Morgunblaðið - 15.08.2007, Side 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST 2007 27
ar afa. Amma var alveg einstök kona
og sterkur persónuleiki. Hún elskaði
að fara á hestbak, í berjamó, veiða,
spila og syngja í góðra vina hópi og
Leiðarljós var alveg ómissandi. Hún
fór stundum með okkur á bak og þá
söng hún af gleði og þeysti af stað.
Hún beið eftir haustinu með mikilli
eftirvæntingu og þá breyttist Gróa
amma í ungling og þaut af stað með
hvorki meira né minna en 40 berja-
fötur og 10 tínur og brekkur voru
ekki fyrirstaða. Eitt sinn gat enginn
farið, en þá fékk hún sér bara far með
vörubílstjóra alla leið á Stöðvarfjörð.
Hún kom alltaf reglulega suður til að
hitta skyldmennin en gat ekki dvalið
lengi því í sveitinni biðu verkefnin.
Þar leið henni best því þar fékk hún
að finna að hún var mikilvæg og fékk
að taka þátt í daglegu amstri og á hún
og við þeim á Kirkjulæk mikið að
þakka. Ef hún var ekki að sópa eða
kveikja undir pottunum þá var hún
að prjóna, hekla eða gera við. Amma
var mjög flink í höndunum og gerði
svo vel við að ekki sást viðgerðin. Það
er óhætt að segja að amma lifði tím-
ana tvenna og lærði á sinni lífsgöngu
að vera mjög nýtin og nota það sem
landið gaf. Mér er mjög minnisstætt
þegar hún varð áttræð og fékk bikiní
og utanlandsferð í afmælisgjöf, hún
steig upp á svið og dansaði um sviðið
með bikiníið í annarri og míkrafóninn
í hinni og söng, hló og skríkti, hún
kunni sko að skemmta sér. Hún
kunni ógrynni af vísum og gátum.
Það var hrein unun að hlusta á hana
fara með þær fyrir okkur krakkana,
því miður voru þær aldrei skráðar.
Ég náði einni vísu um afa gamla sem
týndi gleraugunum sínum, sem er
skemmtileg krakkavísa. Amma var
heppin í spilum og vann yfirleitt alltaf
og það var ekki fyrr en fyrir nokkrum
árum að ég vann hana nokkrum sinn-
um í röð, var mér þá litið upp og virti
Gróu ömmu fyrir mér sem hafði aldr-
ei verið degi eldri en ég og tók eftir
því að amma var farin að eldast. Gróa
amma mætti í afmælið hennar
mömmu í júní og var það besta af-
mælisgjöf mömmu. „Hún fór bara að
gráta þegar hún sá mig,“ sagði amma
við mig og brosti við. Síðar um kvöld-
ið var sungið við harmonikkuspil og
söng hún hvert lagið á fætur öðru.
Amma var ótrúlega lífsglöð kona og
hafði mikið þrek, kjark og þor. Hún
var lánsöm að eiga þetta yndislega
fólk allt í kringum sig, sem vafði hana
örmum og var hjá henni þar til yfir
lauk.
Elsku Gróa amma, ég mun sakna
þín sárt um ókomin ár og þú munt
alltaf verða ofarlega í huga mér hvar
sem ég verð. Mér finnst ég mjög lán-
söm að hafa fengið að hafa þig svona
lengi. Ég veit að þú ert hjá Guðmundi
afa, „Gummi minn“ eins og þú sagðir
alltaf, sem þú saknaðir svo sárt alla
tíð. Ég veit að þú trúðir því að hann
kæmi og tæki á móti þér þegar þinn
tími kæmi. Elsku Gróa amma, þús-
und þakkir fyrir allar frábæru stund-
irnar og kærleikann sem þú sýndir
mér, öll bættu götin, reiðtúrana, allar
skemmtilegu vísurnar, tvíræðu gát-
urnar og ófáu berjamósferðirnar í
gegnum árin. Megi Guð geyma þig og
varðveita eins og ég mun varðveita
minningarnar og minninguna um þig,
elsku amma mín.
Þóra Sigurborg.
