Tíminn - 12.04.1984, Blaðsíða 8

8
FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 1984
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm) og
Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúli 15, 105 Reykjavík.
Sími: 86300. Auglýsingasími: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 20 kr. en 22 kr. um helgar
(2 blöð). Áskrift 250 kr.
Setning og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Blaðaprent ht.
Fréttaþjónusta
Morgunblaðsins
■ Morgunblaðið hælir sér oft af því, að þa'ð sé fyrst með
fréttirnar. Það láti ekki heldur neitt fréttnæmt fram hjá sér fara.
Þeir, sem lesi Mbl. geti treyst því, að þeir fái fréttir af því, sem
máli skiptir.
Það hlýtur því að vekja nokkra athygli þeirra, sem taka mark á
þessum yfirlýsingum Mbl., að alveg skuli hafa farið framhjá
blaðinu kosning, sem fór fram í borgarstjórn fyrir viku síðan á
tveimur mönnum í stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur.
Þessi kosning fór þó fram með þeim hætti, að hún hlýtur að
teljast verulega fréttnæm. Það óvænta gerðist, að Alþýðubanda-
laginu bættust tveir borgarfulltrúar tfl að tryggja kosningu
Sigurjóns Péturssonar, foringja þess í borgarstjórn, í stjórn
Sparisjóðsins.
Það voru ekki heldur nein smámenni, sem gengu hértil liðveizlu
við Alþýðubandalagið. Það voru engir aðrir en sjálfur borgarstjór-
inn, Davíð Oddsson, og forseti borgarstjórnar, Markús Antons-
son.
Ólíklegt er, að þetta hafi með öllu farið framhjá Morgunblað-
inu. En af einhverjum ástæðum hefur blaðið talið sér og flokki
sínum heppilegt að loka augunum og látast ekki vita neitt.
Þetta er annars ekki nein nýjung. Fréttaþjónusta Mbl. lokar-
yfirleitt augunum, þegar eitthvað gerist, sem getur talizt forustu
Sjálfstæðisflokksins óhagstætt, eins og t.d. stuðningur þeirra
Davíðs og Markúsar við Sigurjón Pétursson.
Með þögn sinni vill Mbl. hjálpa til að þetta gleymist, því að það
telur ekki heppilegt fyrir Sjálfstæðisflokkinn að upplýsa það makk
milli hans og Alþýðubandalagsins, sem er að gerast bak við tjöldin.
Það fór líka alveg fram hjá fréttaþjónustu Morgunblaðsins,
þegar borgarstjórnarmeirihlutinn ákvað miklu hærri útsvars
álagningu en Þjóðhagsstofnun hafði sýnt fram á, að borgin þyrfti á
að halda.
Á sama hátt duldist það alveg fréttaþjónustu Mbl., þegar
borgarstjórnarmeirihlutinn hækkaði hitaveitugjaldið miklu meira
en trúnaðarmenn Matthíasar Mathiesen viðskiptamálaráðherra
töldu þörf fyrir.'
Fréttaþjónusta Morgunblaðsins lætur sér einnig sjást yfir flest
af því, sem kemur frá fjármálaráðherra Sjálfstæðisflokksins.
Þannig mun því hafa alveg gleymzt að segja frá því, að vissar
tillögur fjármálaráðherrans til þess að bæta fjárlagagatið hefðu
aukið verðbólguna um fleiri prósentur, ef farið hefði verið eftir
þeim.
Þetta gerist þrátt fyrir þá staðreynd, að fjármálaráðherrann er
um þessar mundir samkvæmt stöðu sinni helzti talsmaður
Sjálfstæðisflokksins í efnahagsmálum.
Þannig mætti halda áfram að rekja það, hvernig fréttaþjónustan
lætur sér sjást yfir flest það, sem gæti orðið Sjálfstæðisflokknum
til erfiðleika.
Vond fréttaþjónusta er fólgin í því að rangfæra frásagnir af
atburðum, málefnum og mönnum. Enn verri getur hún orðið,
þegar augunum er lokað fyrir mikilvægum staðreyndum, sem gætu
orðið flokki viðkomandi fjölmiðils til óþæginda. Það er ekki sízt
á þessu sviði, sem Mbl. þarf að bæta fréttaþjónustu sína.
Verðskulduð
viðurkenning
Norska vísindafélagið (Det kongelige norske videnskapers
selskap) veitti verðskuldaða viðurkenningu, þegar það sæmdi
Lúðvík Kristjánsson heiðurspeningi sínum.
Norska vísindafélagið var stofnað 1760. Það lætur árlega slá
heiðurspening til að minnast einhverra hinna mestu afreksmanna
af gengnum félögum. í ár minntist það Ellerts Sundt (1817-1876),
sem oft er talinn fyrsti félagsvísindamaður Noregs, en hann
ferðaðist vítt og breit um Noreg og skráði sögu almennings á
- vísindalegan hátt.
