Tíminn - 06.07.1995, Síða 4

4
Fimmtudagur 6. júlí 1995
HíSBMÉWJ
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmibja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Samhljómur í
málflutningi
Þaö er áberandi betri samhljómur í málflutningi utan-
ríkis- og sjávarútvegsráöherra núverandi ríkisstjórnar
en var í síöustu ríkisstjórn. Því ber aö fagna án þess aö í
því felist endilega áfellisc^ómur yfir fyrrverandi utanrík-
isráðherra. Sannleikurinn er sá aö mikilvægi sjávarút-
vegsmála í utanríkisstefnunni hefur farið vaxandi á síö-
astliönum misserum og þaö eitt og sér krefst samræmds
málflutnings ráðamanna út á við.
Emma Bonino, sem fer meö sjávarútvegsmál fyrir
ESB, lýsti því yfir í norskum blööum í gær aö Evrópu-
sambandiö hlyti aö gera tilkall til veiöa í Síldarsmug-
unni og aö sambandið liti á löndunarbann Norömanna
(og íslendinga) á skip, sem eru aö veiðum í Síldarsmug-
unni, sem ólöglega. Þorsteinn Pálsson hefur bent kurt-
eislega á að um misskilning hljóti að vera aö ræöa hjá
frú Bonino — kannski full kurteislega, miöaö viö gassa-
ganginn í henni — því mjög skýrt sé kveðið á um rétt
til löndunarbanns í alþjóðasamningum, ef um um-
deilda fiskistofna er aö ræða.
Þó talsmaður Evrópusambandsins fari fram af meira
kappi en forsjá, er greinilegt aö pótentátarnir í Brussel
eru búnir aö festa augun rækilega á Síldarsmuguna og
norsk-íslenska síldarstofninn og hyggjast krefjast hlut-
deildar í veiöinni.
Slíkt er aö sjálfsögöu óviðunandi fyrir hefðbundnar
nytjaþjóöir þessa stofns, og er nú að koma í ljós hversu
slæmt mál þaö var aö Norðmenn skuli ekki hafa verið
samvinnuþýðari, þegar viöræöur fóru fram um skipt-
ingu kvótans í Reykjavík fyrir nokkrum mánuðum.
Pólitísku sambandi um þetta mál hefur þó veriö
haldiö af stjórnvöldum og engar yfirlýsingar eöa pólit-
ískar keilur slegnar af hlutaðeigandi stjórnmálamönn-
um, íslenskum eöa öörum, sem spillt gætu því aö sam-
komulag náist í málinu.
í viðtali viö Morgunblaðið um helgina sagöi Halldór
Ásgrímsson utanríkisráöherra m.a.: „Ég veit ekki hvort
orðiö hófsemi á viö í samningum, en ég get ekki neitað
því aö ég tel aö þaö þjóni langtímahagsmunum íslend-
inga aö leggja nokkuð á sig viö uppbyggingu síldar-
stofnsins, eins og ég tel aö Norðmenn hafi gert á síö-
ustu fimm til sex árum. Þeir hafa sýnt miklu meiri
ábyrgö varöandi uppbyggingu síldarstofnsins heldur en
nokkru sinni fyrr, og viö gerum miklar kröfur til þeirra
aö þeir stilli veiðum í hóf þannig aö hann nái sér á nýj-
an leik. Viö hljótum aö gera sambærilegar kröfur til
okkar sjálfra, því langtímahagsmunirnir eru gífurlegir í
þessu máli. Ég vona aö þjóðirnar allar hafi manndóm
til að líta til þeirra, því aö komandi kynslóöir á íslandi
þurfa virkilega á því aö halda. Ég hef um margra ára
skeið haldið því fram aö þjóöirnar á noröurslóöum eigi
aö byggja upp samstarf sem feli í sér gagnkvæmni í
veiðum. íslendingar ættu þá veiðirétt í Barentshafi þeg-
ar ástandið þar er gott, og Norömenn ættu hér inn-
hlaup þegar illa áraöi hjá þeim."
í þessum orðum utanríkisráöherra felast skýrar vís-
bendingar um þær áherslur, sem ríkisstjórnin hyggst
leggja gagnvart Síldarsmugunni og úthafsveiöum á
Norðurhöfum í framtíöinni. Þetta er skynsöm stefna,
sem tekin er viö þær aðstæður aö öflugir aðilar sunnan
úr álfu eru farnir aö banka harkalega upp á. Þaö er ekki
síður fagnaðarefni aö ríkisstjórnin talar einum rómi í
þessum efnum.
