Tíminn - 31.10.1987, Blaðsíða 16

16 Tíminn
Laugardagur 31. október 1987
VETTVANGUR
III
llllll
Guðmundur P. Valgeirsson:
„Innansveitar-
krónika“ og
kirkjumáladeild
Dagblaðsins
Séra Einar hafði ekki lengi gegnt
því trúnaðarstarfi, sem honum var
falið, áður en hann gerðist erind-
reki húsafriðunarnefndar. Þeim
erindrekstri hefur hann gegnt með
trúmennsku. Haft er eftir honum
„að hann harmi að málið sé komið
í hnút“. t þann hnút fór það fyrir
hans tilverknað. Og það er fyrst í
maí 1986, sem loks raknar úr þeim
hnút, þó óhönduglega tækist til
með að leysa hann, sem síðar kom
á daginn. - Orðrétt er haft eftir
séra Einari: „Ég er hættur að
skipta mér af þessu því deilan er
orðin fáránleg. Mér er engin laun-
Síðari hluti:
ung á að á sínum tíma studdi ég þá
tillögu að gera gömlu kirkjuna
upp.“ - Já svo mörg voru þau orð.
- Af þeim verður ekki annað ráðið
en að nokkuð sé um liöið frá því
séra Einar hætti afskiptum sínum
af þessu máli. Það hefði þó verið
fróðlegt að fá það frá honurn
sjálfum hvenær það varð. - í
september í fyrra, nefndi þjóð-
minjavörður hann annan aðal for-
svarsmann þeirra, sem þá stóðu að
kirkjutökunni, og í ágúst s.l. taldi
hann sig standa að sama verki í
umboði, eða með samþykki
prófasts.
Nú sér hann einu lausnina að
sóknin (svo) sameinist um að
byggja nýja kirkju. - Það hefði
mátt koma frá honum fyrr. - En
framhjá því verður ekki gengið, að
afskipti séra Einars eru orðin
söfnuði Árnessóknar dýr í fleiri cn
einum skilningi.
Við stórt er miðað
Trúlega er það blaðamaðurinn,
sem ætlar að bregóa á fyndni þegar
hann grípur til samlíkingar um
það sent hér hefur verið að gerast
nú, og DV hefur haft helst til
skemmtunar lesendum sínum að
undanförnu, og þess sem gerðist í
sambandi við Árneskirkju árið
1654, þegar 3 eða 4 bændur í
sókninni voru brenndir á báli,
sakaðir um galdra. Svo slæmt hefur
ástandið ekki orðið. En það hafa
menn fyrir satt, að stórt slys hefði
mátt henda sveitina, að það hefði
vegið þyngra en það sem yfir hefur
gengið síðustu misserin í sambandi
við þessi mál. Og ég hélt að aðeins
ein hugmyndafræðileg persóna
gæti hlakkað yfir hvernig mannlífi
er komið í Árnessókn. En svo
virðist sem þær séu fleiri.
Stærð kirkjunnar
Eitt af því sem stöðugt er tönnl-
ast á, af þessari kirkjudeild DV, er
stærð kirkjunnar. Talað er um að
sóknarnefndin, og þá sérstaklega
sóknarnefndarformaðurinn (eins
og hann sé einn þar til umráða) sé
að byggja eitthvert gímald sem sé
langt umfram það sem hæfi söfn-
uðinum. Þetta gímald sé til sölu,
og annað álíka gáfulegt. - Engin
ástæða er til að standa í orðaskaki
við blaðamenn DV um þá hluti eða
ansa þeim upp á slíkt tal og spurn-
ingar. Þeim kemur málið einfald-
lega ekkert við. Þeir hafa þar
engan íhlutunarrétt og bera engan
kostnað af byggingu kirkjunnar.
