Tíminn - 19.06.1996, Blaðsíða 7
Mi&vikudagur 19. júní 1996
7
ísland er enn fyrir EFTA-dómstólnum, fyrst allra þjóöa, vegna vörugjaldanna. Alþingi hefur
samþykkt ný lög um gjaldtökuna, en nœgir þaö til? Stefán Guöjónsson hjá íslenskri verslun:
Engan veginn víst að dóms-
málið verði afturkallað
Abalskoöun hf. annast
eftirlit meb leikföngum
og rafföngum sem seld
eru hér á landi:
Hættulegar
göngu-
grindur inn-
kallaðar
ísland er fyrsta landiö sem
dregiö er fyrir EFTA-dómstól-
inn. Þaö er gert vegna kæru
sem Eftirlitsstofnunin ESA
fékk frá samtökunum ís-
lenskri verslun í ársbyrjun
1994, viö gildistöku EES-
samningsins. Kaupmenn
telja vörugjöld ósamrýman-
leg þeim skuldbindingum
sem ísland hefur gengist
undir á Evrópska efnahags-
svæöinu og kæröu til Eftir-
litsnefndarinnar, sem aftur
kæröi til EFTA-dómstólsins.
Ný lög um vörugjöld á ís-
landi sem eiga aö ganga í
gildi 1. júlí næstkomandi,
hafa ekki fengiö grænt ljós
frá Evrópu. Dómsmáliö hef-
ur ekki veriö afturkallaö.
12 milljarða gjaldstofn
- lögmætur eba ekki?
Ríkissjóður áætlar að inn-
heimta vömgjöld af innflutn-
ingi aö upphæö 11,9 milljarð-
ar á þessu ári. Hlutur almenns
vörugjalds af ýmsum innflutn-
ingi er áætlaður 3,1 milljarður
króna. Það eitt út af fyrir sig
þýðir næstum 12 þúsund
króna „tolla" á hvern íslensk-
an borgara. Einkum snýr vöru-
gjaldið þó aö bensíni og bíl-
um. Vegna eldsneytis er gert
ráð fyrir 6,4 milljaröa tekjum,
en 2,2 milljörðum af ökutækj-
um. Um vörugjöldin gilda ný
lög frá og með 1. júlí næst-
komandi.
Á Alþingi urðu engar deilur
eða umræður um réttmæti
vörugjalda. Landsfeðurnir virt-
ust einhuga um réttmæti
þeirra. En stórkaupmenn
kvarta og kveina og kveinstafir
þeirra berast alla leið til Evr-
ópu. Þar stendur fyrir dyrum
úrskuröur Eftirlitsstofnunar-
innar ESA, sem fylgist meö
framkvæmd EES- samningsins
í EFTA-löndunum.
Lögin brjóta EES-
samninginn sem fyrr
Stefán S. Guðjónsson hjá Fé-
lagi íslenskra stórkaupmanna
sagði að þegar ESA gerði at-
hugasemd í fyrravor og gaf ís-
lendingum frest, hafi ekkert
verið aðhafst hér á landi, utan
það að skipuð var nefnd sem
ekki hafi lagt neitt til sem farið
var eftir. ESA vísaði því málinu
til EFTA-dómstólsins síðla
hausts í fyrra. Þar er málið nú.
„Stjórnvöld hér á landi
gerðu sér vonir um að með
þessu frumvarpi mundi ESA
afturkalla dómsmálið. En ég
var að frétta það í morgun að
það væri engan veginn víst að
það verði gert. Úr því þarf að fá
skorið fyrir mánaðamót. ESA
hefur ekki sett niður fyrir sér
verklagsreglur sem gilda í
svona málum hjá stofnuninni,
enda ísland fyrsta landið sem
kært er fyrir dómstólnum. Það
er engan veginn víst að kæran
verði afturkölluð," sagði Stef-
án S. Guðjónsson í gær.
