Morgunblaðið - 06.01.2007, Qupperneq 36
36 LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UNDANFARIN þrjú ár hefur
atvinnumálafulltrúi verið starfandi
hjá Blindrafélaginu. Þetta er mjög
fjölbreytt starf sem segja má að
sé enn í mótun.
Helstu viðfangsefni
atvinnumálafulltrúa
eru:
Aðstoð við fé-
lagsmenn Blindra-
félagsins í atvinnu-
leit. Þetta á jafnt
við um leit að
framtíðarstörfum,
tímabundnum
störfum og sum-
arstörfum fyrir
námsmenn.
Aðstoð við fé-
lagsmenn sem eru
í vinnu en eiga í erfiðleikum
vegna þess að þeir eru að missa
sjón.
Aðstoð við félagsmenn sem
hyggja á nám, starfsendurhæf-
ingu eða starfsþjálfun.
Undirbúningur og milliganga
um gerð vinnusamninga ör-
yrkja.
Að skapa jákvæð viðhorf hjá
fyrirtækjum og stofnunum til
þess að ráða blinda og sjón-
skerta starfsmenn í vinnu.
Kynningar í fyrirtækjum,
hjúkrunarheimilum, skólum,
ökuskólum, vernduðum vinnu-
stöðum o.s.frv.
Kynningar á vinnustöðum fyrir
samstarfsmenn um hvaða atriði
fólk þarf að hafa í huga varð-
andi samskipti við blinda og
sjónskerta.
Þegar litið er til baka til síðustu
þriggja ára er ekki hægt að segja
annað en að töluverður árangur
hafi náðst. Flestir sem leitað hafa
eftir aðstoð við atvinnuleit hafa
fengið atvinnu við hæfi. Einnig
hafa félagsmenn fengið ráðgjöf
varðandi starfsendurhæfingu, nám
og námsskeið. Það er mikilvægt
fyrir blint og sjónskert fólk eins
og alla aðra að vera virkt og
leggja sitt af mörkum til þjóð-
félagsins. Aðgangur að mennta-
kerfinu ætti að vera sjálfsagt mál,
allt frá grunnskóla og þangað sem
hugur hvers og eins
stendur til. Allir ættu
að geta notið sín á
sínu sviði hvar sem er
í atvinnulífinu. Að fá
að njóta sín í starfi á
góðum og upp-
byggilegum vinnustað
byggir upp sjálfs-
traust, bætir heilsuna
og eykur lífsgæði.
Það virðist hafa
komið mörgum á
óvart að heyra um
tækninýjungar og
tölvumál blindra og
sjónskertra. Með stækkunarfor-
ritum, stórum tölvuskjám, tal-
gervlum og blindraletursskjáum
reynist auðvelt fyrir þennan hóp
að vinna við tölvur. Mun fleiri eru
sjónskertir en blindir og þarf oft
ekki að breyta miklu á vinnustað
til að aðlaga umhverfið að hinum
sjónskerta. Oft nægir að auka lýs-
inguna eða jafnvel minnka hana.
Það er margsannað að við réttar
aðstæður getur blint og sjónskert
fólk náð sömu afköstum og staðið
sig jafn vel í starfi og aðrir. Er-
lendar rannsóknir sýna að fatlaðir
eru traustir starfsmenn, skipta
sjaldnar um vinnu og taka færri
veikindadaga en ófatlaðir. Einnig
hafa rannsóknir sýnt að þau fyr-
irtæki sem hafa fatlaða starfs-
menn í vinnu hafa mjög jákvæða
ímynd út á við.
Atvinnumálafulltrúi hefur tekið
þátt í kynningum í fyrirtækjum,
skólum og stofnunum á vegum
Blindrafélagsins. Þar er félagið
kynnt og sagt frá getu og mögu-
leikum blindra og sjónskertra á
vinnumarkaði. Sagt er frá þeirri
reynslu að vera sjónskertur og al-
veg blindur og hvernig á að að-
stoða og umgangast fólk sem
þannig er ástatt fyrir. Kynnt eru
ýmis hjálpartæki og sýnt er bæði
stækkað letur og blindraletur.