Wímimn
Kalkúnalappir ganga aftur
Kalkúnalappasápan er komin af
stab á ný meb Jóhannes í Bónus í
aðalhlutverki. Hver fréttatíminn
á fætur öbrum er nú undirlagður
af kalkúnalappainnflutningi og
enn á ný hefur Jóhannesi tekist
ab auglýsa sig og sína verslun sem
einskonar Yfirneytendasamtök ís-
lands. „Kalkúnalappirnar ganga
aftur," var þab sem reykvískur
góbborgari kallabi þessa uppá-
komu. Ef dæma á út frá þeirri
ímynd sem Jóhannes hefur kom-
ib sér upp í fjölmiblum, þá mætti
ætla að hann stæði aleinn með
neytendum gegn herskara
möppudýra og einhverra illfygla
úr sveitum landsins, sem ættu
þann draum stærstan að okra sem
mest á neytendum og selja þeim
fábreytt úrval landbúnaðarvara á
uppsprengdu verbi. Ýmsir hafa
orbib til ab stökkva upp á þennan
áróbursvagn Jóhannesar í Bónus
og viljað meb því slá sig til ridd-
ara, en flestir þeirra meðreiðar-
sveina koma þó úr hópi alþýðu-
flokksmanna, sem jafnan lúta
höfbi í lotningu sé nafn Jóhann-
esar nefnt.
Þegar Jóhannes vildi flytja inn
kalkúnalappir síbast, tók enda Al-
þýðuflokkurinn og Alþýðuflokks-
rábherrarnir þab sem háheilagan
erkibiskups bobskap og virtust á
tímabili tilbúnir að slíta stjórnar-
samstarfinu vib sjálfstæðismenn
vegna málsins. Kalkúnalappadeil-
an í ríkisstjórninni varb víbfræg
og þá var eins og enginn nema
auðvitað Jóhannes í Bónus áttaði
sig á ab landsstjórn lýbveldisins
riðabi tl falls vegna tiltölulega
ódýrrar auglýsingabrellu hjá mat-
vöruverslun.
Kalkúnastjórnmála-
fréttir
Garri vill taka skýrt fram að Jó-
hannes í Bónus hefur unnib
mikib þrekvirki vib lækkun
vöruverðs í landinu meb versl-
unarrekstri sínum, og í sjálfu sér
GARRI
er ekki annað hægt en að dást ab
því hversu útsjónarsamur hann
er við ab halda Bónus í umræb-
unni og losna þannig við dýran
auglýsingakostnab. Þab sem vek-
ur í raun furbu er hversu greiða
leib kalkúnalappirnar hafa átt ab
hjörtum stjórnmála- og fjöl-
miðlamanna. Að vísu virðist nú-
verandi ríkisstjórn ekki ætla að
fara á taugum út af kalkúna-
lappainnflutningnum eins og sú
síðasta, enda erum við nú komin
í GATT. Jóhannes passaði sig þó
á ab láta eitthvert heilbrigbis-
vottorð vanta, þannig ab tryggt
væri ab hann gæti þrasab út af
einhverju. Hins vegar er það
spurning með fjölmiblamenn-
ina, því þeir eru enn jafn spennt-
ir fyrir þeim og fyrir ári síðan.
Garri minnist þess ab í fjölmibla-
fárinu á sínum tíma hafi verið
rætt um að kalkúnalappirnar,
sem komnar voru til landsins,
hafi hreint ótrúlegt geymsluþol,
enda hafi þær verið bæði niöur-
soðnar, vakúmpakkaðar, geislað-
ar og kældar.
Tvær á verði eins
Ekki kemur Garri því þó fyrir
sig hvað varð á endanum um
þessar lappirj en minnir þó að
þær hafi veriö sendar út aftur.
Ekki kæmi á óvart.eftir það, sem
á undan er gengið, og hversu
seigur Jóhannes hefur reynst í
innkaupum, að hann hafi náð
sér í „tvo auglýsingaskammta á
verði eins" og væri nú að flytja
inn sömu kalkúnalappirnar og
hann kom með hingað í fyrra
með svo góðum árangri.
