Morgunblaðið - 23.11.2006, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
viðskipti/athafnalíf
F
imm afkomendur frum-
kvöðla Peugeot sitja í
stjórn félagsins og
hafa sumir þeirra þótt
gera sig líklega til að
taka við æðstu stjórnartaumum. Úr
því verður ekki í bili, a.m.k.,
Streiff var ráðinn forstjóri Peu-
geot-Citroën aðeins mánuði eftir að
hann rauk úr forstjórastóli Airbus-
flugvélaverksmiðjanna í fússi. Þar
hafði hann setið við æðsta stjórnvöl
í aðeins þrjá mánuði er hann gafst
upp á togstreitunni við stjórn móð-
urfélagsins EADS og hætti.
Streiff er 52 ára og tekur við
stjórn bílaverksmiðjanna af Jean-
Martin Folz sem ætlar á eftirlaun í
janúar, aðeins 60 ára að aldri.
Hann hóf þegar störf á dögunum
og ætlar að nota mánuðina þar til
Folz hættir til að kynnast innviðum
fyrirtækisins, fagteymum og starfs-
fólki. Formlega verður gengið frá
ráðningu hans á stjórnarfundi 6.
febrúar næstkomandi.
Harðnað í ári
Folz hefur verið yfirmaður Peu-
geot-Citroën í áratug. Undir hans
stjórn hefur fyrirtækið vaxið og
dafnað – bílasalan aukist og afkoma
batnað. Er Peugeot-Citroën stærsti
bílafamleiðandi Frakklands og sá
næststærsti í Evrópu. Þó hefur
harðnað í ári hjá fyrirtækinu síð-
ustu misserin og verður það verk-
efni Streiff að stýra bílsmiðjunum
út úr þeim vanda til enn betri af-
komu og aukins gróða. Það verður
ekki létt verk því þrátt fyrir góðar
viðtökur nýja Peugeot 207-bílsins
hefur hlutfallsleg aukning bílasölu
Peugeot milli ára í Evrópu minnk-
að, samkeppni við bílaframleiðend-
ur í Asíuríkjum harðnað og hráefn-
iskostnaður hækkað.
Í lok september sl. birti Folz
áætlun um uppskurð í rekstrinum
til að auka á hagkvæmni og hagn-
að. Í því fólust uppsagnir starfs-
fólks og lokun smiðjufyrirtækja í
Vestur-Evrópu, aukin umsvif utan
Evrópu og smíði nýrra bílamódela.
Mánuði seinna neyddist Peugeot-
Citroën til að viðurkenna að mark-
mið um afkomu og rekstrarafgang
fyrir seinni helming ársins væru
óraunhæf. Ástæðan var sögð við-
varandi veikleiki á bílamarkaði í
Vestur-Evrópu sem verið hefur öfl-
ugasti markaður fyrirtækisins.
Þessu til viðbótar var hreinn af-
gangur af rekstrinum 59,7% minni
á fyrri helmingi ársins en sama
tímabili í fyrra; nam 303 milljónum
evra eða tæpum 30 milljörðum
króna. Er það var kynnt í júlí tóku
hlutabréf í Peugeot-Citroën dýfu.
Fram yfir síðasta söludag
Þau hækkuðu hins vegar mjög
hratt strax og skýrt var frá ráðn-
ingu Streiff í forstjórastólinn. Fjár-
festar brugðust vel við tíðindunum
og greiningafyrirtæki ráðlögðu
mönnum að halda hlutabréfum í fé-
laginu frekar en selja. Markaðurinn
var sagður á því að Folz hefði verið
kominn „fram yfir síðasta söludag“.
Hann hefði að mati fjárfesta ver-
ið búinn að missa tilfinningu fyrir
rekstrinum. Aðeins fjórum árum
fyrr var hann talinn einn fremsti
bílafyrirtækjaforstjóri Evrópu eftir
að hafa stýrt Peugeot upp úr öldu-
dal sem fyrirtækið var í um miðjan
síðasta áratug og gert það að arð-
samasta bílaframleiðanda álfunnar.
Undir hans stjórn jókst bílasala
þess ört og rekstrarkostnaður mið-
að við framleiðslueiningu var orð-
inn einhver sá lægsti meðal bíl-
smiða. Þrjár afkomuviðvaranir
síðustu níu mánuðina rúðu hann
trausti.
Meðan önnur bréf lækkuðu að
meðaltali hækkuðu hlutabréf í bíl-
smiðjunum um á annað prósent
fyrsta daginn.
