Tíminn - 24.01.1989, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Þriðjudagur 24. janúar 1989
Titninn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvaemdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, taeknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Póstfax: 68-76-91
Atkvæði Alberts
Skoðanakannanir benda til fylgisaukningar Sjálf-
stæðisflokksins miðað við síðustu kosningar.
Vafalaust eru ýmsar skýringar á þessu, sem
íhaldsandstæðingum er m.a. nauðsyn að átta sig á.
En veigamikil ástæða er að líkindum sú, að mikið af
því fylgi, sem Borgaraflokkurinn fékk frá Sjálfstæðis-
flokknum út á Albert Guðmundsson leitar nú til
föðurhúsanna.
En hvers vegna safnar þetta lið sér nú skyndilega
saman í stað þess að dreifa sér eins og verið hefur í
undanförnum skoðanakönnunum? Að einhverju
leyti má rekja það til almennrar stjórnmálaþróunar,
en aðalskýringuna er að finna í því, sem hefur verið
að gerast í Borgaraflokknum að undanförnu.
í þingflokki Borgaraflokksins hefur átt sér stað
uppgjör um markmið og leiðir, sem m.a. kemur fram
í því að lína er dregin milli Alberts Guðmundssonar
og Júlíusar Sólnes. Júlíus vill gera ímynd Borgara-
flókksins skýrari. Hann leggur áherslu á sjálfstæði
flokksins. Albert vill á hinn bóginn viðhalda þeirri
ímynd, að Borgaraflokkurinn sé hirð í kringum nafn
hans sjálfs. Hann lítur á Borgaraflokkinn sem
tímabundinn sprengiflokk út úr Sjálfstæðisflokknum.
Nánasti samstarfsmaður Alberts, Ingi Björn Alberts-
son, hefur lýst yfir því í Morgunblaðinu að hann sé
sjálfstæðismaður og eigi heima í Sjálfstæðisflokkn-
um. Hér er Ingi Björn ekki aðeins að lýsa sjálfum sér,
heldur einnig afstöðu Alberts Guðntundssonar.
Enginn vafi er á því að áhrifavald Alberts Guð-
mundssonar segir til sín í þessum átökum í flokknum.
Ekki er ástæða til að tíunda í löngu máli rök hans í
þessu sambandi. í stórum dráttum eru tjáningarað-
ferðir hans gagnvart fylgismönnum sínum hinar sömu
sem hann er kunnur fyrir, að umbreyta sjálfum sér í
píslarvott. Hann lætur fólk vera í þeirri trú, að nýir
ráðamenn í Borgaraflokknum, Júlíus Sólnes, Óli Þ.
Guðbjartsson o.fl., gangi gegn vilja hans og hefti
frama hans með rangindum. Þessi ásökun er áreiðan-
lega ómakleg, en Albert hefur áhrif á „sitt“ fólk. Um
hann hefur ætíð staðið alls konar lausafylgi, sem
yfirleitt á sér andlegan samastað undir regnhlíf
íhaldsins, þótt auðvitað skolist það til fram og aftur
eftir því hvernig vindar blása. Það er eðli svona fylgis.
Nú hefur það gerst að þetta lausafylgi Alberts og
íhaldsins hefur tekið viðbragð í samræmi við það sem
ætla má að sé vilji Alberts Guðmundssonar, nefnilega
að liðið hverfi aftur til Sjálfstæðisflokksins. Hefndar-
tímabili Hulduhersins skal nú lokið. Albert ætlar að
skila Þorsteini Pálssyni atkvæðunum, sem hann tók
frá honum fyrir u.þ.b. tveimur árum.
Hitt er annað mál að ekki verða allir borgaraflokks-
menn til þess að hlýða kalli Alberts Guðmundssonar
til stuðnings Þorsteini Pálssyni. Júlíus Sólnes, Óli Þ.
