Tíminn - 27.02.1983, Blaðsíða 17

SUNNUDAGUR 27. FEBRÚAR 1983.
17
■ „Einn allra nauðsynlegasti kostur á stjórn-
málamanni er að hann sé alltaf tilbúinn að leggja
sjálfan sig að veði ef sannfæringin býður honum
það.“
Minnisstæðir
stjórnmálaforingjar
- Þú hefur á þínum langa stjórnmálaferli haft
samvinnu við fjölmarga aðra stjórnmálaforingja,
bæði samherja og andstæðinga. Hverjir eru þér
nú minnisstæðastir?
„Þetta er líka spurning, sem erfitt er að svara.
Það þarf að fara ákaflega varlega í að nefna nöfn
í þessu sambandi.
Ég starfaði auðvitað mikið með forystumönnum
Framsóknarflokksins, bæði Hermanni og Ey-
steini, en ég tók við varaformennsku í flokknum
árið 1960. Ég hef starfað mest með Eysteini og
kynntist honum af eðlilegum ástæðum meira en
Hermanni og um samstarfið við hann get ég ekki
sagt nema allt hið besta. Svo eru það auðvitað
margir hæfileikamenn í Framsóknarflokknum,
sem ég hef kynnst og starfað með. Það verður nú
einhvern veginn þannig. að maður lítur meira upp
A til þeirra sem voru eldri en maður sjálfur, þótt nú
séu þeir komnir, sem yngri eru og auðvitað alveg
eins góðir, en viðhorfið er einhvern veginn annað.
Ég starfaði t.d. mjög mikið með Steingrími Stein-
þórssyni og mat hann ákaflega mikils. Og marga
aðra get ég nefnt, sem sumir hverjir og kannski
flestir eru horfnir af sjónarsviðinu.
Að sjálfsögðu hef ég líka kynnst stjórnmála
andstæðingum, bæði þeim sem eru lífs og þeim
sem eru liðnir. Bjarni Benediktsson var kennari
minn í lögfræði og ég hafði mætur á honum. Hann
var mikilhæfur stjórnmálamaður.“
■ „Ég hef ekki tekið neina ákvörðun um að
skrifa endurminningar“
Samstarf til hægri og vinstri
- Þú hefur starfað með öllum stjórn-
inálaflokkunum, þe. bæði til hægri og vinstri.
Hvorum vængnum þykir þér betra að starfa með?
„Það er ákaflega þægilegt fyrir Framsóknar-
flokkinn að starfa ýmist til hægri eða vinstri vegna
þess, að hann er að mínum dómi og á að vera
miðjuflokkur sem getur látið málefnin ráða og
verður að vera reiðubúinn að vinna hvort sem er
til hægri eða vinstri eins og það er kallað. En ég
held að það séu nokkuð áberandi vinstritilhneig-
ingar í Framsóknarflokknum. Það virðist svo sem
mönnum hafi þar almennt verið geðfelldara að
vinna til vinstri, en ég held að það megi ekki verða
að neinni trú. í þessu efni verður að aka seglum
eftir vindi. Ég get ekki gert upp á milli flokka að
því er varðar með hverjum sé betra að vinna með.
Hitt get ég sagt að það er náttúrulega ólíkt og
miklu þægilegra á margan hátt að vinna í tveggja
flokka stjórn en í þriggja flokka stjórn. Það hefur
orðið mitt' hlutskipti að veita forstöðu þriggja
flokka stjórnum, sem hafa ekki verið auðveldar í
rekstri .
Ég hef nú orðið talsverða reynslu af Alþýðu
bandalagsmönnum í ríkisstjórnum, því þetta er
þriðja stjórnin þeirrar gerðar þar sem þeir eru,
sem ég sit í. Mér féll að mörgu leyti vel við þá í
stjórninni frá 1971 til 1974. Persónulega féll mér
heldur ekkert illa við þá, sem sátu í stjórninni sem
ég myndaði 1978 og sitja svo líka í þessari, og það
verður að segja þeim til hróss, að það voru ekki
þeir sem biluðu í þessum stjórnum, sem ég
■ „Nú hef ég sett mér þá reglu að taka hvorki
áhyggjumar né verkin með mér heim.“
myndaði - í fyrri stjórninni var það hluti af
Samtökum frjálslyndra og vinstrimanna sem
bilaði, og í þeirri seinni var það Alþýðuflokkur-
inn. Þannig að að því leyti til þá vil ég ekki
hallmæla Alþýðubandalagsmönnum. En það er
bara staðreynd, að þeir hafa svo ólík sjónarmið,
að því er ntér finnst, og ólíkar skoðanir á ýmsum
hlutum, að það er erfitt að starfa með þeim.“
„Að vera tilbúinn að
leggja sjálfan sig að veði“
- Þú crt m.a. þekktur fyrir það scm stjórnmála-
maður að þora að standa fastur fyrir ef þér fmnst
mál miklu skipta. Þær raddir heyrast oft að þann
eiginleika skorti í marga stjórnmálamenn nú
orðið; að stjórnmálamenn láti um of leiðast með
straumnum í stað þess að veita forystu. Hvað viltu
segja um það?