„Peugeot þarf mjög á róttækum
breytingum að halda. Christian
Streiff hefur orð á sér fyrir að vera
góður bissnessmaður og hreinskipt-
inn stjórnandi sem talar tæpi-
tungulaust. Með honum munu
ferskir vindar blása um fyrirtækið
og hann mun ekki hika að stokka
upp og gera breytingar,“ sögðu
sérfræðingar hjá fjármálafyrirtæk-
inu SG Securities í álitsgerð í til-
efni ráðningar Streiff.
Thierry Huon hjá miðlunarfyr-
irtækinu Exane BNP Paribas sagði
hins vegar að til skamms tíma
myndi ráðningin ekki leysa bráðan
vanda Peugeot.
„Við þurfum að vita meira um
áform hans áður en við getum
breytt ráðleggingum okkar varð-
andi hlutabréf í félaginu,“ bætti
hann við.
Hundrað dagar hjá Airbus
Þrátt fyrir að hafa enga reynslu úr
flugvélaiðnaði var Streiff útnefndur
forstjóri Airbus í júlí og fékk það
vegarnesti að fjörga flugvélaverk-
smiðjurnar við. Þátttaka hans í at-
vinnulífinu hófst hjá frönsku iðn-
fyrirtækjasamstæðunni Saint
Gobain árið 1979. Fyrir það starf-
aði hann í 26 ár í Frakklandi,
Þýskalandi og Ítalíu. Hann vann
sig upp jafnt og þétt til æðstu
stjórnunarstarfa og var undir það
síðasta búinn undir það að taka við
forstjórastólnum af Jean-Louis
Beffa á næsta ári, 2007. Streiff
sagði hins vegar skilið við Saint
Gobain-samsteypuna árið 2005 –
vegna ágreinings um stjórnarhætti
hans.
Hjá Airbus fékk hann það verk-
efni að gera áætlun um uppstokkun
í verksmiðjum og höfuðstöðvum
flugvélaframleiðandans í Toulouse.
Þar höfðu vandamál hrúgast upp
frá áramótum. Mættu áform hans
um uppsagnir og nýjar framleiðslu-
aðferðir mótspyrnu frá upphafi og
kröfum hans um aukið sjálfsforræði
var hafnað. Hann sá sig því knúinn
– eftir 100 daga í starfi – til að
segja upp.
Áætlanir Streiff ollu titringi á
æðstu stöðum og komu inn á borð
leiðtogafundar Frakka og Þjóð-
verja í París. Dominique de Villep-
in forsætisráðherra hrósaði Streiff
og áformum hans en sagði upp-
sögnina ástæðulausa. Sagði de Vil-
lepin hana þó sýna fram á að brýnt
væri að stokka upp stjórnunarferli
EADS og Airbus.
Það varð Streiff líka til falls að
hafa sýnt stéttarfélögum starfs-
manna Airbus tillitsleysi með tali
um sóun í rekstrinum og nauðsyn
mikilla og skjótra uppsagna til að
ná fram tveggja milljarða evra
kostnaðarlækkun á ári fram til
2010. Hann hafi aukinheldur stað-
hæft að framleiðslan og vinnuferlið
í smiðjum Airbus væri 10 árum á
eftir tækniþekkingu helsta keppi-
nautarins, Boeing.
Tvennt réð einkum því að Streiff
gafst upp á stjórn móðurfélags Air-
bus og rauk á dyr. Annars vegar
þótti honum stjórn EADS vilja fara
sér of hægt við að taka ákvörðun
um smíði nýrrar langdrægrar
framtíðarþotu, A350-XWB, sem
ætlunin hefur verið að keppi við
787-draumfara Boeing. Streiff vildi
að stjórnin tæki af skarið því smíði
hennar væri nauðsynleg ef Airbus
ætti áfram að vera samkeppnisfær
flugvélasmiður á heimsmarkaði.
Stjórnin hefur hvað eftir annað
slegið ákvörðun á frest.
Í öðru lagi deildi Streiff um völd
við stjórnina. Hann krafðist mun
meira sjálfsforræðis fyrir sig og
aðra stjórnendur til ákvarðanatöku
og róttækrar uppstokkunar innan
Airbus á grundvelli áætlunar sem
hann lagði fyrir stjórnina um end-
urreisn fyrirtækisins í lok septem-
ber.
