Morgunblaðið - 05.11.2008, Blaðsíða 18

18 FréttirERLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER 2008
 #.(0&#. 1
#. &##(1
( '(#  ,( , 
 2.(0 3 #.(04(  ( 

0&(  
,  ,
#0,(!$04(  
( *04
.( ,(

,((545 (  

# 1
&###. 35
(++(  63 783 ,
!


      !" !#"" $"
% & '(   
)
& *

+,-.-/ 01
2 9:;<$=::>?

(
( .1

(
<>/@A>B):C
$" 
    6

8


6

78
7
8
86
8
D8
D
6
66
6
8


 

 

      

 
 
   
 
   
 
  
 
!
 
!
"# 
 $ %
 $ %
 $ %
 $ %
"& " 8
7
7
7
68
DD
6
 7
D

68

6D7
66

6 
66
D
67
666

 '&  & 


(
$$
 ( 
    (% "& " )

  
 '* %  '* %  #
  #
   $
'+  "& " '+* 

D
88
D
8

6
6
7

D

7





D
7

(
( .1

(
;CEF>?::
"3
6

8


6

78
7
8
86
8
D8
D
6
66
6
8


 

 

      

 
 
   
 
   
 
  
 
!
 
!
"# 
 $ %
 $ %
 $ %
 $ %
"& " "
D37G
673 G
6 3G
6 3G
D 36G
D3G
D3G
D3 G
837G
6 36G
8 3 G
6 37G
D736G
DD3G
6 38G
D 36G
D637G
83G
D736G
D3G

 '&  & 


(
$$
 ( 
    (% "& " )

