Tíminn - 17.11.1988, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Fimmtudagur 17. nóvember 1988
Landsbankinn fylgist grannt með „vandræðabarninu“ Olís:
skiptin við Olís
Sérstök nefnd innan Landsbankans kannar nú viðskiptí
hankans við Olíuverslun íslands og er formaður nefndar-
innar Brynjólfur Helgason aðstoðarbankastjóri.
Brynjólfur sagði blaðinu í gær að málefni stórra
viðskiptavina væru í stöðugri athugun innan bankans og
hann kannaðist við að óformleg nefnd væri hugsanlega til
í þessu skyni en vildi ekki staðfesta að tilurð hennar væri
vegna Olíss eingöngu.
bórði S. Gunnar-ssyni fyrrverandi
stjórnarfomanni Oiíss og tilkynntu
honum að frekari ábyrgðir batikans
Heimildir innan olíuviðskipta-
geirans segja að féiagið hafi um
nokkurra ára skeið verið hálfgert
vandræðabarn bæði innan olíu-
verslunarinnar og innan banka-
kerfisins og telja sömu mcnn heid-
ur óiíklegt að bankinn muni láta til
skarar skríða gegn fyrirtækinu meir
en orðið er.
Ástæða þess sé sú að fari Oiís á
hausinn sitji Landsbankinn uppi
með sitt „Hafskipsmál" því að
staðreyndin sé sú að milli 60 og
70% af heildarskuldum oltufélag-
anna eru skuldir Olíss og aiiar við
Landsbankann. Markaðshlutdeild
félagsins er hins vegar aðeins um
25% þannig að bankinn sé skít-
hræddur við félagið og Óla og það
viti Óli Kr. Sigurðsson.
Frægt er nú orðið bréfið sem
bankustjórar Laiulsbankans sendu
vegna innflutnings Olíss séu úr
sögunni þar sem af hálfu félagsins
hafi ekki verið staðið við skilyrði
scm bankinn hafði áður set't því.
Óli Kr. Sigurðsson neitaði sem
kunnugt er því að hafa vitað af
tilvjst þessa bréfs fyrr en greint var
frá því í fréttum Sjónvarpsins. -
Það gerði hann þrátt fyrir að
afrit af því háfi verið borið honum
samtímis því sem stjórnarformað-
urinn fékk það. beir höfðu síðan
rætt innihald þess þann sama dag
og óli Kr. einnig rætt innihald þess
á fundi í Landsbankanum með
bankastjórum hans.
-En hva$a samkomulag hafði
stjórn Olíss og forstjóri gert við
Landsbankann og ekki staðið við?
Eftir þvf sem næst verður komist
inun það eitthvað tengjast því
hvernig Oli Kr. yfirtók félagið en
það mun hafa orðið með þeim
hætti að Óli keypti Olís að mestu
fyrir fé Landsbankans á sínum
tíma þannig að hann lét Olís sjálft
lána sér til að borga kaupverðið
sem síðan er fært sem skuld Sunds
hf. í reikningum OKuverslunarinn-
ar.
Þar sem þetta dæmi gengur aug-
ljóslega ekki upp þá dettur Óli
niður á það snjallræði að sexfalda
nafnverð hlutabréfanna með út-
gáfu jöfnunarhlutabréfa áður en
það var gert átti Olís sjálft 10%
hlutabréfa eins og leyfilegt er sam-
kvæmt lögum.
Óli selur þá Olíuversluninni aft-
ur 18% hlutabréfa á nýja verðinu,
sem var um 73 milljónir og greiðir
þar með skuld Sunds hf. við Olís.
Þar með á Olís orðið ,28% í
sjálfu sér og hefur Óli síðan reynt
að selja þessi „ólöglegu“ 18% en
þó með háifum huga segja sumir
því hermt er að hann vilji ekki selja
þau hverjum sem er.
Kunnugir menn segja að kaup
Óla , sem nefnd voru eitt sinn kaup
aldarinnar hafi farið fram með
þessum hætti og einn viðmælandi
blaðsins sagði: „Þetta er sko að
kunna að nota bankana."
