Morgunblaðið - 10.06.2008, Blaðsíða 26
26 ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jóna Birta Ósk-arsdóttir fædd-
ist í Jaðri í
Þykkvabæ 16.
október 1934. Hún
lést á Landspít-
alanum við Hring-
braut sunnudaginn
1. júní síðastliðinn,
á 74. aldursári.
Foreldrar hennar
voru þau Steinunn
Sigurðardóttir frá
Bæ á Akranesi og
Óskar Sigurðsson
frá Hábæ í
Þykkvabæ. Jóna Birta ólst upp í
Þykkvabænum, fyrst í Jaðri þar
sem foreldrar hennar reistu sér
bú og síðar í Hábæ. Foreldrar
Jónu Birtu voru bændur og voru
þau einna fyrst til að rækta
kartöflur í atvinnuskyni. Móðir
Jónu Birtu lést af barnsförum
þegar Jóna Birta var 6 ára og
var það fjölskyldunni mikill
harmdauði. Ágústa Guðrún
Árnadóttir, f. 15. júní 1904, d. 2.
maí 1991, gekk systrunum í
móðurstað og fluttist fjölskyldan
Guðbrandur Örn Arnarson, f.
14. janúar 1968. Börn þeirra eru
Gísli Örn, Birnir og Melkorka.
Dóttir Jónu Birtu og Kolbeins
Ólafssonar er Steinunn Ósk, f. 8.
júlí 1957, maki Ísólfur Gylfi
Pálmason, f. 17. mars 1954.
Börn þeirra eru Pálmi Reyr,
Margrét Jóna, Kolbeinn og
Birta. Sonur Jónu Birtu og
Hreins Aðalsteinssonar er Sig-
urður, f. 1. september 1962,
maki Bryndís Hulda Guðmunds-
dóttir, f. 17. febrúar 1962. Börn
þeirra eru Anna Sesselja, Guð-
mundur Andri og Steinunn Ósk.
Jóna Birta vann almenn
sveitastörf í uppvextinum og
gekk í skóla í Þykkvabænum.
Þegar hún var 18 ára hóf hún
nám í Kvennaskólanum í
Reykjavík og lauk þaðan gagn-
fræðaprófi. Hún starfaði við
skrifstofu-, verslunar- og þjón-
ustustörf allan sinn starfsaldur,
fyrst í Reykjavík og Ólafsvík og
frá 1987 í Reykjavík. Útför Jónu
Birtu fer fram frá Fossvogs-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
síðar í Hábæ þar
sem Ágústa og Ósk-
ar tóku við bú-
rekstrinum. Systur
Jónu Birtu eru Hall-
dóra, f. 17. júlí
1931, d. 24. febrúar
2008, Sigurlín Sess-
elja, f. 6. september
1936, og Ragnhild-
ur, f. 13. nóvember
1937. Fóstursystur
Jónu Birtu eru
Árný Elsa Tóm-
asdóttir, f. 14. októ-
ber 1940 og Mar-
grét Hólmfríður Júlíusdóttir, f.
24. september 1947.
Jóna Birta giftist 17. júní 1967
Gísla Jónssyni bifreiðastjóra, f.
3. ágúst 1931. Þau bjuggu í
Ólafsvík til ársins 1987 er þau
fluttu til Reykjavíkur en þar
bjuggu þau í Stangarholti 5.
Börn Jónu Birtu og Gísla eru: 1)
Ragnheiður, f. 25. nóvember
1967, maki Jóhann Pálmason, f.
17. júlí 1969, d. 17. janúar 2007.
Börn þeirra eru Askur og Alfa.
2) Björk, f. 22. júní 1969, maki
„Hvar er mamma?“ „Hún er yf-
irfrá!“ var svarað. Fyrstu minning-
ar mínar um mömmu tengjast þeim
tíma er hún vann „yfirfrá“ í búðinni
hennar ömmu Láru í Ólafsvík.
Ömmubúð, eins og við kölluðum
búðina var okkar annað heimili, hin-
um megin við Sparisjóðinn í næsta
húsi, þar var mamma, þar var alltaf
kaffitíminn kl. 4 og þangað var allt-
af hægt að leita.