Mig langar að minnast ömmu
minnar elskulegrar með nokkrum
orðum. Alltaf hef ég litið upp til henn-
ar ömmu og fundist ég gera vel ef ég
breytti eins og hún. Amma sýndi
mikinn kjark og mikið traust til
ungra barna sinna þegar afi dó frá
henni og börnum þeirra 8, 10 og 17
ára. Hún sagði mér einu sinni að við
það tilefni hefði verið komið til henn-
ar og hún spurð hvort hún ætlaði ekki
að hætta búskap og flytja og hvort
hún kynni nokkuð að búa. Þá svaraði
hún bara „Ég þarf ekkert að kunna,
krakkarnir mínir kunna þetta.“ Það
voru ekki spurðar fleiri spurningar
og hún fékk sér þá hjálp sem þurfti
og bjó áfram með miklum sóma.
Þetta sýnir enn fremur hvað hún var
laus við allt fals og ómerkilegheit og
ætlaðist til að aðrir væru það líka.
Hún hafði svo sterkan persónuleika
hún amma mín og var mikill húm-
oristi og var endalaus brunnur af vís-
um og kvæðum sem hún rifjaði svo
oft upp fyrir okkur við eldhúsborðið.
Aldrei fór neitt til spillis hjá henni
ömmu og alltaf voru hendur hennar
við vinnu. Þessa vinnusemi, iðni og
nýtni ól hún upp í öllum sínum börn-
um og barnabörnum og fyrir það
fáum við henni ekki fullþakkað. Helst
var að hendur hennar fengu hvíld er
hún auðgaði andann með lestri sagna
eða þegar fólk hóf upp raust sína í
söng sem hún hafði alltaf svo gaman
af.
Elsku amma mikið er ég ánægð
með að við skildum grilla öll saman í
sumar og að við skildum syngja þar
öll saman þér og okkur til ánægju.
Ég verð ávallt eftirbátur þinn í
hnyttni og tilsvörum en þú varst stór-
skemmtileg kona sem sást svo glögg-
lega í því hvað tengdasynir og -dætur
fjölskyldunnar voru hænd að þér.
Guð veit að ég mun aldrei geta séð
bláa berjaþúfu, ullarvettling eða gat
á sokkabuxunum hans Valgarðs án
þess að hugsa um þig, elsku amma
mín. Ég vona að þú leiðir hönd mína
er ég reyni að gera við gatið á sokk-
unum en enginn gerði betur við en
þú.
Hvíl í friði amma mín. Okkur þótti
og mun alltaf þykja undurvænt um
þig.
Kær kveðja,
Helga Björt, Emil
og Valgarð Ernir.
Elsku amma.
Það er erfitt að hugsa til þess að þú
eigir ekki eftir að koma í heimsókn til
okkar aftur í Hólm. En við eigum
margar góðar minningar um þig sem
við geymum í hjörtum okkar.
Það var nú sjaldan sem við tókum
ekki upp spilin þegar þú komst til
okkar og var spilað langt fram á nótt,
kana eða rommí. Þú gast aldrei setið
aðgerðalaus og hjálpuðum við syst-
urnar þér oft við ýmis verk eins og að
setja niður kartöflur. Svo gleymum
við aldrei bragðinu af heimsins bestu
pönnukökum sem þú bjóst til handa
okkur, svo við tölum nú ekki um
kleinurnar. Það var alltaf skemmti-
legast að hjálpa þér við þær, snúa
upp á og setja þær varlega í pottinn
og svo fengum við alltaf að gera
kleinukarla í lokin. Það var ótrúlegt
hvað þeir voru alltaf betri en klein-
urnar. Þú vildir alltaf að við gerðum
allt best og við gleymum aldrei þegar
þú raktir upp trefilinn hennar Mæju
sem hún hafði verið að gera í skól-
anum og kennarinn komst að því.
Hann vissi alveg að þetta var þitt
handbragð. Okkur fannst alltaf svo
aðdáunarvert þegar þú gast horft á
Leiðarljós og prjónað um leið. Við
höfum svo oft reynt þetta en það er
erfitt að halda einbeitingunni.