Sami maður sagðist ekki eiga
von á að bankinn sneri við félaginu
bakinu þrátt fyrir að hann vildi fátt
frekar gera. Það sýni sú staðreynd
að hann hefur gefið út ábyrgðir
fyrir Olís margsinnis eftir bréfið
fræga.
Fyrir rúmu ári átti Olís ekki fyrir
olíufarmi sem koma átti til landsins
og samið hafði verið um. Hin
oltufélögin ábyrgðust þá í samein-
ingu greiðslu á hlut Olíss í farmin-
um og ætluðu þau bæði að yfirtaka
hlutann þegar til landsins kæmi.
Það var hins vegar fyrir þrá-
beiðni Landsbankans að félögin
skiluðu farminum til OIíss og gekk
Landsbankinn þá í ábyrgð fyrir
Olís gagnvart félögunum og sá um
að greiða félögunum tveim þann
kostnað sem þau höfðu orðið fyrir
vegna þessa.
Ef Olis fer á hausinn hvert fara
viðskipti þeirra? Starfsmenn félag-
anna tveggja, Olíufélagsins hf. og
Skeljungs segja að ekkert vanda-
mál sé að fylla í skarð sem Oiís
skildi eftir sig. -sá
Mun hún tárfella í kvöld.
Miss World
keppnin í kvöld:
Linda
íöðru
sæti?
Þegar Tíminn fór í prentun í gær
benti allt til þess að Linda Péturs-
dóttir, fegurðardrottning íslands
yrði í kvöld útnefnd næst fegursta
kona heimsbyggðarinnar. Sam-
kvæmt spám bresks veðbanka er
Ungfrú Venezuela talin sigurstrang-
legust í keppninni en fast á hæla
henni kemur hinn stórglæsilegi full-
trúi íslands. Ekki er að efa að stór
hluti íslensku þjóðarinnar mun fylgj-
ast spenntur með keppninni sem
verður sjónvarpað beint á Stöð tvö í
kvöld. -áma
Breiðfirðingafélagið
í Reykjavík 50 ára:
Árshátíð
og afmælis-
fagnaður
{dag, 17. nóvemberverðurBreið-
firðingafélagið í Reykjavík 50 ára.
Stofnfundurinn var haldinn í
Oddfellowhúsinu í Reykjavík, 1938.
Félagatala hefur minnkað töluvert
vegna þess að Barðstrendingar og
Snæfellingar hafa stofnað sín eigin
félög. Meginkjarni núverandi fé-
lagsmanna er úr Dalasýslu.
Forsögu félagsins má rekja til
1913, er haldið var fyrsta Vestfirð-
ingamótið. Þau mót voru haldin í
nokkur ár. Þorrablót byrjuðu 1933
og voru haldin næstu 5 árin, og
nefndust þau Breiðfirðingamót.
Starfsemin varð fljótt fjölbreytt, en
hefur breyst síðustu árin. Félagið er
þó enn í fullú'fjöri, og stendur m.a.
fyrir spiladögum, sumar- og vetrar-
fagnaði, og degi aldraðra. Þá eru
ferðalög á hverju sumri. Kvenn-
adeild er starfandi, svo og brids- og
tafldeildir.
Félagið reynir að viðhalda og efla
tengslin við átthagana og þrátt fyrir
breyttar aðstæður, er þörfin fyrir
félagstarfsemina síður en svo úr
sögunni. Brýnasta verkefni félagsins
nú, er að komast í gott húsnæði, því
síðan Breiðfirðingabúð var seld, hef-
ur félagið verið í hrakningum. Vonir
standa til að úr þessu rætist innan
tíðar.
Breiðfirðingafélagið heldur árs-
hátíð og afmælisfagnað, á morgun
18. nóvember á Hótel Sögu. elk.
Umferðarreglur eru til
* okkar vegna - Vlrðum'
reglur vðrumst slys.
