Morgunblaðið - 11.07.2008, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 11. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is Daglegt líf
Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is, Bergþóra Njála Guðmundsdóttir, ben@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gud-
laug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
FRÉTTASKÝRING
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
ÍSLENDINGUM hefur verið vel tekið á Fil-
ippseyjum, og frá því að Össur Skarphéðinsson
iðnaðarráðherra sótti landið heim og ræddi
meðal annars við orkumálaráðherra landsins,
hefur verið rífandi gangur hjá íslenska jarð-
varmafyrirtækinu Envent. Fyrirtækið er nú
með fjögur verkefni til skoðunar á Filippseyj-
um. Eftir tíðindi gærdagsins er ljóst að eitt
þeirra er farið á flug.
Biliran Geothermal Inc. er í 40% eigu En-
þátt í kaupferli 40% hluta filippseyska ríkisins
í PNOC-EDC. Þó svo að það verkefni hafi
dottið upp fyrir voru menn reynslunni ríkari
þegar kom að orkuverði og allri löggjöf í kring-
um auðlindalöggjöf Filippseyinga.
Þannig kveða lög á um að jarðvarmaauðlind-
ir séu eign þjóðarinnar, og fyrirtæki sem vilja
leigja nýtingarrétt þeirrar auðlindar, verða að
lágmarki að vera í 60% eigu heimamanna.
Þrátt fyrir það getur fyrirtækið Envent átt
orkuverið sem sér um framleiðsluna – og að
því er stefnt.
Um klukkustund tekur að fljúga til Biliran
frá höfuðborginni Manila. Mikil fátækt er á
svæðinu og atvinnuleysi töluvert. Mikill spenn-
ingur er því hjá íbúum eftir að orkuverið rísi.
Guðmundur bendir á að Biliran sé nálægt
þéttbýlum svæðum og ef farið verður í raf-
magnsframleiðslu verður fremur stutt að fara
með rafmagn inn á markað.
vent en 60% eigu heimamanna. Það er á eyj-
unni Biliran og stefnir þar á jarðvarmarann-
sóknir. Fyrirtækinu var í gær úthlutað
rannsóknar- og nytjaleyfi, sem gerir því kleift
að hefja yfirborðsrannsóknir strax á næsta ári.
Aðstæður svipaðar og á Reykjanesi
En ekki er rennt blint í sjóinn á Biliran. Að
sögn Guðmundar F. Sigurjónssonar, fram-
kvæmdastjóra hjá REI, voru boraðar þrjár til-
raunaholur á svæðinu árið 1982. Þá kom upp úr
kafinu að borvökvinn var svo saltur að ekki var
hægt að nota hann. Tæknin var hreinlega ekki
fyrir hendi. „En aðstæður þarna eru nákvæm-
lega þær sömu og t.d. hjá Reykjanesvirkjun,“
segir Guðmundur og er nokkuð bjartsýnn á
verkefnið.
Filippseyjar eru næststærsta jarðhitaland í
heimi, á eftir Bandaríkjunum, og íslensku
orkufyrirtækin þekkja vel til eftir að hafa tekið
Renna ekki blint í sjóinn á Biliran
„ALGENGAST er að fólk vilji fá sér kaldan bjór í sólinni og slaka á eða
ræða málin yfir hvítvínstári,“ segir starfsmaður Café Paris aðspurður
hvaða veitingar gestir kaffihússins kjósi sér helst í sumarblíðunni.
Iðulega er annríkur dagur í vændum á kaffihúsunum við Austurvöll, fái
sólin að skríða óáreitt yfir Alþingishúsið sunnan Austurvallar snemma á
morgnana.
Veðurguðirnir hafa verið borgarbúum ákaflega miskunnsamir síðustu
daga en í dag er spáð rigningu í höfuðborginni. haa@mbl.is
Morgunblaðið/Ómar
Í blíðunni er lífið ljúft
Í BÓKUN sem VG lagði fram á
fundi borgarráðs í gærmorgun var
lögð áhersla á að borgaryfirvöld
gæti meðalhófs í aðgerðum sínum
og sjái ávallt til þess að andmæla-
réttur borgaranna verði ekki brot-
inn. Bókunin var lögð fram í tilefni
af hreinsunarátaki meirihlutans í
miðborginni á vormánuðum. Í
henni segir að átakið hafi farið úr
böndunum og málað hafi verið yfir
áratuga gömul listaverk sem ekki
verði endurheimt.
