Tíminn - 17.01.1986, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Föstudagur 17. janúar 1986
NEYTENDASÍÐAN
- eftir Swanfriði Hagvaag
Hcr koma tveir rcttir scm cru frekar hitaeiningasnauðir og því scr-
lega góðir svona rétt eftir jólin
!4 tsk chilipipar
Vi tsk heil svört piparkorn
1 tsk salt
1 lárviöarlauf
V* tsk rósmarín
2 bollar af' rófum í teningum
1 Vi bolli af gulrótum í sneiðum
4 litlir laukar, afhýddir
250 gr. grænar baunir
Takið skinnið af kjúklingabitunum og leggið þá í pott, þekið yfir
með vatni. Látið suðuna koma upp og fleytið vel ofan af. Bætið út í
chilipipar, piparkornum, salti, lárviðarlaufi og rósmarín. Minnkið hit-
ann og látið malla í 20 mínútur. Bætið þá út í rófum gulrótum og lauk
og látið malla í 20 mínútur í viðbót. Bætið baununum síðan út í oglátið
malla í cnn aðrar 20 mín. Leiðréttið kryddið eftir smekk og fjarlægið
lárviðarblaðið. Borið fram í súpuskálum.
Rauðrófusúpa
500 gr. nautakjöt í teningum
I lítil dós tómatar
1 stór dós rauðrófur, skornar smátt
1 lítið hvítkálshöfuð, fínsaxaö
1 Vi tsk salt
nýmalaöur pipar
Vi tsk kúmcn
jógúrt
Látíð allt nema kúmenið og jógúrtina í ofnfast mót með þéttu loki.
Bakið við 175 C í 2Vi klst, hrærið í öðru hverju. Ef súpan sýður minnk-
ið þá hitann í 150-160 C. Bætið kúmeninu út í og bcrið fram með skeiö
af jógúrt á hverjum diski.
Þessi súpa er mjög góð meö rúgbrauði.
Húsráð Svanfríðar
Svörtstrik
Stundum koma svört strik eftir
skó á gólfdúkinn. f>á er einfalt að
nudda blettinn með strokleðri og
strikin ættu að hverfa.
Þeyttareggjahvítur
Ef það eru settir nokkrir dropar af
sítrónusafa út í eggjahvíturnar
áður en þær eru þeyttar er mikið
auðveldara að þeyta þær.
Eldföst mót
Eldföst mót sem mikið eru notuð
verða alltaf dökk með tímanum.
Til að ná dökkum lit af þeim er
hægt að leggja þau í bleyti í bórax-
vatn. Þá á brúni liturinn að hverfa.
ísafgangar.
Ágætt ráð til að nýta ísafganga er
að setja dálítinn skammt út í súr-
mjólkina næst þegar verið er með
súrmjólk. Það vekur áreiðanlega
hrifningu hjá börnunum.
Ný viðgerðarþjónusta
hjá Heimilisvörudeifd
Heimilisvörudeild Sambandsins
vill koma þeim skilaboðum til
kaupfélaga um land allt að þau
hvetji viðskiptavini sína til að nýta
hina fullkomnu viðgerðarþjónustu
sem nú er boðin í Ármúla 3, fyrir
alls konar hljómtæki.
Heimilisvörudeild býður upp á
hraða og örugga þjónustu nú eftir
að verkstæðið var skipulagt að nýju
og leggur deildin mikla áherslu á
þessa þjónustu sem er fyrir smá og
stór hljómtæki.
Hættulegasta tóbaks-
neyslan er algengust
Samanburður á súlunum tveimur
hér fyrir neðan leiðir í Ijós veiga-
mikla breytingu á tóbaksneyslu
landsmanna frá því snemma á þess-
ari öld.
Súlan til vinstri, sem byggð er á inn-
flutningsskýrslum sýnir að árin 1912-
1915 voru munntóbak og neftóbak
mcira en þrír fjórðu hlutar af því
tóbaki sem flutt var inn til landsins
en sígarcttur aðeins 3%.
Hin súlan sem byggist á söluskýrsl-
um ÁTVR, sýnir að árið 1984 er
sígarettusalan ein orðin rúm 83% af
allri tóbakssölunni en neftóbakið cr
komið niður í tæp 3% og muntóbak-
ið nær því horfið úr sögunni sem
verslunarvara.
Reyktóbak (píputóbak) og vindl-
ar liafa ekki haldið hlut sínum - farið
samanlagt úr 20% (af innflutningi) í
tæp 14% (af sölu).
Með öðrum orðum hefur það gerst
hér á landi að nú er nær allt tóbak
reykt (97% árið 1984) en það var
Minni
tókaks-
sala
Tóbakssalan fyrstu níu mánuði
ársins 1985 var 5.5% minni en sömu
mánuði árið 1984.
Mörg ár eru síðan að salan hefur
dregist svo mikið saman og líklegt er
að þessa minnkun megi þakka gildis-
töku nýju tóbaksvarnarlaganna sem
tóku gildi um áramótin 1984-5 og
námskeiði því sem sjónvarpið hélt í
maí sl. fyrir þá sem vildu hætta að
reykja.
ekki nema tæpur fjórðungur af inn-
fluttu tóbaki árin 1912-1915.