Í þeim fólust áætlanir um að al-
menn útgjöld Airbus yrðu 30%
lægri árið 2010 – eða fimm millj-
örðum evra lægri en nú er – og að
framleiðni fyrirtækisins yrði orðin
20% meiri á sama tíma. Stjórnin
hafnaði hugmyndum hans í fyrstu
og dró Streiff þá fram uppsagn-
arbréf sitt og lagði á borð stjórn-
arinnar. Sá hún að sér og sam-
þykkti áformin í aðalatriðum en
treysti sér þó ekki til að veita hon-
um það forræði sem hann hafði far-
ið fram á til að útfæra áætlunina og
hrinda henni í framkvæmd. Heim-
ildarmenn segja að slíkt hefði
gengið þvert gegn lögum EADS.
Reyndar draga aðrar heimildir
upp aðra mynd af stjórnarfund-
inum átakamikla. Þær segja að
stjórnin hafi útaf fyrir sig sam-
þykkt áætlun Streiff um uppstokk-
un starfseminnar og kostnaðar-
lækkun. Deilan hafi hins vegar
snúist um hraða breytinganna og
kröfu Streiff um að fá að ráða því
sjálfur hverja hann fengi til liðs við
sig við að hrinda þeim í fram-
kvæmd.
Hrollur í Þjóðverjum
Í áætluninni var kveðið á um um-
talsverða fækkun starfsfólks og að
smíði A380-þotunnar færi að öllu
leyti fram í Toulouse í Suður-
Frakklandi. Hún hefur að veruleg-
um hluta verið smíðuð í Hamborg í
Þýskalandi og tillaga Streiff um að
hætta starfseminni þar olli þýskum
ráðamönnum hrolli. Fór hann ekki
dult með að þar væru rætur alls
þess vanda sem valdið hafa tveggja
ára töfum á smíði risaþotunnar
nýju.
Að sögn franska blaðsins Le
Monde krafðist Streiff heimildar til
að ráða og reka samkvæmt eigin
hugmyndum og annarra stjórnenda
í Toulouse. Ennfremur að hann
þyrfti ekki að leggja undir og rétt-
læta hverja einustu ákvörðun sína
fyrir stjórn móðurfélagsins EADS.
Á það féllst stjórnin ekki. Hún
var sneypt vegna nýrra og nýrra
tafa á smíði A380-þotunnar og um-
framkeyrslu kostnaðar og þótti
henni nauðsynlegt að láta rekstur
og starfsemi Airbus meira til sín
taka. Talið er að seinkun á afhend-
ingu fyrstu A380-vélanna um tvö ár
muni kosta Airbus um 4,8 milljarða
evra á fjögurra ára tímabili, eða um
430 milljarða króna. Jók það á
vanda Streiff gegn aðhaldssamri
stjórn EADS, að þegar hann tók
við stjórn Airbus 2. júlí sl. höfðu
hlutabréf í EADS nýlega hrunið
vegna nýrrar tilkynningar um frek-
ari tafir á afhendingu risaþotunnar.
Samtals lækkuðu bréfin um 36% á
einu ári.
Heimildarmenn segja að Streiff
hafi flaskað á því að líta stjórn
EADS fremur sem hindrun en
samstarfsaðila. Hún vildi ekki
brenna sig frekar á því að gefa
stjórnendum jafn lausan tauminn
og Niels Forgeard, fyrrverandi for-
stjóri, hafði haft. „Hann hélt hann
gæti tekið upp Forgeard-stílinn og
látið duga að gefa stjórninni
skýrslu um framgang mála hjá Air-
Stríði afstýrt
í Peugeot-
fjölskyldunni
Með nýlegri ráðningu Christians Streiff sem
forstjóra frönsku bílasamsteypunnar PSA Peu-
geot Citroën hefur að líkindum verið afstýrt
uppgjöri innan Peugeot-fjölskyldunnar sem
enginn veit hvaða afleiðingar hefði haft. Ágúst
Ásgeirsson í Frakklandi bregður ljósi á nýja
forstjórann, rifjar upp stuttan feril hans hjá Air-
bus og skoðar stöðu Peugeot Citroën.
Ljósmynd/Airbus
Forstjórinn Í nógu verður að snú-
ast hjá nýjum forstjóra Peugeut-
Citroën verksmiðjanna, honum
Christian Streiff, og fróðlegt að sjá
hvort hann verður lengur við völd
en hjá Airbus.
Reuters
Forverinn Eitt síðasta embættisverk forvera Streiffs, Jean-Martin Folz,
var að taka á móti Jacques Chirac fyrir utan bílaverksmiðju í Wuhan í
Kínaheimsókn Frakklandsforsetans í síðasta mánuði.
Reuters
Bílar Starfsmenn bílaverksmiðju í Kína setja saman nýjan Peugeot bíl.