Elsku amma, þú ert fyrirmynd
okkar í svo mörgu. Þú þessi hressa,
litla kona sem allir þekktu. Það mátti
stundum halda að þú værir ekki deg-
inum eldri en tvítug þegar þú dans-
aðir á þorrablótunum því alltaf sagð-
irðu að við færum ekki á böll til
annars en að dansa. Þetta er eitt sem
við ætlum okkur að geta þegar við
verðum eldri konur, vera hressar og
alltaf til í að dansa. Þú varst alltaf svo
vel til höfð. Alltaf með silfurlitaða
hárið svo fallega krullað.
Elsku amma, við vitum að núna
ertu komin á góðan stað til afa sem er
ábyggilega búin að sakna þín mikið.
Við kveðjum þig, elsku amma, með
söknuði en þökkum fyrir góðu stund-
irnar sem við áttum með þér.
Leiddu mína litlu hendi,
ljúfi Jesús, þér ég sendi
bæn frá mínu brjósti, sjáðu,
blíði Jesús, að mér gáðu.
(Ásmundur Eiríksson)
Minning þín er ljós í lífi okkar.
Þínar ömmustelpur
María, Dagbjört og Helga Rún.
Hún amma er merkilegasta kona
sem ég hef kynnst um ævina. Hún
var ákveðin og fylgin sér en jafn-
framt svo blíð og góð. Minningarnar
um hana ömmu eru svo margar og
streyma hver á fætur annarri í gegn-
um hugann um leið og ég sit og skrifa
þessi orð.
Ein sú minning sem ég hef svo oft
rifjað upp er þegar hún lét mig borða
saltfisk með hamsatólg sem var fljót
að storkna á disknum. Ég man hvað
mér fannst það ógeðslegt en ég
skyldi klára af diskinum, enda átti
barnið ekki að komast upp með neitt
múður. Mér hlýnar alltaf um hjarta-
ræturnar þegar ég hugsa um þetta,
enda alveg rétt hjá henni. En amma
kenndi mér líka að stappa fiskinn og
mynda myndarlegt fjall úr honum
svo það væri auðvelt fyrir litla stelpu
að borða hann. Hún amma var mynd-
arleg til allra verka og mikill dugnað-
arforkur. Lífið fór ekki alltaf mjúkum
höndum um hana en hún lét ekki
bugast og var ekki langt í kátínuna og
gamansemina. Amma var mikið sam-
kvæmisljón og skemmti sér oftar en
ekki manna lengst. Það er broslegt til
þess að hugsa að kona komin yfir ní-
rætt væri lengur að skemmta sér en
barnabarnið hennar. Hún kenndi
manni líka að vera ekki með eitthvað
vol og víl. Hún amma er mín fyrir-
mynd í svo mörgu enda vissi hún og
kunni svo margt.
Amma átti marga vini og kunn-
ingja hingað og þangað. Mér er
minnisstætt þegar við Palli heimsótt-
um Stöðvarfjörð fyrir nokkrum ár-
um. Þar gistum við hjá fólki sem
þekkti vel til hennar og vorum send
með harðfisk í nesti handa ömmu.
Við amma áttum góðan dag saman
ekki alls fyrir löngu. Ég vissi að þetta
var seinasti dagurinn sem ég myndi
hitta hana og hún vissi það líka.
Þannig kvöddumst við.
Það verður skrýtið að fá ekki sím-
tal næst þegar ég á afmæli en amma
mundi alltaf eftir afmælisdeginum
mínum og það klikkaði aldrei að ég
heyrði í henni. Það verður líka skrýt-
ið að halda upp á næsta stóra áfanga í
lífinu án þess að amma verði viðstödd
eins og í öll hin skiptin.
Amma hefur lagt mér margar lífs-
reglurnar og ein þeirra er að eiga
alltaf ber í frystinum. Ég hef reyndar
aldrei verið dugleg að tína ber og
lengi vel skildi ég ekki þessa ásókn
hennar að komast í góð berjalyng. En
á seinni árum hef ég tileinkað mér að
fara í berjamó, sulta svolítið og eiga
til í frystikistunni. Þetta er reyndar
bara ein af fáum lífsreglunum.
