Morgunblaðið - 09.06.2007, Qupperneq 8

8 LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ARNBJÖRG
Sveinsdóttir,
Sjálfstæðisflokki,
er formaður
nýrrar sjávar-
útvegs- og land-
búnaðarnefndar,
en kosið var í
þrjár nýjar fasta-
nefndir Alþingis
í fyrradag, eftir
að lögum um
fastanefndir hafði verið breytt á
miðvikudag. Ágúst Ólafur Ágústs-
son, Samfylkingu, er formaður við-
skiptanefndar og sjálfstæðismaður-
inn Pétur H. Blöndal er formaður
efnahags- og skattanefndar.
Arnbjörg formaður
Arnbjörg
Sveinsdóttir
ÞRIÐJUNGI fleiri sóttu um grunn-
nám í verkfræðideild HÍ í vor en í
fyrra og er fjöldi umsókna tæp þrjú
hundruð. Aukningin er nokkuð jöfn
á milli námslína sem eru iðnaðar-
verkfræði, rafmagns- og tölvuverk-
fræði, tölvunarfræði, umhverfis- og
byggingarverkfræði og vélaverk-
fræði. Þá var einnig veruleg aukn-
ing á umsóknum í meistaranám en
umsóknarfrestur þar rann út í apr-
íl. Mikil ásókn var í fjármálaverk-
fræði sem er ný námslína í meist-
aranáminu ásamt reikniverkfræði,
matvælaverkfræði og eðlisverk-
fræði en alls eru 10 námslínur í boði
á meistarastigi.
Ásókn í fjár-
málaverkfræði
Í FRÉTT um samkeppni á lyfja-
markaði í blaðinu í gær voru talin
upp apótek sem standa utan við
stóru keðjurnar. Fyrir mistök féll
niður nafn apóteksins Lyfjavers sem
rekur apótek á Suðurlandsbraut 22,
en það býður fríar heimsendingar á
lyfjum og lyfjaskömmtum.
Lyf í Lyfjaveri
FRESTUR til að sækja um embætti
forstöðumanns húsafriðunarnefnd-
ar rann út 25. maí sl. Menntamála-
ráðuneytinu bárust fimm umsóknir
um stöðuna.
Umsækjendur eru Friðrik Frið-
riksson arkitekt, Guðmundur
Lúther Hafsteinsson arkitekt,
Kjartan Gunnar Kjartansson
blaðamaður, Nikulás Úlfar Másson
arkitekt og Páll Björgvinsson,
arkitekt og byggingarmeistari.
Miðað er við að menntamálaráð-
herra skipi í stöðuna til fimm ára
frá 1. nóvember.
5 sóttu um í húsa-
friðunarnefnd
MARTA Guð-
mundsdóttir,
sem gengur yfir
Grænlandsjökul
til styrktar rann-
sóknum á
brjóstakrabba-
meini, hefur lent
í þungu færi á
jöklinum að und-
anförnu. Leið-
angurinn er vel
rúmlega hálfnaður og hafa leiðang-
ursmenn þurft að vaða djúpan snjó
og mjaka sér áfram skref fyrir
skref. Segir Marta í dagbók sinni 6.
júní að sleðahundarnir hafi átt erf-
itt, lagst niður í snjóinn og neitað
að halda áfram. „Það er basl að
koma upp tjaldbúðum í öllum þess-
um blauta snjó þar sem þungt er að
athafna sig,“ segir Marta enn-
fremur. Á fimmtudag var gott veð-
ur og er veðurspá góð næstu daga.
Gert er ráð fyrir að leiðangrinum
ljúki á þriðjudag.
Auk þess að safna fé til krabba-
meinsrannsókna er tilgangur
Mörtu með ferðinni sá að vekja at-
hygli kvenna á mikilvægi þess að
fara reglulega í brjóstaskoðun.
http://martag.blog.is.
Þungt færi
á jöklinum
Marta
Guðmundsdóttir
Eftir Gunnhildi Finnsdóttur
gunnhildur@mbl.is
„TÓNLISTARMAÐUR sem vill ná
langt í jaðartónlistarheiminum verð-
ur að hafa marga þætti með sér, tón-
listin dugir ekki ein og sér. Menn
verða að hafa ákveðin félagsleg og
markaðsleg skilyrði til að ná virð-
ingu og vinsældum.“
Rúnar Þórisson þekkja margir
sem gítarleikarann í Grafík, en sú
hljómsveit átti mörg vinsælustu lög
níunda áratugarins. Nú hefur Rúnar
snúið sér að klassískri tónlist,
kennslu og fræðimennsku, en hann
er að ljúka meistaraprófi í menning-
ar- og menntastjórnun frá Háskól-
anum á Bifröst. Rúnar ákvað að nýta
sér reynsluna úr tónlistarbrans-
anum þegar kom að því að velja
lokaverkefni, en MA-ritgerðin hans
ber nafnið Jaðarinn að meika það!