Einnig gefst fólki tækifæri til að
reyna sjálft með hermigleraugum
hvernig því gengur þegar sjón er
skert.
Atvinnumálafulltrúi vonast til
að heyra frá sem flestum sjón-
skertum og blindum. Einnig eru
aðrir sem áhuga hafa hvattir til
að hafa samband; fyrirtæki, stofn-
anir og hverjir þeir sem vilja afla
sér upplýsinga eða fá til sín kynn-
ingu.
Fleiri fatlaðir gætu haft
lífsviðurværi af launuðu starfi
Brynja Arthúrsdóttir bendir
á að atvinnumál blindra séu
í brennidepli
» Blindrafélagið stefnir að því að
auka þátttöku blindra
og sjónskertra í
atvinnulífinu.
Brynja Arthúrsdóttir
Höfundur er atvinnumálafulltrúi
Blindrafélagsins.
Sagt var: Giskað er á að um 600 manns hefðu kosið.
RÉTT VÆRI: Giskað er á að um 600 manns hafi kosið.
Eða: Giskað var á að um 600 manns hefðu kosið.
EINNIG VÆRI RÉTT: Giskað er á að um 600 manna hefðu kosið í
betra veðri.
Gætum tungunnar
NÚ UM áramótin sameinuðust
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins,
rannsóknarstofnun UST og Mat-
vælarannsóknir Keldnaholti í fyr-
irtækið Matís ohf. Fyrri hluta-
félagavæðingar
ríkisstofnana hafa
gengið fyrir sig með
ágætum hvað tillit til
starfsmanna snertir og
má þar nefna Flugstöð
Leifs Eiríkssonar og
Flugstoðir ohf. Þar var
haft náið samstarf við
starfsmenn og stétt-
arfélög og allt gert til
að tryggja að starfs-
menn þægju störf hjá
nýjum vinnuveitanda.
Hjá Matís ohf. hefur
allt annað viðhorf verið
ríkjandi, bæði gagnvart starfs-
mönnum og stéttarfélögum. Það er
engin tilviljun að um 20% starfs-
manna framangreindra stofnana
hafa hafnað starfi hjá nýju félagi en
aðeins um 5% hjá Flugstoðum, að
flugumferðarstjórum und-
anskildum.
Fyrst í lok nóvember voru starfs-
mönnum afhentir nýir ráðning-
arsamningar og á það þrýst að
skrifað væri undir þá sem fyrst.
Stéttarfélögin sendu inn at-
hugasemdir og bentu m.a. á ráðn-
ingarsamning Flugstoða ohf. við
starfsmenn sem mögulega fyr-
irmynd. Félögunum var vísað á lög-
mann fyrirtækisins. Tveir fundir
voru haldnir með honum og náðist
nokkur árangur. Stéttarfélögin
nálguðust þetta verkefni með já-
kvæðu hugarfari, starfsmönnum og
hinu nýja fyrirtæki til hagsbóta. En
frá því 12. desember hefur öllum
óskum um fundi og áframhaldandi
starf ekki verið svarað, en gengið á
starfsmenn einn og einn og lagt að
þeim að skrifa undir ófullnægjandi
ráðningarsamninga. Föstudaginn
29. desember sendi svo stjórn Matís
ohf. þeim starfsmönnum sem ekki
höfðu undirritað ráðningarsamning
lítið breyttan samning og bréf þar
sem þeim er tilkynnt að riti þeir
ekki undir samninginn teljist þeir
ekki starfsmenn Matís ohf.
Helsta ágreiningsefnið, sem ekki
fæst rætt, eru þau ákvæði í ráðn-
ingarsamningi að starfsmenn fái
ekki greitt fyrir yfirvinnu en sinni
öllum störfum sem þeim eru falin.
Þegar 20% starfsmanna hverfa á
brott í einu án þess að verkefni
breytist er ljóst að meira álag verð-
ur á þeim starfsmönnum sem eftir
eru. Hjá öðrum stofn-
unum gætu starfs-
menn hugsanlega litið
fram hjá þessu og
treyst því að komið
yrði á móts við þá.
