Tíminn - 06.08.1988, Blaðsíða 3

Laugardagur 6. ágúst 1988
Tímin'n' '3
Sigurður Helgason, deildarstjóri í menntamálaráðuneytinu:
Heimavistir tæmast
vegna batnandi vega
Ungum námsmönnum á heimavistum hefur fækkað um
meir en helming á síðustu fimmtán árum og er útlit fyrir
að enn eigi þessi þróun eftir að halda áfram í eitt til tvö ár.
Sigurður Helgason, deildarstjóri grunnskóladeiidar
mennta málaráðuneytis, segir að bylting í vegagerð og
samgöngumálum okkar eigi stærstan þátt í þessari þróun
og foreldrar hafi mikinn áhuga á að fá börnin heim á
hverjum degi.
Nú eru börn sótt á hverjum degi
allt aö þrjátíu km vegalengd til
skólasóknar. Skólaakstur er því að
taka við af heimavistinni og ekki
vcrða aðrir eftir á heimavist en þeir
sem langt eiga þurfa að fara eða
sækja skóla frá öðrum byggðarlög-
um. Nokkrar heimavistir standa
algerlega tómarog á flcstum hérað-
skólum og grunnskólum með
heimavist hefur þróunin orðið sú
að fáir nemendur dvelja í stórum
og miklum hcrbergjaálmum. Lík-
legt er að þessi mikla fjárfesting í
byggingum sem farið var út í á
árunum 1960-74 sé að mestu orðin
úrelt og óþörf og er þá verið að tala
um hundruð milljónir króna á
núvirði.
Tveir skólar eru nú alveg án
nemenda í heimavist og er öllum
ekið til og frá skóla. Á Heiðarskóla
í Borgarfirði hefur verið gripið til
þess ráðs að breyta heimavistar-
álmunni í kennslurými, en í Húna-
vallaskóla hefur ekki vcrið farin sú
leið að því er Tímanum er
kunnugt. Fjöldi skóla stendur
frammi fyrir þvl að nemendum
sem dvelja á heimavist fer fækk-
andi á hverju ári.
Sigurður Helgason, deildar-
stjóri, segir að þetta hafi þróast í
þessa átt og hafi foreldrar sýnt því
mikinn áhuga að fá börnin heim að
loknum skóladegi. Þá viti hann
ekki betur en skólanefndir og
skólastjórnir séu þessu einnig mcð-
mæltar. Stærsti þátturinn í þessari
þróun verði þó að teljast sú mikla
bylting sem orðið hefur í vegamál-
um íslendinga. Nú er ckki lengur
tiltökumál að aka börnum og ungl-
ingum til og frá skóla á hverjum
degi. Til dæmis hafi það verið
alveg óhugsandi dæmi fyrir 1980
svo einhver ártöl sé hægt að nefna.
Ein hliðin á þessari þróun er líka
mannfækkun sem orðiö hcfur til
sveita. Nú verða t.d. ekki reknir
nema sex héraðskólar af átta næsta
vetur. Annar þessara skóla er
reyndar Reykjaskóli en þar verða
reknarskólabúðir í vetur. Byggjast
þær á því að skólabörn koma víðs
vegar að af landinu til námsdvalar
að Reykjum. Þar verða kennarar
til að annast kennslu þeirra auk
bekkjakennara sem fylgja hvcrjum
hóp.
Fjöldi skóla sem áður hafa verið
reknir sem heimavistarskólar að
mestu leyti hafa nú verið að taka
upp skólaakstur að miklu leyti.
Flúðaskóli í Hrunamannahreppi
er einn þeirra og einnig má nefna
Laugagerðisskóla á Snæfellsnesi,
Laugabakkaskóla í Miðfirði og
grunnskólann á Kirkjubæjar-
klaustri. í þessum tilfellum gista
aðcins fáeinir nemendur á heima-
vist þar sem áður voru tugir nem-
enda. Af skólum sem stcfnt er að
því að leggja niður heimavist og
taka nær alfarið upp daglegan
akstur, má nefna Hrafnagilsskóla í
Eyjafirði.
Benti Sigurður á að einn kostur
væri þessari þróun fylgjandi sem
ekki mætti sleppa að minnast á.
Sagði hann að áður fyrr hafi nem-
cndur orðið að skiptast á að vera í
skólanum, en það var á meðan
skólar þessir stunduðu svokallaða
víxlkcnnslu. Þá voru nemendur
við nám og dvöldu á heimavist eina
viku í senn, en voru í heimahúsum
aðra hverja viku á móti. Nú fái
nemendur jafnari kennslu allan
veturinn.