Guðbjartsson og margir fleiri vilja byggja upp
framtíð flokksins með jákvæðu starfi, sem m.a. fælist
í því að taka þátt í stjórnarsamstarfi, ef um slíkt
semdist á raunhæfum grundvelli. Um það eiga sér nú
stað viðræður milli Borgaraflokksins og ríkisstjórn-
arflokkanna. Engar aðrar breytingar á ríkisstjórn eru
til umræðu nema þær sem búnar eru til í gróusögu-
deild fréttastofu Sjónvarpsins.

GARRI
Alá og Samvinnubó
Garri hitti kunningja sinn á
dögunum, og er sá bæði málglögg-
ur og áhugamaöur um ýmis málefni
sem hverju sinni eru á gangi í
þjöðfélaginu. Sá færði nýafstaðnar
fréttir um sameiningu vátrygginga-
félaga í tal við Garra, og var hann
hvorki meira né minna én búinn að
skíra bæði nýju félögin.
Hann bcnti á að öðru megin
væru Almennar tryggingar og
Sjóvá að sameinast. Sjálfgefið væri
því að gefa nýja félaginu, sem þar
væri að vcrða til, nafn sem búiö
væri til úr nöfnum hinna tveggja og
nefna það Alá.
Hitt félagið á hins vegar að
verða til úr Samvinnutryggingum
og Brunabót. Því nýja félagi þótti
Garravini tilvalið að gefa heiti eftir
sömu formúlu og kalla það Sam-
vinnubót.
Garri selur þessar hugmyndir
ekki dýrar en hann kcypti þær, og
er reyndar síður en svo viss um að
þær falli öllum í geð. En þeim er
hér með komið á framfæri, og
mega þcir nýta sein vilja.
Kostir sameiningar
Annars verður Garri að scgja
það eins og er að honum líst alls
ekki illa á þessar hugmyndir um að
samcina fjögur stærstu trygginga-
félögin hér á landi og gera úr þeim
tvö tiltölulega öflug fyrirtæki. Að
því er honum skilst mun þetta geta
haft í för nicð sér töluvert mikinn
sparnaö í rekstri og útgjöldum,
sem kunnugir telja víst fyrirséð aö
geti jafnvel hlaupið á umtalsvcrð-
um Ijárliæðuni á ári hvcrju. Og
veitir víst ekki af að huga að þess
háttar sparnaöi núna þegar
krcpputal tröllríður hér öllu þjóð-
félaginu.
Annars er að því að gæta að
sameining Brunabótar og Sam-
vinnutrygginga er víst ekki fullfrá-
gcngin enn. Að þvi er fréttir herma
eiga fulltrúaráð beggja félaganna
eftir að fjalla um málið, og að því
er Samvinnutryggingar varðar má
meir en vera að þessa sameiningu
þyki viðeigandi að ræða á aðal-
fundi Sambandsins í vor. En sé það
fyrirséö að sparnaðurínn af þessu
hjá báðum félögum verði af þeirri
stærðargráðu sem um er talað þá
er varla við öðru að búast en að
þetta verði samþykkt af öllum þar
til bærum stofnunum.
Líka er á það að líta að með
þessu móti koma tvö tiltölulcga
mjög stór tryggingafélög til starfa
hér á tryggingamarkaðnum. Fyrir
jafnt hinn almenna borgara sem
fyrirtæki í landinu ætti það að
skapa aukið öryggi. Því stærri sem
félögin verða því stcrkari gcta þau
orðið fjárhagslcga óg þar með
betur fær en áður um að taka á sig
umtalsverða vátryggingaráhættu.
Þá má einnig vænta þess að þar
með minnki þörf þeirra fyrir endur-
tryggingar og þannig aukist hagn-
aöarvon þeirra þegar vel gengur og
tjón verða lítil.
