Tíminn - 01.07.1995, Síða 4

4
Laugardagur 1. Júní 1995
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerö/prentun: ísafoldarprentsmiöja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Spennandi
rannsóknir
Sauðfjárrækt á íslandi er nú í einhverri
mestu lægð í manna minnum. Sauðfjár-
bændur geta fæstir orðið lifað á búum sínum
og vafamál hversu lengi þeim tekst að velta
skuldum á undan sér með því að ganga á
eignir og fastafjármuni. Því miður hefur fátt
uppörvandi verið að gerast í sölumálum
heldur og neyslumynstur landsmanna hefur
breyst þannig að minna er af dilkakjöti á
borðum en áður. Greiðslumarkið er mark-
aðstengt þannig að minnkandi neysla kemur
fram í minni framleiðslukvóta.
Sú lausn hefur einkum verið nefnd á þessu
máli að landsmenn borði sig frá vandanum,
að neyslan aukist og framleiðslan þá í kjöl-
farið. Þrátt fyrir endurteknar tilraunir til
markaðsátaks í sölu dilkakjöts hefur þetta þó
ekki virkað enda samkeppnin orðin hörð,
bæði við aðrar tegundir kjöts og við aðrar
tegundir af fæðu sem njóta sívaxandi hylli,
s.s. pizzur og pasta.
Þess vegna er frétt Tímans í gær, um að
landlæknisembættið sé komið í fjárbúskap,
athyglisverð og spennandi, en landlæknir
festi kaup á 20 ám og er að rannsaka ýmis-
legt varðandi Omega 3 fitusýrur í dilkakjöti.
Það sem landlæknir er að skoða er hver áhrif
fiskimjölsgjöf hefur á skepnurnar og hversu
mikið af þessum eftirsóttu eiginleikum flyst
frá móður yfir til lambs. í viðtali segir Sigur-
geir Þorgeirsson, framkvæmdastjóri Bænd-
asmtakanna: „Ef niðurstöður verða jákvæð-
ar, það er að segja, sýnt verður fram á að það
sé veruleget magn af þessum Omega 3 fitu-
sýrum í lambakjötinu, þá held ég að það sé
ekki vafi á því að það á að geta hjálpað við
sölu á þessu kjöti. Þá sem heilsuvöru."
Það vekur sérstaka athygli og ber að lofa, er
að landlæknisembættið hefur tekið þetta
mál upp á sína könnu og stendur fyrir rann-
sókninni. Að sjálfsögðu tengjast þessar rann-
sóknir neyslu og mataræði þjóðarinnar al-
mennt þó þær séu vitaskuld sérstakt áhuga-
mál sauðfjárræktenda og dilkakjötsunnenda
og þær eru þar af leiðandi á verksviði land-
læknisembættisins. Engu að síður bera þær
vott um að embættið sé vel vakandi og með-
vitað um þær hræringar sem í gangi eru á
hverjum tíma því það er ekki sjálfgefið að
landlæknir fari út í tilraunir af þessu tagi.
Alls óvíst er hvort niðurstöður þessara
rannsókna muni skila miklum árangri. Hins
vegar eru þær spennandi og hjóta að vera
fagnaðarefni og vonarneisti sauðfjárbænd-
um. Hér eru áhugaverðar rannsóknir á ferð-
inni.
Clerhýsiö umdeilda...
Oddur Ólafsson:
Smekkur og ósmekkur
Mabur úr þeim fríba flokki, sem
kennir sig vib arkitektúr, lét þau
orb falla fyrir skemmstu ab
„Kryppan" vib Ibnó vendist betur
en honum þætti sæmilegt. Þessi
ummæli urbu til þess ab gerb var
óformleg skobanakönnun um
vibhengib og er niburstaban sú ab
menn eru furbu sáttir vib þessa
lausn á suburinnganginum í Ibn-
abarmannahúsib.
Fáar vibbyggingar í Reykjavík
hafa vakib eins sterk vibbrögb og
glerskálinn sem reistur var fram-
an vib gamla góba Ibnó. Ábur var
búib aö byggja hvem skúrinn af
öörum viö höfuöleikhús landsins
og var enginn þeirra bæjarprýöi
nema síbur væri. Aldrei var hreyft
minnstu mótmælum þegar þær
framkvæmdir voru unnar.
Öörum óskaplega ósmekkleg-
um viöbyggingum er klínt utan í
hús hér og þar í mibborginni sem
víöar og hafa fæstir neitt viö þab
aö athuga. En þegar glerhýsiö viö
Iðnó var sett á sinn staö, vaknaöi
einhver óskapleg feguröarkennd í
brjóstum eybyggja og linnir varla
látum í fólki sem vill þennan arki-
tektúr á brott.
Allir hafa skobun og
öllum er sama
Ráðafólk borgarinnar hefur gert
kostnaöaráætlun um hvað skatt-
borgarar þurfa að greiöa fyrir að
rífa glerið, en engin áætlun hefur
séð dagsins ljós um hvað á að
koma í þess stað.