„Þetta eru afleiðingar lélegra
vinnubragða. Við þurfum að fylgja
þeim reglum sem okkur eru sett-
ar,“ segir Sóley Tómasdóttir, vara-
borgarfulltrúi. Hún segir að í ein-
hverjum tilvikum hafi ekki náðst í
eigendur veggja, sem mála átti yfir.
Það hafi engu að síður verið gert og
slík vinnubrögð séu ekki til eft-
irbreytni. haa@mbl.is
Málað yfir
áratuga göm-
ul listaverk
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, hitti á miðvikudag hóp
bandarískra áhrifamanna í bygging-
arlist, orkunýtingu og fjölmiðlun.
Hitti hann fólkið við Vatnsdalsá, þar
sem það var við veiðar, en umræðu-
efnið var baráttan gegn loftslags-
breytingum.
Meðal þeirra sem tóku þátt í við-
ræðunum var hinn heimsþekkti
arkitekt William McDonough en
hann hefur sérhæft sig í umhverf-
isvænum húsum, s.s. með því að
leggja grasþökur ofan á háhýsi.
Samkvæmt frétt á vefsvæði for-
seta var m.a. rætt um hvernig fram-
ganga háskóla, rannsóknarstofnana
og fyrirtækja í Bandaríkjunum muni
gera nýjum valdhöfum í Washington
kleift að skipa Bandaríkjunum á
skömmum tíma í forystu barátt-
unnar gegn loftslagsbreytingum.
Forseti hitti
áhrifamenn
ÓPRÚTTNIR aðilar gengu í hús í
Vesturbergi í Breiðholti í fyrra-
kvöld og kváðust vera að safna fé
fyrir hönd MS-félags Íslands. Þeir
munu hafa beðið um lausafé.
Nú stendur yfir 40 ára afmæl-
issöfnun félagsins en hún er ein-
ungis fólgin í sölu á styrktar-
armböndum og spilaöskjum.
Félaginu bárust í gærmorgun
símtöl frá nokkrum íbúum í hverf-
inu sem þótt hafði hátterni safn-
aranna grunsamlegt.
Ekki er vitað hverjir voru að
verki. haa@mbl.is
Söfnuðu undir
fölsku flaggi
Hvað er Envent?
Envent er félag í eigu Geysis Green Energy
og Reykjavík Energy Invest. Félagið sérhæfir
sig í rannsóknum á jarðvarma á Filippseyjum
og kannar möguleika á byggingu orkuvera í
landinu. Í dag er fyrirtækið með fjögur verk-
efni til skoðunar.
Hvað er Biliran Geothermal Inc.?
Biliran Geothermal er fyrirtæki sem stofnað
var sérstaklega í kringum verkefnið á eyjunni
Biliran. Það er í 60% eigu heimamanna og
40% eigu Envent, en fyrirtæki sem vilja
leigja nýtingarrétt jarðvarmaauðlindar verða
að lágmarki að vera í 60% eigu heima-
manna.
S&S
Karin Erna Elmarsdóttir 10. júlí
Öðlaðist nýja sýn á dauðann
Ég vann sem sumarstarfsmaður hjá Kirkjugörðunum í sex
sumur og fór í svona ferð eina árið sem ég vann í Fossvog-
inum. Ég man ekki betur en það hafi verið afar vel af þessu
staðið þá. Okkur var boðið upp á að skoða lík-
húsið en vöruð við að okkur gæti þótt þetta
óhugnanlegt og að alls engin skylda væri að
fara. Á þessum tíma hafði ég aldrei farið í jarð-
arför, hvað þá séð látna manneskju og ákvað
eftir nokkra umhugsun að fara í ferðina. Kvíð-
inn magnaðist upp er við komum að líkhúsinu,
en ég fór samt inn. Þar sá ég látinn mann í fyrsta skipti.
