Tíminn - 07.04.1995, Blaðsíða 7

Föstudagur 7. aprfl 1995
7
Kristín Á. Ólafsdóttir er formabur stjórnar sjúkrastofnana Reykjavíkurborgar. Kristín var í viö-
tali viö Tímann ígœr og segir „sparnaöinn" víösfjarri því aö vera skynsamlegan:
„Ég hef miklar áhyggjur
af allri starfseminni"
„Við höfum áhyggjur af öryggi
sjúklinga. Ekki síst af brábaþjón-
ustuþættinum. Þetta er fyrst og
fremst spuming um hvort vib
höfum nægan mannskap til þess
ab þjóna fólki þegar álagib verb-
ur hvab mest, þegar mikib af
veiku fólki kemur inn á brába-
vöktunum. Þama skapast ákveb-
in hætta, þegar mönnunin er
ekki sú sem hún þyrftí ab vera
mibab vib hjúkrunarálagib. Þab
er áhyggjuefni ab vera kannski
ekki í stakk búin ab bregbast vib
hvaba ástandi sem upp kann ab
koma," sagbi Kristín A. Ólafs-
dóttír, formabur stjómar sjúkra-
stofnana Reykjavíkurborgar, í
samtali vib Tímann í gær.
En Kristín segist líka hafa áhyggj-
ur af starfsfólki sjúkrastofnana
borgarinnar.
„Eftir því sem álagstími á starfs-
fólkib okkar verbur lengri, þeim
mun erfibara er fyrir fólk ab sinna
sínu hlutverki eins og þab á ab
vera," sagbi Kristín. Hún sagbi þab
rétt ab starfs„mórallinn" á sjúkra-
húsum dalabi eins og rekstri sjúkra-
húsanna væri háttab nú. Slíkt væri
eblilegt þegar fólk er orbib lang-
þreytt og sér ekki fram á betri tíma.
Fólk gæti unnib undir álagi um
hríb, ef þab sæi fram á betri tíma.
Þeir tímar væru hins vegar ekki í
sjónmáli.
Óskynsamlega ab
verki stabib
„Því fer víbs fjarri ab þessi „spam-
abur" sé þjóbhagslega hagkvæmur.
Hér er verib ab ganga of langt. Ég
nefni sem dæmi ab spítalinn hefur
undanfarin ár ekki haft nægilegt fé
til rekstrar til ab fullnýta endurhæf-
inguna á Grensásdeild og öll þau
rúm sem þar eru til stabar. Þama er
óskynsamiega ab verki stabib. End-
urhæfing sjúklinga margborgar sig.
Fólk kemst fyrr til baka út í samfé-
lagib aftur og endurhæfing styttir
legutímann í dýrum sjúkrarúmum.
öflug endurhæfing er augljós hagn-
abur fyrir heilbrigbiskerfib og sam-
félagib, en framhjá þeirri stabreynd
er of oft horft," sagbi Kristín.
Sighvatur einn á
ekki alla sök
Kristín Á. Ólafsdóttir vildi ekki
gefa Sighvati Björgvinssyni heil-
brigbisrábherra beina einkunn.
Hún sagbi ab Sighvatur hefbi án efa
gert ýmislegt skynsamlegt sem ráb-
herra. Hann rébi ekki einn ríkjum
og eflaust hefbi hann viljab sjá
meira fé veitt til síns málaflokks. Ef-
laust hefbi hann líka átt vib ramm-
an reip ab draga þar sem væri fjár-
málarábhenann.
„En ég tel ab þær sparnabarab-
gerbir, sem hafa verib í gangi í tíb
Sighvatar og Gubmundar Árna, hafi
gengib allt of langt. Ekki síst á þetta
vib um stóru sjúkrahúsin hérna í
Reykjavík. Þab hefur verib gengib
allt of hart ab þeim," sagbi Kristín
Ólafsdóttir.
„Mun farsœlla hefði verið að
setja það fé í stóru sjúkrahús-
in í Reykjavtk. Þörfin á þess-
um stöðum úti á landi hlyti
að vera alveg gríðarleg, ef
hún vceri meiri en á spítölun-
um í Reykjavík"
Fjármagni útdeilt
tvist og bast
Hún sagbist ekki sjá nein rök fyr-
ir því ab þær fjárveitingar, sem lesa
mætti um síbustu dagana í blöbum
og dreifast hér og þar um landib til
heilbrigbisþjónustunnar, væru
skynsamleg nýting á peningum
heilbrigbiskerfisins. Mun farsælla
hefbi verib ab setja þab fé í stóru
sjúkrahúsin í Reykjavík. Þörfin á
þessum stöbum úti á landi hlyti ab
vera alveg gríbarleg, ef hún væri
meiri en á spítölunum í Reykjavík.