Spurningin um Reykjavik
En eins og menn vita hefur
Reykjavíkurborg um árabil kosið
að halda öllum húsatryggingum í
borginni í eigin höndum. Lengi
framan af voru allar eða nánast
allar brunatryggingar húsa í land-
inu hjá Briinabótafélaginu. en síð-
ustu árin hafa Samvinnutryggingar
þó veitt þeim þar síharðnandi sam-
keppni. Eins og menn vita er hér
sá háttur á að sveitarstjórnir semja
uni allar húsatryggingar í sveitar-
félögum sínum, þannig að hér eru
öll hús í einu og sama sveitarfélag-
inu tryggð hjá sama félagi.
í Rcykjavík er það fyrirtæki í
eigu borgarinnar, Húsatryggingar
Reykjavíkurborgar, sem sér um
þessar tryggingar. Aftur á móti cr
að því gætandi að nýlegt dæmi um
brunann hjá Gúmmívinnustofunni
bendir til þess að Húsatryggingarn-
ar séu tæpast nógu öflugt trygg-
ingafélag til að taka á sig umtals-
verða áhættu af stórbrunum. Að
því er fréttir herma er svo að sjá að
sjóðir þessa félags dugi ekki til að
bæta þetta brunatjón og reykvískir
útsvarsgreiðendur megi því eiga
von á að stærri eða smærri hluti af
gjöldum þeirra til borgarínnar
þurli að renna til þess að bæta
eigendum hússins við Réttarháls
tjón sitt.
Þegar samruni Brunabótar og
Samvinnutry gginga kemur til fram-
kvæmda þá cr víst meir en tími til
koniinn að borgarstjórn Rcykja-
víkur farí að huga að sínum málum.
Það er vægast sagt mikið álitamál
hvort rétt sé að halda þessum
tryggingum hjá borginni áfram ef
Húsatryggingarnar reynast ekki
nógu öflugar til að standa undir
öðru en smærri brunatjónum. Það
er eiginlega ekki nógu gott ef
útsvarsgreiðendur í borginni þurfa
að taka upp budduna ef stórbruni
verður hjá einhverju einkafyrir-
tækinu þar. Mcð tilkomu nýs og
öflugs húsatryggingafélags koma
ný viðhorf til sögunnar. Þá þarf
Reykjavíkurborg að skoða sín mál
upp á nýtt. Þar mega gamlir og
úreltir pólitískir fordómar ekki
verða til þess að kosta reykvíska
launþega stórfé. Garri.
VÍTTOG BREITT

OFRÆGINGARSKRIF
Guðmundur H. Garðarsson
þingmaður fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn hefur orð á sér fyrir að vera
grandvar maður til orðs og æðis
þótt hann verði ekki beinlínis sak-
aður um rökfestu, sem ekki er við
að búast af manni sem í senn hefur
sýnt þá afburða fjölhæfni að vera í
forsvari fyrir stóru launþegafélagi
og sitja á þingi fyrir íhaldið.
S.l. laugardag skeiðaði Guð-
mundur H. G. um ritvöllinn á
síðum Morgunblaðsins og fáraðist
um ofurvald fjölmiðlanna. Að von-
unt vex þingmanninum það í aug-
um, en gat þó hvergi komið auga á
hvar hið raunverulega fjölmiðla-
vald liggur og einhver þokumökkur
hvílir yfir þeirri hugsun greinarhöf-
undar hvort þetta vald er af hinu
góða eða illa.
Ritstjórnargreinar Mogga og
DV hafa gífurleg áhrif á uppeldi og
skoðanamyndun landsmanna, að
viti G.H.G. Það er af því að þau
blöð eru „markaðsráðandi."
Um önnur blöð skrifar þingmað-
urinn: „ Hin dagblöðin, Alþýðu-
blaðið, Tíminn og Þjóðviljinn, eru
algjör flokksblöð og þjóna þeim
stjórnmálaflokkum, sem að þeim
standa, í einu og öllu. Þessu til
staðfestingar nægir að benda á
flokkslega foringjadýrkun þessara
blaða, sem birtist í ýrnsurn
myndum, sem og skipulögð ófræg-
ingarskrif þeirra um pólitíska and-
stæðinga.
