Morgunblaðið - 14.05.2007, Qupperneq 8

8 MÁNUDAGUR 14. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
KOSNINGAR 2007
Ómar RagnarssonGuðjón Arnar KristjánssonSteingrímur J. SigfússonIngibjörg Sólrún Gísladóttir
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
FORMAÐUR Samfylkingarinnar, Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, segir að niðurstöður
kosninganna séu ágætar þegar litið sé til
þess hver staða flokksins var í skoðanakönn-
unum frá því um áramót. „Fyrir aðeins sex
vikum mældumst við með 19%,“ segir Ingi-
björg Sólrún. „Þannig að ég held að við get-
um verið býsna ánægð með það hverju kosn-
ingabarátta okkar og málefnavinna skilaði á
þessum sex vikum. Þetta var vel rekin, öflug
og málefnaleg kosningabarátta.“
– Þið bítist að verulegu leyti um sama
fylgið og Vinstri græn. En þau fá núna mun
stærri hluta af þessu fylgi en áður. Að hvaða
leyti er vígstaða þeirra svona góð? Eru það
umhverfismálin sem ráða þar úrslitum?
„Já, en hins veg-
ar má kannski
segja að það sé
ekkert óeðlilegt
við það að til sé
hér eins og í ýms-
um öðrum löndum
róttækur vinstri-
flokkur með 10–
15% fylgi. Og svo
má segja að út-
koma Vinstri
grænna hafi í síðustu kosningum verið slæm
og verulega undir væntingum. Við verðum
að skoða þetta allt í þessu samhengi.“
– Telurðu hugsanlegt að mynda stjórn
með VG og Framsókn ef núverandi stjórn
hættir?
„Ég útiloka ekki neinn möguleika sem
býður upp á starfhæfa ríkisstjórn með góðan
þingmeirihluta sem getur tekist á við þau
aðkallandi verkefni sem hér eru framundan.
Mér finnst að þó að ríkisstjórnin haldi meiri-
hluta sé hún löskuð, allt of veik á þingi. Ég
horfi fyrst og fremst til þess að hér verði
mynduð öflug ríkisstjórn. Ég tel að það sé
verkefnið og á ábyrgð okkar sem höfum val-
ist til þingstarfa að gera það. Þá útiloka ég
ekki heldur samstarf Samfylkingar og Sjálf-
stæðisflokks.“
– Yrði stóriðjan helsti ásteytingarsteinn-
inn í viðræðum ykkar og Framsóknar við
VG?
„Ég geri ráð fyrir að ef þetta ætti að tak-
ast væru það fyrst og fremst Framsókn-
arflokkurinn og VG sem yrðu með vissum
hætti að grafa stríðsöxina. Það voru miklar
rimmur þar á milli í kosningabaráttunni.“
– Margir hafa minnt á fordæmið 1978,
framsóknarmenn töpuðu þá stórt en hrepptu
samt forystuna í ríkisstjórn með vinstri-
flokkunum tveimur. Myndir þú bjóða Fram-
sókn embætti forsætisráðherra?
„Nei, ég get ekki ímyndað mér að fram-
sóknarmönnum detti það sjálfum í hug. Það
væri ekki lýðræðislegt eða í samræmi við
niðurstöður kosninganna.“
– Stjórn ykkar og Sjálfstæðisflokks yrði
öflug á þingi. Hvaða ágreiningsefni telurðu
að gætu helst komið í veg fyrir slíkt sam-
starf?
„Það getur alltaf reynst vera ágreiningur
um einstök mál, m.a. Evrópumálin, en svo
eru ákveðin úrlausnarefni sem við stöndum
andspænis í stjórnmálum. Við yrðum einnig
að finna svar við því hvernig við stöndum að
virkjana- og náttúruverndarmálum sem við
teljum að séu mjög brýn. Þar höfum við lagt
áherslu á rammaáætlunina um náttúruvernd
svo að við getum tekið upplýstar ákvarð-
anir.“
– Mörgum finnst að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi sloppið betur við skeyti af hálfu ykkar
en Framsókn. Er þetta ímyndun?
„Við höfum nú almennt í Samfylkingunni
ekki verið með neinar skeytasendingar á
aðra flokka, ekki nema á mjög málefna-
legum grundvelli. Auðvitað gagnrýndum við
harkalega ríkisstjórnina fyrir það hvernig
staðið hefur verið að málum, hvernig hér
hefur verið vaxandi ójöfnuður og hvernig al-
mannaþjónustan hefur þróast. Þar bera báð-
ir stjórnarflokkarnir ábyrgð, sjálfstæð-
ismenn ekkert síður en Framsókn, þeir hafa
farið með fjármálaráðuneytið allan tímann.
En Framsókn hefur m.a. farið með vel-
ferðarráðuneytin og það gæti skýrt að þeir
fara svona miklu verr út úr þessu.“
– Í viðræðum við ykkur hefur Geir
Haarde í bakhendinni að geta rætt við ann-
an vinstriflokk, VG, ef þið verðið mjög
kröfuhörð. Verður þetta óþægileg staða fyr-
ir þig?