Geymsluþolið gæti bent til þessa
og ef Jóhannes í Bónus er ekki að
endurnýta þessar sömu gömlu
kalkúnalappir, heföi hann átt að
gera það, auglýsingagildið er al-
veg það sama.
Garri
Sumartíðin
Nú fer í hönd sá tími ársins sem
landinn fer í sumarfrí og leggur
land undir fót. í júlí er hámark
hinnar margumtölubu ferða-
mannavertíbar.
íslensk veðrátta er óútreiknan-
leg. Þótt sólin skíni glatt einn
daginn, er komin rigning þann
næsta og það gránar jafnvel í fjöll
í öllum mánuðum. Þessar stað-
reyndir setja sitt mark á ferðalög
um landið og þetta er veruleik-
inn, sem við þeim sem ferðast,
blasir. Ferðalög um landið út-
heimta góban búnað á hvaða
tíma árs sem er.
Stuttur feröamanna-
tíml
Við heyrum um það á góbum
stundum aö feröamál séu vaxtar-
broddur í atvinnulífinu. Æ fleiri
hlýða þessu kalli og ætla sér að
lifa á þjónustu viö ferðamenn.
Það er hins vegar ískyggilegt hvað
ferðamannatíminn er stuttur. Að-
alþunginn í umferð um landiö er
í einn og hálfan mánuð, en utan
þess tíma er umferð bundin vib
afmarkaða hópa og fundi og ráð-
stefnur.
Þótt júlímánuður sé sumar-
mánuðurinn hérlendis, er langt í
frá að hann sé eini mánuðurinn
sem hægt er aö njóta náttúru
landsins. Júní, ágúst og septem-
ber bjóða upp á mikla náttúrufeg-
urb þegar vebur er gott. Hins veg-
ar hefur þróunin orðið sú að yfir-
gnæfandi meirihluti íslendinga
ferðast um landið í júlí, einmitt á
sama tíma og umferö erlendra
ferðamanna er í hámarki. Afleið-
ingin verður sú að ferðamanna-
tíminn er afar stuttur, og það
veldur og mun valda ferðaþjón-
ustuaðilum erfibleikum. Mér er
það mjög til efs að mikill árangur
hafi náðst í því að lengja ferða-
mannatímann.
Ástand sumar-
daganna
Júlímánuður er vegna sumar-
leyfa að verða nokkurs konar frí-
mánuður þar sem samfélagiö er
meira og minna óvirkt. Fyrirtæki
eru lokub eða rekin með lágmarks
mannskap. Forsvarsmenn stofn-
ana eru ekki við í þessum mánuði
og þjóðin er öll í einhverju annar-
legu ástandi sumardagana. Þab er
gúrkutíb á blöðunum, sem aub-
Á vfoavangi
vitab stafar af þessu einkennilega
ástandi.
Ég held ab það sé mjög athug-
andi að staldra við og hugleiba
hvort þab sé ekki mögulegt að
dreifa sumarleyfum landsmanna
á lengri tíma. Þaö væri áreiöan-
lega til góðs fyrir feröamannaiön-
aðinn í landinu, en hann er fyrir
löngu orbinn stóratvinnuvegur.
Það hefur verið mjög áberandi
upp á síðkastið að hugkvæmnin
hefur vaxið mjög í því að efna til
tilbreytinga og hátíða víða um
land til að laða ab fólk. Margar
slíkar samkomur hafa unnib sér
sess. Þarna má nefna tónlistarvib-
burði, bæjarhátíöir og fleira. Um
þetta er allt gott að segja. Slíkt
starf ýtir undir ýmsa menningar-
og félagsstarfsemi, en hún er hluti
af sjálfsmynd hvers byggðarlags.
Hestar
Hestamennskan er vaxandi
þáttur í ferðamennsku innlendra
og erlendra manna, en áreiðan-
lega jafnast fátt á við að upplifa
landið á hestbaki. Gífurleg að-
sókn að hestamannamótum
hvarvetna vitnar um áhugann á
þeirri makalausu skepnu, íslenska
hestinum. Um 6000 útlendingar
eru taldir hafa sótt hestamanna-
mótið á Hellu á síðasta ári. Þetta
er ótrúleg tala, sem sýnir hve
feikilegt aðdráttarafl íslenski hest-
urinn hefur.
Þannig liggja möguleikarnir
víða, en vandinn er að nýta þá
sem allra best.
Jón Kr.