Tíminn - 12.12.1992, Blaðsíða 17

Laugardagur 12. desember1992
Tíminn 17
UPPHAFIÐ á vændis- og
bflþjófnaðarmálinu, svo-
kallaða, í vesturhluta
Chicagoborgar má rekja til sept-
ember-mánaðar árið 1988, en
þá hafði fyrsta fómarlambið
samband við lögregluna og
spurðist um að fá að tala við
einhvem sem væri hægt að
treysta og sýndi fullkominn
trúnað. Þegar maðurinn sagði
sögu sína kom það í ljós hvers
vegna hann vildi að hún væri
leyndarmál.
Fómarlambið sagði að nóttina áður
hefði hann farið út til að fá sér neðan
í því á bar í vesturhluta Chicago. Á
leiðinni hefði hann ekið eftir Cicero
Avenue, sem er þéttbyggð gata, og
sagðist hann hafa verið undir áhrif-
um áfengis og gegn betri vitund
hefði hann stöðvað hjá ungri konu, í
stuttu og þröngu pilsi, þar sem hún
stóð á götuhorni með útrétta hendi.
Áður en hann vissi af, var hún sest
inn í bílinn við hliðina á honum og
var farinn að leiðbeina honum hvert
hann aetti að aka, „þangað sem þau
gætu skemmt sér saman“. Eftir leið-
beiningum hennar, ók hann inn í
dimma botngötu, nógu langt frá um-
ferðinni til að þau gætu stundað kyn-
lífsathafnir sínar án þess að vekja á
sér athygli.
Grípinn með buxumar
á hælunum
Fórnarlambið sagði að hann hefði
losað öryggisbeltið og rennt niður
um sig buxunum, en viðbrögð kon-
unnar voru ekki þau sem hann bjóst
við. Vændiskonan renndi hönd sinni
ofan í litla tösku og tók þar upp skot-
vopn. Þrátt fyrir að dimmt væri í
bílnum þekkti maðurinn hlutinn og
gerði sér þá grein fyrir hvaða klípu
hann væri búinn að koma sér í. Hann
hefði hreinlega verið gripinn með
buxumar á hælunum og gæti ekkert
gert.
Hann var tilneyddur til að láta vesk-
ið sitt af hendi, giftingarhringinn og
það sem honum fannst verst, lyklana
að bílnum. Mínútu síðar stóð hann í
dimmu öngstrætinu með buxumar
niður um sig og horfði á eftir bifreið
sinni bakkað í burtu og hverfa út í
myrkrið. Eins og gefur að skilja var
maðurinn dálítið æstur þegar hann
sagði lögreglunni sögu sína og gátu
lögreglumennimir ekki annað en
vorkennt honum. Það var nógu
slæmt að tapa virðingu sinni og bíln-
um, en ef þetta bærist konu hans til
eyrna mátti ætla að hjónabandið færi
ívaskinn. Það eina sem lögreglan gat
gert var að vona að bifreiðin kæmi í
leitirnar.
Fórnaríömbunum
fjölgar
Um það bil viku síðar hringdi annar
miðaldra giftur maður til lögregl-
unnar í sama umdæmi og sagði svip-
aða sögu, nema hvað í þetta skiptið
hafði vændiskonan haft hórmangara
sinn með í förinni og á næstu tveim-
ur mánuðum var tilkynnt um sex rán
þar sem vændiskonur komu við
sögu. Lögreglan gat ekki gefið eig-
endum bifreiðanna vonir um að hún
myndi finna þær aftur því það væri
örugglega búið að sprauta þær og
skipta um skráningamúmer.
Rannsóknarmönnum fannst eitt dá-
Iítið einkennilegt, en það var að þrátt
fyrir að öll fómarlömbin segðu að
um unga blökkukonu væri að ræða,
voru aðferðimar við ránin mismun-
andi. Stundum var hún ein, stund-
um með melludólgi sínum, stundum
notaði hún hníf og stundum byssu
og var rannsóknarmönnum ljóst að
parið var áræðið, þ.e.æs. ef aðeins
um eitt par væri að ræða. Þessi fjöldi
rána á svo skömmum tíma og fjöl-
breytni í vopnaburði benti til að það
væri um fleiri en einn hóp að ræða.