  
 '* %  '* %  #
  #
   $
'+  "& " '+* 

"
63 G
636G
637G
73DG
6D37G
638G
6 3G
63G
73DG
637G
3DG
6 38G
63G
663 G
6D3 G
6D3 G
663G
83DG
37G
63G
 ,-
$ 
).&-
$ 
INDÓNESAR nota net til að ná fórnargjöfum
sem pílagrímar kasta í gíg eldfjallsins Bromo á
indónesísku eyjunni Jövu. Þúsundir manna fara
þangað árlega til að friða guði eldfjallsins með
því að kasta matvælum, dýrum og peningum í
gíginn. Fátækir Indónesar standa þar með net til
að verða sér úti um mat og peninga. Fórnargjaf-
irnar eru raktar til prinsessu sem sagt er að hafi
kastað barni sínu í gíginn fyrir sex öldum.
AP
Guðirnir friðaðir með fórnargjöfum
STJÓRNVÖLD í
Kína og Taívan
undirrituðu í gær
fjóra samninga
um aukin við-
skipti og beinar
siglingar flutn-
ingaskipa og
beint farþegaflug
milli landanna.
Samningarnir
eru taldir marka
tímamót í sam-
skiptum Kína og Taívans. Þeir fela
meðal annars í sér að fjöldi vikulegra
flugferða milli landanna þrefaldast
og flutningaskipum verður heimilað
að sigla milli hafna í Kína og Taívan.
Ennfremur er stefnt að því að bæta
póstsamgöngur milli landanna og
auka matvælaöryggið.
Flutningaskip hafa hingað til
þurft að fara kostnaðarsama króka-
leið til þriðja lands til að flytja varn-
ing milli Kína og Taívans. Farþega-
þotur hafa þurft að millilenda í Hong
Kong eða Macau.Chen Yunlin, yfir-
maður kínverskrar stofnunar sem
fer með samskiptin við Taívan, er nú
þar í fimm daga heimsókn og und-
irritaði samningana. bogi@mbl.is
Samið um
beinar
samgöngur
Tímamótasamningar
milli Kína og Taívans
Samningarnir
undirritaðir.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
FORSETAKJÖRIÐ 2008 markar
þáttaskil í Bandaríkjunum í mörgum
skilningi; eitt af því sem mun ger-
breytast eru aðferðirnar sem fram-
bjóðendur nota til að ná til nýrra
kjósenda. Netið hefur í fyrsta sinn í
sögu kosninga haft úrslitaáhrif, liðs-
menn Baracks Obama hafa nýtt sér
af miklum dugnaði nýjungar eins og
blogg og YouTube, sem ekki var til
árið 2004. Fjöldi fólks hefur ekki
lengur fastlínusíma, hvernig hefur
þessi staðreynd haft áhrif á niður-
stöður skoðanakannana?
Í grein í The New York Times er
sagt að framvegis gildi nýjar reglur
um það hvernig safna skuli fé í kosn-
ingasjóði, skipuleggja hópa stuðn-
ingsmanna, fást við fjölmiðlana,
fylgjast með almenningsáliti og
móta það.
Bloggið var notað á skipulagðan
hátt af liðsmönnum Obama og einnig
smáskilaboð í farsíma. En bloggið
hefur einnig yfirtekið að verulegu
leyti hefðbundinn fréttaflutning og
skoðanaskipti (og slúðursögur) þar
hafa stöðugt meiri áhrif.
Annað sem flestir sérfræðingar
eru sammála um er að sú ákvörðun
Obama að hafna framlögum frá rík-
inu verði til þess að allir forseta-
frambjóðendur feti í fótspor hans.
Þá verða þeir að beita sömu nútíma-
legu aðferðunum við fjáröflun en að
sjálfsögðu er ekki gefið að þeim tak-
ist jafn-vel upp.
„Sé ekki til staðar frambjóðandi
sem hrífur almenning skiptir engu
hvað áætlunin og búnaðurinn eru
góð, þá skipta þau engu,“ segir Dav-
id Plouffe, einn af helstu ráðgjöfum
Obama.
Heimur bloggs
og YouTube
Sérfræðingar segja forsetakjörið 2008
marka þáttaskil í baráttuaðferðum
Reuters
Hulinn heimur Hvernig kýs netkyn-
slóðin - og kýs hún yfirleitt?
ÁHUGAMENN um latínu og grísku
hafa mótmælt þeirri ákvörðun
tveggja bæjarfélaga í Bretlandi að
banna nokkur latnesk orð og orða-
sambönd – til að mynda „bona
fide“, „status quo“ og „et cetera“ – í
opinberum skjölum.
Yfirvöld í Bournemouth og Sal-
isbury segjast hafa ákveðið þetta
vegna þess að margir Bretar skilji
ekki latínu. Áhugamenn um latínu
segja hins vegar að með því að
banna latnesk orðasambönd sé veg-
ið að einni af undirstöðum enskrar
tungu.
„Ég hugsa um mörg orð úr latínu
sem eru núna hluti af enskri tungu:
t.d. alias, alibi, exit, terminus. Ætla
þeir að banna þessi orð líka?“
spurði Peter Jones, fræðimaður og
stofnandi Friends of Classics, fé-
lags áhugamanna um menningu
Rómverja og Grikkja til forna.
„Enska er blendingur sem hefur
tekið mörg orð og orðasambönd úr
öðrum málum og þau eru orðin
hluti af málinu. Þegar menn afneita
þessu blendingseðli enskrar tungu
er það næstum því eins og þjóðern-
ishreinsun enskunnar.“
Hreyfingin Plain English
Campaign, sem hefur barist fyrir
skýrari upplýsingum í opinberum
skjölum í 30 ár, fagnaði hins vegar
ákvörðun yfirvalda.
„Þetta eru opinber skjöl sem
menn þurfa að lesa og skilja til að
gera ráðstafanir sem hafa áhrif á líf
þeirra,“ sagði talsmaður hreyfing-
arinnar, Marie Clair.
bogi@mbl.is
Latnesk
orð bönnuð
Tæknibyltingin í kosningabaráttu
á sér nokkurn aðdraganda. Karl
Rove, ráðgjafi George W. Bush, og
menn hans beittu í fyrsta sinn árið
2000 þeirri aðferð að beina mikl-
um áróðurskröftum að afmörk-
uðum, litlum hópum.
Þetta hafa demókratar líka gert
af miklum dugnaði að þessu sinni
og ungir stuðningsmenn Obama,
fullir eldmóðs, hafa víða virkjað
fjölda fólks sem ekki hefur fyrr
sýnt áhuga á pólitík.
Howard Dean varð fyrstur til að
nota netið til fjáröflunar í próf-
kjörsbaráttu 2004. En umfangið í
netvæðingunni hjá Obama er slíkt
að um straumhvörf er að ræða.
Bush og Dean ruddu veginn
» Í stað „ad hoc“ (í sérstökuaugnamiði) skal nota „for
this special purpose“ eða
„improvised“.
» Í stað „bona fide“ (í góðritrú) ber að nota „in good
faith“ eða „genuine“.
» „E.g.“ (exempli gratia) víkifyrir „for example“ (t.d.).
» Nota skal „existing con-dition“ í stað „status quo“
(óbreytt ástand).
Forboðin orð