Réttur - 01.07.1937, Side 25

lagðar. Hann á að greiða erfðafestugjald til hlutað-
eigandi sveitastjórna, ef nýbýlið er reist á afrétti.
Hann greiðir. allan kostnað við útmælingu og mat
landsins og var þó heilmikið brask í kringum það allt
saman. Enginn styrkur á riokkru sviði, en nýbýlinn var
réttrækur af landinu, ef hann hefði ekki eftir 4 ár
fullnægt skilyrðunum, húsabyggingar, girðingar, yrk-
ing túns og garða o. fl. Aðallöggjöfin er landbúnaðinn
varðar, auk þess er þegar hefir verið nefnt, eru lög
sem heimila sýslunefndum að gera ákveðnar sam-
þykktir um þau mál, sem héraðsbúar vildu sjálfir
hrinda í framkvæmd. 1891 er byrjað með lög um sam-
þykktir um kynbætur hesta, 1894 um að friða skóga
o^ mel, s. á., um verndun safamýrar, 1898 um hindrun
sandfoks og um sangræðslu, 1896 um hindranir
skemmda af vaxtagangi, 1907 um varnir gegn
skemmdum af vatnaágangi um vatnsveitingar og um
skurði, sama ár um ábyrgarsjóði fyrir nautgripi, 1904
um kynbætur nautgripa. Öll þessi lög eru aðeins leyfi
til handa sýslunefndum um að gera samþykktir um
þessi mál og reglur um form þess, hvernig þær sam-
þykktir skulu gerðar. Engar leiðbeiningar, engin for-
usta um fyrirkomulag og framkvæmdir, engir styrkir.
Afstaða landsstjórnarinnar og alþingis til bændamál-
anna allt fram á 2. tug 20. aldarinnar með því þessi:
Það var viðurkennt, að landbúnaður þyrfti styrkt-
ar við og nauðsyn að örfa bændur til endurbóta á
jörðum sínum með styrkveitingum, sem voru þó frem-
ur til birtingar sem verðlaun og viðurkenning fyrir
unnið verk en sem verulegur styrkur til stórra að-
gerða. En um yfirlit um bændamálin í heild var ekki
að ræða, ekki meðvitund um neina forustu eða leið-
andi hlutverk.
Gunnar Benediktsson.