Tíminn - 12.04.1986, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Ritstjóri: NíelsÁrniLund
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Innblaösstjóri: OddurÓlafsson
Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Þjóðarátak
gegn krabbameini
Þjóðarátak gegn krabbameini nefnist landssöfnun
sem Krabbameinsfélag íslands gengst fyrir í dag og á
morgun. Við undirbúning þessarar söfnunar hefur
unnið stör hópur karla og kvenna úr J.C. hreyfingunni,
ýmsum kvenfélögum og öðrum félagasamtökum.
Ætlunin er að um hclgina verði gengið í hvert hús á
landinu og safnað framlögum í baráttunni gegn krabba-
meini.
Á þingi Norðurlandaráðs 1983 var gerð samþykkt um
að Norðurlöndin skyldu efla rannsóknarstarfsemi og
forvarnir til þess að draga úr ótímabærum dauða af
völdum þessa skaðvæna sjúkdóms. Ekki er ofsögum
sagt að hvert einasta heimili í landinu hafi kynnst
þessum meinvætti, áhrifum hans og afleiðingum. Sem
betur fer hefur náðst mikill árangur í baráttunni gegn
krabbameini en samt sem áður er langt í land að
fullnaðarsigur hafi unnist. Að því markmiði verður þó
að stefna.
Hóprannsóknir á krabbameini sem stundaðar hafa
verið á undanförnum árum hérlendis hafa borið góðan
árangur, og dauðsföllum af völdum sjúkdómsins fækkað
mikið. Mikilvægt er að sjúkdómurinn greinist á frum-
stigi svo unnt sé að koma í veg fyrir útbreiðslu hans. Til
þess að svo megi verða er nauðsynlegt að fólk sé
meðvitað um einkenni hans og leiti læknis ef þau gera
vart við sig svo og að það þekki þá áhættuþætti sem auka
líkur á krabbameini og varist þá.
Sannfæring manna er sú að heilbrigt líferni sé
forsenda heilbrigðs líkama. Við verðum að gera okkur
grein fyrir því að enda þótt hver og einn eigi sinn líkama'
sjálfur ber honum að varðveita hann svo sem kostur er
og að hver einstaklingur í velferðarþjóðfélagi er þátttak-
andi í stærri heild sem lætur sig velferð hans varða.
Fræðslustarf í heilbrigðismálum er mikilvægt. Óheil-
brigt mataræði, ofneysla áfengis og tóbaks svo dæmi séu
tekin, auka líkur á því að sjúkdómar geri vart við sig.
Fleiri þætti má nefna en allar líkur benda til að umhverfi
í jafnvægi, útivera, íþróttir og mannleg samskipti efli
hreysti manna. Að slíkum þáttum ber að hlúa.
Heilbrigðiskerfi okkar er stór þáttur í samneyslunni
og tekurtil sín gífurlega mikia fjármuni. Hver legudagur
á Borgarspítalanum kostar yfir 9 þúsund krónur og
árlega eru keypt lyf til landsins fyrir á annan milljarð
króna. Sparnaður er því mikilvægur og hann næst ekki
síst með að stuðla að heilbrigðara lífi almennings, og að
koma í veg fyrir sjúkdóma. 1
Starfsemi Krabbameinsfélagsins miðar ekki síst að
því. Pað fé sem safnast mun í dag og á morgun er
ætlunin að nota til fræðslu og eflingar hvers konar starfi
sem dregur úr hættunni á krabbameini. Eað er því
mikilvægt að fólk bregðist vel við og leggi fram sinn
skerf í þeirri baráttu.
Forseti íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, hefur sýnt
þessu verkefni Krabbameinsfélagsins mikinn heiður,
með því að gerast verndari þess.
Enn einu sinni sýnir hún í verki þá miklu umhyggju
sem hún ber fyrir íslensku þjóðinni. Forsetinn á miklar
þakkir skildar fyrir áhuga sinn á þessu málefni.
Pjóðin má ekki láta sitt eftir liggja. Stöndum öll
saman í baráttunni gegn krabbameini á íslandi.
Laugardagur 12. apríl 1986
Á ÞINGPALLI
Þreyttur Albert!
í 17. gr. stjórnarskrár lýðveldis-
ins íslands segir m.a.: „Ráðherra-
fundi skal halda um nýmæli í
lögum og um mikilvæg stjórn-
armálefni". Ráðherrafundir kallast
öðru nafni ríkisstjórnarfundir og
þeim stýrir forsætisráðherra, eins
og titill hans ber vitni um. Hljóðan
þessararstjórnarskrárgreinargefur
ótvírætt til kynna að ríkisstjórnar-
fundirnir eru lögboðnir og því
hlutverk forsætisráðherra að sjá til
þess að þeir séu sóttir af ráðherrum
að staðaldri.
í liðinni viku gerðist það að
Albert Guðmundsson iðnaðarráð-
herra gekk út af ríkisstjórnarfundi
með hurðaskellum í kjölfar þess að
hafa tilkynnt samráðherrum að
hann hygðist ekki sækja slíka fundi
framar nema í sérstökum tilvikum.
Albert ku hafa skýrt uppátækið á
þann veg að allar tillögur sem hann
legði fyrir ríkisstjórn hlytú svo
dræmar undirtektir að ekki væri til
neins að sækja þessa fundi nema
áður lægi fyrir samþykki um þau
mál sem vörðuðu iðnaðarráðu-
neytið.
