Réttur - 01.04.1989, Blaðsíða 27

mismunandi „skilaboð“ berast frá Evrópu-
bandalaginu eftir því hvort rætt er við
fulltrúa frá framkvæmdastjórninni, ráð-
herraráðinu eða Evrópuþinginu.
Að síðustu er vert að undirstrika það,
að þó að í hinum daglegu störfum Evrópu-
bandalagsins sé ráðherraráðið vissulega
sá aðili sem tekur þær ákvarðanir sem
mestu máli skipta fyrir bandalagið, þá er
fundur ráðherranna í ráðherraráðinu
fyrst og fremst vettvangur þar sem loka-
ákvörðun er tekin en undirbúningur að
hinum pólitíska þætti ákvörðunartökunn-
ar hefur að verulegu leyti farið fram hjá
nefnd fastafulltrúanna, en nefndin starfar
í reynd sem nokkurs konar verkstjóri fyr-
ir ráðið og ákvarðanatöku í bandalaginu
sem heild. Öfugt við framkvæmdastjórn-
armenn eru fastafulltrúarnir ekki í sviðs-
Ijósi fjölmiðla og það er ósjaldan tilhneig-
ing hjá ýmsum aðilum utan bandalagsins
til að vanmeta eða hreinlega „gleyrna"
mikilvægi nefndar fastafulltrúanna í
stjórnkerfi bandalagsins vegna þess hve
lítið fer fyrir þessari stofnun miðað við
aðrar meginstofnanir bandalagsins. Stað-
reyndin er engu að síður að hinn „nafn-
lausi“ formaður nefndar fastafulltrúanna
er ekki síður áhrifamikill þegar kemur að
ákvörðunartöku en formaður fram-
kvæmdastjórnarinnar. Þó að bæði fasta-
fulltrúarnir og framkvæmdastjórnin sinni
undirbúningi stefnumótunar sem ráðherra-
ráðið þarf svo að taka ákvörðun um þá
virðist ráðið hlusta meira á fastafulltrú-
ana en framkvæmdastjórnina. Það virðist
nokkuð útbreidd skoðun í ráðherraráð-
inu að framkvæmdastjórnin sé góð til að
sinna ýmis konar faglegri undirbúnings-
vinnu en ráðið setur hins vegar traust sitt
á fastafulltrúana þegar kemur að póli-
tískri úrvinnslu mála þar sem taka verður
mið af hagsmunum einstakra aðildar-
ríkja. Vegna þess mikilvægis sem nefnd
fastafulltrúanna gegnir í stefnumótun og
ákvörðunartöku Evrópubandalagsins er
eðlilegt að aðilar utan bandalagsins gefi
gaum að þessari stofnun í samskiptum
sínum við bandalagið.
Mikilvægi neitunarvaldsins
Að lokum vil ég ítreka það sem ég
sagði í upphafi máls míns: Neitunarvald
ríkisstjórnanna í ráðherraráðinu tryggir
þeim lykilaðstöðu í ákvarðanatöku Evr-
ópubandalagsins. Þetta þýðir að þrátt fyr-
ir vissa skerðingu á sjálfsákvörðunarrétti
aðildarríkjanna þá hefur í reynd ekki svo
mjög verið um að ræða tilfærslu á sjálf-
stæðu ákvörðunarvaldi frá aðildarríkjun-
um til stofnana bandalagsins. Það sem
hins vegar hefur gerst er að vegna laga-
setningarvalds ráðherraráðsins í málefn-
um Evrópubandalagsins hafa þjóðþing
aðildarríkjanna glatað valdi til stofnana
framkvæmdavaldsins. Evrópubandalagið
hefur þannig orðið til að festa ríkisstjórn-
irnar enn frekar í sessi sem helsta valda-
aðilann í stjórnkerfi aðildarríkjanna.
75