Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1910, Síða 47

43
Hvaða árangtir af stofnun Heklu?
Tölurnar, hjer að framan, sýna bezt, þegar þær eru
athugaðar, hversu hagur fjelagsins er og hefir verið frá
byrjun.
Með samtökum, ábyrgð og vogun, áunnu Heklungar
hinir fyrri, allir til samans fáeinar þús. kr., sem að lík-
indum hefðu horfið út yfir pollinn, mest megnis, að
öðrum kosti. Petta varð vísir til kaupfjelagsskapar þess
í Árnessýslu, sem næst fer stefnu hins örugga kaup-
fjelagsskapar á Suðurlandi.
Heklungar, hinir yngri, hafa á þremur árum safnað
sjer nær því 9 þús. kr. eign í stofnsjóði, fram yfir út-
lagt stofnfje. Og fengið hafa þeir yfir 16 þús. kr. borg-
aðar út, sem ágóða og vexti (með vöxtum af útlögðu
stofnfje). Rúmar 100 kr. alls á fjelagsmann til jafnaðar,
eða nálægt 35 kr. árlega. Hefðu fjelagsmenn verzlað
þessi árin við kaupmenn eingöngu, má gera ráð fyrir
að þeir hefðu hirt mestan hlutann af þessum 100 kr.
frá hverjum fjelagsmanni.
Auk þessa telst fjelagið eiga, skuldlaust, varasjóð og
hússjóð yfir 5 þús. kr.
Um áhrif á fjelagslyndi manna og þroskun í fjelags-
legum dyggðum yfir höfuð verður lítið sagt, um svo
stutt skeið, sízt vegna annars nánari fjelagsskapar: bún-
aðarfjelaga, rjómabúa, sláturfjelags og fl.
Athugasemdir.
Við lok ársins 1909 var húseign fjelagsins talin á
eignareikningi 12,107 kr. En í eldsvoðaábyrgð er sama
eign fyrir 17,900. kr. Sömuleiðis eru vöruleifar og áhöld
talið 23,396, kr. en tryggt fyrir 25 þús. kr.
Frá byrjun verzlunarfjelagsins Heklu hafa bændur tveir:
Páll Stefánsson og Vigfús Guðmundsson, yfirlitið hag
fjelagsins og reikninga þess.
Engey í Marzmánuði 1910.
Vigfús Guðmundsson.