Hún amma var ótrúleg kona og ég
mun sakna hennar sárt. Minningarn-
ar ylja á sorgarstund sem þessari en
skarð hennar verður aldrei fyllt.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífs-
ins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem gleym-
ist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að kynnast
þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir)
Takk fyrir allt, amma mín.
Unnur Björk.
Elsku Gróa.
Nú eru rúm fimm ár síðan ég
kynntist Palla, manninum mínum og
ég fór að venja komur mínar á
Kirkjulæk. Þá eignaðist ég yndislega
tengdafjölskyldu og kynntist þér,
ömmu Gróu, og fór fljótt að líta á þig
sem mína eigin ömmu. Sjálf kynntist
ég aldrei móðurömmu minni og föð-
urömmu mína missti ég þegar ég var
barn. Það hefur því gefið mér mikið
að fá að umgangast þig. Þú tókst mér
strax vel og við spjölluðum um margt
saman. Þú sagðir mér sögur frá því
er þú varst barn á Stöðvarfirði og
þegar þú bjóst í Hólmi í A-Landeyj-
um.
Þú vissir hvað mér þótti volg, ný-
bökuð jólakaka góð með ískaldri
mjólk og leyfðir mér að stelast í eina
til tvær sneiðar. Gamansemin var
aldrei langt undan þegar þú áttir í
hlut og alltaf sagðir þú skoðanir þínar
án þess að hika. Ég get ekki annað en
brosað þegar ég hugsa til þess þegar
þú fékkst að smakka bananabrauð
sem ég hafði bakað og þú kallaðir al-
gjöran óþverra.
Það er svo ótalmargt sem ég hefði
getað lært af þér. Þú hefur lifað tím-
ana tvenna og stundum verið þröngt í
búi en þú varst snillingur í að gera
mikið úr litlu. Okkur, sem lifum í
neyslusamfélagi nútímans, er hollt að
kynnast nýtninni sem þú bjóst yfir.
Með nýtninni varstu þó ekki aðeins
að hugsa um að spara krónurnar
heldur var þér líka annt um umhverf-
ið, þú forðaðist að henda því sem
mætti endurnýta.
Þér féll sjaldan verk úr hendi og
oftar en ekki sastu við saumaskap,
hekl eða prjón. Þegar Álfrún Inga
dóttir okkar fæddist heklaðir þú
milliverk, sem þú saumaðir í sæng-
urver handa henni. Þess verður vel
gætt ásamt skónum sem þú heklaðir
á hana, enda gersemar þar á ferð.
Þeir eru ófáir vettlingarnir og sokk-
arnir sem þú hefur prjónað á okkur
hjónaleysin og síðast en ekki síst
hreinsaðir þú dún og útbjóst sæng
sem mér var svo gefin og mun veita
mér yl um ókomin ár. Fyrir allt þetta
er ég ólýsanlega þakklát.
Takk fyrir þessi fáu ár sem við átt-
um saman. Ég kveð þig með þessum
textabút úr ljóðinu Íslenska konan
eftir Ómar Ragnarsson:
Hún þraukaði hallæri, hungur og fár.
Hún hjúkraði’og stritaði gleðisnauð ár.
Hún enn í dag fórna sér endalaust má.
Hún er íslenska konan, sem gefur þér allt
sem hún á.
Ó, hún er brúður sem skín!
Hún er barnsmóðir þín
eins og björt sólarsýn!
Ó! Hún er ást, hrein og tær!
Hún er alvaldi kær
eins og Guðsmóðir skær!
Og loks þegar móðirin lögð er í mold
þá lýtur þú höfði og tár falla’á fold.
Þú veist, hver var skjól þitt, þinn skjöldur
og hlíf.
Það var íslenska konan sem ól þig og gaf
þér sitt líf.
Kristín Jóhannsdóttir.