Þegar litið cr yfir farinn veg í
þróun skólabygginga um allt land,
verður ckki hjá því komist að velta
fyrir sér hversu margir tugir millj-
óna króna hljóta að hafa farið í
súginn vegna bygginganna. Eftir
standa tómar eða vannýttar heima-
vistir og hálftóm skólaeldhús af
fullkomnustu gerð. Ef tekið er
dæmi af Laugagerðisskóla, sern
nefndur var hér framar, kemur í
Ijós að hann kostaði um 24 milljón-
ir í gömlum krónum þegar hann
var fullbúinn árið 1965. Þetta eru
um 112 milljónir á verðlagi í dag
og er þá miðað við þróun bygging-
arvisitölu. Um helmingur af upp-
hæðinni cr talinn vera vegna bygg-
ingar heimavistar og fullkominnar
eldhúsaðstöðu vegna heimavistar-
innar. Sé sú raunin að milli 40-60
milljónir liafi farið sérstaklega í að
byggja aðstöðu til heimavistar,
hlýtur upphæðin að vclta á hundr-
uðum milljóna króna.
Þegar slíkar reikningskúnstir
voru bornar undir Sigurð, sagði
hann að það væru vafalaust stórar
upphæðir sem þarna hafi verið
varið í byggingar heimavista víða
um land. Hins vegar væri á það að
líta að reikningsdæmið væri stórt
og mikil handavinna gæti farið í að
taka opinberar tölur saman um
þennan kostnað. Sagöi hann að
þótt þetta væri alveg rétt, bæri
einnig að skoða þá staðreynd að
þessar byggingar og þessi stefna
var mjög skynsamleg á sínum tíma
og þó sérstakiega vegna þeirra
aðstæðna sem þá voru í samgöngu-
málum. Þá hafi hið opinbera geng-
iö fram í því að hvetja hrcppa til
að samcinast um byggingar héraðs-
skólanna. KB
Davíð Oddsson, borgarstjóri, um framtíðarskipan innanlandsflugs:
Keflavíkurflugvöllur
ekki vænlegur kostur
„Ég hef aldrei séð jafn ómálefna-
lega, ómaklega, ódrengilega eða ó-
smekklega fyrirsögn eins og þá sem
birtist í Tímanum í gær,“ sagði
Davíð Oddsson, borgarstjóri, í sam-
tali við Tímann, um frétt Tímans um
staðsetningu Reykj avíkurflugvallar.
Þar spyr Alfreð Þorsteinsson, full-
trúi Framsóknarflokksins í Skipu-
lagsnefnd Reykjavíkurborgar: „Er
þörf á stærra slysi svo borgarstjóri
vakni?“ f viðtali við Alfreð gagnrýn-
ir hann harðlega afstöðu sjálfstæðis-
manna til þeirrar slysahættu sem
staðsetning vallarins hefur í för með
sér.
Davíð sagðist hvorki telja ástæðu
til að leggja Reykjavíkurflugvöll
niður, né til að færa innanlandsflug
þaðan til Keflavíkurflugvallar.
„Þetta hefur raunar verið svo
margrætt fyrirbæri í gegnum árin, að
það er varla ástæða til að ræða það
frekar í smáatriðum. Ég lít á þetta
sem mál ríkisins, það er ríkið sem
byggir flugvöll til að tryggja sam-
göngur við landsbyggðina. Ég sé
ekki að aðilar í þjóðfélaginu líti á
það sem vænlegan kost, að það þjóni
þessu hlutverki að færa þessar sam-
göngur til Keflavíkur," sagði Davíð.
Fjarlægðin milli Keflavíkur og
Reykjavíkur virðist einkum standa í
mönnum og sagði Davíð slysatíðn-
ina miklu meiri á Reykjanesbraut en
í fluginu og að aukin umferð hefði
síst vænleg áhrif þar á. Hann taldi
hugmyndir um einteinunga langsótt-
ar og að slíkt fyrirtæki mundi ekki
bera sig hér, þar sem það geri það
ekki einu sinni í Japan.
Nú stendur til að færa Hringbraut-
ina enn nær flugbrautinni, sam-
kvæmt aðalskipulagi Reykjavíkur-
borgar. Er ekki ástæða til að endur-
skoða þessa áætlun í ljósi flugslyssins
sem varð þar fyrr í vikunni?
„Þessar áætlanir eru ekki aðeins
gerðar vegna aðalskipulagsins, þær
eru gerðar samkvæmt samningi við
ríkið fyrir 14 árum, þar sem Hring-
brautin fer í gegnum lóð Landspítal-
Davíð Oddsson borgarstjóri Reykja-
víkur.
Islenskur kennari
áheimsmælikvarða
Prófessor Svanhvít Egilsdóttir
kennir um þessar mundir við
sumarakademíuna í Salzborg.
Svanhvít er fyrrverandi háskóla-
kennari við Tónlistarháskólann í
Vínarborg og er þetta í annað
skipti sem hún kennir við sumar-
akademíuna í Salzborg.
