Tíminn - 19.01.1989, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 19. janúar 1989
Tíminn 9
lllllllllllllllllllllllll LEIKLIST ... .-iiillllll!.. .illlll!l!|i" ..Illlllill.. ..III.. .IIHI!.. .Ill...illlllll!...Illll!......
Engin misgrip í Hafnarfirði
Leikfélag Hafnarfjarðar: Allt i misgripum.
Höfundur: William Shakespeare. Þýðandi:
Helgi Hálfdanarson. Höfundar tónlistar:
Hróðmar Sigurbjörnsson. Leikstjóri: Hávar
Sigurjónsson. Leikmynd: Ragnhildur Jóns-
dóttir.
f>að þykist ég hafa séð að í Hafnar-
firði séu góðir leikkraftar, en hitt er
annað að þar í bæ hafa menn verið
misheppnir með verkefni. Ekki þarf
að finna að verkefnavalinu í þetta
sinn. Enn er þess að geta að Hafn-
firðingar hafa verið heppnir með
leikstjóra. Hávar Sigurjónsson er
ungur maður og ekki man ég í
svipinn eftir leiksýningum sem hann
hefur stýrt enda mun hann mest hafa
starfað utan Reykjavíkur. Hann er
því nokkuð vanur að vinna með
áhugaleikhópum og virðist gera sér
góða grein fyrir hvers má af þeim
krefjast. Hvað um það, sýningin í
Bæjarbíói í Hafnarfirði á Allt í
misgripum á laugardagskvöldið var
skemmtileg, fjörleg og áferðarsnot-
ur að flestu leyti.
Allt í misgripum er farsi, misskiln-
ingskómedía. Tvíburar sem báðir
heita Antifólus, annar í Efesus, hinn
frá Sírakúsu, hafa fengið að
þjónum tvíbura sem báðir heita
Drómíó. Hvorir tveggja tvíburanna
eru svo líkir að engir þekkja þá
sundur, ekki einu sinni nánasta fólk.
Ungir að aldri týnast tvíburar þessir
hvorir frá öðrum því foreldrarnir
lenda í skipbroti og verða viðskila,
hvort um sig með einn tvíbura úr
hvoru pari. Síðan gerist það að
Antifólus í Sírakúsu leggur upp
með þjón sinn í leit að bróður
sínum, og síðan fer Egeon af stað að
leita sona sinna. Hann er handtekinn
í Efesus og verður tekinn af lífi
nema hann geti greitt lausnargjald...
Það er nú varla ástæða til að rekja
efnisþráðinn frekar. Hann byggist á
sífelldum misgripum á höfðingja
jafnt sem þjóni sem veldur auðvitað
megnasta misskilningi og vandræð-
um, auk þess sem líf Egeons föður
þeirra er undir því komið hvernig úr
greiðist.
1 farsa ræður mestu að leikstjórinn
finni leiknum nógu liðlegan stíl,
hraðan og snarpan, takist að virkja
leikhópinn svo að hvorki sé of né
van. Þetta á auðvitað við allan leik,
en alveg sérstaklega er farsinn við-
kvæmur fyrir öllum mishljómi milli
perónumótunar: hann nærist á hin-
um spaugilegu aðstæðum þar sem,
enginn á sviðinu veit hver er
hver. Ahorfandinn má fyrir alla muni
ekki fara áð brjóta heilann um neitt,
heldur verður hann að hrífast með í
hinum hraða flaumi atvikanna.
Þetta tókst alveg bærilega í Hafn-
arfirði. Að sönnu er það Ijóst að
leikararnir eru misvel fallnir til að
fullnægja kröfunum en leikstjórinn
hefur ratað á hæfilega leið fyrir þá
og sýninguna. Sumir leika raunar af
meiri fítonskrafti en aðrir. Tökum
skassið, Adríönu sem leikin er af
Björk Jakobsdóttur. Þar þótti mér
leikstjórinn ekki hafa gætt þess að
tempra leikmáta hennar og látbragð.
Einnig var ofstopi Antifólusar í
Efesus, Davíðs Þórs Jónssonar, full-
mikill, þar sem Antifólus frá Sirak-
úsu, Halldór Magnússon, var þá í
dauflegra lagi til samanburðar.