Stefán sagði að menn væm
engan veginn sáttir vib nýja
frumvarpið, lögin brjóti sem
fyrr EES-samninginn varðandi
gjaldstofninn og einnig álagn-
ingu gjaldsins, þótt ESA hafi
leitt það hjá sér að svara til um
það atriði. Fari svo að ESA aft-
urkalli dómsmálið, þá muni
kaupmenn á íslandi án efa
áfrýja þeim úrskurði.
íslendingar virba ekki
samninga
„Þetta skref sem var stigið í
vörugjaldsmálinu var ekkert
annað en klór og kák, annað
sér maður ekki í þessu. Til
dæmis hækka lífsnauðsynleg
heimilistæki, til dæmis elda-
vélar, en síðan lækka vöru-
gjöld á öðmm hlutum sem
flokkast undir lúxusvörur,"
sagði Ingvi I. Ingvason í Rafha,
en hann er formaður Félags
raftækjasala.
Ingvi sagði að menn í sínu
félagi væm sammála samtök-
um verslunarmanna um að
vömgjöldin væm ólöglega á
lögð á hér á landi. „ESA, eftir-
litsstofnun EFTA, hefur enn
ekki tekið afstöðu í málinu og
kærunni frá íslenskri verslun
verður haldið til streitu. Það
em ekki nein efnisleg rök til að
halda þessu gjaldi á einstökum
vömflokkum. Hvernig sem
menn líta á þetta, þá er þetta
tollur sem verið er að leggja á.
Ef við gerum samninga við
aðrar þjóðir, þá verðum við að
halda þá. Við njótum mikilla
fríðinda í sambandi við fiskinn
okkar. Það væri ekki óhugs-
andi að viðskiptaþjóðir okkar
legðu á vörugjald á fiskinn, og
það er heldur ógeðfelld til-
hugsun," sagði Ingvi.
Vörugjald á ab leggja
nibur
íslensk verslun telur að
vömgjöld eigi að leggja niður.
í röðum innflytjenda er engin
ánægja með nýju lögin um
vömgjöldin.
Vörugjöldin hafa lengi verið
við lýði. En við gildistöku EES
var vömgjaldaflokkum fjölgað
og fleiri vömtegundir fengu á
sig vörugjöld en áður höfðu
haft, enda voru tollar felldir
niður en vörugjöld tekin upp í
staðinn. Af þessari ástæðu
kærðu samtök kaupmanna til
ESA. Þeir töldu í fyrsta lagi að
vörugjald væri ígildi tolla, í
öðru lagi að gjaldstofninn væri
rangur því tollverð vöm væri
reiknað að viðbættu 25%
heildsöluálagi, og loks var kært
út af gjaldfrestinum.
ESA hefur leitt hjá sér að
taka á fyrstnefnda atriðinu en
tekið undir tvö þau síðari.
„Þetta frumvarp var í raun
tilraun til að púkka upp á
vörugjaldakerfið. Með því að
leiðrétta tvo síðarnefndu lið-
ina hefur tekist að mestu leyti
varðandi gjaldfrestinn, en eng-
an veginn gjaldstofninn,"
sagði Stefán S. Guðjónsson,
framkvæmdastjóri Félags ís-
lenskra stórkaupmanna og
starfsmaður íslenskrar verslun-
ar.
-JBP
Abalskobun hf. vill vekja at-
hygli á því ab verði fólk vart
vib leikföng eba rafföng á
markabi hér, sem þab telur
hættuleg, skal ábendingum
um það komið til Aðalskob-
unar hf.
Aðalskoðun hf. annast mark-
aðseftirlit með leikföngum og
rafföngum á íslandi, samkvæmt
samningi við Löggildingarstof-
una og Rafmagnseftirlit ríkisins.