Lúðvík Kristjánsson hefur unnið svipað verk með hinni miklu
bók sinni um sjávarhætti, sem er eitt mesta verk þeirrar tegundar,
er norrænn maður hefur unnið á þessari öld, og hefur þann
höfuðkost að vera alþýðlegt og vísindalegt í senn. Lúðvík
Kristjánson var því vel að þessari viðurkenningu kominn. Þ.Þ.
skrifad og skrafað
Markmið og
stefnur
Böðvar Bragason vara-
þingmaður Framsóknar-
flokksins skrifar um byggða-
jafnvægi og byggðastefnu í
Þjóðólf og í framhaldi af því
um orkuverð og þann mis-
mun sem landsmenn búa við
hvað það snertir.
„Upp úr áramótum hvert
ár koma tölur Hagstofunnar
um mannfjölda í hinum ýmsu
byggðarlögum 1. desember
liðins árs. Á íslandi hafa
þessar tölur reynst áreiðan-
legri um afkomu byggðarlag-
anna innbyrðis en margar
vísitölur og er svo enn. Til-
flutningur tæplega eitt þús-
und einstaklinga til höfuð-
borgarinnar umfram þá sem
þaðan fluttu vekja til um-
hugsunar og gefur til kynna
að þau öfl sem viðhalda vilja
jafnvægi byggðanna í landinu
þurfi að halda vöku sinni.
Fólksfækkunin verður að;
þessu sinni aðallega á Vest-
fjörðum, Norðurlandi vestra
og Vesturlandi en annars
staðar stóð mannfjöldi nokk-
urn veginn í stað.
Framsóknarflokkurinn
hefur alla tíð haft þá skoðun
að íslenskri þjóð og þjóðlífi
væri það nauðsyn að sem
mest af landinu væri í byggð
til þess að viðhalda hinu fjöl-
breytta atvinnumunstri til
sjávar og sveita og einnig til
þess að þjóðin haldist sem
lengst sjálfstæð atvinnuleg
heild og um flest sjálfri sér
nóg. í þessu skyni m.a. studdi
flokkurinn af alefli þá alhliða
uppbyggingu atvinnulífsins
sem átti sér stað á sl. áratug
og sem um margt breytti lífi
þjóðarinnar til hins betra
bæði í þéttbýli og dreifbýli,
en þessi uppbygging var
nefnd byggðastefna. Fyrir
stuðning sinn við þessa
stefnumörkun hefur flokkur-
inn og forustumenn hans
mátt þola margt hnjóðsyrðið
frá andstæðingum. Hefur
áróðurinn aðallega beinst að
þvt' að flokkurinn vildi hygla
dreifbýli á kostnað þéttbýlis
og drægi þar aðallega taum
bændastéttarinnar.
Sé t.d. litið til fylgis Fram-
sóknarflokksins á SV-landi
nú og til þess sem áður var þá
er Ijóst að þessi áróður hefur
borið nokkurn árangur.
Flokkurinn getur og reyndar
verður að snúa þessari þróun
við. Með því einu móti að
verða jafnsterkur í þéttbýli
sem dreifbýli getur hann
vænst þess að vinna að fram-
gangi hugsjóna sinna svo sem
þarf og þjóðinni er nauðsyn.
Stefnumál Framsóknar-
flokksins og samvinnustefn-
an eiga jafnmikið erindi til
landsmanna hvar á landinu
sem þeir búa því hugsjónir
jafnréttis og samvinnu eiga
alls staðar akur.
Orkureikn-
ingurinn
Orka er undirstaða því
sem næst allra hluta í nútíma-
þjóðfélagi. Það skiptir því
miklu máli fyrir hvert þjóð-
félag hve stóran hlut af þjóð-
arframleiðslunni þarf til þess
að greiða fyrir orkunotkun-
ina á hverju ári. Mjög er
þetta misjafnt eða allt frá
þeim þjóðum sem vinna olíu
úr jörðu með mjög litlum
tilkostnaði og til þeirra sem
alla orku verða að kaupa að.
Islendingar vinna nú orðið
mikinn meirihluta þeirrar
orku er þeir nota úr inn-
lendum orkulindum og eru
því í hópi þeirra þjóða sem
hvað skárst eru settir í þess-
um efnum. En áður en að
orku fallvatna og jarðhita
verður komið til neytenda
þá þarf að leggja í mikinn
kostnað þar sem eru orkuver-
in og dreifikerfin. Neytendur
greiða síðan með orkureikn-
ingum sínum ár hvert þá
upphæð sem þarf til þess að
annast rekstur, afskriftir og
nýbyggingar þessa kerfis.