Það er mál heimamanna og þeir
,hafa að miklum meirihluta sam-
þykkt stærð og gerð kirkjunnar og
bera þar af leiðandi kostnað af
byggingu hennar. Um það liggur
fyrir samþykkt frá síðasta safnað-
arfundi frá 3. júní s.l. án þess að
nokkur kveddi sér hljóðs við að
gera orð á þeirri skoðun að í
ofstórt væri ráðist. Það liggur því
eitthvað annað bak við þá spurn-
ingaþvælu blaðsins, en umhyggja
fyrir málum Ámessóknar. Álit
Jakobs á Gjögri um stærð Árnes-
kirkju er ekki annað en staðfesting á
því að engin kirkja er svo lítil, að
hún megi ekki kallast of stór ef
enginn (eða aðeins örfáir) telja sig
hafa neitt að sækja til þjónandi

<9j<B leikfElag RF,YK|AVlKUR VH Leikritasamkeppni í tilefni af opnun Borgarleikhúss efnir Leikfélag Reykjavíkur til leikritasamkeppni. Frestur til að skila inn leikritum er til 31. október 1988 og mun dómnefnd skila úrskurði sínum 15. janúar 1989. Dómnefndina skipa Hallmar Sigurðsson, leikhús- stjóri, Hafliði Arngrímsson tilnefndur af Rithöfunda- sambandi íslands og Sigríður Hagalín, leikari. Samkeppnin er tvíþætt, þar sem annars vegar verða veitt verðlaun fyrir barnaleikrit og hins vegar leikrit sem ekki er bundið því skilyrði. Verðlaunaupphæð nemur samtals kr. 1.000.000, og er upphæðin bundin lánskjaravísitölu nóvem- bermánaðar 1987,1841 stig. Veitt verða ein fyrstu verðlaun í hvorum flokki, ekki lægri en kr. 300.000 hver, en að öðru leyti hefur dómnefnd frjálsar hendur um skiptingu verðlauna. Verðlaun eru óháð höfundarlaunum ef verkin verða valin til flutnings hjá félaginu og áskilur Leikfélag Reykja- víkur sér forgang að flutningsrétti á öllum innsend- um verkum í samkeppnina. Leikritum skal skila með dulnefni eða kenni og skal fylgja lokað umslag merkt sama dulnefni eða kenni með réttu nafni höfundar.

HR REYKJKMÍKURBORG HR '1' AeuutVt Stöeáii 'I' Baðvörður Baðvörð vantar í Sundhöll Reykjavíkur-karlaböð. Upplýsingar gefur forstöðumaður í síma 14509, og á kvöldin í síma 681458.
Nú sér hann einu
lausnina aö sóknin
(svo) sameinist um að
byggja nýja kirkju. -
Þaö hefði mátt koma
frá honum fyrr. - En
framhjá því verður ekki
gengið, að afskipti séra
Einars eru orðin söfn-
uði Árnessóknar dýr í
fleiri en einum skiln-
ingi.
prests. En slíkt heyrir til undan-
tekninga. Vitnað er til þess að
kirkjan hafi þjónað tilgangi sínum
í hartnær 100 ár, því eigi hún eins
að geta það um næstu 100 ár eða
lengur. Hér er vísvitandi gengið
framhjá því að nú eru allt aðrir
möguleikar til kirkjusóknar en var
fyrir aðeins örfáum áratugum að
því er samgöngur varðar. Kirkju-
sókn takmarkaðist þá af erfiðum
samgcngum. Nú er hinsvegar kom-
inn akvegur heim í hvers manns
hlað og öll heimili eiga einn eða
fleiri bíla. Ekkert er því til fyrir-
stöðu að öll fjölskyldan setjist upp
í bíl sinn og aki til kirkju. Slíkt var
óhugsandi áður og þennan mun sér
hver heilvita maður, þó reynt sé að
rugla fyrir sjálfum sér og öðrum
með slíku tali.
Er varla svaravert nema vegna
þeirrar þráhyggju, sem þar býr að
baki.
f þessu sambandi er hægt að
benda á, að í þau 25 ár, sem séra
Andrés Ólafsson þjónaði Árnes-
kirkju frá Hólmavík, að í hvert
sinn sem hann messaði hér mátti
heita að kirkjan væri fullsetin og
meira en það. Hvað þá þegar um
stærri athafnir var að ræða, s.s. við
fermingar og jarðarfarir. Þá varð
hluti kirkjugesta að láta sér lynda
að standa utan dyra. Slíkt getur
varla talist góður kostur, þó helst
megi skilja orð og gerðir einstakra
manna að þetta sé æskilegt og til
bóta.
Enn er eitt ótalið í sambandi við
gerð og stærð sveitakirkna, sem
mig langar til að koma inn á, án
þess kirkjudeild DV gefi tilefni til
þess.
