Tíminn - 11.03.1984, Blaðsíða 6

SUNNUDAGUR 11. MARS1984
6i
„Nei, ég var aldrei einmana,“ segir
frú Karen. Deginum var heldur ekki
alltaf lokið þegar Pétur var búinn að
syngja, því þá var það mjög oft að við
fórum út að borða með ýmsum
sönglistarmönnum og þar var auðvitað
gjarna glatt á hjalla. Pétur hafði það
fyrir sið að borða sem minnst áður en
hann fór að syngja og því varð hann að
gera það eftir á. Oftast smurði ég brauð
handa honum og átti tilbúið þegar hann
kom heim. Hann borðaði annars hádeg-
ismatinn klukkan eitt, en síðan ekki
nema kaffi áður en hann fór í óperuna
eða í hæsta lagi eggjarauðu til þess að
mýkja röddina. Svo hafði hann alltaf
brjóstsykur hjá sér í sama tilgangi. En'
ástæða þess hve við fórum oft út var líka
sú að fjölskyldur okkar beggja voru svo
langt í burtu, mín í Danmörku og hans
á íslandi.
Þú ert dönsk, Karen
„Já, ég er fædd í Kaupmannahöfn árið
1898 og verð 86 ára í apríl nk. Ég bjó í
Kaupmannahöfn þar til ég var 21 árs.
Annars er ég líka af þýskum ættum, en
langafi minn, sem hét Köhler, flutti til
Danmerkurfrá Königsberg. Sonurhans,
afi minn, var byggingameistari og byggði
m.a. Kgl. leikhúsið ogdönsku postulíns-
verksmiðjurnar. Faðir minn rak hins
vegar músteinsverksmiðjur. „Fredriks-
holms Teglværk" sem voru rétt utan við
Kaupmannahöfn. Þetta voru góð ár,
árin í Danmörku. Ég var alltaf í Smá-
■ Margrét, dóttir Pétura, ásamt méður sinni, frú Karen Louise Jénsson.
(Tímamynd Ámi Sæberg).
„Pétnr fékk gjafir frá óþekktum
aðdáendum rftir nær hvuja sýningu”
Rætt við frú Karen Louise Jónsson, ekkju Péturs Á. Jónssonar
■ Vestur á Kaplaskjolsvegi 63 býr frú
Karen Louise Jonsson, ekkja Péturs Á. Jóns-
sonar, óperusöngvara og í húsinu við hliðina
býr dóttir þeirra, Margrét. Það lá því beint við
að fara þess á leit við mæðgurnar að þær
ræddu við okkur um Pétur Á. Jonsson, árin í
Þýskalandiog árin sem hann söng og starfaði
hér heima. Þær urðu vel við þessari beiðni
okkar og við spurðum frú Karen fyrst að því
hvort það hefði ekki verið einmanalegt að
vera kona manns sem jafnan var öll kvöld úti
uppi á óperusviði.
löndum í Svíþjóð á sumrin og þar undi
ég mér vel, því þar gat ég farið á skyttirí,
skaut bæði héra og fugla. Ég var miklu
meiri strákur í mér en stelpa og var satt
að segja strákurinn hans pabba, en hann
átti aðeins tvær stelpur, mig og eldri
systur mína. Fátæktin var mikil í Smá-
löndunum á þessum árum og ég man að
pabbi gaf manni einu sinni tvær krónur.
Hann gladdist mjög mikið og hélt að
pabbi væri ógurlega ríkur maður. Hann
hafði það fyrir sið að geyma ýmsa
smámynt í poka og deildi henni út á
meðal barnanna á járnbrautarstöðinni
þegar hann fór heim. Það var eins og það
væru jólin hjá börnunum þá.“
Var mikil tónlist iðkuð á þínu heimili?
„Já talsvert, enda var móðir mín
konsertpíanisti og vildi láta mig læra á
píanó, en ég vildi fremur læra á fiðlu og
reyndi að fela mig fyrir píanókennaran-
um. Þó lærði ég á píanó í átta ár. Systir
mín var miklu meiri músíkant en ég, því
hún hafði ágæta söngrödd og sá frægi
stórsöngvari Comelíus kom henni á
framfæri við skóla í Berlín. En hún
nennti ekki að gera sér neitt úr þessum
hæfileikum. í Berlín hittust þau Pétur og
eins og margir munu vita þá varð hún
fyrri kona hans. En þau skildu og örlögin
réðu því að ég varð síðari konan hans.
Það kom til af því að eftir skilnaðinn
stóð Pétur einn uppi með börn þeirra
■ Karan og Pétur á géðri stund.