Góð tónlist er grunnurinn
sem allt annað byggist á
„Eins og við þekkjum í gegnum þá
sem lengst hafa náð á þessum vett-
vangi, þá þarf tónlistin sjálf að vera
frumleg, áhugaverð og helst að
koma pínulítið á óvart. Hún þarf að
vera tilraunakennd, en ef hún á að
ná vinsældum, ekki bara virðingu,
þarf hún jafnframt að vera aðgengi-
leg“.
„Í umræðunni er tónlist oft bara
skipt í tvennt og meginstraumstón-
list og jaðar- eða indítónlist stillt upp
sem andstæðum. Þá erum við að tala
um þá sem eru yst á jaðrinum og
velta ekkert fyrir sér vinsældum og
þá sem eru á miðjunni og framleiða
til að selja. En svo er þriðji hópurinn
þarna á milli sem sameinar eigin-
leika beggja og hann á mesta mögu-
leika á vinsældum og virðingu.“
Rúnar segir tónlistarfólk oft
flakka á milli stefna, þannig hafi
Björk byrjað sólóferilinn á að semja
mjög aðgengilega tónlist en hafi í
vissum skilningi fært sig lengra út á
jaðarinn. Hann tekur hljómsveitina
Ampop sem dæmi um hið gagn-
stæða, þeir hafi byrjað í mjög til-
raunakenndri tónlist, en séu nú mun
markaðsvænni.
„Það þarf líka að vera
í réttum fötum“
Tónlistarfólk öðlast ekki vinsældir
og virðingu út á góða tónlist ef eng-
inn fær að heyra hana. Rúnar segir
ákveðin félagsleg atriði skipta máli
til þess að öðlast virðingu á indítón-
listarsenunni. „Indímenningin er
ekki lengur í mótstöðu við ríkjandi
viðhorf þó hún eigi sér rætur meðal
annars í pönkinu.“ segir Rúnar.
„Það er þarna ákveðin tíska í gangi
og mikilvægt að ganga í réttum föt-
um og koma úr réttum skólum“.
Rúnar nefnir Listaháskólann sem
dæmi og bætir við: „Það er mjög
sterkt tengslanet í gangi innan ind-
íheimsins“.
Útgáfufyrirtækin laga sig
að markaðnum
Rúnar athugaði líka hvernig ís-
lenskir tónlistarútgefendur hafa
brugðist við grósku í jaðartónlist.
Algengt er að hljómsveitir gefi fyrst
út sjálfar eða hjá litlum útgefendum,
en færi sig til stærri útgefenda þeg-
ar þær séu farnar að vekja athygli.
En það getur verið erfitt að sætta
listrænar hugsjónir og fjárhagsleg
markmið. „Mörgum indílistamönn-
um þykir upphefð að því að vera
kenndir við Smekkleysu og 12 tóna“
segir Rúnar og bendir á að stóru
fyrirtækin lagi sig að því með því að
stofna sérútgáfur fyrir jaðartónlist
eins og Sena gerði með stofnun Cod
Music í fyrra en það fyrirtæki gefur
meðal annars út Lay Low. Fjöl-
miðlar, tónleikahaldarar og gagn-
rýnendur hafa líka mikil áhrif á vel-
gengni tónlistarfólks. „Þetta þarf
allt að smella saman. Fólk þarf að
vera með réttu tónlistina og kunna
að nýta sér alþjóðlega strauma í eig-
in sköpunarkrafti.“
Rúnar leggur áherslu á að íslensk
jaðartónlist sé hluti af alþjóðlegu
fyrirbæri. „Ég held að það sé oftúlk-
un að íslensk tónlist sé sprottin úr
kraftinum í fjöllunum og náttúr-
unni,“ segir Rúnar og hlær. „Auðvit-
að hefur umhverfi og aðstæður fólks
áhrif á tónlistarsköpun. En þetta er
eins og á sjöunda áratugnum þegar
Bítlarnir slógu í gegn og Hljómar
komu fram á Íslandi. Nú er Sufjan
Stevens mjög vinsæll úti og hér
sjáum við tónlistarmenn eins og
Benna Hemm Hemm“.
„Jaðarinn að meika það!“
Tengslanet skipta
líka máli í heimi
jaðartónlistar
Morgunblaðið/RAX
Meistari Rúnar Þórisson nýtti sér reynsluna af tónlistarheiminum í MA-ritgerðinni sinni um jaðartónlist á Íslandi.
Í HNOTSKURN
»Háskólinn á Bifröst út-skrifaði fyrstu nemend-
urna með meistaragráðu árið
2005. Í dag útskrifast þaðan
fjórir nemendur úr félags-
vísinda- og viðskiptafræði-
deild.
»Söngkonan Andrea Gylfa-dóttir og leikarinn Helgi
Björnsson slógu bæði fyrst í
gegn með hljómsveitinni Graf-
ík. Af lögum sveitarinnar má
nefna Þúsund sinnum segðu já
og Leyndarmál.