Þessi lítilf jörlega viðbygging
virðist særa fegurðarsmekk lands-
ins barna meira en flest annaö
sem til sjónmennta má telja. Nú
gæti svona áhugi á umhverfinu
borið vitni um að samfélagið sé að
vakna til vitundar um jafn mikil-
væg atriði eins og umhverfi og
þau mannvirki sem fólk lifir og
hrærist í. En því miöur sýnist
raunin ekki vera sú.
Áhuginn eða skynjunin fyrir
umhverfinu virðist vera bundinn
við ákveðið og afmarkað svið, og
er nútíma arkitektúr sífellt
áhyggjuefni þeirra sem láta sig
umhverfiö einhverju varða.
Við höfuðtorg landsins, Lækjar-
torg, er hrúgað upp einhverju
menningarsnauðasta húsatildri
sem gefur að líta á gjörvallri
heimsbyggðinni. Til aö undir-
strika lágkúruna er graðhestamús-
ík hellt yfir þá sem leið eiga um
torgiö.
Þarna er til sýnis einhver við-
bjóöslegasti sóðaskapur sem
nokkur höfuöborg getur státaö af.
Subbulegir veitingamenn hafa
komið sér upp einhvers konar
„bakgarbi" uppi á þökum lítils-
virtra húsa, þar sem hrúgað er
upp drasli og niðumíddum
mannvirkjum, sem annars staðar
í veröldinni mundu teljast til
slömma.
margt annað sem af-
laga kann að vera í
arkitektúr og skipulagi
þess umhverfis sem
núlifandi og framtíð-
arkynslóðum er skap-
að.
og subbuskapurínn sem enginn tekur eftir.
Tímamyndir OÓ
Þessi smekklegheit eru í innan
við hundrað metra fjarlægð frá
skrifstofum forseta lýðveldisins
og forsætisráðherra, þar sem ríkis-
stjórnarfundir eru haldnir.
Ræktarsemi og
sinnuleysi
Aldrei í eitt einasta sinn hefur
nokkurri manneskju dottið í hug
að fetta fingur út í þá niðurlæg-
ingu, sem stendur þarna berstríp-
uð frammi fyrir gestum og gang-
andi. Ekkert hefur frést af því að
borgarstjórn hafi beöið sóðana að
afmá þetta lýti af ásjónu höfuð-
borgannnar, fremur en annan
sóöaskap og ósmekk sem blasir
við sjáandi fólki.
Allt er það í góðu lagi að fólk
hafi skobun og áhuga á glerhýs-
inu viö Iðnó. Það ber vott um að
því stendur ekki á sama um
I
tímans
rás
hvernig borgin er útlits, og viss
ræktarsemi felst í því að láta það
álit í ljósi.
Að hinu leytinu er meira en lít-
ið skrýtið að feguröarsmekkurinn
skuli beinast eingöngu að einni
lítilli viðbyggingu, sem vissulega
má deila um hvort er til fegurðar-
auka eða ekki. En sú er trú þess,
sem hér rausar, að glerhýsið viö
gamla Iðnó muni venjast betur en
Auövelt aö rífa
Magnús Tómasson
er einn þeirra lista-
manna sem vissulega
setja svip á samtím-
ann og umhverfið.
Verk hans eru auðvit-
að umdeilanleg eins
og önnur hugsmíð
mannanna, enda er
lítið spunnið í þá
sköpuði sem ekki
vekja upp hræringar
og deilur.
Þegar álit sjálfkjör-
inna umhverfissinna
um vibbygginguna við
Ibnó voru hvað ein-
strengingslegust brosti
Magnús og lét það álit
uppi, að glerhýsið væri
eðlilega barn síns tíma og væri
svo fullkomlega afmarkað frá
gömlu byggingunum að það skaö-
aði á engan hátt heildarsvip
þeirra. Og svo má alltaf rífa þaö ef
einhverjum sýnist svo, bætti lista-
maöurinn vib.
Mergur málsins er sá, að glerið
við Iönó er umdeilanlegt og er
það vel aö fólk sýni áhuga á sínu
umhverfi.
Hins vegar er afleitt að kröfur
um smekkvísi og áhugi á arkitekt-
úr skuli beinast aöeins að einu til-
teknu verki.
Þegar verið var að mynda lág-
kúrulegan sóðaskap við Lækjar-
torg, vék kunningi sér að mynda-
smiö og spuröi af hverju hann
væri svo sem að taka mynd. Þegar
honum var bent á myndefniö,
varö kunningjanum að orbi:
„Djöfull er að sjá þetta, ég hef
aldrei tekið eftir þessu fyrr — út-
lendingarnir hljóta að sjá þetta."
Útlendir og innfæddir
Það var orbið. Útlendingar sjá
þab, en innfæddir eru svo sam-
dauna ósmekkvísi og sóðaskap aö
þeir sjá ekki það sem blasir viö
augum.
Enn og aftur skal endurtekiö
þaö, sem útlendingurinn spurði
þegar hann var búinn að skoöa sig
um í höfuöstaönum: „Fóruð þið
svona illa út úr stríð'nu?"
Skörð í byggingalínur og niöur-
níðsla er víða svo áberandi aö
engu er líkara en að ekki sé búiö
aö byggja höfuðborgina upp eftir
stífar loftárásir.
Mikið væri svo gott, ef áhuginn
á arkitektúr og umhverfi næði
eitthvað út fyrir glerhýsið við
Iðnó. ■