Mikill heiður er að fá að kenna
við akademíuna, en þar kenna
ýmsir heimsfrægir listamenn svo
sem Fournier, Maurice Gendron,
Hans Hotter, Hans Leygraf, Ester
Rethy, Charles Spencer, Karlheinz
Stockhausen, Gerald Souzay,
Eberhard Wachter og Erik Werba.
Austurríska-íslenska félagið í
Vínarborg segir Svanhvíti vera
álitna kennara á heimsmælikvarða.
ans. Ríkisvaldið hefur ekki farið
fram á beytingar á þessum áætlun-
um.“ Davíð taldi þær forsendur sem
lágu að baki þeim samningi ekki
hafa breyst það mikið að ástæða væri
til að breyta áætlununum.
„Reyndar færist Hringbrautin
ekki svo mikið nær að það breyti
neinu. Menn eiga ekki að einblína
eingöngu á þennan eina stað þar sem
slysið varð, eins og að þar verði bara
slysin."
Davíð sagðist ekki hafa orðið var
við það að Framsóknarflokkurinn
hefði beitt sér fyrir endurskoðun á
tilhögun innanlandsflugsins, né áætl-
unum þessum í gatnagerð, þegar
hann var í meirihlutastjórn borgar-
innar árin 1978-1982. JIH
Allrahanda
ökuþórar á
Þingvöllum
Stór hópur ökuþóra hyggst sýna
glæsikerrur sínar að Þingvöllum
sunnudaginn 7. ágúst.
Fornbílaklúbburinn, Sniglarnir,
Kvartmíluklúbburinn, Ferða-
klúbburinn 4x4 og Bifreiðaíþrótta-
klúbbur Reykjavíkur ætla að
leggja upp í ferðina frá Rafveitu-
húsinu við Suðurlandsbraut klukk-
an 13.45 og aka um Keldnaholt til
Þingvalla þar sem safnast verður
saman við Almannagjá klukkan
15.00.
Frá Almanngjá verður ekið að
Hótel Valhöll og þaðan að þjón-
ustumiðstöðinni, þar sem ökutæk-
in verða til sýnis milli klukkan
15.30 og 16.30.
Kristinn Snæland formaður
ferðanefndar Fornbílaklúbbsins
sagði Tímanum að mikill áhugi
væri fyrir ferðinni en bætti við að
miserfitt væri hins vegar fyrir öku-
þórana að halda í slíka ferð.
„Það verða fjölmargir fornbílar
í ferðinni og eins mjög mörg mót-
orhjól og kvartmílubílar. Rallbíl-
arnir eru hins vegar yfirleitt sund-
urtættir á milli þess sem þeir eru að
keppa svo það er erfiðara fyrir
eigendur þeirra að fara í ferðina.
Núna er jafnframt aðalferðatími
jeppaeigenda svo þeir verða
kannski ekki fjölmennir," sagði
Kristinn. IDS
Fallegir garoar
fá viðurkenningu
Umhverfisráð Kópavogs, Lions-
klúbbur Kópavogs, Kiwanislúbb-
urinn Eldey, Rotaryklúbbur Kópa-
vogs og Lionsklúbburinn Muninn
veittu í gær viðurkenningar ársins
1988 fyrir fagurt og snyrtilegt um-
hverfi í Kópavogi. Alls voru veittar
6 viðurkenningar. Tvær á vegum
Umhverfisráðs, fyrir snyrtilegt um-
hverfi fjölbýlishúsa og atvinnu-
húsnæðis. Klúbbarnir veittu hús-
ráðendum fjögurra einbýlishúsa í
bænum viðurkenningar fyrir fallega
og vel hirta garða.
Umhverfisráð veittu íbúum fjöl-
býlishúsanna að Álfatúni 17-25
viðurkenningu fyrir snyrtilegt um-
hverfi fjölbýlishúsa og fspan hf.
fyrir snyrtilegt umhverfi atvinnu-
húsnæðis.
Kiwanisklúbburinn Eldey veitti
Sunnevu Guðjónsdóttur og Guð-
mundi Snæholm viðurkenningu
fyrir garðinn að Þinghólsbraut 11.
Lionsklúbbur Kópavogs veitt
Guðrúnu Ástu Þórarinsdóttur og
Birgi Guðjónssyni viðurkenningu
fyrir garðinn að Hjallabrekku 28.
Rótaryklúbbur Kópavogs veitti
Guðrúnu Erlendsdóttur og Ásgeiri
Þ. Ásgeirssyni viðurkenningu fyrir
garðinn að Hlíðarvegi 49.
Loks veitti Lionsklúbburinn
Muninn Ólöfu Sigurðardóttur og
Þórði G. Guðlaugssyni viðurkenn-
ingu fyrir garðinn að Kársnesbraut
87. IDS