Raunar hefði líka átt að reyna að
gera gervi þeirra líkari, ef til vill með
andlitsgrímu af einhverju tagi. Nefin
sem sett voru á þjónana áttu mikinn
þátt í að sætta áhorfandann við þau
misgrip, því að vaxtarlag leikaranna í
þeim hlutverkum er hreint ekki líkt.
Mesta fjörið er annars í kringum
þjónana, Drómíóana. í>á leika Lárus
Vilhjálmsson, Drómíó í Efasus, og
Karl Hólm, Drómíó frá SÍrakúsu.
Lárus bar af, þar er góður gaman-
leikari á ferð, en Karl skilaði sínu
hlutverki á vel viðunandi hátt, eins
og reyndar flestir gerðu.
Annars kemur fjöldi leikara hér
við sögu, ýmsir raunar í fleiri en einu
hlutverki. Hins vegar hefur leikstjór-
inn ekki farið þá leið sem stundum
mun farin, að láta sömu leikarana
fara með hlutverk tvíburanna. Greini-
legt er að það háir nokkuð leik-
flokknum að fólkið er á svipuðum
aldri, langreyndir leikarar virðast
fáir. Ég nefni valdsmanninn sjálfan,
furstann, sem Erlendur Pálsson leik-
ur. Þar hefði verið þörf á nokkru
eldri og myndugri leikara. Sömuleið-
is má segja þetta um Egeon, Hall-
grím Hróðmarsson, og Emilíu,
Svanhvíti Magnúsdóttur. Eiríkur
Smári Sigurðarson var býsna góður
í hlutverki gullsmiðsins. Steinunn
Hildigunnur Knútsdóttir vakti sér-
staka athygli mína í hlutverki Lús-
íönu og samleikur þeirra Halldórs
Magnússonar var með skemmtilegri
atriðum sýningarinnar.
Hávar leikstjóri talar í leikskránni
um það að hægt sé að fara tvær
meginleiðir að þessu verki: „Það er
hægt að nálgast það sem hreinan
ærslaleik þar sem sprellið skipti
höfuðmáli. Svo er einnig hægt að
vera alvörugefnari og leggja áherslu
á einstakar persónur og jafnvel sjá
verkið sem hreinan terror, þar sem
örlög Egeons og örvilnan Antifólus-
anna er þungamiðjan. Þessa leið fer
ég ekki og er henni ósammála því
mér finnst farsinn skipta mun meira
máli. Mér finnst fyrri leiðin henta
okkur vei.“
Þetta er vitaskuld rétt, og ég efast
raunar um að „seinni leiðin“ hafi í
rauninni komið til álita við þessa
sýningu. Til að valda slíku þyrfti
vissulega þaulreynda atvinnu-
leikara. En sú leið sem Hávar fer
hentar sem sagt vel og skilar
skemmtilegri sýningu. - Leikmyndin
er giska einföld, enda haft eftir
leikmyndasmið í skránni að hann
(hún) líti á „sviðsmynd sem hlutlaust
hjálpartæki við flutning leikverks en
ekki eitt af stærstu atriðunum. Þess
vegna aðhyllist ég látlausar og ein-
faldar sviðsmyndir svo þær dragi
ekki athyglina frá því sem er að
gerast á sviðinu. „Þetta er skynsam-
legt viðhorf, nema að hjálpartæki er
auðvitað aldrei hlutlaust. Manni
finnst að það hefði mátt gera meira
fyrir leikmyndina. Tónlist Hróðmars
Sigurbjörnssonar, í Elísabetar-stíl,
féll ágætlega að sýningunni, og
flautuleikarinn, Petrea Óskarsdótt-
ir, átti góðan þátt í að veita sýning-
unni skemmtilegan blæ.