Vegna framgöngu yf-
irstjórnar Matís ohf.
er það traust því mið-
ur ekki fyrir hendi og
kom það berlega í ljós
á fundi sem stétt-
arfélögin héldu með
starfsmönnum. Á
þann fund mætti um
helmingur starfs-
manna þrátt fyrir að til hans væri
boðað með dags fyrirvara.
Í lögum um opinbera starfsmenn
eru takmörk fyrir því hversu mikla
yfirvinnu starfsmenn verða að vinna
að ósk vinnuveitanda, 20% af dag-
vinnu og kemur þá að sjálfsögðu
greiðsla fyrir. Engar slíkar tak-
markanir eru í þeim ráðning-
arsamningum sem verðandi starfs-
mönnum Matís ohf. eru boðnir,
hvað þá að greiðsla komi fyrir yf-
irvinnu. Eftir stendur því að starfs-
mönnum Matís ohf. eru boðin verri
ráðningarkjör en áður. Ekki verður
séð að slíkt hafi verið vilji Alþingis
þegar frumvarpið var til umræðu og
ekki ætla ég sjávarútvegsráðherra,
sem fer með eignarhlut ríkisins í
fyrirtækinu, það heldur, enda er
það brot á aðilaskiptalögunum sem
gilda um þetta fyrirtæki. Stjórn
Matís ohf. er hins vegar á annarri
skoðun.
Stefán Aðalsteinsson skrifar
um nýja ráðningarsamninga
starfsmanna Matís ohf.
»Eftir stendur aðstarfsmönnum Matís
ohf. eru boðin verri
ráðningarkjör en áður.
Stefán Aðalsteinsson
Höfundur er framkvæmdastjóri
BHM.
Nýir ráðningarsamn-
ingar Matís ohf.
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík Bréf til blaðsins | mbl.is
SR. MIYAKO
Þórðarson, prest-
ur heyrnarlausra,
fékk viðurkenn-
ingu Alþjóðahúss
,,Vel að verki stað-
ið“ ársins 2006 fyr-
ir lofsverða
frammistöðu í mál-
efnum innflytj-
enda á Íslandi. Til-
gangur viðurkenningarinnar er að
vekja athygli á jákvæðu starfi sem
unnið er hér á landi í málefnum inn-
flytjenda og fjölmenningar. Sr.
Miyako hefur helgað sig þjónustu
heyrnarlausra innan kirkjunnar und-
anfarin tuttugu og sex ár og er braut-
ryðjandi í þjónustu kirkjunnar við fólk
með fötlun. Auk þess hefur framlag
hennar til aukinna samskipta á milli
Íslands og Japans verið mikið. Mér
finnst hún vel að viðurkenningu þess-
ari komin og samgleðst henni sem
starfsfélagi, samlandi og vinur.
Ég tel viðurkenningu sr. Miyako
táknræna, ekki aðeins fyrir hana per-
sónulega heldur fyrir samfélagið í
heild, þ.e. þær ástæður sem lágu til
grundvallar valinu.
Í fyrsta lagi veitir sr. Miyako eink-
um íslensku, heyrnarlausu fólki þjón-
ustu. Ástæða þess að hún fékk við-
urkenninguna er því ekki sú að hún
hafi þjónað innflytjendum hérlendis,
heldur sú að Miyako, sem er af er-
lendum uppruna, hefur unnið mik-
ilvægt brautryðjendastarf fyrir ís-
lenskt samfélag. Í þessu tilfelli er
innflytjandi ekki að þiggja þjónustu
heldur að veita þjónustu. Það er mik-
ilvægt að hafa dæmi eins og þetta í
huga nú þegar umræðan um innflytj-
endur stendur sem hæst á Íslandi og
sumir reyna að leiða hana í neikvæðar
áttir.