„Nei, menn verða auðvitað að fara í ákveð-
ið hagsmunamat þegar að því kemur að
mynda ríkisstjórn. Ég geri ráð fyrir að Geir
reyni, eins og aðrir, að meta hvað sé best
fyrir land og lýð þegar til framtíðar er litið.
En hann stjórnar ekki einn atburðarásinni.
Ég nefndi að til væri sá möguleiki að mynda
þriggja flokka stjórn, nota Reykjavíkurlista-
módelið, það getur líka verið raunhæfur
möguleiki og Jón Sigurðsson hefur það m.a.
á valdi sínu.“
Ingbjörg Sólrún Gísladóttir, formaður
Samfylkingarinnar
Getum verið
býsna ánægð
ȃg horfifyrst og
fremst til þess
að hér verði
mynduð öflug
ríkisstjórn
Eftir Sigrúnu Rósu Björnsdóttur
sigrunrosa@mbl.is
„ÞAÐ er gífurleg gleði og stemning í okkar
herbúðum og aðeins einn skuggi á, að hafa
ekki tekist að fella ríkisstjórnina þrátt fyrir
hetjulega baráttu,“ segir Steingrímur J. Sig-
fússon, formaður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs (VG), sem jók fylgi sitt veru-
lega og fær nú níu menn á þing í stað fimm áð-
ur. Steingrímur segir flokkinn vera að styrkja
sig á landsvísu
og hafi verið
stutt frá að fá
inn mann til við-
bótar.
Steingrímur
segir að árangur
VG í kosning-
unum sé miklu
meiri og margþættari en menn átti sig á.
Flokkurinn hafi nú tekið sæti þriðja stærsta
flokks á landinu. Hann hafi einnig fengið mikið
af heillaóskum frá Norðurlöndunum þar sem
VG sé nú stærsti vinstri græni flokkur Norð-
urlanda.
Steingrímur þakkar árangurinn fyrst og
fremst öflugu málefna- og uppbyggingarstarfi.
Álverskosningin í Hafnarfirði hafi breytt
stemingunni varðandi stóriðju og umhverf-
ismál, Íslandshreyfingin hafi einnig breytt
myndinni þar sem VG varð ekki jafnskýr sem
höfuðmálsvari náttúru og umhverfis, þau hafi
notið mikils fylgis meðal kvenna enda lagt
áherslu á kvenfrelsi, auk þess sem barátta fyr-
ir velferðarkerfinu og sú staðreynd að þeir eru
í vaxandi mæli flokkur landsbyggðarinnar
varðandi atvinnu- og byggðamál hafi skilað sér
inn í kjörklefann.
„Þessi ríkisstjórn er auðvitað fallin, þótt hún
hangi inni tæknilega séð. Þjóðin hafnaði henni
og sérstaklega Framsóknarflokknum. Í raun
og veru eru þessi úrslit mjög táknræn þar sem
helsta átakamál kosningabaráttunnar var
stóriðjustefna Framsóknarflokksins, hverrar
höfuðandstæðingar við vorum,“ segir Stein-
grímur og telur augljóst að lýðræðislegast
væri fyrir ríkisstjórnina að biðjast lausnar þar
sem hún hafi minnsta mögulega meirihluta.
Steingrímur segir að VG séu allir vegir fær-
ir núna. Áherslan sé fyrst og fremst á þau mál-
efni sem kjósendur hafi trúað þeim fyrir og því
séu þau skyldug til að útiloka ekki neinn
möguleika í ríkisstjórn.
Steingrímur J. Sigfússon, formaður
Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs
Árangur VG
meiri en menn
átta sig á
»Ríkisstjórniner í raun fallin
og hangir inni á
tæknilegu atriði
„ÞAÐ tókst ekki að fella ríkisstjórnina. Hún
heldur velli og því er kaffibandalagsstjórnin
sem við höfðum alltaf stefnt að ekki lengur
inni í myndinni,“ segir Guðjón A. Krist-
jánsson, formaður Frjálslynda flokksins.
Guðjón segir úrslitin í raun ekki koma sér á
óvart en Frjálslyndi flokkurinn hélt sínum
fjórum sætum, og fékk reyndar þrjú þeirra
sem uppbótarsæti. Hann segist hafa búist við
því að halda kjörfylginu en gert sér vonir um
að ná fimmta manninum inn enda aðeins
vantað rúmlega 100 atkvæði upp á það.
Guðjón er ekki sáttur við útfærslureglur
varðandi vægi atkvæða og telur sig hafa tap-
að á því.
„Við lendum aftur
í því að vera með
langflest atkvæði á
bak við þingmann.
Það eru rúmlega
3.300 atkvæði á bak
við hvern þingmann
hjá okkur en rúm
2.600 hjá sjálfstæð-
ismönnum. Það
virðist ekki nást
nægilegur jöfnuður út á atkvæðavægið,“ segir
Guðjón.