Svona víðtækur bílþjófnaður er oft í
höndum þjófahringa, en það að
starfa einnig í vændi var þó mjög
óvenjulegt.
Rannsókn lögreglunnar var í algerri
blindgötu, þegar komið var fram í

Hinn fáfarni Lafollette garöur, þar hinn öriagaríki atburöur átti sér staö.
Lögreglan í Chicago glímdi mánuðum saman við hið svokallaða
vændis- og bílþjófnaðarmál:
Bílþjófnaðir í
skugga vændis
miðjan nóvember. Enginn bílanna
var fundinn og engin sönnunargögn
voru fundin sem vísað gætu á söku-
dólgana. Það má segja að lögreglan
gat huggað sig við það eitt, að þrátt
fyrir að í ránunum hefði verið hótað
ofbeldi, hafði því aldrei verið beitt.
Það átti hins vegar eftir að breytast.
Klukkan fimm að morgni, þann 30.
nóvember, fékk lögreglan tilkynn-
ingu um að maður lægi í götunni í
vesturhluta Chicago og hann virtist
vera látinn. Þegar lögreglumennirnir
komu á staðinn sáu þeir að blóð rann
úr líkama mannsins og var hann lát-
inn. Þótti þeim strax ljóst að um
morð væri að ræða og voru tækni-
menn kallaðir á staðinn. Tóku þeir
strax til óspilltra málanna, vitandi
það að mun auðveldara er að rekja
ferska slóð en gamla. Þeir komust
fljótlega að því að maðurinn hefði
staulast stórslasaður um 500 fet og
hafði hann greinilega oft dottið í leit
sinni að hjálp. Blóðslóðin endaði
skyndilega og ljóst var að annað
hvort hefði maðurinn verið skotinn
þar, eða að þar hefði hann verið lát-
inn, út úr bifreið.
Látínn með opna
buxnaklauf
Hvað var þessi maður, sem var hvítur
á hörund að gera í blökkumanna-
hverfi um miðja nótt? Það var ljóst
að ekki var um atvinnumenn að ræða
því þeir skilja ekki við fórnarlömb sín
á lífi. Líkið var flutt til krufningar og
það fyrsta sem kom í ljós þegar mað-
urinn var færður úr fötunum var að
hann var með húðflúr á vinstri hand-
legg, af hjarta með borða yfir þar sem
á stóðu stafirnir BOB. Auk þess var
maðurinn með opna buxnaklauf,
sem lögreglunni þótti mjög furðu-
legt við þessar kringumstæður. Auk
þess voru engir skartgripir á líkinu,
s.s. úr eða hringir, sem maðurinn
hlaut að hafa haft og virtist því við
fyrstu sem um rán hefði verið að
ræða.
Maðurinn reyndist vera með per-
sónuleg skjöl í vösum sínum þar sem
kom fram að hann hét Robert Lund-
Bessie Rowlen, gleöikona og
fimm barna móöir.
strom og var til heimilis í einu út-
hverfa Chicago. Lögreglan tilkynnti
aðstandendum mannsins um látið og
var það að sjálfsögðu mikið áfall fyrir
þá. Þeir tjáðu lögreglunni að hann
hefði átt prentsmiðju f Chicago og
umrætt kvöld hefði hann komið
heim strax eftir vinnu. Eftir kvöld-
matinn hefði hann hringt í félaga
sinn til að fá hann með sér til að
drekka nokkra bjóra.
Lögreglan heimsótti félaga manns-
ins og sagði hann að þeir hefðu farið
saman á bar í einu úthverfa Chicago,
sem heitir The Flamingos. Þar hefðu
þeir hist skömmu eftir klukkan níu
og hann sagði að það hefði legið vel á
Robert og ekkert hefði bent til að Ro-
bert héldi að líf hans væri í hættu.