Það er óhætt að segja formála-
laust að síðastliðin ár hefur iðnað-
arráðherra orsakað margan kinn-
roðann meðal íslendinga og líklega
ekki síst meðal samflokksmanna
sinna. Fjármálaráðherra sá sér-
staka ástæðu til að harma að trún-
aður ráðherra skyldi vera brotinn
vegna fregna af ríkisstjórnarfund-
inum fyrrnefnda. Aðalatriðið var
ekki hvort að atburðurinn hefði
gerst, heldur skömmin sem fylgdi
því að hann spurðist. Forsætisráð-
herra hefur oftsinnis sem oddviti
ríkisstjórnarinnar orðið að bera
blak af heimskulegum orðum og
gjörðum Alberts Guðmundssonar
og langlundargeðið er hreint
undravert. Brotthlaupið úr Stjórn-
arráðshúsinu var t.d. skýrt sem
„slæm hegðun“ og því bætt við að
„hver maður hafi sín sérkenni".
Öllu má víst nafn gefa. En hver
urðu launin? f viðtali vtð síðdeg-
isblað í gær lætur iðnaðarráðherra
svo um mælt að það væri „ekki
óvanalegt að bunan stæði út úr
Steingrfmi Hermannssyni eins og
stórfoss þegar minnst varði."
Nú ætti sannarlega að vera nóg
komið. Ef Albert Guðmundsson
ákveður í fyrsta sinn að standa við
stóru orðin, þá ber forsætisráð-
herra tafarlaust að láta til sín taka.
Fjarvistir iðnaðarráðherra frá sam-
eiginlegum og reglulegum sam-
ráðsfundum ríkisstjórnarinnar,
sem lögskipaðir eru að auki, ber að
túlka á þann veg að hann treysti sér
ekki lengur til að gegna ráðherra-
embætti. Forsætisráðherra ætti því
að geta leyst hann frá embætti með
góðri samvisku. Reyndar er það
umhugsunarefni hvort ekki eigi að
fara fram á það við Sjálfstæðis-
flokkinn að nýr iðnaðarráðherra
verði tilnefndur hvernig sem fer.
Það er langt síðan að glansinn
hvarf af skrípaleiknum. -SS
Þyrnirósir á þingi
Vinnubrögð á Alþingi eru eilíft
umræðuefni þeirra Islendinga sern
áhuga hafa á stjórnmálum, enda-
ekki að ósekju. Það er ekki einasta
að vinnubrögð alþingismanna hafi
afgerandi áhrif á löggjöf og stjórn-
un ríkisins, heldur er virðing Al-
þingis sem stofnunar einnig í veði.
Umfjöllun um stjórnarfrumvarp
um framleiðslu, verðlagningu og
sölu búvara undanfarna daga hefur
vakið upp nokkrar spurningar í
þessu sambandi.
Fyrr í vikunni lagði Jón Helga-
son landbúnaðarráðherra fram
nefnt frumvarp, en í því var gert
ráð fyrir að heimilt yrði að leggja
200% gjald á tollverð innfluttra
garðávaxta, grænmetis og kart-
aflna. Nokkru síðar gerðist það að
Ólafur G. Einarsson formaður
þingflokks Sjálfstæðisflokksins
lýsti því yfir, í kjölfar fyrstu um-
ræðu um frumvarpið, að sam-
komulag stjórnarflokkanna um
þetta mál hefði einungis náð til
kartaflna, enda hefði tilgangurinn
verið að koma svokölluðum kar-
töfluverksmiðjum hérlendis til að-
stoðar. Uppi varð fótur og fit, og
landbúnaðarráðherra var fenginn
til að fella garðávexti og grænmeti
út úr frumvarpinu, hvort tveggja
að tilhlutan þingmanna Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks. Allt
virðist slétt og fellt. Misskilningur,
handvömm eða lævísi, þróun máls-
ins er skýrð eftir efnum og aðstæð-
um.
Þó að 200% gjald á tollverð
innfluttra garðávaxta, grænmetis
og kartaflna sé vissulega umhugs-
unarefni fyrir neytendur, þá skiptir
efni þessa stjórnarfrumvarps ekki
öllu máli þegar fjallað er um það
í samhengi við vinnubrögð á Al-
þingi. Það sem skiptir máli er að
títtnefnt frumvarp hlaut umfjöllun
bæði í ríkisstjórn og þingflokkum
stjórnarflokka áður en það var lagt
fram, og á hvorugum vígstöðvurn
var nokkur aðför gerð að efni þess.
Enginn gerði athugasemd við orðin
„garðávextir" og „grænmeti" í
greinargerðinni. Það var fyrst þeg-
ar einstakir þingmenn hófu upp
gagnrýnisraddir í þingsölum, að
þingheimur í heild sinni rankaði
við sér.
Hvaða ályktanir má draga af
þessu? Einfaldasta og rökréttasta
ályktunin er sú að ráðherrar og
þingmenn hafi tekið við þessu
stjórnarfrumvarpi hálfsofandi og
láðst að lesa það jafn gaumgæfilega
og efni stóðu til. Hvað getur valdið
svo dæmalaust útbreiddum sofanda-
hætti meðal eigi ógreindra manna
og kvenna? Svarið hlýtur að vera:
árlegar vorannir á Alþingi. Enn
einu sinni hefur sannast rækilega
hversu hættulegj er að þinga stutt
og misvel. -SS