Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.2007, Blaðsíða 2

2 LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Eftir Gunnar Theodór Eggertsson
gunnaregg@gmail.com
!
Ein fallegasta kisa sem ég hef
nokkurn tímann kynnst var að
deyja. Ég veit ekki hvað hún hét,
en kallaði hana alltaf Lubbu í
höfuðið á Lobba bróður hennar
og Loðbrandi stjúpafa hennar.
Hún fæddist seinasta haust og
dó í byrjun sumars. Ég hef búið
með köttum alla mína ævi og hef gengið í
gegnum lífshlaup þeirra áður. Tveir gaml-
ir kettir eru grafnir úti í garði. Það var
erfitt að takast á við dauðsföll þeirra
beggja, en engu að síður mátti finna hugg-
un í því að þeir lifðu bæði vel og lengi. Ég
hef líka grafið kettlinga í garðinum. Þeir
fengu ekki að upplifa neitt, heldur fædd-
ust andvana og því lítið hægt að velta fyrir
sér örlögum þeirra. Ég hef hins vegar
aldrei áður upplifað dauða kattar sem var
þarna mitt á milli, nýbúinn að taka fyrstu
skrefin í lífinu og rétt farinn að rúlla af
stað.
Lubba litla var dóttir Hnoðru, kisunnar
hjá mömmu og pabba, og ég fann fyrir
miklum tengslum við hana vegna þess að
ég tók á móti henni við fæðingu. Það hef
ég aldrei gert áður og sú lífsreynsla er of-
arlega á lista yfir þær mögnuðustu hingað
til. Elsti kettlingurinn í gotinu dó og það
var mikil gleði þegar systkinin þrjú kom-
ust heil á húfi í heiminn. Ég fylgdist með
þeim vaxa og styrkjast, sá persónuleikana
koma í ljós á ólíka vegu og kynntist þeim
öllum náið. Þegar þau voru orðin nægi-
lega sjálfstæð voru þau gefin og allir kett-
lingarnir enduðu innan ættarinnar.
Lubba litla var algjör bolla, kafloðin og
silkimjúk, ættuð af persakyni í aðra ætt-
ina en óvíst var um faðernið. Ég held ég
hafi séð pabba hennar einu sinni á göngu í
götunni heima. Hann starði heillengi á
mig eins og hann vissi að ég hefði tekið á
móti börnunum hans. Sá köttur er loðinn
líka, með íkornaskott eins og afkvæmin
þrjú. Mamman er af dvergakyni en pabb-
inn ekki. Börnin sem eftir lifa stefna í að
verða stærri og loðnari en mamma þeirra.
Ég fékk aðeins tækifæri á að hitta
Lubbu einu sinni eftir að hún flutti að
heiman og ég er ánægður með það. Ég
held að hún hafi munað eftir mér. Hún
kom til mín og var ófeimin, en hún forð-
aðist iðulega ókunnuga. Þegar hún var
kettlingakríli hagaði hún sér eins. Hún
var alltaf svolítið hrædd við mannfólk og
leið best í fanginu á mömmu sinni eða þeg-
ar hún kúrði sig niður í hrúgu með systk-
inunum. Þá var hún sallaróleg og það
skipti engu máli hvernig bróðir hennar og
systir slógust allt í kringum hana eða
klóruðu hana og bitu til að draga hana
með í leikinn – hún svaf bara og slakaði á í
öllum látunum. Hún var alltaf frekar lítil í
sér og við vissum að hún þyrfti að komast
á gott heimili. Hún komst í vist hjá ynd-
islegu fólki og þegar ég kom til þeirra í
heimsókn og hitti Lubbu fullorðna í þetta
eina skipti sá ég að hún var orðin mjög
sjálfstæð. Hún réð sér sjálf og fékk að
fara út í garð eins og hana lysti, enda var
hún alltaf úti að leika sér. Ég man eftir að
hafa hugsað hvað hún hefði það gott að
búa á jarðhæð í svona rólegu hverfi, ég sá
ekki betur. En sumir bílar keyra hratt,
meiraðsegja í rólegum íbúðarhverfum. Ég
minnist þess eitt sinn þegar ég sat í bíl
með félaga mínum og hann brunaði niður
götuna mína að skutla mér heim. Ég lét
hann heyra það og skammaði hann fyrir
hugsunarleysið. Það á aldrei að keyra
hratt í götum þar sem kisur búa, sagði ég
og hann sá strax hlutina í nýju ljósi. Hann
hafði einfaldlega ekki hugsað út í það áð-
ur, enda aldrei búið með köttum. Síðan þá
passar hann sig alltaf. Þess vegna rita ég
þessi minningarorð um Lubbu litlu sem er
sárt saknað og vona að lesendur hugsi
hlýlega til kattanna þegar þeir bruna
næst niður göturnar.