Hvar er milljaröur-
inn góbi?
Kristín bendir á ab þegar verib var
ab leggja drög ab sameiningu Borg-
arspítala og Landakots árib 1991, þá
hafi menn verib sammála um ab
þörfin fyrir stofnkostnab fyrir nýja
spítalann væri 600 milljónir og al-
veg upp í einn milljarb. Þab átti ab
vera forsendan fyrir því ab samein-
ingin skilabi þeirri hagræbingu sem
menn horfbu til.
„Vib höfum fengib frá og meb
1992 milli 200 og 300 milljónir
króna til þessara verka. Samt
heimta menn strax hagræbingu af
sameiningu, ábur en þeir uppfylla
forsendurnar sem viburkennt var
ab þyrfti. Þetta er eitt dæmib um
þab hvemig Borgarspítalinn og
Landakot hafa verib sveltir spítalar
síbustu árin, á sama tíma og til mik-
ils er af þeim ætlast," sagbi Kristín.
Sársaukinn linaöur
með 50 milljónum
Brábabirgbastjórn Sjúkrahúss
Reykjavíkur hefur fundab stíft um
niburskurbinn. Fyrst var rætt um
180 milljóna sparnab og á margan
hátt brugbist vib honum — núna
um 130 milljónir, sem linar þján-
ingamar talsvert. En hvernig á ab
framkvæma slíkan sparnab ofan á
allt sem á undan er gengib í hag-
ræbingu og sparnabi á stóru spítöl-
unum?
„Ég hef verulegar áhyggjur af
þeim abgerbum sem grípa þarf til,
eins og ég sagbi ában, ef vib fáum
„Ástandið er þannig að við
höfum miklar áhyggjur af
starfseminni aliri. Þá sér-
staklega afbráðaþjónustu-
þcettinum. Til dð ná þessum
130 milljóna spamaði þá
þurftum við að taka ákvarð-
anir seint í feb'rúar, sem
meðál annars fela í sér að
fcekka þarfstöðugildum á
Bogarspítalanum um um
það bil fjömtíu, og um tíu
stöðugildi á Landakoti. Það
mun því þynnast starfs-
mannahópurinn okkar."
„Það eru samningar ígangi
á milli borgar og ríkis um
þetta og heilbrigðisráðherra
hefur lýst sig fúsan til að
fara þessa leið, en eftir er
að ganga formlega frá því.
En þama er borgin að
hlaupa undir bagga með
ríkinu, og það er reyndar
ekki í fyrsta sinn," sagði
Krístín Á. Ólafsdóttir og
benti á að staðreynd vceri
að um 40% sjúklinga sem
koma á Borgarspítala vcem
frá öðmm kjördcemum
landsins en Reykjavík."
ekki meira fé til rekstursins á þessu
ári," sagbi Kristín.
Samdráttur á launalib spítalanna
er upp á 45 milljónir samtals, 15
milljónir á Landakoti þar sem
fækka á ársverkum um 10, spara á
13 milljónir í launalib hjúkrunar-
fræbinga Borgarspítala og 12 millj-
ónir á lækningaþætti þess spítala,
auk þess sem klípa á 5 milljónir af
almennum þáttum Borgarspítala.
Fækkun stöbuheimilda á svokall-
abri E-6 deild Borgarspítala, einni
sjúkradeilda lyflækningadeildanna,
þýbir 32 milljóna sparnab. Ef
grannt er skobab, er þetta þó ekki
raunverulegur spamabur. Þama eru
stöbuheimildir, sem hafa verib inni
en ekki nýttar í bili. Á deildinni hef-
ur verib millibilsástand vegna
breytinga. Fleira á ab spara, til
dæmis í almennum þætti Borgar-
spítala um 5 milljónir, meb ýmsum
hagræbingarabgerbum 10 milljón-
ir, hjúkrunardeild Hafnarbúba sem
á ab flytja á Landakotsspítala á ab
spara um 15 milljónir og abgerbir
vegna fjarlægra deilda 8 milljónir.
Stjóm sjúkrastofnana er ef til vill
nokkub bjartsýn, þar sem reiknab
er meb ab auka sértekjur vegna apó-
teks, röntgen og rannsókna um 25
milljónir í ár. Kristín segir ab vib
þennan lib sé gerbur fyrirvari um
Krístín Á. Ólafsdóttir: Yfírvöld heil-
brigbismála hafa á engan hátt
stabib ab sameiningu spítalanna
eins og reiknab hafbi veríb meb.
Núna þarf borgin ab hlaupa undir
bagga meb ríkinu.