Engin eftirsjón er að þeim sið að
taka tóbak í nefið eða vörina enda
fylgir þess konar tóbaksneyslu aukin
hætta á vissum sjúkdómum svo að
ekki sé talað um óþrifnaðinn sem
þeirri neyslu fylgir. Reykingar hafa
þó reynst margfalt meiri hcilsuþjófur
og þá framar öllu sígarettureykingar
svo að segia má að farið hafi verið úr
öskunni í cldinn.
(Takmark, 3 tbl. 10. árg., des.’85)
Hugniyndin á bak við þessa mynd
úr teiknisamkeppni Reykingavarn-
arnefndar 1983 er býsna athygl-
isverð og þar þarfnast vart skýringar.
Höfundur myndarinnar er Ragnar
Jónsson sem þá var í 6. bekk í Nes-
skóla á Neskaupstað.
HLUTFALLSLEG SKIPTING
TOBAKSTEGUNDANNA FIMM
■ MUNIN'TOBAK
II NiEFTOBAK
■ SÍGARETTUR
$§ VINOLAR
® PÍPUTOBAK
0-1---e------'----—-----1----------------
1912-15 1984
Hlutfallsleg skipting tóbaksteg undanna fimm.
Matarlyst barna
Oft er erfitt fyrir foreldra að gera
sér grein fyrir hve mikið börn þeirra
þurfa að borða og að fylgjast með því
hve mikið eða hve lítið þau geta
borðað, ekki síst þegar börnin eru
lítil.
Eftir eins árs aldur vaxa börn ekki
eins hratt og á fyrsta árinu, vöxturinn
hægir sjálfkrafa á sér og þau þurfa
því eðlilega að borða hlutfallslega
minna.
Matarlyst
Þegar barn virðist vera lystarlaust
er það í langflestum tilvikum líkam-
inn sjálfur sem temprar matarlystina
samkvæmt þörfum sínum og best^er
að trufla þá starfsemi sem minnst.
Oft stafar lystarleysið af ónógri
hreyfingu úti undir beru lofti, hægð-
artregðu eða þá að barnið hafi fengið
t.d. mjólkurglas rétt fyrir matinn.
Það er mjög mikilvægt að
skammta börnum ekki of mikið því
það getur hæglega spillt matarlyst
þeirra að sjá of mikinn mat á diski
sínum. Best er að bera matinn fram
til barnsins í smáum skönimtum og
jafnvel að láta barnið sjálft skammta
sér sjálft svo það venjist á að
skammta sér mátulega mikið.
Borðhald
Börn eiga helst að borða með full-
orðna fólkinu og það þarf að gefa
þeim tíma til að borða á sínum
hraða, ef mikið er rekið á eftir þeini
getur það leitt til lystarleysis eða
hægðartregðu.
Best er auðvitað að jafnvægi ríki
yfir borðhaldinu, því börn eru mjög
næm fyrir spennu, rifrildi eða ósætti
og getur slíkt hæglega dregið úr
matarlyst þeirra.
Fylgistmeð þyngd
barnsins
Betra er að barn sé helduroflétt
en of þungt ef ekkert er að því að
öðru leyti. Ef barnið er of þungt er
ráðlegt að tala um það við lækni og
áríðandi er að taka í taumana í tíma
því að offita getur skapað barninu
mikla erfiðleika síðar meir, bæði lík-
amlega og andlega.
Iðkum leik-
fimi heima
í stof u
- leikfimi á myndböndum
komin á markaö
Heilsa og sport sf. hafa nýlega sent
frá sér þrjú klukkustundarlöng
myndbönd með leikfimiæfingum og
er hvert um sig með æfingum sem
henta ákveðnum hópum. Leikfimi 1
eru æfingar sem ætlaðar eru fólki
sem þjáist af bakveiki, vöðvabólgu
eða gigt. Leikfimi 2 eru æfingar sem
sérstaklega eru ællaðar byrjendum
og Leikfími 3 eru æfingar ætlaðar
fólki í góðri líkamlegri þjálfun.
Það er Hanna Ólafsdóttir Forrest
íþróttakennari sem leiðbeinir og
skýrir hún æfingarnar jafnóðum og
þær koma fyrir. Æfingarnar eru með
tónlistarundirleik og notaður var
þráðlaus hljóðnemi við upptökurn-
ar.
Sá misskilningur er algengur að
það sé allt í lagi að ung börn á aldrin-
um 1-7 ára séu feit og pattaraleg en
því miður getur það þýtt að þau geti
átt við fituvandamál að stríða seinna
á ævinni, því fitufrumurnar „sofna“
aðeins, þær hverfa ekki úr líkam-
anum. Því er mikilvægt að halda
sykri, sætindum og fitu í lágmarki í
fæðu barnanna, og hvetja þau til að
hreyfa sig, helst úti.
Hanna hefur verið með eigin leik-
fimiþætti í sjónvarpi í 33 fylkjum
Bandaríkjanna sl. 15 ár. Þar að auki
hefur hún skrifað rit um leikfimi sem
selst hafa í milljónaupplagi og nú
rekur hún eigin heilsuklúbb í Col-
umbus í Ohio. Hún hefur lagt sér-
staka áherslu á að hjálpa fólki sem
hefur misst líkamsþrótt sinn og
heilsu vegna slysa eða veikinda.
Margir kostir eru við myndbanda-
leikfimi, en sá kostur er helstur að
hægt er að gera æfingarnar þegar
hver og einn er upplagður til þess og
helur tíma.
Leikfimiböndin fást í Hagkaup í
Reykjavík, Akureyri og í Njarðvík.