Hér eru ótaldir ýmsir leikarar í
smærri hlutverkum sem ekki er
ástæða til að fara sérstökum orðum
um. Ég tel eiginlega ekki heldur
ástæðu til að hafa uppi venjubundið
lof um þýðingu Helga Hálfdanarson-
ar, en hins vegar finnst mér rétt að
bera lof á leikstjórann fyrir að hafa
lagt rækt við textaflutning sem yfir-
leitt var góður. Leiktextinn er með
eindæmum lipur og liðlegur í ís-
lenskri gerð Helga, ef til vill nýtur
hann sín enn betur í gamanleikjum
Shakespeares en harmleikjum, svo
hefur mér fundist á undanförnum
árum þegar ég hef séð Shakespeare-
sýningar af ýmsu tagi.
Mér skilst að misjafnlega gangi að
sannfæra leikhúsgesti um að Shak-
espeare sé „citthvað fyrir þá“. Ekki
trúi ég öðru en Hafnfirðingar átti sig
fljótt á því að nú er þeim boðin hin
ágætasta kvöldskemmtun í Bæjar-
bíói - og fólk úr nágrannasveitarfé-
lögum mætti gjarnan leggja leið sína
í Fjörðinn á næstunni og njóta þess
sem fram er reitt af hinu unga og
fríska fólki í Leikfélagi Hafnarfjarð-
ar.
Gunnar Stefánsson
UM STRÆTI OG TORG
KRISTINN SNÆLAND
Eins org stðar kemur fram í pistli
þessum, var ég nýlega á ferð í
Borgarnesi. Sem ég var þar í
Kaupfélaginu rifjaðist upp fyrir
mér er ég stóð þar eitt sinn dolfall-
inn fyrir framan eina hilluna í
búðinni. Ég hafði sumsé verið
sendur til þess að kaupa efni til að
hreinsa með bökunarofninn
heima. Mér var vísað á umrædda
hillu og þar blöstu við einar fimm
til sex tegundir af þessum undra-
efnum „Oven stick“. Samkvæmt
leiðarvísum áttu öll þessi efni að
hreinsa ofninn minn auðveldlega
og undrafljótt. Ég höndlaði þarna
a.m.k. tvær tegundir og hófst síðan
handa er heim kom, því það er í
mínum verkahring að hreinsa
bökunarofninn. Með þessum
undraefnum, sprautaði ég, krafs-
aði og skóf en verð að játa að þrátt
fyrir mikið erfiði varð árangurinn
aðeins sæmilegur en ég lét þó
kyrrt. Eigi löngu síðar átti ég
erindi á sveitabæ í Hvítársíðu og
sagði þar frá þessum fimm til sex
tegundum af undraefnum, sem
dæmi um íburðarmikinn innflutn-
ing. Jæja er þetta virkilega sagði
húsfreyjan, ég nota nú bara græn-
sápu frá Frigg og þú mátt sjá
ofninn minn. Eg leit í ofninn sem
var nokkuð kominn til ára sinna og
sjá, hjá blessaðri konunni var ofn-
inn gljáandi og hreint eins og nýr.
Mér var brugðið, ekki síst þegar ég
hugsaði til ofnsins míns og allra
þessara tegunda af undra hreinsi-
efnum. Enn tuttugu árum síðar er
ég hugsi. Erum við ekki um of
ginnkeypt fyrir allskonar útlendu
„Oven stick“, þegar jafnvel ódýr
íslensk grænsápa frá Frigg eða
Sjöfn væri miklu betri kostur. Mér
þótti a.m.k. betra að konan í
Hvítársíðunni sá ekki ofninn minn.
Keðjufæri
Eins og þegar hefur komið fram
var ég nýlega á ferð í Borgarnesi á
leið vestur á Hellissand. Fyrir
brottför úr Reykjavík leitaði ég
vandlega á bensínstöðvum að þver-
böndum í keðjurnar mínar - án
árangurs. Þverböndin fékk ég loks
í sérverslun á Smiðjuveginum en
þá vantaði mig keðjutöng. í þeirri
verslun voru aðeins til stórar
tangir, svona fyrir stærri keðjur en
fólksbílakeðjur. Keðjutöng hlyti
„OVEN STICK"
þá að fást á bensínstöðvunum sem
þjónusta bíláeigendur vel, t.d. með
sælgæti, leikföng, veiðistengur, öl,
gos, tóbak og jafnvel margskonar
gjafavörur og nú að vetri hlytu þeir
að eiga keðjutöng. En þrátt fyrir
að ég þræddi bensínstöðvarnar í
Reykjavík fannst engin töngin,
ekki heldur á bensínstöðvunum í
Mosfellsbæ. Þráttfyrirþessarhrak-
farir sagði ég fjallgrimmur við
frúna, jæja ég kaupi þá bara töng-
ina í Borgarnesi, Þar fór ég í allar
verslanir sem ætla mætti að ættu
töngina góðu, m.a. verkfæradeild
kaupfélagsins og bensínstöðvarn-
ar. Hjá B.P. úti í eyju var smá
skrap til af keðjuvörum en engin
töngin. Hjá B.T.B. í eyjunni var
stóra töngin til. Það var svo loks
hjá Birni Arasyni í Shell skálanum
sem fólksbílatöngin fékkst svo og
nokkuð úrval þverbanda í keðjur.