Þeir félagarnir fóru síðar um kvöldið
á annan bar í nágrenninu þar sem
þeir héldu áfram drykkju til klukkan
tvö eftir miðnætti. Eftir að lögreglu-
mennimir höfðu þjarmað töluvert að
félaga Roberts, sagði hann, að Robert
hefði sagt að hann langaði ekki til að
fara heim að sofa. Hann sagðist finna
dálítið til karlmennsku sinnar og
ætlaði þvf að fara í bæinn og hann
hefði spurt sig hvort hann vildi ekki
hitta gleðikonur. Vinur Roberts sagð-
ist ekki hafa haft áhuga á því og bauð
honum góða nótt Það var í síðasta
sinn sem hann sá Robert.
Vændiskonan
aftur á ferð
Vegna ferðar Roberts í bæinn að leita
að gleðikonu, taldi lögreglan nokkuð
víst að einhver gleðikona ætti hlut að
máli og það sem lögreglumennirnir
óttuðust mest var að morðinginn
ætti hlut að bílþjófnaðar- og vændis-
hringnum sem þeir hefðu verið að
eltast við síðustu þrjá mánuðina, því
fórnarlambið frá kvöldinu áður hefði
verið á bifeið sinni, en hún var alger-
lega horfin. Lögreglan Iét strax lýsa
eftir bifreiðinni sem var nýleg skut-
bifreið, en þeir sem önnuðust rann-
sókn málsins áttu ekki von á því að
leitin að henni bæri árangur, þar sem
nógur tími hefði liðið til að breyta
bílnum.
En það ótrúlega gerðist. Bíllinn
fannst skömmu síðar, númerslaus,
en enginn vafi var á að um bfl Lund-
stroms var að ræða. í stað þess að
rannsaka bflinn strax í þeirri von að
morðinginn væri kannski í honum,
eða að þar væru önnur sönnunar-
gögn, var ákveðið að láta bifreiðina
eiga sig og voru lögreglumennimir
sem fundu hana, látnir fylgjast með
henni úr felum.
Þeir sátu í bifreið sinni tímunum
saman án þess að nokkuð gerðist.
Snjór hafði fallið og þeir voru orðnir
úrltula vonar.
En öll él birtir upp um síðir. Út úr
nærliggjandi húsi kom kona, sópaði
snjónum af framrúðu bflsins og sett-
ist inn í hann. Hún hafði þó ekki
tíma nema rétt til að stinga lyklinum
í svissinn, því upp að bifreiðinni
renndi lögreglubifreið. Ökumaður-
inn, sem var blökkukona, reyndist
heita Bessie Rowlen og samkvæmt
ökuskírteini hennar, reyndist hún
vera 22 ára að aldri. Hún sagði að bif-
reiðin væri eign vinar síns, sem
byggi ekki langt þar frá. Lögreglu-
mennimir tveir báðu um aðstoð og
fengu hana. Fjórir lögregluþjónar
bættust í hópinn, auk þeirra tveggja
sem stjórnuðu rannsókninni. Ákveð-
ið var að ræða við þann aðila sem
Bessie Rowlen sagði að ætti bifreið-
ina.
Skotvopn fínnst
Viðkomandi sagðist ekkert vita um
skutbifreiðina. Lögreglan fékk leyfi
mannsins til að leita í íbúðinni og
ekki leið á löngu þar til 32 kalibera
skammbyssa fannst á hillu í fataskáp.
Maðurinn hélt fram sakleysi sínu, en
var engu að sfður færður í fanga-
geymslur, ásamt Bessie Rowlen. Þeg-
ar farið var að athuga lögregluskýrsl-
ur kom í ljós að Rowlen hafði áður
komið við sögu lögreglunnar, en hún
hafði fimm árum áður verið hand-
tekinn fyrir búðarhnupl. Hins vegar
fannst ekkert um hinn aðilann sem
gmnaður var í þessu máli og í yfir-
heyrslum kom ekkert fram sem
tengdi hann morðinu á Lundstrom.