Spurður um möguleika á að taka þátt í
stjórnarsamstarfi til að styrkja nauman
meirihluta ríkisstjórnarinnar segir Guðjón að
þeir myndu skoða það út frá málefnum og í
raun geti þeir rætt við hvern sem er. Stólar
og titlar skipti ekki höfuðmáli í þeim efnum.
Þeir séu ekki á leið í stjórn á meðan rík-
isstjórnin sé ekki fallin en meirihlutinn sé af-
skaplega naumur.
„Þetta veltur á því hvort formaður Fram-
sóknarflokksins ætlar að standa við það sem
hann sagði í gær, að þeir teldu sig ekki geta
starfað áfram í ríkisstjórn með svona lélega
útkomu,“ segir Guðjón.
Guðjón segir að það hafi verið á brattann
að sækja í kosningabaráttunni, þar sem flokk-
urinn mátti ganga í gegnum ýmsar hremm-
ingar nýverið og jafnvel spáð dauða í kjölfar-
ið. „Við erum komin til að vera miðað við
þessa stöðu. Ég get ekki betur séð en að
Frjálslyndi flokkurinn sé búinn að festa sig í
sessi sem afl í íslenskri pólitík og menn geta
gleymt því að vera að gefa út dánartilkynn-
ingar fyrir okkar hönd,“ segir Guðjón að lok-
um.
Guðjón Arnar Kristjánsson, formaður
Frjálslynda flokksins
Ósáttur við út-
færslureglur á
atkvæðavægi
» „Vantaði
rúmlega
100 atkvæði
upp á fimmta
manninn“
ÓMAR Ragnarsson, formaður Íslandshreyf-
ingarinnar segi að þau hafi búist við að koma
tveimur mönnum inn á þing en það hafi verið
rekinn mikill hræðsluáróður á móti flokknum
um að atkvæði greidd honum yrðu dauð.
„Við teljum okkur hafa unnið siðferðislegan
sigur. Við vorum með atkvæðamagn til að
koma tveimur mönnum inn á þing. Fimm
prósenta reglan skemmdi fyrir því og hún er
skaðleg. Í þessu tilfelli hefði það velt rík-
isstjórninni ef við hefðum komið manni inn á
þing,“ segir Ómar en ný kosningalög segja að
flokkur verði að fá að lágmarki fimm prósent
atkvæða til að ná manni inn á þing.
Ómar mótmælir
því einnig harðlega
að framboð Íslands-
hreyfingarinnar hafi
komið í veg fyrir
það að hægt væri að
fella ríkisstjórnina.
Hann segist
byggja það á því að
Íslandshreyfingin sé
hægra megin á
miðjunni og hafi
lagt áherslu á að höfða til hægri kjósenda.
Niðurstöður könnunar sem Capacent Gallup
gerði um hvaðan fylgi flokka kæmi sýndi að
það hefði tekist. Ómar segir að samkvæmt
könnuninni hafi mestur hluti atkvæða þeirra
komið frá Sjálfstæðisflokknum og næstmesti
hlutinn frá Vinstri grænum (VG).
„Það þýðir einfaldlega það, í okkar huga,
að við komum í veg fyrir að sjálfstæðismenn
ynnu stærri sigur en þeir gerðu,“ segir Óm-
ar.
Spurður hvernig hann sjái mögulegt
stjórnarsamstarf segir Ómar að miðað við úr-
slitin hugnist það Íslandshreyfingunni best
að VG fari í stjórn með Sjálfstæðisflokknum,
þar sem umhverfisverndarsjónarmiðin séu
mjög ákveðin hjá VG og Íslandshreyfingin
hafi verið að leita bestu lausnanna frá bæði
vinstri og hægri
Telur Framsóknarflokkinn
vera í lykilstöðu
Ómar telur að Framsóknarflokkurinn sé í
sterkari stöðu en menn ætli út frá úrslitum
kosninganna og geti jafnvel verið í lykilstöðu
þegar kemur að stjórnarmyndum.
„Ég vil hins vegar benda á að menn van-
meta alveg mjög sterka stöðu Framsókn-
arflokksins. Þetta voru skilaboð frá kjós-
endum þeirra um að þeir geti ekki verið
svona lengi til hægri. Og Framsóknarflokk-
urinn á núna leik á borði að mynda vinstri
stjórn, á þeim forsendum að hann sé aftur að
fara í áttina að félagshyggjukjósendum sín-
um,“ segir Ómar og bendir á að það geti ver-
ið sterkur leikur hjá Framsóknarflokknum að
bjóða Ingibjörgu Sólrúnu, formanni Samfylk-
ingarinnar, forsætisráðherrastólinn, svipað og
Framsóknarflokkurinn gerði eftir sinn versta
ósigur árið 1978 og leiddi vinstristjórn á eftir.
Ómar Ragnarsson, formaður
Íslandshreyfingarinnar
Við eyðilögð-
um ekki að
hægt væri að
fella ríkis-
stjórnina
» „Kannanir
segja okkar
fylgi aðallega
hafa komið frá
sjálfstæð-
isfólki.“