„Ég veit ekki hvað segja skal. Þeir eru margir
hverjir reiðubúnir til að taka tillit til þrýstihópa.
Það hafa þingmenn kannski alltaf verið, en það
ber meira á þessum þrýstihópum nú en áður var.
Ég hef mínar ákvcðnu skoðanir og hef reynt að
fylgja þeim eftir, en það þýðir ekki að ég hafi ekki
og geti ekki skipt um skoðun. Það gcri ég og það
er afleitt ef menn standa alltaf í sama stað og
breyta aldrei skoðunum, því umhverfið, aðstæð-
urnar, málefnin breytast og maður verður að taka
tillit til þess. Annars væru menn steinrunnir. Ég
tel mig eiginlega orðinn þroskaðri og umburðar-
lyndari og geta litið á málin af meiri skilningi en
ég gerði kannski alltaf áður fyrr. Ef til vill eru
þetta elliglöp. En þetta er nú svona.
Það er um að gera að stjórnmálamenn geti
staðið fast á sínu. Ég var í þeirri góðu aðstöðu að
ég var ekki beint háður stjórnmálum. Ég hafði
mitt starf og gat út af fyrir sig alltaf hætt þess vegna
og hef getað það hvenær sem er. Ég hef því ekki
þurft að bera neinn kvíðboga fyrir minni afkomu
eða neinu slíku. Og égheld aðþetta auki mönnum
sjálfstæði.
En annað finnst mér örðið áberandi í okkar
þjóðfélagi, og það er að menn eru allir að verða
svo líkir hver öðrum. Það fara flestir í gegnum
svipuð menntunargöng, mótast svipað m.a. af
fjölmiðlum. Áður voru stjórnmálamenn margir
hverjir með meiri einstaklingseinkenni. Mér finnst
orðið ntinna af slíkum mönnum, og það tel ég út
af fyrir sig skaða. Og þó að menn verði að geta
unnið í hópi, unnið saman, þá tel ég það vera einn
allra nauðsynlegasta kost á stjórnmálamanni, að
hann sé alltaf tilbúinn að leggja sjálfan sig að veði
ef sannfæringin býður honum það“.
Ótrauður í slaginn
- Þú minntist á endurminningar áðan - ertu
farinn að huga að þcint?
„Ég hefði vafalaust getað haldið mörgu saman
og búið í haginn fyrir ritun endurminninga, en ég
er lítill reiðumaður í því að halda slíku saman.
Auðvitað gæti ég sagt frá ýmsu, sem ekki er á allra
vitorði, sumu sem er á fárra vitorði og sumu sem
kannski enginn veit fullkomlega um nema ég. En
ég hef ekki tekið neina ákvörðun um að skrifa
endurminningar. Það hafa sumir verið að brjóta
upp á því við mig, að þeir væru tilbúnir að gerast
skrifarar hjá mér, en ég hef ekki fallið fyrir þeirri
freistingu ennþá.“
- Nú ert þú að verða sjötugur, Ólafur. Er
aldurínn ekkcrt farinn að segja til sín?
„Ó, jú. Ég tel mig hafa haft mjög gott starfsþrek
áður fyrr, gat unnið mikið, en ég hef ekki lengur
sama úthald og áður. Þá gat ég tekið verkefni
heim með mér og unnið hér, en nú hef ég sett mér
þá reglu að taka hvorki áhyggjurnar né verkin
heim með mér, heldur hvíla mig og slappa af“.
- Og hefurðu getað staðið við þá reglu?
„Já, ég er alveg búinn að temja mér það“.
- Og þú leggur ótrauður út í harða kosninga-
baráttu?
„Já, þegar ég hef tekið þá ákvörðun að fara
fram, þá reyni ég að berjast og gera mitt besta, og
svo verða örlögin að ráða því, hvort mann ber að
landi eða ekki“. -ESJ
R Kfl11
KR. 30.000.-
Raunverð kr. 188.000.
SPARIÐ
Okkar verð
kr. 158.000.-
Nú er ZETORINN enn þá
fullkomnari. Nýtt eldsneytis-
kerfi, iðnaðarkúpling o.fl. o.fl.
Enginn traktor hefur eins
mikinn og fullkominn
aukabúnað sem ZETOR.
Gerið hlutlausan samanburð
Allir ZETORARNIR afgreiddir með ryðvörn
og útvarpi.
ZETOR MEST SELDA DRÁTTARVÉLIN Á ÍSLANDI
■
unr.boðió:

íslensk tekK'veska verslunarfelagió h.f.
Lagmula 5. Simi 84525. Reykjavik