Tíminn - 19.12.1987, Blaðsíða 18

18 Tíminn
Laugardagur 19. desember 1987
Póst- og síma
málastofnunin
RAFEINDAVIRKJANÁM
Samkvæmt heimild menntamálaráðuneytisins getur
Póst- og símamálastofnunin nú boðið rafeinda-
virkjanemum, sem lokið hafa 4. önn í iðnskóla, til
náms á 5. önn í fjarskiptasviði í rafeindavirkjun.
Útskrifast þeir þá með sveinspróf í rafeindavirkjun
frá Póst- og símaskólanum eftir 7. önn og eftir að
hafa lokið starfsþjálfun.
Ennfremur er hægt að bæta við nemum er lokið
hafa 6. önn en þeir munu eftir nám og starfsþjálfun
útskrifast með sveinspróf í rafeindavirkjun eftir 13
mánuði.
Starfsþjálfun, sem er fólgin í uppsetningu og
viðhaldi á mörgum og mismunandi tækjum og
kerfum, fer fram í ýmsum deildum stofnunarinnar
í Reykjavík og víðsvegar um landið.
Laun eru greidd á námstímanum.
Umsóknir, ásamt prófskírteini eða staðfestu afriti
af því, berist Póst- og símaskólanum fyrir 8. janúar
1988.
Gert er ráð fyrir að nám hefjist eigi síðar en 20.
janúar 1988.
Nánari upplýsingar eru veittar í Póst- og síma-
skólanum síma 91-26000.
Umsóknareyðublöð liggja frammi í Póst- og síma-
skólanum, hjá dyravörðum Landssímahússins við
Austurvöll og Múlastöðvar við Suðurlandsbraut og
ennfremur á póst- og símstöðvum.
Reykjavík, 16.12. 1987.
Skólastjóri.
VÖRUMERKI VANDLATRA
NÆRFATNAÐUR
NÁTTFATNAÐUR
CALIDA
Heildsölubirgðir:
igurjonsíon
Þórsgata 14 - sími 24477
fFÉLAGSMÁLASTOFNUN
REYKJAVÍKURBORGAR
Heimilisþjónusta
Starfsfólk vantar til starfa í hús öryrkjabandalags
Islands í Hátúni. Vinnutími ca. 2-4 klukkustundir á
dag, eða eftir samkomulagi. Upplýsingar í síma
18800.
i|S FÉLAGSMÁLASTOFNUN
* REYKJAVÍKURBORGAR
Matráðskona
Matráðskona óskast í fullt starf á lítið vistheimili í
Breiðholti. Einnig aðstoðarstúlku í eldhús í hluta-
vinnu. Laust frá 1. jan. 1988. Upplýsingar í síma
75940.
MINNING

Guðmundur Bergmann
bóndi Öxl
Fæddur 18. mars 1909.
Dáinn 13. desember 1987.
Árið 1874 fluttu að Marðarnúpi í
Vatnsdal hjónin Björn Leví Guð-
mundsson frá Síðu í Vesturhópi og
Þorbjörg Helgadóttir frá Gröf í
Víðidal. Voru þau mikil snyrtimenni
í búskap sínum. Hann góður smiður
en hún ljósmóðir. Börn áttu þau er
báru foreldrum sínum gott vitni.
Var elstur þeirra, er upp komust,
Guðmundur landlæknir og skáld.
Höfundarnafn hans var „Gestur".
Dætur eru nefndar þær Jóhanna í
Víðidalstungu, Ingibjörg á Torfalæk
og Halldóra á Geithömrum, allar
merkar húsfreyjur og ættmæður.
Fjórða systirin Elísabet var um skeið
ráðskona hjá Guðmundi bróður
sínum, en giftist ekki. Sjötta systkin-
ið var svo Jónas sem tók sér ættar-
nafnið Bergmann. Varð kona hans
Kristín systir Guðmundar Guð-
mundssonar á Þorfinnsstöðum og
voru þau hjón bræðrabörn.