Þar var mamma með málbandið
um hálsinn, mamma með allt sitt á
hreinu.
Alla morgna kom hún okkur
yngri systrunum á stað í skólann í
heimaprjónuðum peysum sem hún
mátti vera stolt af og heimalærdóm-
urinn að baki.
Mamma hafði komið frá Reykja-
vík til Ólafsvíkur þrítug að aldri
með tvö ung börn og brátt urðum
við að stórri fjölskyldu þar sem
eldri systkinin sáu um okkur yngri.
Mamma hefur í mínum huga alltaf
verið frumkvöðull og hún fram-
kvæmdi það sem henni datt í hug
hverju sinni þó aðstæður í Ólafsvík
hafi verið aðrar en í Reykjavík á
þessum tíma. Þessa mynd af
mömmu hef ég alltaf geymt í hug-
arskoti mínu og hún verið mér
hvatning í þeim verkefnum sem ég
hef tekið mér fyrir hendur.
Eftir að ég fór af heiman varð
mamma fljótlega mín besta vinkona
og var það fram á sinn síðasta dag
þó svo við höfum verið af sitt hvorri
kynslóðinni, ég gat leitað til hennar
með alla hluti og hún leiðbeindi mér
svo vel með sinni réttsýni og með
réttlætið að leiðarljósi. Mamma mín
hvatti mig unga að fara erlendis til
að sjá meira, förinni var þá heitið til
London. Hún lét mig aldrei finna
það að hún hafi verið smeyk að
senda mig af stað og við hlógum af
því mörgum árum seinna þegar við
tvær fórum á þessar slóðir hvað
hún hafi verið að hugsa, að senda
mig á slíkan stað. Börnin mín munu
eiga fallegar minningar henni
tengdar, hún ól þau upp að stórum
hluta, kenndi þeim m.a. að baka,
hugsa vel um sig og núna síðast í
vetur kenndi hún Aski syni mínum
að prjóna.
Þegar Jói minn dó dvaldi hún hjá
okkur í mánaðartíma og taldi það
ekki eftir sér þó hún hafi verið orð-
in talsvert veik, hún kom svo sann-
arlega sem staðgengill fyrir börnin
mín tvö og af reynslu sinni og visku
gat hún leiðbeint mér betur en
nokkur annar.
Er ég henni og pabba ævinlega
þakklát fyrir stuðninginn. Síðasta
daginn sem hún lifði sat ég hjá
henni og hughreysti hana. Elsku
mamma mín: Þau orð sem ég hvísl-
aði að þér þá, að allt það sem ég er,
hef ég frá þér, segi ég enn og aftur.
Takk fyrir allt elsku mamma mín,
orð fá ekki líst hve ég sakna þín nú
þegar. Mínum elskulega föður sendi
ég styrk og hughreysti hann með
því að vera honum til staðar, alltaf.
Ragnheiður Gísladóttir
og börn.
Eitt lítið tár rennur niður vanga
hennar á kveðjustundinni. Það segir
okkur að hún elski okkur og við
elskum hana. Það er ekki til siðs í
fjölskyldunni að tala mikið um til-
finningar, verkin eru fremur látin
tala. Óendanleg hjálpsemi, vakandi
áhugi yfir hverju spori okkar af-
komendanna og góðar ráðleggingar.
Ég hafði vænst þess að móðir
mín mætti eiga rólegt og notalegt
ævikvöld, svo heilsugóð og ungleg
sem hún var. Mér fannst hún eiga
það skilið. Nei, enn ein orrustan
skyldi háð. Nú var óvinurinn þekkt-
ur, hún hafði sigrað hann fyrr og
ætlaði sér sigur aftur. Hugrökk
lagði hún af stað í orrustuna. Þó
óvinurinn hefði haft betur að þessu
sinni lét hún hann samt ekki buga
sig, kvartaði aldrei og vildi aldrei
láta neinn vorkenna sér. Hún vildi í
raun aldrei viðurkenna að hún væri
veik og kvaddi með hetjulegri reisn.