Aðalskoðun vill koma því á
framfæri vegna fréttar um
hættulega göngugrind fyrir
smábörn að málið hefur þegar
fengið skjóta afgreiðslu. Aðal-
skoðun barst ábending um
göngugrindina í byrjun síðustu
viku. Strax var kannað hvort
varan væri hér á markaði og
reyndist svo vera. Þetta er í
fyrsta skipti sem leikfang, sem
ábending hefur borist um er-
lendis frá, finnst á markaði hér-
lendis. Sala á göngugrindunum
hefur verið stöðvuð og fyrir
liggur að innkalla þær sem þeg-
ar hafa verið seldar. ■
Trésmiöjan Mógil á Svalbarösströnd framleiöir hús á vinsamlegu veröi:
Einbýlishús á verbi
3 j a herbergj a íbúöar
Trésmiðjan Mógil á Svalbarbs-
strönd hefur í meira en 20 ár
framleitt sumarhús og selt
þau í tugatali. Nú hefur tré-
smibjan hafib framleiðslu á
einbýlishúsum úr timbri, sem
fullnægja öllum ströngustu
kröfum byggingamefnda í
landinu og em því fullkom-
lega lánhæfar fasteignir.
Húsin verða smíðuð á Sval-
barðsströnd og flutt þaðan,
landveg eða á sjó eftir atvikum.
Kristján Kjartansson tré-
smíðameistari sagði að í fyrstu
yrði aðeins um að ræða eina
gerð einbýlishúsa, en þeim yröi
fjölgað síðar. Þá væri hægt að
hanna húsin í öðrum útfærslum
og nokkurn veginn eftir óskum
kaupanda.
„Einn kosturinn sem fólk sér
við svona hús er sá að húsið má
flytja. í dreifbýlinu getur af-
koman bmgðist, hvort heldur er
í sveit eða í sjávarkauptúnum.
Ef ekki er hægt að selja eignina,
þá er hægt að taka húsið af
grunninum og flytja hvert á
land sem er," sagði Kristján.
„Annar kostur er sá að gmnnur-
inn undir húsið er ódýrari en
undir hefðbundin hús. Aðeins
þarf að steypa sökkul sem er
eins og úthringur hússins. Síðan
eru tvær stoðir sem koma undir
stálbitana undir þessum grunni.
Svo er gert ráö fyrir plássi fyrir
stiga í kjallara, vilji fólk hafa
hann. í kjallaranum koma allar
lagnir þannig að sáralítið er af
lögnum í húsinu," sagði Krist-
ján.
Mógilshúsiö frá Svalbaröseyri — hagstœöur kostur fyrir þá sem vilja eiga
lítiö einbýlishús. Veröiö er svipaö og á notaöri 3 herbergja blokkaríbúö.
Myndin var tekin ífyrrasumar á Hrafnagili.
Húsin em byggð á stálbitum
við verkstæðið og hífð á dráttar-
vagn. Flutningar hafa verið
reyndir landveginn og gengu
vel. Húsið fór á iðnsýninguna á
Hrafnagili á síðasta sumri.
Fullinnréttað hús vegur um
15 tonn en fokhelt um 10 tonn.
Það er því ekki mikið vandamál
að flytja hús, nema hvað mjóar
brýr koma í veg fyrir landflutn-
ing til sumra byggða landsins,
en þá er sjóleiðin valin.
Einbýlishús eins og það sem
nú er framleitt hjá Mógili, sam-
tals um 100 fermetrar að stærð,
kostar fokhelt 3,5 milljónir
króna, en fleiri útfærslur em til
af því húsi. Kjartan sagði að
innrétta mætti allt að 5 her-
bergja íbúð í húsinu og að full-
búið mundi húsið kosta um 7
milljónir króna. Það er hagstætt
verð, ígildi góðrar 3 herbergja
íbúðar í fjölbýli.
Fyrsta húsið sem Mógil fram-
leiðir er senn á förum austur í
Kelduhverfi til kaupanda og fer
landveginn.
-JBP
Ummœli vegna Vestur-
hlíöarskóla:
Ofsögum sagt
í frétt blaðsins af deilum vegna
skólastefnu Vesturhlíðaskóla
fyrir helgina var sagt að Gunn-
ar Salvarsson skólastjóri liti á
aðgerðir menntamálaráðu-
neytisins um að ráðstafa hluta
af skólabyggingu til Öskju-
hlíðaskóla sem „árás" á skóla-
stefnu skólans. Það er oftúlkun
á orðum hans því Gunnar talar
um að þetta sé, að gefnum
ákveðnum forsendum, höfnun
á skólastefnunni. ■