Í öðru lagi sýnist mér að samskipti
ófatlaðra við fólk með fötlun í sam-
félaginu gætu verið meiri. Hvað varð-
aði heyrnarlaust fólk innan kirkj-
unnar þá stofnaði sr. Miyako og
heldur enn utan um söfnuð heyrn-
arlausra sem er mikilvægur vett-
vangur fyrir þá. Ég held að í dag gætu
kirkjusöfnuðir almennt haft betri
samskipti við heyrnarlaust fólk og
sama má segja um samskipti við fólk
sem glímir við aðra fötlun. Það á auð-
vitað líka við um samfélagið almennt.
Ég veit að það er margt gott fólk
sem vinnur að meiri og betri sam-
skiptum og virkri þátttöku bæði fólks
með fötlun og innflytjenda en ég óska
þess virkilega að nú þegar væri slíkt
sjálfsagt mál og venjulegt fyrir alla í
samfélaginu.
TOSHIKI TOMA,
prestur innflytjenda, Holtsgötu 24,
Reykjavík.
Þýðingarmikil
verðlaun sr. Miyako
Frá Toshiki Toma:
Toshiki Toma
VERULEG hreyfing hefur verið á
hugmynd ákveðinna aðila innan
FEB að bjóða sér fram. Ekki
finnst mér liggja alveg ljóst fyrir
hver ávinningurinn yrði af sér-
framboði, því litlir flokkar með
einn eða tvo menn á þingi hafa
ekki reynst mjög happasælir eða
áhrifamiklir. Aftur á móti gæti
sérframboð orðið sjálfstæð-
ismönnum hagkvæmur kostur með
því að styrkja pólitíska blað-
urskjóðu til framboðs og fengið
þannig atkvæðin á silfurfati eftir
kosningar, reyndar virðist mér að-
alhvatinn um framboð frá sjálf-
stæðismönnum kominn.
Það sem vantar í íslenska póli-
tík er sameining vinstri flokkanna
og fá þannig tvo sterka póla til að
berjast um völdin, en vinstri
flokkarnir hafa ekki þann fé-
lagslega þroska sem til þarf, svo
Sjálfstæðisflokkurinn nálgast ein-
ræðisvald.
Eldri borgarar ættu að vera það
þroskaðir að láta ekki festa sig á
pólitískan klafa og kjósa gegn eig-
in hagsmunum. Ég tel hagkvæm-
ast að setja sjálfstæðismönnun
þann kost að ef þeir lagfæri ekki
fjárhagslega afkomu eldri borgara
með lágan lífeyri fyrir næstu
kosningar verði þeir af atkvæðum
þeirra. Ég er ekki viss um að þeir
myndu vilja sjá á eftir atkvæðum
til Ingibjargar og Steingríms. Það
er nauðsynlegt fyrir eldri borgara
að standa nú vel saman um bætt
kjör og óska eftir stuðningi al-
mennings.
Ég hef oft gagnrýnt verkalýðs-
félög fyrir það að vera með há-
launamenn í sinni forustu, því
heppilegra væri að samningamenn
væru að semja fyrir sjálfa sig um
leið og þeir semdu fyrir heildina.
Kristján Guðmundsson skipstjóri
gagnrýnir það í Morgunblaðinu
27. desember að Félag eldri borg-
ara sé aðeins með hátekjumenn í
stjórninni, ég er honum sammála
og tel heppilegra að í stjórn fé-
lagsins væri nokkuð jöfn skipting
hátekju- og lágtekjumanna. Ég
þekki það aftur á móti að há-
tekjumenn vilja einir sitja við
katlana og nota oft vafasöm sann-
indi til að halda öðrum frá.
Rétt er að hafa það í huga að
hátekjumenn eru almennt ekkert
gáfaðri en lágtekjumenn, en hafa
aftur á móti minni þekkingu á
kjörum lágtekjufólks. Þar að auki
hafa hátekjumenn nútímans flestir
fæðst inn í auðinn og þekkja því
ekkert til lífsins þar utan.
GUÐVARÐUR JÓNSSON,
Hamrabergi 5, Reykjavík.
Framboð Félags
eldri borgara
Frá Guðvarði Jónssyni:
mbl.is
smáauglýsingar