Móðir mín var afar góðum gáfum
gædd, hún var falleg kona, grönn,
ungleg og sterk persóna sem hirti
aldrei um að vera vinsælasta mann-
eskjan á svæðinu. Hún hafði of ríka
réttlætiskennd og of sterkar skoð-
anir til þess. Samt var hún réttsýn
og afar raungóð, og öllum vildi hún
liðsinna, sérstaklega þeim sem
henni þótti minni máttar eða hjálp-
ar þurfi. Að bera virðingu fyrir ein-
hverjum vegna ríkidæmis eða titils
var henni víðs fjarri.
Hreinleg og hirðusöm kona var
hún móðir mín. Heimili hennar bar
þess fagurt vitni, þar var öllu
smekklega fyrir komið og allt í röð
og reglu. Hún lagði mikið upp úr
því að hafa fallegt í kringum sig og
hugsaði vel um útlit sitt. Allt sem
hún eignaðist var valið af kostgæfni.
Hún hafði mikið yndi af blóma- og
garðrækt og bakstur, hannyrðir og
lestur góðra bóka var hennar uppá-
hald.
Ég tók ríkan þátt í heimilishald-
inu á uppvaxtarárunum, þar hafði
ég mitt ákveðna hlutverk og skyld-
ur. Hún treysti mér eins og fullorð-
inni manneskju til að annast verk
sem börn væru ekki látin gera í
dag, en í þessu fólst líka virðing og
verkin voru leyst af hendi mögl-
unarlaust. Og með þessu lærði ég
að halda heimili. Þegar ég eignaðist
síðar barnahópinn minn endurgalt
móðir mín mér hvert viðvik.
Einn kost hafði móðir mín sem
við dáðust að um leið og okkur þótti
hann dálítið fyndinn. Hún var sér-
fræðingur í að skila vörum. Sama
hvað það var, henni tókst að skila
því sem aðrir hrökkluðust til baka
með. Hápunkturinn á skilaferli
móður minnar var þegar hún keypti
sér runna vor eitt. Hann átti að þola
tilteknar aðstæður en um haustið sá
móðir mín að þetta var ekki rétt
planta á réttum stað. Hún tók hana
upp, setti í pott, skilaði og fékk pen-
ingana til baka. Geri aðrir betur.
Síðustu mánuðirnir í lífi móður
minnar hafa verið erfiðir en Gísli
stjúpi minn hefur staðið eins og
klettur við hlið hennar og hefur
hugsað um hana af einstakri elsku-
semi, vakinn og sofinn. Það er hann
sem gerði móður minni kleift að
vera heima allt til endaloka. Móðir
mín gat því kvatt þetta líf með reisn
og fyrir það erum við óendanlega
þakklát. Hún er mesta hetja sem ég
hef þekkt.
Minningin lifir um góða konu sem
var elskuð og virt.
Steinunn Ósk.
Elsku mamma mín. Hughreyst-
arinn minn og verndarinn minn.
Nú er þessari baráttu þinni lokið
og þú komin á nýjan stað.
Hjá okkur skilur þú eftir ynd-
islegar minningar um góða og
trausta manneskju sem tók öllu
með miklu æðruleysi.
Takk fyrir alla kennsluna, hrósið
og hvatninguna. Það var alveg sama
hvað þú kenndir mér, hvort sem
það voru heimilisstörfin eða heima-
námið. Aldrei vantaði upp á þol-
inmæðina, hrósið og trúna á að ég
gæti gert allt sem ég ætlaði mér.
Þú varst þeim kostum gædd að það
sem þú lærðir í skóla sjálf kunnir
þú upp á 10 og gast miðlað þinni
kunnáttu áfram til okkar. Þetta
veganesti er mér ómetanlegt og
mun nýtast mér til framtíðar. Þú
varst með eindæmum smekkleg og
vildir ekkert óþarfa pjátur. Elskaðir
utanlandsferðirnar með pabba og
sælust varstu þegar við fjölskyldan
komum með. Þrátt fyrir veikindi
þín varst þú farin að hugsa um nýtt
ferðalag í sumar. En ég held að
innst inni hafir þú vitað að sú ferð
yrði inn í himnaríki. En glæsilegust
ferð þú frá okkur í guðsgarðinn,
innan um blómin.
