaun sín í annað sinn.
Heiðurslaun þessi eru veitt fjórum
aðilum í senn, en í fyrra er þeim var fyrst
úthlutað hlutu fjórir skákmenn þau. Laun-
in nema samsvarandi upphæð og 20 þrep í
launaflokki opinberra starfsmanna eru en
þau eru veitt til þriggja mánaða í senn.
Þeir fjórir sem hlutu launin nú eru Arnór
Pétursson, Birgir Björnsson, Hafsteinn
Hafliðason og Þórir S. Guðbergsson.
Arnóri eru veitt launin til að vinna að
undirbúningi þátttöku íslands í olympíu-
leikum fatlaðra sem haldnir verða í júní
1984. Birgir hlaut launin til að kynna sér
eldvama- og öryggismál í skipasmíðastöðv-
um og á öðrum stórum vinnustöðum
erlendis. Hafsteinn hlaut launin til að sinna
útbreiðslu og fræðslustarfi á sviði gróður-
og garðyrkju og Þórir til að sinna áfram-
haldandi starfi sínu á sviði upplýsinga- og
þjónustustarfs fyrir aldraða.
Það var Stefán Reykjalín formaður
stjórnar Bmnabótafélagsins sem afhenti
þeim fjórmenningunum heiðurslaunin.
-FRI/HEL