Hvorki Morgunblaðið né DV
stunda ófrægingarskrif um persón-
ur manna. í því felst m.a. styrkur
lýðræðisins í landinu."
Sannir lýðræðisþjónar
Á eftir þessari rullu upphefst
önnur um ritstjóra hinna „mark-
aðsráðandi" blaða og eru þeir
hlaðnir slíku lofi, að til forna hefðu
menn átt vígt um ef einhver hefði
dirfst að hafa orð á öllum þeim
Guðmundur H. Garðarsson
verðleikum.
Hér skal dregið mjög í efa að
það þjóni lýðræðinu í landinu að
gera þann greinarmun á dagblöð-
um sent þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins leyfir sér í tilvitnuðu
skrifi. Hann spyrðir Tímann, AI-
þýðublaðið og Þjóðviljann saman
og gerir að „algjörum flokksblöð-
um“ þar sem stunduð séu skipu-
lögð ófrægingarskrif um pólitíska
andstæðinga.
Undir hvað flokkast eiginlega
svona staðhæfingar, Guðmundur
H. Garðarsson? Væntanlega ekki
ófrægingarskrif um pólitíska and-
stæðinga.
Ekki er annað að sjá af samsetn-
ingi þingmannsins, en að Morgun-
blaðið og DV séu hlutlaus í pólitík
en afskaplega málefnaleg og skal
það ekki dregið í efa. Að minnsta
kosti ekki af sjónarhóli íhaldsins.
Foringjadýrkun
Hins vegar gerir leiðarahöfund-
ur Mogga þingmanninum þann
grikk að birta ritstjómargrein við
hlið ívitnaðrar greinar þar sem
Davíð Oddsson er hafinn til skýj-
anna fyrir stjórnvisku og mannvit
og margsagt að hann byggi borg á
bjargi en ríkisstjórnin byggi á
sandi. Leiðari DV á mánudag er
nokkurn veginn samhljóða.
Bæði „markaðsráðandi" mál-
gögnin keppast við að afsanna eina
af mörgum bábiljum þingmannsins
og skrifa eins og algjör flokksblöð
Sjálfstæðisflokksins.
G.H.G. gerir sér lítið fyrir og
spyrðir saman öll þau dagblöð sem
hann þykist ekki þurfa að smjaðra
fyrir, og segir þau vera algjör
flokksblöð og stunda ófrægingars-
krif um pólitíska andstæðinga,
andstætt við íhaldsmálgögnin.
Það fer eftir ýmsum sjónarmið-
um hvort það telst skömm eða
heiður að lenda í spyrðubandi með
málgögnum A-flokkanna, en það
er jafnrangt hvort heldur er, að
Tíminn þjóni stjórnmálaflokki í
einu og öllu og að stunduð séu
skipulögð ófrægingarskrif í blaðið
um pólitiska andstæðinga.
Það er rétt að Tíminn leitast við
að vera málgagn Framsóknar-
flokksins en starfsmenn eru frjálsir
að skrifum um hvaðeina sem í
blaðið er látið og ruglið um ófræg-
ingarskrifin eru annaðhvort hugar-
burður þingmannsins eða vt'svit-
andi rógur, sem sæmir ekki að
setja í grein um jafnmikilsvert efni
og G.H.G. veltir fyrir sér við
hliðina á leiðara Mogga s.l. laugar-
dag, þar sem foringjadýrkunin
keyrir svo úr hófi, að ekki kæmi á
óvart þótt jafnvel formanni Sjálf-
stæðisflokksins þætti meira en nóg
um.
Ef Guðmundur H. Garðarsson
ætlar að komast að því hvar þjóð-
félagsvaldið er niðurkomið, ætti
hann að hefja leitina eftir gæfulegri
leiðum en með strákslegum að-
dróttunum og ófrægingarskrifum
um pólitíska andstæðinga. OÓ