Ég var satt að segja farinn að óttast
að Borgnesingar ætluðu að bregð-
ast væntingum mínum enda spurði
Hölli í gúmmíþjónustunni mig
hvað ég ætlaði að gera með keðjur.
Ég upplýsti hann um það, að ég
vildi, líkt og maðurinn um árið sem
ekki var bráðfeigur og velti í hálku
út í móa, geta sett keðjurnar
a.m.k. á þegar bíllinn væri kominn
á hvolf. Það væri skemmtilegra ef
einhver kæmi að. í ferðinni fór
r>>vnHur cvo að é.p festi í skafli á
Fróðárheiði, en á nokkrum mínút-
um setti ég keðjurnar á og komst
hjálparlaust og auðveldlega yfir
heiðina. Ég vil svo geta þess svona
í lokin að ég vona að bensínsölurn-
ar á höfuðborgarsvæðinu gæti þess
vandlega að láta ekki vanta sælgæti
eða gos í hillurnar.
Garðabær
Ekki veit ég hver er veghaldari
Hafnafjarðarvegar í Garðabæ. Það
sem ég vil fjalla um hér, eru
umferðarljósin þar, að næturlagi.
Nú er það svo að ljósin við>Vífils-
staðaveg og í Engidal blikka gulu
að næturlagi, en Ijósin þar á milli,
við Lækjarfit eru virk allan sólar-
hringinn. Þessi háttur er trúlega
hafður á til þess að liðka til fyrir
umferð en jafnframt til þess að ná
örlítið niður umferðarhraðanum.
Nú cr það að athuga að frá því
seint að kvöldi til snemma morguns
er yfirleitt ekki saltað þó hálka sé
á. Því geta virk Ijós við Lækjarfit
komið ökumanni sem kemur sunn-
an að, illa á óvart, nýbúnum að
fara hjá tvennum eða þrennum
blikkandi umferðarljósum. í mik-
illi hálku geta hemlunartilraunir í
brekkunni niður að Ijósunum orðið
til þess að ökumaður missi vald á
bíl sínum með ófyrirsjáanlegum
afleiðingum. Ökumenn sem koma
þvert að þessum ljósum eiga hins-
vegar auðvelt með að stöðva.
Þarna ætti einfaldlega að breyta,
láta Ijósin við Lækjarfit blikka en
hafa Ijósin við Vífilsstaðaveg virk.
Þar fyrir utan, ættu þeir ágætu
veghaldarar sem láta umferðarljós-
in blikka gulu að næturlagi að
breyta til. Slökkva Ijósin alveg
þennan tíma en láta þess í stað
kvikna á litlum Iömpum sem lýstu
upp biðskyldumerkin sem eru á
öllum þessum gatnamótum. Senni-
lega er það rétt að orsök óhappa
megi rekja til gulu blikkandi Ijós-
anna, en þá trúlega vegna þess að
þau hafa dregið augu ökumanns
frá því að veita biðskyldumerkjun-
um athygli og því ætlað yfir gatna-
mótin með almennum umferðar-
rétti. Veghaldarar sem látið gul
ljós blikka, athugið að í staurunum
er rafmagn og biðskyidumerkin
eru til staðar. Það vantar bara
nokkra litla hvíta lampa, kveikið á
þeim og hættið gula blikkinu.