Þín dóttir,
Björk.
Það er erfitt að trúa að því að
þessi hræðilegi sjúkdómur hafi að
lokum sigrað ömmu Jónu. Enga
manneskju hef ég hitt sem er jafn
sannfærð um að sigrast á veikind-
um sínum eins og amma. Ekkert
gat haggað lífsviljanum, jákvæðn-
inni og kraftinum og aldrei kvartaði
hún.
Það er ekki ýkja langt síðan ég
fór í heimsókn til ömmu og þá sagði
hún við mig að nú nennti hún ekki
að vera veik lengur og ætlaði að
fara að láta sér batna. Þó svo að
innst inni hafi ég vitað að það væri
ekki raunhæfur möguleiki, þá gáfu
þessi orð mér von um að hún myndi
ekki kveðja þennan heim alveg
strax. Sem betur fer á ég óteljandi
minningar um ömmu sem munu lifa
með mér um ókomna tíð. Það var
alltaf mikið ævintýri að fá að fara
með rútu til Reykjavíkur á sumrin
til að vera hjá ömmu og afa í Efsta-
leitinu. Þá leið mér eins og prins-
essu, fékk óskipta athygli ömmu og
afa og engin systkini til að raska ró
minni. Amma gat fundið endalaus
verkefni fyrir mig svo alltaf var nóg
að gera. Mér fannst meira að segja
ótrúlega gaman að labba á eftir
skúringavagninum, pússa kopar-
hurðahúnana og vökva blómin í
Efstaleitinu. Ég vona að ég hafi
lært eitthvað af snyrtimennskunni
hennar ömmu þó mér muni seint
takast að halda jafn skipulagt og
hreint heimili eins og hún gerði. Í
einni heimsókninni tókst ömmu
meira að segja að kenna mér að
prjóna þó svo að fyrsta prjóna
stykkið hafi ekki verið mikið fyrir
augað. Reyndar var amma enn að
aðstoða mig við að prjóna fyrir
nokkrum mánuðum þegar ég réðist
í prjónaverkefni sem var full erfitt
fyrir mig. Þá vantaði ekki viljann til
að hjálpa mér, enda amma boðin og
búin til að hjálpa barnabörnunum
hvenær sem var.
Amma var endalaus uppspretta
af ráðum hvort sem þau tengdust
skipulagi, þrifum, blómarækt, lækn-
ingum við hinum og þessum kvillum
eða hollu og góðu mataræði. Eftir
heimsóknir í Stangarholtið þá fór
maður alltaf út fullur af orku og já-
kvæðum hugsunum um að maður
gæti gert betur. Kvefið myndi
læknast, blómin yrðu fallegri eða
heimilið hreinna með einhverjum
nýjum snilldar ráðum sem amma
hafði fundið upp í liðinni viku. Oftar
en ekki hafðu ömmu tekist að sann-
færa mig um að fara beinustu leið í
Yggdrasil eftir heimsóknina og
kaupa eitthvað bráðhollt sem var
ekki svo vont á bragðið ef maður
trúði því nógu mikið að þetta myndi
gera manni gott. Amma hafði nefni-
lega gríðarlega mikinn sannfær-
ingakraft.
Tíminn sem maður eyðir með
ömmu sinni og afa er afar dýr-
mætur og fáar manneskjur sem
geta gefið manni meira. Auðvitað
hefði ég viljað fá að hafa enn meiri
tíma með ömmu Jónu og ég efast
ekki um að hún hefði getað gefið
mér mörg dýrmæt ráð í því vanda-
sama verkefni sem ég mun taka
mér fyrir hendur í haust. Ég er
sannfærð um að amma mun fylgjast
vel með mér þegar fyrsta lang-
ömmubarnið kemur í heiminn.Elsku
amma, ég kveð þig með söknuðu og
er þakklát fyrir allar minningarnar
sem ég á um þig. Guð geymi þig.
Margrét Jóna Ísólfsdóttir.
Við kveðjum vin í kirkjunni í dag.
Kertin brenna og minna á sólarlag,
samstillt áhrif liggja lofti í,
lofsöngvarnir hljóma enn á ný.
