Fréttablaðið - 06.05.2009, Blaðsíða 30

MARKAÐURINN 6. MAÍ 2009 MIÐVIKUDAGUR6
S K O Ð U N
Sögurnar... tölurnar... fólkið...
V I K U L E G V E F R Á Ð Í B O Ð I A L L R A Á T T A
ÚT GÁFU FÉ LAG: 365 miðlar ehf. RIT STJÓRI: Óli Kr. Ármannsson, olikr@markadurinn.is RITSTJÓRN: Jón Aðalsteinn Bergsveinsson, jonab@markadurinn.is AUGLÝSINGASTJÓRI: Jón
Laufdal RIT STJÓRN OG AUGLÝSING AR: Skaftahlíð 24, 105 Reykja vík AÐ AL SÍMI: 512 5000 SÍMBRÉF: 512 5301 NETFÖNG: rit stjorn@markadurinn.is og aug lys ing ar@markadur-
inn.is VEFFANG: visir.is UM BROT: 365 miðlar ehf. PRENT VINNSLA: Ísa fold arprent smiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Markaðinum er dreift ókeyp is með
Fréttablaðinu Markaðurinn áskil ur sér rétt til að birta allt efni blaðs ins í staf rænu formi og í gagna bönk um án end ur gjalds.
Fyrirtæki setur jafnan upp heimasíðu til að kynna
sig og starfsemi sína. Vefsíðan er auglýst með
ýmsum hætti og smám saman fjölgar gestum að
garði. Það nægir þó ekki að fá heimsóknir á vef-
síðuna; hún þarf að höfða til gestanna.
Sumir átta sig ekki á, að heimasíður fyrir-
tækja snúast hvorki um fyrirtækið né vöru eða
þjónustu þess, heldur fyrst og fremst um núver-
andi eða væntanlega viðskiptavini. Þeir netverjar,
sem heimsækja fyrirtækissíðu, gera það því þeir
eiga þangað erindi. Þeir leita upplýsinga um vöru
og/eða þjónustu og, ef þær finnast mjög fljótlega,
ákveða þeir hvort skuli skipta við umrætt fyrir-
tæki eða athuga, hvort samkeppnisaðilar bjóði
betur. Þeir athuga þá ekki aðeins verðlag, held-
ur hvaða fyrirtæki virðist helst traustvekjandi
og líklegri til að bjóða vandaða vöru og þjónustu.
Þá ræður jafnan mestu upplifun þeirra af vefsíðu
fyrirtæksins, innhaldi hennar, útliti og viðmóti.
Fyrirtækisvefsíða þarf því að hafa eitthvað
markvert í boði, svo gesturinn staldri við, leiti
frekari upplýsinga og ákveði síðan að skipta við
fyrirtækið, eða snúa aftur þegar samanburði er
lokið.
Vefsíðan þarf að tala til gestanna á skiljanlegu
máli og bjóða upp á eitthvað sem þeir hafa áhuga á.
Að öðrum kosti er ólíklegt að hún skili fyrirtækinu
tilætluðum árangri. Með markvissri uppsetningu
síðunnar og góðri internetráðgjöf geta fyrirtæki
bætt ímynd sína enn frekar, fjölgað heimsóknum
og aukið sölu. Þannig græða bæði fyrirtæki og við-
skiptavinir; „win-win situation“, eins og engilsax-
ar segja. Gæðamunur á heimasíðum getur skipt
sköpum um hvort fyrirtæki dafni eður ei.
Ef spurningar vakna bendum við lesendum á
að leita til sérfræðinga, því mestur árangur næst
með fagmennsku í fyrirrúmi.
Skilar heimasíðan árangri?
Skilvirk miðlun upplýsinga er ein
af grunnforsendum þess að frjáls
markaður fái þrifist með eðlileg-
um hætti. Sú krafa sem uppi hefur
verið í samfélaginu um aukið
gagnsæi með bættu aðgengi að
upplýsingum á öllum sviðum er
því bæði sjálfsögð og æskileg.
