Morgunblaðið - 11.07.2008, Page 14

14 FÖSTUDAGUR 11. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Sigrúnu Hlín Sigurðardóttur
sigrunhlin@mbl.is
LEITAÐ er nú logandi ljósi að lausnum sem gætu
stýrt heimsbyggðinni út úr orkukreppu. Ein
bjartasta vonin í þeim efnum eru nú taldir vera
svonefndir örþörungar. Frederic Hauge, for-
svarsmaður norsku náttúruverndarsamtakanna
Bellona, staðhæfir að örþörungarnir geti reynst
hvort tveggja í senn, byltingarkennt vopn í bar-
áttunni við hlýnun jarðar og ný aðferð í leitinni að
leið til að fullnægja orkuþörf jarðarbúa.
Við Tækniháskóla Massachusetts (MIT) voru
prófaðar leiðir til að láta þörungana gleypa í sig
koltvísýring. Tæknin felst í því að tengja pípur
með örþörungum í við útblástursrör verksmiðja
sem brenna kolefni. Þörungarnir geta þá gleypt í
sig allt að 85% af koltvísýringi og nituroxíði, en
báðar þessar lofttegundir stuðla að gróðurhúsa-
áhrifum.
Til þess að þessar gróðurhúsalofttegundir
sleppi ekki aftur út í andrúmsloftið er síðan hægt
að grafa rörin eða koma innihaldi þeirra fyrir á
botni sjávar.
Auk þess er mögulegt að nota örþörunga sem
ræktaðir eru á opnu svæði í verksmiðjum sem
brenna lífrænum efnum og skapa þannig „kolefn-
isneikvæða“ orku, þannig að orkuvinnslan taki
koltvísýring úr andrúmsloftinu. Orkan sem fæst
úr örþörungum er hafa verið muldir til að búa til
lífefnaeldsneyti er mun meiri en úr eldsneytinu
sem unnið er nú úr ýmsum plöntum, þ. á m. korni
sem annars er allajafna notað til manneldis eða í
dýrafóður.
Tæknin er enn í þróun og viðurkennt að ýmsar
hindranir séu á veginum. En fræðilega er mögu-
legt að allri orkuþörf Bandaríkjanna verði full-
nægt með því að rækta örþörunga á svæði sem
samsvarar 5% af núverandi ræktarlandi þeirra.
Slá þrjár flugur í einu höggi
Örþörungar sagðir vera byltingarkennt vopn í baráttunni gegn hlýnun jarðar
og geta gleypt í sig koltvísýring, framleitt orku og nýst sem áburður
Fagurt form Grænþörungurinn
kúluskítur finnst í stórum kúlum í
Akanvatni í Japan og í Mývatni.
NÆSTI forseti Bandaríkjanna
verður örvhentur, hvort sem það
verður repúblikaninn John McCain
eða demókratinn Barack Obama.
Frá árinu 1974 hafa fjórir forset-
ar Bandaríkjanna verið örvhentir:
Ronald Reagan, Gerald Ford,
George Bush eldri og Bill Clinton.
Margir af varaforsetum og forseta-
frambjóðendum síðustu ára eru
einnig örvhentir: Al Gore, Bob
Dole, John Edwards og Ross
Perot.
Tveir vísindamenn segja í grein í
Washington Post að eftir kosning-
arnar í nóvember verði annaðhvort
McCain eða Obama sjötti örvhenti
forseti Bandaríkjanna frá síðari
heimsstyrjöldinni, en alls hafa þá
tólf menn gegnt embættinu eftir
stríð. „Þetta er ótrúlega há tala í
ljósi þess að aðeins einn af hverjum
tíu mönnum er örvhentur.“
Auk Reagans, Fords, Bush eldri,
Clintons og McCains eða Obama
var Harry Truman örvhentur.
bogi@mbl.is
Margir
forsetanna
örvhentir
FRÉTTASKÝRING
Eftir Boga Þór Arason og
Kristján Jónsson
TAUGASTRÍÐIÐ um kjarnorkutil-
raunir Írana og eldflaugabúnað
þeirra harðnar stöðugt en Íranar
skýrðu frá því að þeir hefðu gert til-
raunir með eldflaugar í gær, annan
daginn í röð. Condoleezza Rice,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
sagði að Bandaríkin hefðu aukið ör-
yggisviðbúnað sinn á Persaflóasvæð-
inu og væru undir það búnir að verja