Það sem þér fannst fjarlægt fyrr í dag,
að fyllast ró við gamalt sálmalag.
Liðnu árin leita á huga þinn.
Ljúfar stundir treystu vinskapinn.
Við sjáum skammt og skiljum líka fátt.
Og skýrt við getum ekki trúarmátt,
en fáum styrk af bæn og boðskap hans,
sem boðaði að leita sannleikans.
Eitt ævintýri lífsins liðið er.
Hin ljúfa minning áfram fylgir þér.
Ekkert svar við örlögunum fæst
og enginn veit hver kvaddur verður næst.
(Pálmi Eyjólfsson.)
Þetta fallega ljóð orti faðir minn
við kveðjustund.
Lífssól tengdamóður minnar,
Jónu Birtu Óskarsdóttur, er gengin
til viðar. Jóna var fædd og uppalin í
Þykkvabænum en foreldrar hennar
voru brautryðjendur í kartöflurækt
í héraði, þau Steinunn og Óskar í
Hábæ, en afi hennar var einnig einn
af mestu athafnamönnum héraðs-
ins, Sigurður Ólafsson. Um langt
skeið hefur hún mátt berjast við ill-
vígan og miskunnarlausan sjúkdóm,
krabbameinið sem engu eirir, og
þrátt fyrir nær óskiljanlegan kraft,
baráttuvilja og þrautseigju Jónu,
lagði krabbameinið hana að velli að
morgni þess 1. júní sl..
Kynni okkar hófust þegar ég og
elsta dóttir hennar fórum að rugla
saman reytum og hún gaf mér í
rauninni það sem mér þykir hvað
vænst um í lífinu, hana Steinunni
mína og þar með börnin okkar. Þær
gjafir eru verðmætari en allt annað.
Jóna Birta var sérstök kona, kraft-
mikil, velviljuð, viljasterk og skap-
mikil. Hún var afar vel gefin, gekk í
Kvennaskólann og lauk þaðan prófi
með sérlega góðum árangri. Það
þótti traust og góð menntun í þá
daga. Skólastjóri Kvennaskólans
hvatti Jónu til þess að leggja fyrir
sig háskólanám en aðstæður voru
með þeim hætti að ekki varð úr því.
Hún var handlagin, hreinleg og allt
var í röð og reglu á heimilinu. Lífið
fór ekki alltaf mjúkum höndum um
hana. Móðurmissir í æsku markaði
djúp spor í sálarlíf hennar.
Í upphafi var lífsbaráttan hörð en
þáttaskil urðu í lífi hennar er hún
kynntist manni sínum Gísla Jóns-
syni, kaupmannssyni úr Ólafsvík. Í
Ólafsvík bjuggu þau um langt árabil
þar til þau fluttu til Reykjavíkur ár-
ið 1987. Gísli var henni traustur
bakhjarl og hefur hann alla tíð stað-
ið sem klettur við hlið hennar. Þetta
kom vel í ljós í veikindabaráttu
hennar á undanförnum árum. Þau
hjónin höfðu mikið yndi af ferðalög-
um, einkum til útlanda, og skipu-
lögðu þær ferðir af kostgæfni og
mikilli tilhlökkun. Þau voru einnig
mikið fjölskyldufólk og höfðu yndi
af barnabörnunum og nutum við oft
góðs af því þegar þau pössuðu börn-
in okkar.
Svar Guðs við dauðanum er lífið,
það sannast þar sem fyrsta barna-
barnabarn Jónu Birtu lítur dagsins
ljós í byrjun september ef Guð lof-
ar.
Við kveðjum Jónu með trega og
söknuði og biðjum góðan Guð um að
styrkja Gísla og fjölskyldu á kveðju-
stund.
Ísólfur Gylfi
Pálmason.
Jóna Birta Óskarsdóttir
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Þegar andlát ber að höndum
Önnumst alla þætti útfararinnar
ÚTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA
Vesturhlíð 2 • Fossvogi • Sími 551 1266 • www.utfor.is
SENDUM
MYNDALISTA
Fleiri minningargreinar um Jónu
Birtu Óskarsdóttur bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.