Þau Jónas og Kristín tóku við búi
á Marðarnúpivorið 1909 og bjuggu
þar til vorsins 1930 að þau seldu
jörðina og og fluttu að Stóru-Giljá,
með börn sín fjögur, Guðmund þá
21 árs, Björn, Oktavíu og Þor-
björgu, sem var þeirra yngst. Var
mikið skarð í raðir Vatnsdælinga við
brottflutning Marðarnúpsfjölskyld-
unnar, sem þó varð ekki eins tilfinn-
anlegt vegna þess að leiðir þeirra
lágu um hlaðið á Stóru-Giljá, þar
sem sjálfsagt þótti að koma við og
njóta gestrisni og sálufélags við fyrri
sveitunga og vini.
Höfuð orsök þess að Marðarnúps-
fjölskyldan flutti sig um set að Stóru-
Giljá mun hafa verið sú að Jónas,
sem var mikill smiður og synir hans
hneigðir til hins sama, sáu möguleika
á að nýta raforku frá vatnsaflstöð
sem þeir Stóru-Giljár bræður Jó-
hannes og Sigurður Erlendssynir
höfðu reist við Giljána. Heilsu Krist-
ínar, hinnar sinnumiklu húsmóður
var og farið að hraka og hún fann
vanmátt sinn að standa fyrir umsvifa-
miklu heimili.
Um sama leyti og Marðarnúps-
systkinin uxu úr grasi vorum við
systkinin í Þórormstungu mjög á
sama reki. Barnaskólinn var í Þór-
ormstungu og það var stutt fyrir
Marðarnúpssystkinin að skokka
þangað niður eftir. Eru frá þessum
barnsárum ógleymanlegar minning-
ar við nám og leiki undir handleiðslu
okkar elskaða kennara Kristjáns Sig-
urðssonar á Brúsastöðum. Nágrenn-
ið milli Marðarnúps og Þór-
ormstungu var, að ég held, eins gott
og hægt var að hugsa sér. Daglegar
samgöngur voru milli bæjanna, sam-
vinna og við krakkarnir lékum okkur
saman. ÞeirMarðarnúpsbræðurfóru
snemma að smíða bæði tré og járn
og Guðmundur smíðaði handa mér
forláta skauta, sem nú eru safngripir.
Guðmundur hafði gjarnan forustuna
í leikjum okkar. Hann var nokkuð
elstur, þrekmikill og hafði gaman af
strákapörum, umfram okkur hin.
Veiðináttúru hafði hann líka mikla
og hreif aðra með sér til þeirrar
íþróttar, með veiðistöng, net eða
jafnvel byssu. Um kindur, kýr og
hesta talaði Guðmundur lítið á þess-
um árum og áttu smíðamar hug
hans, sem lífsstarf. Hann og þeir
bræður báðir fóru til náms í Lauga-
skóla og síðar varð Guðmundur
meistari í trésmíðaiðn. Stundaði
hann húsasmíðar í sveitum sýslunnar
og var forstöðumaður Byggingasam-
taka Búnaðarsambands Austur-
Húnavatnssýslu á tímabili. Þá stund-
aði hann iðn sína á nýsköpunarárun-
um á Skagaströnd og síðar á Kefla-
víkurvelli. Heima á Stóru-Giljá var
svo verkstæði þeirra feðga, stundað
eftir því sem ástæður voru til. Á
fyrra tímabili refaræktar á landinu
rak Guðmundur refabú, staðsett í
hvamminum sunnan við Giljána í
landi Litlu-Giljár og veiðiskapurinn
var stundaður þegar tækifæri buðust.
Á Jónsmessu vorið 1938 urðu
mikil þáttaskil í lífi systkinanna frá
Marðarnúpi. Gengu þá þrjú þeirra í
hjónaband heima á Stóru-Giljá.