Nokkuð er um það, að listamenn
ýmsir og kórar leggi leið sína út um
land til að gefa fólki kost á að njóta
listar sinnar. Hvert byggðarlag,
ekki síst þar sem hagar til eins og
hér, mundi telja sér ávinning í að
fá slíkar heimsóknir. En til þess að
svo megi verða þurfa að vera til
skilyrði og húsakynni til að taka á
móti slíkum gestum. Hvað væri
æskilegra í því sambandi en góð og
rúmgóð kirkja með góðum hljóm-
burði, svo almenningur fengi að
njóta þeirrar listar, ef það væri í
boði. Það er því ekki úr vegi að
renna augum til þessa möguleika
þegar ákveðin er stærð og gerð
kirkna, sem þarf að endurbyggja.
Ég varpa þessu hér fram án þess að
ræða það nánar. - Bygging Árnes-
kirkju er ekkert feimnismál og
engan þarf að biðja afsökunar á
þeirri framkvæmd.
Ég hefi hér að framan farið
orðum um sumt það sem Innan-
sveitarkronika DV hefur gefið til-
efni til. Ýmsu er þó ósvarað af
mér, en hefur verið gert að nokkru
af formanni sóknarnefndar, þó
auðsýnilega hafi orð hans verið
löguð til, að geðþótta blaðamanna.
Öllum er Ijóst að hér er ekki um
fréttaskrif að ræða í venjulegum
skilningi, heldur eru þetta hlutdræg
og villandi skrif, um mál sem þeim
er með öllu óviðkomandi. -Mér er
ekki grunlaust um að þeir sem
blaðið hefur tekið upp á arma sína
kunni því litlar þakkir fyrir það
sem komið hefur í Ijós í sambandi
við þau skrif.
Með aiveg sérstökum hætti hefur
blaðið lagt sig fram um að gera
þann mann, sent borið hefur hita
og þunga áf flestum okkar málum
og mörgu góðu komið til leiðar,
tortryggilegan með allskyns spurn-
ingum, útúrsnúningum og aðdrótt-
unum um misferli, í augum al-
mennings, og þeirra sem lítið eða
ekkert þekkja til málanna. En
þann minnihlutahóp, sem farið
hefur fram með löglausum og sið-
lausum hætti, hafa þeir reynt að
hefja til skýjanna sem fórnfúsar
hetjur og slá um þá dýrðarljóma á
sama hátt og ýmsir hafa látið sér
sæma um þá sérvitringa og öfga-
menn, sem létu hlekkja sig við
hvalveiðibátinn fyrir skömmu. Til-
gangur beggja hefur misheppnast.
Við byggjum okkar kirkju, þó
steinn hafi verið lagður í götu, eins
og áformað var. Og hvalveiðarnar
héldu áfram þrátt fyrir heimskulegt
tiltæki hinna svokölluðu hvalavina.
En hvað er framundan, hefur
verið spurt og því hefur verið
svarað af formanni sóknarnefndar,
Gunnsteini Gíslasyni, í þeim við-
tals glefsum, sem DV hefur eftir
honum. - Og svarið er aðeins eitt:
Leggja verður höfuð áherslu á að
hraða byggingu hinnar nýju kirkju
með samstilltu átaki þess meiri-
huta, sem stendur að byggingu nýju
kirkjunnar og væntanlegum stuðn-
ingi velunnara sveitarinnar. - Sá
stuðningur fór vel af stað í sumar
þar til tortryggni var vakin á að hér
Og hvalveiðarnar
héldu áfram þrátt fyrir
heimskulegt tiltæki
hinna svokölluðu
hvalavina.
væri ekki um alvöru verkefni að
ræða, með þeim hætti sem það var
gert. Stórfelldar gjafir voru farnar
að berast og áberandi menn höfðu
veitt stuðning sinn. En það féll að
mestu niður þegar upp komst að
nafn Árneskirkju hefði verið mis-
notað í fjáröflunarskyni og DV hóf
sinn fréttaflutning um málið, sem
gengið hefur linnulítið síðan.
Menn hikuðu við að láta verða af
liðveislu sinni meðan það mold-
viðri stæði yfir. - Það fólk þarf að
fullvissa um að ekki verði aftur
snúið með þá framkvæmd svo lið-
semd þess skili sér. Heimamenn
þarf ekki að hvetja í þeim efnum.
Þeir vita hvað skyldan býður þeim.
- ég hefi áður heitið á góða menn
til stuðnings þessa framtíðarverks.
Ég endurtek hér með þá hvatningu
mína í von um að vel verði við
brugðist.
Það gætu orðið mín síðustu orð
til sveitunga minna og annarra vina
okkar á fjarlægum slóðum, því
falls er von af fornu tré.
Bæ, 10. október 1987
Guðmundur P. Valgeirsson