Erfíðleikar barna vegna vinnuálags foreldra hafa aukist á undanförnum tveimur til þremur árum.
Vöðvabólga og önnur
streitueinkenni hrjá
börn á forskólaaldri
Börn eiga undir högg að sækja í
okkar þjóðfélagi og aukið vinnuálag
foreldra eykur erfiðleika þeirra. Erf-
iðleikarnir birtast á ýmsan hátt í
líðan barnanna og dæmi eru um
börn allt niður í 6 ára aldur sem þj ást
af streitueinkennum eins og vöðva-
bólgu og stöðugum höfuðverk.
Gríðarlegur fjöldi vinnustunda
kemur harðast niður á börnunum og
foreldrar eyða sífellt minni tíma
með börnum sínum. í nýlegri könn-
Un sem Stefán Ólafsson gerði á
vinnu og viðhorfum Islendinga kem-
ur fram að fullvinnandi karlmenn
vinna að meðaltali 57 klukkustundir
á viku en konur að meðaltali 49
stundir.
í nýútkomnu Þjóðlífi er viðtal við
Vilborgu Guðnadóttur, skólahjúkr-
unarfræðing í Austurbæjarskóla.
Þar er að finna sláandi dæmi um þær
erfiðu aðstæður sem mörg börn á
skólaaldri lifa við og Vilborg segir
fjölda þeirra meiri en fólk geri sér
almennt grein fyrir. Erfiðleikar
barnanna eru bæði félagslegir, and-
legir og líkamlegir.
í fyrrnefndu viðtali segir Vilborg
jafnframt að mörg dæmi séu um það
að enginn sé heima allan daginn og
börnin eigi að sjá um sig sjálf fyrir
og eftir skóla á daginn. Einnig séu
dæmi um það að börnin hafi ekki
lykla, heldur eigi þau að bíða úti eða
hjá kunningjunum. Vilborg segir
ástæðurnar vera þær að fólk sé búið
að sætta sig við örþrifaráðin sem það
neyðist til að grípa til ef dæmið eigi
að ganga upp.
Vilborg bendir einnig á að for-
gangsröð foreldra geti verið harla
sérkennileg og að hin efnislegu lífs-
gæði og framabrautin séu tekin fram
yfir velferð og þarfir barnanna.
Sem fyrr segir birtast erfiðleikarn-
ir á ýmsan hátt. Vilborg segist m.a.
hafa fengið til sín börn sem þjást af
streitueinkennum, eins og vöðva-
bólgu og stöðugum höfuðverk. í
viðtalinu segir ennfremur: „Það er
oft rætt um þær kröfur sem heimilin
gera til skólanna en í þessu sambandi
væri kannski hægt að snúa spurning-
unni við og huga að því hvaða kröfur
skólarnir eiga að gera til heimilanna.
Þær eru ýmsar. í fyrsta lagi að barnið
komi með nesti og sé ekki svangt. f
öðru lagi að það sé vel hirt og lykti
t.d. ekki. Og í þriðja lagi að það
mæti vel út sofið á réttum tíma. Að
ekki sé talað um að veita barninu ást
og öryggi."
Tölfræðilegar
upplýsingar ekki til
Tíminn hafði samband við Vil-
borgu og í því viðtali kom m.a. fram
að engin könnun hefur farið fram á
aðstæðum barna. „Ég fór fram á það
fyrir tveimur árum við Félagsmála-
stofnun að það yrði gerð könnun, þá
sérstaklega samanburðarkönnun á
þessum skóla og öðrum skólum og
þetta þótti merkilegt verkefni, en
það voru ekki til peningar til að gera
þetta og mér vitanlega hefur engin
slík könnun farið fram.“
Spurnir hafa borist af því að sum
böm séu með einkenni næringar-
skorts m.a. vegna þess að foreidrar
hafa kost á því að fá heitan mat í
mötuneyti í hádeginu og matur er
ekki eldaður á heimilinu svo dögum
skiptir. Vilborg játti því að hún
hefði orðið vör við einkenni nær-
ingarskorts hjá börnunum. ssh