Pétur átti ákaflega annríkt á þessum
ámm. Því auk þess sem hann söng við
óperuna í Darmstadt var sífellt verið að
biðja hann um að syngja hingað og
þangað í ýmsum minni óperam, einkum
Wagneróperum auðvitað. Þetta voru
mikil ferðalög, því þá voru ekki flugvél-
amar og mest ferðast í járnbrautum.
Einu sinni hafði lestinni seinkað eitthvað
og þegar hann kom í ákvörðunarstað
stóðu allir fyrir utan húsið og biðu eftir
honum. Hann átti að syngja „Tristan".
Þá var ekki um annað að ræða en að
snarast inn, hafa búningaskipti og fara
beint upp á sviðið. Svona var þetta þá,
Jú, ég fór stundum með honum, en
hvergi nærri alltaf“.
Hafðir þú alltaf jafn gaman af að
hlusta á þessar löngu Wagner-óperur?
„Það var misjafnt. Einu sinni fór ég
með vinkonu mína á sýningu á „Parsif-
al“, en það var þegar Pétur söng hjá
„Volksoper“ í Berlín, við höfðum litla
stúku og ég man að stúlkan steinsofnaði
undir sýningunni. Eins man ég eftir því
þegar Lauritz Melchior kom til Bremen
og átti að syngja Lohengrin. Hann bauð
mér á sýninguna, en ég sagðist ekki
nenna að fara, sagði að ég hefði heyrt
þetta svo oft. Líklega hef ég móðgað
hann.
En oft var það dásamlegt að vera á
þessum óperusýningum og söng konsert-
■ Margir mlnnast voidugrar raddar hotjutenéraln* enn i dag, tl diamts á 17.
i n__1.1_ít.
JMi UHMIIMM I nVJrVljærMi
tvö, tveggjaogfimmára.ogégfórsuður . árið 1922. Við giftum okkur svo árið
til Darmstadt að gæta þeirra. Það var 1927.
um. Ég man að einu sinni heyrði ég í
tveimur ungum stúlkum í hléinu og
heyrði að önnur sagði „Ó, heyrðirðu
hvernig hann söng, „Meipe Mutter"?
Auðvitað gladdi það mánn að heyra
slíkt. Segja mátti að eftir hverja einustu
sýningu bærust gjafir til Péturs, oftast
frá einhverju fólki sem við þekktum ekki
neitt. í Kiel var honum einu sinni send
bók, bundin inn í silki, og í henni voru
ljóð sem öll vora ort til hans.
En sérstaklega er mér það minnisstætt
að alltaf voru að koma til hans dýrar
gjafir, silfurborðbúnaður og fleira, frá
einhverjum sem nefndu sig „Islandsfre-
unde“, (íslandsvinir). Við vissum ekkert
hverjir gerðu þetta, en eitt kvöldið var
hringt og við spurð hvort við vildum
koma út að borða með þessu fólki. Þá
kom í ljós að þetta vora tvær kennslu-
konur við menntaskóla, sem voru svona
hrifnar af Pétri og fslandi.
Varð það úr að Pétur bauð i.þeim að
koma og borða hjá okkur. Þær hétu
Martha Timpe og Thea Stahlknecht og
urðu ævivinir okkar, enda var tryggð
þeirra einstök. Þær fóra til fslands áður
en við fluttum þangað og síðar komu
þær aftur að heimsækja okkur til Reykja-
víkur. Þær voru guðmæður Margrétar
og sendu henni gjafir alla tíð.. Þegar
stríðið skall á bað Marta, sem var
kaþólsk, bróður sinn að senda Margréti
gjafirnar í sinn stað. Hann hét Georg
Timpe, var kaþólskur prestur og bjó í
Washington".
Hvernig fór Pétur að því að læra þessi
löngu og erfiðu hlutverk?
„Satt að segja spurði ég hann aldrei að
því. En hann æfði sig auðvitað ákaflega
mikið, oftast á morgnana. Við bjuggum
í einbýlishúsi í Bremen og þótt hann
syngi ekki nema af hálfum styrk, þá var
ekki óalgengt að fólk færi að hlusta úti á
götunni og sumir hringdu bjöllunni og
vildu mega koma inn að hlusta.
Jú, þetta vora geysilega mörg hlutverk
sem hann kunni utanað. Ég veit satt að
segja ekki hvaða óperu ég sjálf hélt mest
upp á, en líklega hefur það verið „Ot-
hello“. Pétur var afskaplega góður „Ot-
hello“. og það var stórkostlegt að sjá
hann í því hlutverki, því hann bókstaf-
lega „átti“ sviðið. Það var svo mikil reisn