Elsku amma, ég á eftir að sakna
stundanna, sem við áttum saman en
því gleymi ég ekki því að þú ert lang-
besta amma sem ég hef séð. Ég mun
aldrei gleyma brosi þínu og þegar þú
straukst hár mitt og þegar þú hjálp-
aðir mér í vandræðum.
Takk fyrir allt sem þú gerðir fyrir
okkur. Við fengum aldrei að gera
jafnmikið fyrir þig. Þegar ég sá þig
varstu alltaf jafnfalleg, þegar þú
varst vakandi og sofandi, þegar þú
brostir var ég glöð innra með mér, ég
fann traust.
Við kveðjum þig nú hinstu kveðju.
Þú sagðir okkur svo mikið til með
hljóðfærin, píanóið og gítarinn. Alla
hamingju sem mig langaði í fékk ég
hjá þér og þú þurftir ekkert mikið,
bara faðmlög og kossa þína, en hver
gerir það nú, engin knúsar eins og
þú. Hver huggar mig þegar mér líður
illa og engin er inni, hver fer með mig
út í garð að tína ber?
Bless elsku amma og gleymdu
ekki að við elskum þig.
Berglind og Guðmundur.
Austfirðingurinn Gróa Helga
Kristjánsdóttir er látin, þögnin var
djúp við andlátsfregn hennar. Við
kynntumst í Reykjavík ungar að ár-
um þegar hún fluttist þangað frá
Stöðvarfirði. Við giftumst bræðrum,
ég Ingólfi en hún Guðmundi frá
Hólmi í Austur-Landeyjum. Þau
tóku við föðurleifð Guðmundar og
bjuggu þar sveitabúi. Margar voru
ferðirnar sem við hjónin fórum að
Hólmi, alltaf opinn faðmur þar, kær-
leikur og gleði okkur veitt. Oft var
þar mannmargt og veglegar veislur
haldnar. Gróa hafði fallega sópran-
rödd og Guðmundur tenór. Það var
sungið við vinnuna og á gleðistund-
um glumdu íslensku þjóðlögin um
húsið og út í víðáttuna. En sorgin
gleymir engum. Eftir 18 ára búskap
missti Gróa mann sinn frá fimm
börnum. Hún hafði sterkt jafnaðar-
geð og létta lund, var góður stjórn-
andi og börnin gott og duglegt fólk.
Hús voru ný, tún stór og slétt og
áfram var haldið. Búskapurinn
blómstraði í sveitinni sem Fljótshlíð-
in, Hekla, Þríhyrningur, Tindfjöll,
Þórsmörk, Eyjafjöll, Vestmannaeyj-
ar og hafið umlykja. Rætur okkar
Gróu liggja til Austurlands, á vináttu
okkar bar aldrei skugga. Ég er henni
þakklát fyrir þá gleði og þær fallegu
minningar sem ég á frá henni.
Við Ingólfur og börn okkar vottum
afkomendum hennar okkar dýpstu
samúð.
Ingibjörg Björgvinsdóttir.
Það er erfitt að byrja að skrifa
minningargrein um Gróu frænku
þegar minningarnar hrannast upp og
hver og ein vill hafa forgang. Þegar
ég lít til baka finnst mér ég vera að
miklu leyti alinn upp í Hólmi hjá
Gróu og Gumma þó sumrin hafi að-
eins verið sjö. Ég var átta ára þegar
ég kom fyrst í sveitina til að vera
sumarlangt og hlakkaði mikið til. Í þá
daga var nóg að gera á sveitabæjum
fyrir börn og unglinga og við lærðum
að vinna. Við fengum að vita að við
gerðum gagn og það var gott. Gróa
hafði sérstakt lag á að fá mig til að
gera ýmis viðvik fyrir sig. Hún sagði,
„Þröstur minn, það er alltaf svo gott
að biðja þig, viltu…“ og svo kom er-
indið. Ég var fljótur að leysa verk-
efnið, fékk hrós og varð glaður. Það
voru nokkrar hænur í Hólmi sem
gáfu egg til heimabrúks. Það þurfti
náttúrlega að þrífa hænsnahúsið
annað slagið. Það var ekkert
skemmtiverk, en þá var Gróa sniðug.