Helstu framleiðendur orku í
landinu eru Landsvirkjun,
Hitaveita Reykjavíkur auk
fjölmargra annarra hita-
veitna svo og Rafmagnsveit-
ur ríkisins með óverulegum
hluta. Smásöluseljendur eru
aftur á móti u.þ.b. 20 raf-
magnsveitur sveitarfélag-
anna auk Rafmagnsveitna
ríkisins og svo allar hitaveit-
urnar. Af smásöluverði tekur
ríkissjóður gróft reiknað
u.þ.b. þriðjung verðs og er
þá afgangurinn það sem þarf
til viðhalds orkukerfisins á
hverjum tíma. Þennan þjóð-
arkostnað er hægt að reikna
út af nákvæmni og er þar
kominn í einn stað
orkukostnaður þjóðarinnar
vegna rafmagns og hitaveitna
fyrir tiltekið ár.
Þessum reikningi er í dag
misjafnlega skipt meðal
þegnanna. Mjög margir
þurfa sem betur fer aldrei að
Ieiða hugann að því hvað hiti
og rafmagn kosta annaðhvort
vegna efnahags eða vegna
lítils orkukostnaðar á sínu
svæði en aðrir kikna í hnjálið-
unum í hvert sinn sem þeir
sjá framan í þessa reikninga.
Fjöldi orkuframleiðslu- og
dreifingarfyrirtækjanna og
mismunandi rekstraraðstaða
þeirra sér um það að mismun-
ur er á verði orkunnar til
notenda. Fer þar mjög eftir
aldri fyrirtækjanna og stærð
dreifingarsvæðisins hversu
orkureikningarnir eru háir.
Aðgerðir hafa verið uppi um
jöfnun þessa orkukostnaðar
og eru góðra gjalda verðar,
s.s. jöfnunargjaldið, þótt um-
deilt sé. Umræður eru uppi
um breytingar á dreifikerfum
orkunnar í landinu. Talað er
um að stækka sveitarfélaga-
veitur, leggja niður Raf-
magnsveiturnar o.fl. Allt er
þetta að sögn eingöngu gert í
þeim tilgangi að lækka orku-
reikninga. En heildarkostn-
aður vegna orkuöflunar og
dreifingar hverfur ekki með
stækkun eða minnkun sölu-.
svæða.
Að lokum þetta.
Áður en umræðan fær á sig
frekari mynd þá verða menn
að gera upp við sig það
grundvallaratriði hvort orku-
kostnaður eigi eins og nú að
leggjast misjafnlega á lands-
menn eða á að jafna þennan
kostnað þannig að allir búi
við sömu kjör. Ég fyrir mína
parta álít það þjóðinni fyrir
bestu að orkugjald verði alls
staðar það sama hvar á land-
inu sem það er greitt".
Leikklúbbur Digranesskóla:
Frumsýnir Halelúja
eftir Jónas Árnason
— og stof nar
unglingaleikhús
■ Á mánudag frumsýndi leikklúbbur
8. og 9. bekkjar Digranesskóla leikritið
Halelúja eftir Jónas Árnason undir leik-
stjórn Arnhildar Jónsdóttur. Með aðal-
hlutverk í verkinu fara Magnús Árni
Magnússon, Kristján Björn Þórðarson
og María Lea Guðjónsdóttir. Að sýning-
unni lokinni tilkynnti Stefán Guðmunds-
son tómstundafulltrúi Kópavogs að í
ráði væri að stofna unglingaleikhús í
Kópavogi þar sem skólanemar í 7. til 9.
bekk grunnskóla geta komið saman til
allskonar leikistarstarfssemi. Unglinga-
leikhúsið verður þá hið fyrsta sinnar
tegundar hérlendis.
Leikritið Halelúja eftir Jónas Árnason
er eitt af nýjustu leikritum þessa góð-
kunna leikritahofundar. Þar er fjallað
um forsetakosningar á íslandi árið 2000
og kennir víða endurróms frá kosningun-
um 1980. Halelúja er gamanleikur þar
sem fram kemur beinskeytt og hæðin
ádeila á auglýsingaskrum, svindl og
óheiðarleika allskonar sem fylgt getur
kosningabaráttu. Krökkunum úr Digra-
nesskóla fórst uppfærsla á leikritinu vel
■ Af sýningu Digranesskóla á leikriti Jónasar Arnasonar, Halelúja sem var
frumsýnf í gær. Magnús Árni Magnússon til vinstri í hlutverki kosningastjórans Tony
og Kristján Björn Þórðarson í hlutverki frambjóðandans, P.B.
Tímamynd Árni Sæberg.
úr hendi en þetta er í fyrsta sinn sem
leikritið er sett upp á höfuðborgarsvæð-
inu. Frumsýningin var upphafið að árs-
hátíð Digranesskóla sem svo var haldin
hátíðleg með dansleik í sal skólans þar
sem hljómsveitirnar Band nútímans og
Upplyfting léku fyrir dansi.
-b.