Ísrael og aðra bandamenn sína í
Mið-Austurlöndum gegn Írönum.
Ehud Barak, varnarmálaráðherra
Ísraels, sagði í gær að Ísraelar hefðu
áður „sýnt fram á að þeir hika ekki
við að grípa til aðgerða þegar í húfi
eru grundvallaratriði í öryggismál-
um“. Barak bætti hins vegar við að
leita ætti friðsamlegra lausna áður
en hugað væri að öðrum ráðum.
Diplómatar frá nokkrum vestrænum
ríkjum heimsóttu í liðnum mánuði
Íran og kynntu þar tillögur um
margvíslegar ívilnanir sem Írönum
stæðu til boða ef þeir stöðvuðu
kjarnorkutilraunir sínar og yrðu
þannig við kröfum öryggisráðs Sam-
einuðu þjóðanna. Svörin voru óljós
og mótsagnakennd. Heimildarmenn
segja að ástæðan geti verið flokka-
drættir í innsta hring. Bent er á að
menn sem eru nánir öflugasta manni
landsins, ajatollah Ali Khamenei,
hafa á undanförnum vikum gagnrýnt
eindregið þá harðlínustefnu forseta
Írans, Mahmoud Ahmadinejads,
gagnvart Vesturveldunum.
En aðrir segja að um sé að ræða
samræmdar blekkingar. Íranskir
ráðamenn reyni að rugla menn í rím-
inu með þversagnakenndum um-
mælum en markmiðið sé að vinna
tíma til að smíða gereyðingarvopn.
Þeir telji sig vera í mun betri samn-
ingsaðstöðu ef þeir ráði þegar yfir
slíkum vopnum.
Stjórnvöld í Teheran hafa gefið til
kynna að markmiðið með tilrauna-
skotunum sé að sýna að þeir gætu
svarað hugsanlegum aðgerðum
Bandaríkjamanna eða Ísraela með
árásum á ísraelskar borgir og
bandarísk herskip í Persaflóa.
Sumir fréttaskýrendur í Mið-Aust-
urlöndum túlkuðu eldflaugatilraun-
irnar síðustu daga sem svar við her-
æfingum Ísraela í júní þegar
herþotur virtust vera að æfa árás á
írönsk kjarnorkumannvirki.
„Með hönd á gikknum“
„Við vörum óvini okkar, sem ógna
okkur með heræfingum, við því að
við erum með hönd á gikknum og
eldflaugar okkar verða alltaf tilbún-
ar til notkunar,“ sagði Hoseyn Sa-
lami, yfirmaður flughers Byltingar-
varðarins í Íran. Þjóðin ætti
þúsundir eldflauga sem hægt væri
að skjóta með skömmum fyrirvara á
„fyrirfram ákveðin skotmörk“.
Sumir efast um að Íranar eigi í
reynd nægilega öflugar flaugar til að
geta ráðist á Ísrael sem er í 2000 km
fjarlægð. Auðvelt sé með nútíma-
tækni að föndra við eldflaugamyndir
eins og þær sem sýndar voru í ír-
anska sjónvarpinu.
Taugastríðið um
vopn Írana harðnar
Í HNOTSKURN
» Condoleezza Rice sagði aðeldflaugatilraunir Írana
sýndu að brýn þörf væri á eld-
flaugavarnakerfinu sem
Bandaríkjamenn hyggjast
koma upp í Evrópu.
» Vincent Cannistraro, fyrr-verandi CIA-foringi, sagði
tilraunirnar sýna að Íranar
gætu „valdið mörgum vanda-
málum ef ráðist yrði á þá“.
Hugsanleg árás Ísraela myndi
ekki duga til að hindra að
Íranar eignuðust kjarnavopn.
Rice segir Bandaríkin undir það búin að verja Ísrael
! -  +- 
!  +. /
        
   
0 1!
2  

  
3    -4 !+-  5+-- 4!6   ! ! *781!- 1  /-93 !
*4 +   -"  +7- "4:


 


 


 



 

  
!
"# $% &#%%%
! 

 #
#:8;( 
':((( 
3 < =+  />
3 
 

 

  

8:;(( 
 
   
 


&'%
""(&
)
  $%%
"&(
)
  "# $%
"*(%
)
  &#%%%
&$(%
)
 #$%%
&(%
)
 0 1!? @
1?@
-
-A 
   



DIDI Senft er nú í Frakklandi að hvetja kappana
í Tour de France. Sjötta áfanga lauk í gær með
Kim Kirchen frá Lúxemborg í forystu. Senft
þessi er þýskur uppfinningamaður og hannaði
m.a. stærsta hjól heims. Hann hefur verið sjálf-
skipaður skrattakollur keppninnar frá 1993.
Reuters
Hjólreiðamenn skemmta skrattanum