Það var því ákveðið að láta hann laus-
an.
Bessie Rowlen var þó enn höfð í
haldi og var hún yfirheyrð tímunum
saman og var framburður hennar af-
skaplega furðulegur og breyttist í
hvert sinn. Það eina sem hún vissi
örugglega var að hún ætti fimm börn
og sem hún hafði enga vinnu og átti
engan eiginmann, dró hún fram lífið
á vændi.
Eftir margra tíma yfirheyrslu sagð-
ist hún vilja játa dálítið. Kvöldið 30.
nóvember hefði hún verið á horninu
sínu. Skömmu síðar hefði rennt þar
upp að miðaldra maður á skutbifreið
og hefði hún farið inn í bflinn. Hún
leiðbeindi honum að hinum fáfama
Lafollette garði þar sem maðurinn
hafði hugsað sér gott til glóðarinnar.
Hann klifraði aftur í skutbflinn og
togaði niður um sig buxurnar, en þá
sagðist Rowlen hafa tekið upp
skammbyssuna. Fómarlambið var
skelkað og reyndi að ná til byssunnar
og Rowlen sagðist hafa æpt á hjálp,
sem hún vissi að var ekki langt und-
an, því melludólgurinn hennar hafði
falið sig í nágrenninu. Það kom til ry-
skinga á milli melludólgsins og fóm-
arlambsins, sem hafði að sögn Row-
len náð af henni byssunni. í rysking-
unum hljóp skot af byssunni og sek-
úndubrotum síðar hafði fórnar-
lambið fallið fram fyrir sig til jarðar.
60 ára fangelsi
Rowlen sagði að hún ásamt mellu-
dólgi hennar hafi hlaupið í burtu og
þau hafi úr fjarlægð séð fómarlamb-
ið staulast í áttina að íbúðarhúsi sem
var þar skammt frá, en hann hafi ekki
komist þangað. Þegar þau sáu að
fórnarlambið var látið í eigin blóði,
hröðuðu þau sér aftur að bflnum og
tóku hann.
Lögreglan Iét í framhaldi af játn-
ingu Rowlen lýsa eftir melludólgi
hennar, Albie Johnson, en það var
ekki fyrr en viku eftir handtöku Row-
len að hún fékk upplýsingar um hvar
Johnson væri að finna. Ættingi John-
son í San Jose hringdi og sagði að
Johnson hefði haft samband við sig
og óskað eftir því að fá að gista hjá
honum. Honum hafði fundist það
skrítið og hann sannfærðist enn
meira um að eitthvað væri gmggugt
við þetta, því hegðun Johnson hafði
verið á þann veg. Hann hafði því
hvatt Johnson til að segja sér hvað
væri að og á endanum sagði Johnson
frá hvað gerst hafði. Johnson var því
handtekinn á heimili ættingja síns í
San Jose, tíu dögum eftir morðið á
Lundstrom og færður í varðhald.
Hann hélt fast við þá sögu sína að
hann hefði ekki hleypt af byssunni,
það heföi verið Rowlen og hann væri
tilbúinn til að vitna um það fyrir
rétti.
Eftir rannsókn á byssunni sem
fannst í íbúð Johnson kom í ljós að
Bessie Rowlen hafði keypt hana í Mil-
waukee fyrir 100 dollara. Bessie Row-
len, 22 ára og fimm barna móðir,
lýsti sig að lokum seka um ákæruat-
riðin, en saksóknari kraföist dauða-
refsingar.
Rétturinn ákvarðaði hins vegar að
dauðarefsing skyldi það ekki vera þar
sem hún heföi viðurkennt glæpinn,
en Rowlen var þess í stað dæmd til 60
ára fangelsisvistar. Albie Johnson
fékk hins vegar skilorðsbundinn dóm
fyrír hans þátt í málinu, vegna aldurs
síns og vegna þess hve samvinnuþýð-
ur hann var.