Minningar-
orð
um kött Eftir Birnu Önnu Björnsdóttur
bab@mbl.is
Það er útbreiddur misskilningur að Paris
Hilton sé holdgervingur alls þess sem er
heimskast í menningu samtímans. Þvert á
móti, og það hafa nýlegir atburðir staðfest,
þá er hin 26 ára gamla Paris ein af snill-
ingum okkar tíma.
Paris er höfundur, leikstjóri og aðal-
leikkona framhaldsögu sem í heil fjögur ár
hefur birst í margvíslegum brotum í öllum
miðlum sem til eru og þar af leiðandi komið
fyrir augu og eyru hvers einasta óeinangr-
aða jarðarbúa sem hefur aðgang að vest-
rænni fjölmiðlun. Geri aðrir sögumenn bet-
ur. Allir og amma þeirra líka geta sett
saman lista sem er, með tilbrigðum, ein-
hvern veginn svona: Hún er appelsínugul á
litinn og hárið er ljósara en húðin, hún á lít-
inn hund, hún á dýr og efnislítil föt, henni
finnst gaman á næturklúbbum, hún á syst-
ur, hún hannar hluti, hún átti einu sinni
kærasta sem heitir Paris, hún varð óvinkona
Nicole Richie eftir að Nicole varð líka mjó.
Sama hvað fólki kann að finnast þá er
Paris Hilton ein frægasta kona heims. Og
þeir sem láta hana fara einna mest í taug-
arnar á sér tuða jafnan yfir því að hún skuli
vera „fræg fyrir ekki neitt“ og/eða „fræg
fyrir að vera fræg“. En þeir hinir sömu
ættu að líta í eigin barm og átta sig á því að
nafn, andlit og heimskupör 26 ára
ókunnugrar konu úti í heimi sem hefur
„ekkert gert“ eru greipt í huga þeirra. Hlýt-
ur viðkomandi kona ekki að hafa „gert“ al-
veg helling til að náungi á bensínstöð á Ís-
landi telji það þess virði að eyða orku í að
fussa þegar hann sér mynd af henni utan á
blaði á meðan hann bíður eftir því að kaupa
sér pylsu? Snilld Parisar felst í því að hafa
náð heimsfrægð og haldið henni í heil fjögur
ár án þess að hafa gert nokkuð annað en að
vinna að sjálfri frægðinni. Það þarf einstakt
innsæi í tíma sinn og menningu til að takast
slíkt þegar aðra hverja unga manneskju
dreymir um frægð og heilu herdeildirnar
vinna að því leynt og ljóst að öðlast hana.
Aðeins örfáum tekst að verða frægir og að-
eins örfáum af þeim örfáu tekst síðan að
halda sér í sviðsljósinu og þar spilar Paris
leikinn betur en flestir.
Eitt af trompunum sem hún hefur á hendi
er einmitt það að hún skuli í raun ekki
„vera neitt“. Þegar hún er gripin við ósæmi-
legt eða ólöglegt athæfi þá þarf enginn að
velta fyrir sér hvort þetta hafi áhrif á „feril“
hennar, eins og í tilviki tímabundinna vin-
kvenna hennar þeirra Lindsey Lohan og
Britney Spears. Ferill hennar gengur bara
út á það að vera Paris og hluti af því að
vera Paris er að gera ruglaða hluti. Lohan
og Spears eru með plötu- og kvikmynda-
framleiðendur á bakinu, þær teljast hæfi-
leikaríkar og eru fyrirmyndir ungra
stúlkna. Paris hefur engan á bakinu og hef-
ur hvorki gefið sig út fyrir að vera hæfi-
leikarík né fyrirmynd. Hún hefur engu að
tapa og þar af leiðandi er hún frjáls.