Kristín móðir þeirra var þá rúmföst
orðin, en brúðkaupið fór fram inni
hjá henni. Maður hennar leiddi
dæturnar sitt við hvora hlið sína á
brúðarbekkinn en Jón Jónsson
alþm. í Stóradal leiddi brúði Guð-
mundar Ingibjörgu Hjálmarsdóttur
uppeldisdóttur sína, afkomanda
Bólu-Hjálmars í fjórða lið. Oktavía
giftist Halldóri Jónssyni frá Brekku,
síðar bónda á Leysingjastöðum en
Þorbjörg Hallgrími Eðvarðssyni á
Helgavatni. Voru á þessum degi
mikil örlög ráðin.
Það sama ár 1938 keyptu ungu
hjónin Guðmundur og Ingibjörg
hálfa jörðina öxl í Þingi en engin
hús fylgdu í þeim kaupum. Reistu
þau fljótlega hús yfir fólk og fénað
og efndu til bústofns. Fór svo að þau
fluttu sig alfarið að Öxl og voru þá
foreldrar Guðmundar bæði látin.
Að lokum fór svo að þau systkini öll
áttu heimilisfang í Sveins-
staðahreppi því að Björn bróðir
þeirra átti einnig heimili í Öxl eftir
að hann hætti kennslu á Blönduósi.
Þeim Guðmundi og Ingibjörgu bún-
aðist vel í öxl og svo virtist sem
smiðurinn hefði vikið fyrir bóndan-
um, en veiðimaðurinn hélt velli
meðan byr hélst. Guðmundur fór
vel með allar skepnur og hafði af
þeim arðsemi. Hann varð umtalaður
hrossabóndi. Sóttu margir eftir
hrossum hans, sem urðu honum
mikið hugðar- og umræðuefni. Hann
tók þátt í málefnum Sveins-
staðahrepps og sat, á tímabili, í
sveitarstjórn. Hann tók að fara í
göngur á Grímstunguheiði og
Sauðadal og naut þess að sjá bú-
smala sinn koma af fjalli.
En snögg urðu umskipti í lífi
Guðmundar Bergmanns. Á útmán-
uðum fyrir nokkrum árum var hann
í fóðurskoðun í Sveinsstaðahreppi
með öðrum manni. Nokkrum dög-
um fyrr sagði hann við þann er þetta
ritar við eldhúsborðið heima í Öxl
að hann hefði í raun aldrei kennt sér
nokkurs meins. Hann hljóp uppi
lambhrút í fjallinu fyrir ofan bæinn
og bar á herðum sér heim að öxl.
Hinn roskni bóndi naut lífsins í starfi
sínu. Þennan dag í fóðurskoðuninni
kenndi Guðmundur lasleika en trúði
ekki á neitt óvenjulegt. Hann lauk
dagsverkinu en innan skammst tíma
var hann lamaður á hægri hlið.
Þannig taka örlögin stundum í taum-
ana.
Hlutskipti sínu tók Guðmundur
með mikilli karlmennsku og þol-
gæði. Hann var staðráðinn í því að
ná kröftum sínum aftur og hann
sagði eitt sinn er hann fór út úr húsi
mínu á Blönduósi og hægri fóturinn
var honum óþægur: „Þetta kemur.“
Viljafesta hans og karlmennska lýstu
sér í svarinu.
Á síðast liðnu sumri fór Guð-
mundur ásamt konu sinni og fleira
fólki suður yfir Kjöl, um sveitir
Suðurlands, með viðkomu á BÚ ’87
og til baka sömu leið. Var þetta
mjög ánægjuleg ferð.
Þau Guðmundur og Ingibjörg sáu
strax hvernig líf þeirra hlaut að
breytast við fötlun Guðmundar. Þau
förguðu jörð sinni og bústofni, að
mestu. Fósturdóttir þeirra Borgey
Ragnheiður Jónsdóttir var burtflutt
og búsett á Reyðarfirði, gift Sigfúsi
Guðlaugssyni rafveitustjóra og
oddvita þar á staðnum og sonur
hennar Guðmundur Viðar Arnarson
var alinn upp hjá þeim Axlarhjónum
en kaus ekki að taka við búinu af
„afa og ömmu“.