Hún kallaði á okkur krakkana og
sagðist ætla að elda rúgbrauðssúpu
til að hafa eftir hádegismatinn á
morgun. Okkur þótti rúgbrauðssúpa
með rúsínum og rjóma rosalega góð
og við vissum að eftir rúgbrauðssúp-
una varð lúrinn sem Gummi fékk sér
eftir matinn svolítið lengri en venju-
lega. Svo sagði hún, meðan Gummi
sefur eftir matinn, væruð þið ekki til í
að moka út úr hænsnahúsinu á með-
an. Þannig bjó hún til svolítið sam-
særi sem við vorum alveg til í að taka
þátt í. Auðvitað gerði maður líka ýmis
skammarstrik en það var tekið á
þeim þannig að ég skildi að svona
gerði maður ekki. Það var bara milli
okkar Gróu og fyrir það var ég þakk-
látur og lærði af. Nú, þegar ég er full-
orðinn, hugsa ég oft um það hvað
vinnudagur Gróu var langur. Hún fór
á fætur klukkan sjö til að hafa til
morgunmatinn, fara í fjósið að
mjólka, þvo mjólkurílátin og mjalta-
vélarnar, elda hafragraut og gefa að
borða eftir morgunmjaltir, elda há-
degismat og ganga frá eftir hann, þvo
þvott, hafa til eftirmiðdagskaffi, elda
kvöldmat og gefa að borða fyrir
kvöldmjaltir, koma í fjósið að mjólka,
þvo mjólkurílátin og mjaltavélarnar,
gefa kvöldkaffi og þegar allir voru
sofnaðir skúraði hún oft gólfin og
þvoði stigana. En auðvitað tók allt
heimilisfólkið þátt í búverkunum og
við krakkarnir hjálpuðum til. Gróa
fór ekki varhluta af erfiðleikum og
áföllum í lífinu. Sem ung kona fékk
hún berkla en sigraðist á þeim. Hún
missti mann sinn, Guðmund Jónsson
(Gumma), af slysförum frá fimm
börnum þeirra og seinna missti hún
dótturson, á barnsaldri af slysförum.
En hún hélt áfram að búa í Hólmi
með aðstoð barna sinna og kaupa-
manna þar til sonur hennar og
Gumma, Garðar, tók við búinu. Þrátt
fyrir áföll og erfiðleika missti Gróa
ekki húmorinn og góða skapið og síð-
ustu árin sín dvaldi hún hjá dóttur
sinni Jónu og manni hennar Eggerti
bónda í Kirkjulæk í Fljótshlíð. Að
lokum vil ég þakka Gróu frænku fyrir
allt gamalt og gott og kveð hana með
virðingu og söknuði. Ég votta börn-
um hennar og afkomendum öllum
mína innilegustu samúð.
Þröstur Jónsson.
Elsku Gróa mín. Ég kynntist þér
fyrir nokkrum árum þegar ég byrjaði
að vinna á Kirkjulæk. Mér fannst þú
einstaklega fyndin kona og alltaf
gaman að vera með þér. Svo með tím-
anum fór ég að líta á þig sem hálf-
gerða ömmu mína líka og er ég
örugglega ekki ein um það, þar sem
þú dróst alla að þér með hlýju þinni
og gullhjartanu þínu. Ég veit ekki um
neina manneskju jafn góðhjartaða og
yndislega eins og þig. Þú varst líka
alltaf í góðu skapi og brandararnir
aldrei langt undan. Því verður þín
sárt saknað, Gróa amma mín. Guð
blessi þig og þína
Þú hefur sýnt það oft á æskudögum
að orka þín er mörgum kostum gædd.
Og þú munt læra af lífsins nýju „fögum“,
að líka störfin eru blómum klædd.
Nú bið eg guð að blessa þínar leiðir
og bjarma slá á öll þín jarðlífs spor.
Þér skíni jafnan dagar himinheiðir,
í hverri skúr þú finnir yl og vor.
(Finnbogi J. Arndal)
Takk fyrir allt, þín
Hildur Guðbjörg.