Þetta var allt öðruvísi en í bíómyndunum. Hann var nokkuð
fallegur og undarlegur friður yfir manninum. Ég rétt þorði að
koma við hann með einum putta. Hann var ískaldur. Mér var
kalt á puttanum í langan tíma á eftir. Allir í hópnum sýndu
hinum látna mikla virðingu og auðvitað var mér svolítið
brugðið við þessa lífsreynslu, enda ung að árum. En með
þessari ferð öðlaðist ég nýja sýn á dauðann og virðing mín
fyrir þeim látnu og aðstandendum þeirra jókst til muna. Okk-
ur var einnig sýndur brennsluofninn og ferlið útskýrt vel og
vandlega. Ég ákvað þennan dag að ég myndi vilja láta brenna
mig þegar mínu lífi lýkur, enda miklu hreinlegra og end-
anlegra. [...] Ég tel að vegna þessarar ferðar hafi ég verið
betur undirbúin þegar ég fór svo í mína fyrstu jarðarför þeg-
ar afi minn lést árið 2002.
Meira: karin.blog.is
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
„LÁTINN maður á að njóta sömu virðingar og
hann gerir meðan hann er á lífi. Þar af leiðandi
getur látinn maður aldrei verið sýningargripur,“
segir Kristján Valur Ingólfsson hjá Bisk-
upsstofu. Í Morgunblaðinu í gær var fjallað um
ungmenni í sumarvinnu í kirkjugörðunum sem
fengu að skoða lík í skoðunarferð um líkhús í
Fossvogi. Var nokkrum unglinganna brugðið,
enda ekki undir það búnir að sjá látna mann-
eskju berum augum.
Ekkert ákvæði er um að virða skuli hinn látna
í lögum um kirkjugarða, greftrun og lík-
brennslu. Þar er kafli um tilfærslu líks og flutn-
ing þess, en hvergi áréttað nákvæmlega hvernig
skuli meðhöndla líkið á undirbúningsstigi greftr-
unar, til dæmis í líkhúsi. Í reglugerð um flutning
líka er ekki minnst á lík í líkhúsi. Í almennum
hegningarlögum er röskun grafarhelgi og
ósæmileg meðferð á líki gerð refsiverð, en það
fellur tæpast undir það tilvik sem hér um ræðir.
Hvergi í lögum er beinlínis bannað að fara með
fólk inn í líkhús í þeim tilgangi að sýna þeim lík.
„Það er alveg ljóst að þetta er ekki lögbrot,“ seg-
ir Kristján um skoðunarferð ungmennanna.
Fólk sem á ekkert erindi í líkhús
„Þarna er verið að fara með fólk sem á ekkert
erindi inn í líkhús í þeim tilgangi að sýna þeim
lík [þegar ungmennin skoðuðu lík]. Þegar
Látnir ekki sýningargripir
prestsefni eru þjálfuð fara slíkir nemar í líkhús
og það er hluti af þeirra námi. Að mínu viti ætti
það ekki að vera leyfilegt að fara með hóp inn í
líkhús í þeim tilgangi að sýna látið fólk. Í slíkum
tilfellum er verið að sýna persónur og þessar
persónur njóta friðhelgi, rétt eins og venjulegt
fólk,“ segir Kristján. Hann segir jafnframt að
þegar lík er flutt á milli staða sé það flutt eins og
um lifandi manneskju væri að ræða. „Maður
kúldrast ekkert með lík,“ segir Kristján. „Maður
fer ekki með hóp til að skoða deyjandi mann og
með sama hætti sýnir maður ekki lík. Það eru til
alþjóðlegar reglur sem útfararstofur fara eftir
þar sem mikil áhersla er lögð á að sýna skuli hin-
um látna virðingu,“ segir Kristján jafnframt.
Útfararstofurnar sjálfar hafa sett sér siða-
reglur. Viðmiðið er að ekki líði meira en 14 dag-
ar í greftrunarferlinu, þ.e frá andláti til greftr-
unar.
Blog.is