Að auki tekst henni, þrátt fyrir það sem
virðist vera talsvert mikið rugl, að stjórna
aðstæðum og snúa þeim sér í hag. Á meðan
bæði Spears og Lohan hafa misst stjórn á
aðstæðum sínum verður Paris sífellt færari
brúðumeistari í eigin lífi og síðasta útspil
hennar sýnir það svo um munar.
Persónusköpun Parisar hefur verið aðdá-
unarverð frá upphafi. Hún náði augum og
eyrum heimsbyggðarinnar árið 2003 með
heimatilbúnu kynlífsmyndbandi sem „lak“
út á netið og í kjölfarið voru raunveru-
leikaþættirnir Simple Life frumsýndir þar
sem þær Nicole Richie, báðar gjörspilltar
og stoltar af því, voru sviptar veraldlegum
gæðum og látnar búa hjá bændum. Síðan þá
hefur Paris þróað persónu sína gaumgæfi-
lega með lögmálið um framboð og eft-
irspurn að leiðarljósi. Hún veit að fólk elsk-
ar að hata hana og kyndir markvisst undir
þetta hatur.
Hún veit að fólk öfundar ríka og gengst
upp í að berast á. Hún veit að fólki finnst
hún gervileg, glennuleg og heimsk og leikur
það hlutverk af glæsibrag.
Eftir fjögur ár af nokkurn veginn því
sama langaði hana, rétt eins og allar metn-
aðarfullar og skapandi manneskjur, að láta
á það reyna hvort hún kæmist ekki lengra.
Hún vissi að til að ýta enn undir frægð sína
– og því skal haldið til haga að aðstæður til
að öðlast frægð og halda henni hafa hvergi
nærri orðið auðveldari á þeim árum sem
Paris hefur verið starfandi nema síður sé –
þá yrði hún að gera eitthvað nýtt. Sú
ákvörðun sem hún tók var snjöll. Að færa
persónu sína í óvænta átt, að mýkja hana í
fyrsta sinn og fá fyrir vikið samúð. Og til
þess leyfði hún þeim að dæma sig í fangelsi.
Og lesendur/áhorfendur brugðust hárrétt
við: Greyið Paris. Hún þarf í alvörunni að
fara í fangelsi. Þetta er ekkert Simple Life.
Það er ekki hægt að slökkva á myndavél-
unum. Greyið Paris.
Að fimm dögum liðnum uppgötvaði Paris
síðan það sem allir alvöru höfundar, leik-
stjórar og leikarar vita. Illmennið er svo
miklu áhugaverðari persóna en góði gæinn.
Hún lét því sleppa sér út og varð hötuð á
ný. Og, þar að auki, umtöluð sem aldrei
nokkurn tímann fyrr. Geri aðrir betur.
Snillingur okkar tíma
Reuters
Fanginn Þessi mynd var tekin af Paris Hilton á lögreglustöðinni í Los Angeles eftir að hún
hafði verið dæmd í 23 daga fangelsi. Af greiðslunni og tælandi brosinu að dæma mætti hins
vegar halda að Hilton væri að láta mynda sig af einhverju allt öðru og skemmtilegra tilefni.
FJÖLMIÐLAR
»Hún veit að fólk elskar að
hata hana og kyndir mark-
visst undir þetta hatur. Hún
veit að fólk öfundar ríka og
gengst upp í að berast á. Hún
veit að fólki finnst hún gervileg,
glennuleg og heimsk og leikur
það hlutverk af glæsibrag.
Lesbók Morgunblaðsins Hádegismóum 2, 110 Reykjavík, sími 5691100, Útgefandi Árvakur hf. Ritstjórnarfulltrúi Þröstur Helgason, throstur@mbl.is Auglýs-
ingar sími 5691111 netfang augl@mbl.is Bréfsími 5691110 Prentun Prentsmiðja Morgunblaðsins