Þau Axlarhjón fluttu til Blönduóss
er hér var komið og fengu íbúð í
Hnitbjörgum þar sem þá aðstoð var
að fá er þau þörfnuðust.
Á því varð furðu lítil breyting að
fólk kom til þeirra, sem verið hafði
á Stóru-Giljá og Óxl. Gamlir vinir
og sveitungar brugðu lítt vana sínum
í þeim efnum.
Guðmundur Bergmann var hjálp-
samur og traustur vinur vina sinna
en bar ekki vinmál á vörum sér
frekar en faðir hans hafði gert.
Æskukynni við okkur systkinin
mundi hann vel og sýndi systrum
mínum er þær urðu fyrir veikindum
og ástvinamissi. Slíkt gleymist ekki.
Ekki heldur aðkoma að Öxl á ferð-
um mínum milli Vatnsdals og Blönd-
uóss. Hross mín lærðu fljótt að þar
var sjálfsagður áningarstaður og
sjálfur vissi ég að þar var vinum að
mæta.
Á nýliðnu sumri varð ljóst að
Guðmundur Bergmann hafði tekið
þann sjúkdóm sem ekki varð við
ráðið og leiddi til dauða hans árla
sunnudagsins 13. desember. Rósemi
hans, æðruleysi og karlmennska ent-
ist honum til lokadægurs.
Við vinir Guðmundar Bergmanns
fögnum því að hann hefir fengið
lausn frá mikilli þraut og vottum
eiginkonu hans, fósturbörnum,
systrum og öðrum venslamönnum
innilega samúð.
Guðmundur Bergmann verður
jarðsettur að Þingeyrum í dag.
Grímur Gíslason.
Er ég nú með nokkrum orðum
kveð minn forna vin, Guðmund
Bergmann, í hinsta sinn, eru þær
'minningar, sem hér eru raktar, settar
fram í ljósi þess, að megin lífsferill
hans og æfistarf er rakið af öðrum
hér í blaðinu. Ég mun því aðeins
halda mig við okkar persónulegu
kynni og tengsl, sem staðið hafa
næstum óslitið í hálfan sjöunda ára-
tug.
Barnaskólinn í Þórormstungu var
miðdepill sameiginlegra athafna
okkar krakkanna í „Fram-Dalnum“.
í fjögur ár komum við þar saman á
hverjum virkum degi, síðari hluta
vetrar, til náms og leikja. Hinir
fyrstu skóladagar eru mér sérstak-
lega minnisstæðir. ekki aðeins náms-
ins vegna, heldur og verðandi skóla-
félaga. Tvö af Marðarnúpssystkin-
unum, Björn og Oktavía, voru
reglulegir nentendur, en Guðmund-
ur, sem var fjórum árum eldri en ég,
hafði þá lokið sinni skólagöngu þar.
Kom hann þó líka af og til. bæði til
að njóta fekari kennslu, og sennilega
einnig vegna félagsskaparins. því
stutt var á milli bæja.
Mér eru Marðarnúpssystkinin sér-
staklega minnisstæð frá þeim tíma;
þessi íturvöxnu, þróttmiklu börn,
voru alltaf fremst í leik og öðrum
ærslum. Guðmundur bar þar af um
atgervi og hugmyndaauðgi í hvers
konar uppátækjum. Enginn stóðst
honum snúning. Hann gat verið
óvæginn við hvern þann, er reyndi
að skáka hans yfirburðum, en þó
drenglyndur. Ég dáði hans mest,
enda var hann alltaf leiðtoginn.
Aldrei gerði hann á minn hluta; ég
var víst of lítill til þess að á því þyrfti
að halda að bægja mér frá. En með
okkur tókst þegar vinátta, sem hald-
ist hefur síðan.
Árin liðu. leikir og athafnir breytt-
ust, Við hittumst oft undir hinum
ólíkustu kringumstæðum. Við vor-
um saman við veiðar. stundum í
ánni, stundum fram á heiði, og svo
síðar fór ég með honum til selveiða