Tímamynd CS
hvort þessar sértekjur náist. Þar
væru ýmis spurningarmerki, menn
sjá til dæmis ekki almennilega
hvaba áhrif tilvísanakerfib hefur á
spítalann.
„Ástandib er þannig ab vib höf-
um miklar áhyggjur af starfseminni
allri. Þá sérstaklega af brábaþjón-
ustuþættinum. Til að ná þessum
130 milljóna sparnabi þá þurftum
vib ab taka ákvarðanir seint í febrú-
ar, sem meðal annars fela í sér ab
fækka þarf stöðugildum á Bogar-
spítalanum um um þab bil fjörutíu,
og tíu stöbugildi á Landakoti. Þab
mun því þynnast starfsmannahóp-
urinn okkar. Vib urbum að segja
upp 10 manns um mánabamótin
febrúar-mars. Ab öðru leyti náum
við þessum sparnabi, sem nemur
launalibunum, meb því ab ráða
ekki í stöbur sem munu losna
næstu mánuði. Þab þarf ekki ab
segja fleirum upp. Við stjórnum
hins vegar ekki innstreymi sjúk-
linga á spítalann. Sjúklingarnir
koma eftir sem áður á bráðavaktir
og vegna slysa.
„Það var auðvitab léttir að ráb-
herrarnir ákvábu ab minnka sparn-
aðarkröfuna úr 180 milljónum í
130 milljónir meb aukafjárveitingu.
Þab þarf þá ekki að fara í þær tiifær-
ingar, sem til stóð, að flytja sjúk-
linga af Heilsuverndarstöb á Grens-
ásdeild, sem vib höfbum miklar
áhyggjur af. Og þarafleibandi þurf-
um vib ekki að fara í þessar vibbót-
aruppsagnir, sem blöstu við ef
sparnabarkröfunni hefði verib hald-
ib til streitu," segir Kristín Ólafs-
dóttir.
Hvar eru hagræð-
ingarpeningarnir?
Kristín sagbi ab flest ræki sig á
annars horn í rekstri sjúkrastofnana
borgarinnar. Dæmi um þetta er B-
álman fræga. Þegar heilbrigbisyfir-
völd töldu einsýnt ab veita þyrfti
600 til 1.000 milljónum í hagræb-
ingarskyni til sameiningar Landa-
kots og Borgarspítala, var 7. hæb B-
álmunnar inni í myndinni. Hana
átti ab fullgera. Sú álma hefur verib
í byggingu eitthvab á annan áratug.
„Þarna er sjöunda hæbin algjör-
lega hrá og óinnréttub. En þab er
mikil naubsyn fyrir spítalann ab fá
hana í gagnib út af sameiningunni,
því þab verba ákvebnar deildir flutt-
ar af Landakoti á Borgarspítalann.
En í þennan stofnkostnab fáum vib
ekkert frá ríkinu, en þurfum eitt-
hvab 50 til 60 milljónir króna. Rík-
ib átti ekki fé handa okkur, enda
þótt þab eigi pening í ýmsar ný-
framkvæmdir úti á landi, svo þörfin
þar hlýtur ab vera brennandi fyrst
hún er meiri en hjá okkur. Til ab fá
þetta framkvæmt hjá okkur í ár og
ab húsnæbib komist í gagnib á
þessu ári, urbum vib ab bibja borg-
ina, sem á ekki ab greiba nema 15%
af stofnkostnabi, ab fá ab taka lán
gegn því ab ríkib sé tilbúib ab greiba
sín 85% á næsta ári eba næstu ár-
um. Þab eru samningavibræbur í
gangi á milli borgar og ríkis um
þetta og heilbrigbisrábherra hefur
lýst sig fúsan til ab fara þessa leib,
en eftir er ab ganga formlega frá því.
En þarna er borgin ab hlaupa undir
bagga meb rikinu, og þab er reynd-
ar ekki í fyrsta sinn," sagbi Kristín
Á. Ólafsdóttir og benti á ab stab-
reynd væri ab um 40% sjúklinga
sem koma á Borgarspítala væru frá
öbmm kjördæmum landsins en
Reykjavík.
„Þab er sárt ab geta ekki sýnt
starfsfólki fram á betri tíma. Síbustu
þrjú árin í þab minnsta hafa menn
verib mjög duglegir ab hagræba og
gæta ýtrasta sparnabar á Borgarspít-
ala. Og starfsfólkib hefur unnib
undir ofbobslega miklu álagi. Þab
hefur sýnt ótrúlegt langlundargeb
og mikinn dugnab. Fólkib er sann-
arlega búib ab vinna til þess ab eiga
vonina framundan," sagbi Kristín
Á. Ólafsdóttir ab lokum. ■