Það er til að mynda eðlileg krafa
til stjórnvalda að upplýst sé um
raunverulega stöðu hagkerfis-
ins og fyrirætlanir til framtíð-
ar. Það er einnig eðlilegt, eins og
ítrekað var krafist fyrir síðustu
kosningar, að stjórnmálaflokkar
geri grein fyrir framtíðarstefnu í
helstu hagsmunamálum íslenskra
heimila og fyrirtækja, t.a.m. hvað
varðar peningastefnu, ríkisfjár-
mál, atvinnustefnu og hlutverk
ríkisins í atvinnurekstri. Skilvirk
upplýsingamiðlun um helstu hags-
munamál eykur líkur á að þátt-
takendur í hagkerfinu taki skyn-
samar ákvarðanir byggðar á rétt-
um forsendum, hvort sem um er
að ræða einstaklinga, fyrirtæki,
stofnanir eða stjórnvöld. Þannig
er hlutaðeigandi gert kleift að
leggjast markvisst á árarnar og
búa í haginn til framtíðar, fyrir
sig og fyrir hagkerfið í heild.
Þó með réttu megi gagnrýna
yfirvöld og stjórnmálaflokka
fyrir slælega upplýsingagjöf og
óljós svör við flestum aðkallandi
spurningum í aðdraganda kosning-
anna er einnig ljóst að í ranni við-
skiptalífs er ýmislegt sem betur
má fara. Þetta sést glögglega í
nýjasta Þjóðarpúlsi Gallup, en
þar kemur fram að tæplega 80%
landsmanna telja spillingu ríkja
í viðskiptalífinu. Þessu viðhorfi
verður að breyta – með beinum
aðgerðum af hálfu viðskiptalífs
– enda um að ræða forsendu þess
að hér geti þrifist kraftmikið og
heilbrigt atvinnulíf til lengri tíma.
Þar sem ógagnsæi og upplýsinga-
skortur eru helsta eldsneyti við-
horfa tortryggni blasir við að á
þeim má m.a. vinna með skilvirk-
ari miðlun upplýsinga úr rekstri
fyrirtækja.
Grunnupplýsingar um rekstur
fyrirtækja er að finna í ársreikn-
ingum. Samkvæmt lögum eiga
rekstraraðilar að skila ársreikn-
ing fyrir árið á undan eigi síðar en
í lok ágúst ár hvert. Þó svo nægt
svigrúm sé til skila af þessu tagi,
hefur verulega skort á að íslensk
fyrirtæki fari að ofangreind-
um lögum. Sem dæmi má
nefna að í lok ágúst á síð-
asta ári höfðu aðeins 12%
fyrirtækja hér
á landi skil-
a ð á r s -
reikningi fyrir árið 2007 til árs-
reikningaskrár. Enn í dag, ríflega
hálfu ári eftir eindaga ársreikn-
ingaskila, á um fjórðungur ís-
lenskra fyrirtækja eftir að skila
reikningi fyrir árið 2007. Að auki
hefur um fimmtungur fyrirtækja
ekki skilað ársreikningum fyrir
árið 2006 og því miður eru einn-
ig fjölmörg dæmi um að fyrirtæki
hafi ekki skilað ársreikningum
svo árum skipti.
Það er athyglisvert að vanskil
ársreikninga virðast heimatilbúið
vandamál sem vart þekkist í ná-
grannalöndum okkar. Ástæðan er
líklega sú að erlendis hafa yfirvöld
víðtækari refsiheimildir við van-
skilum, t.a.m. í formi fjársekta,
inngripa í starfsemi fyrirtækja
og jafnvel afskráningu þeirra ef
aðrar aðgerðir bera ekki árang-
ur. Íslenskir embættismenn hafa
þegar viðrað hugmyndir um hert
viðurlög við vanskilum ársreikn-
inga og í ljósi sögu slælegra skila
er varla hægt að gera athuga-
semdir við þær. Þetta er einung-
is eitt birtingarform þess hversu
mikilvægt opið samstarf milli
stjórnvalda og atvinnulífs er,
þar sem báðir aðilar axla sína
ábyrgð. Fari það samstarf úr
skorðum kallar það á viðbrögð
sem oft bitna á þeim sem
síst skyldi.
Til að auka á gegnsæi og um
leið trúverðugleika viðskiptalífs
er mikilvægt að uppræta sérís-
lensk vandamál líkt og það sem
hér um ræðir. Fyrir því eru marg-
ar hagnýtar ástæður, sem allar
lúta að trúverðugleika, bæði
innanlands og utan. Almennt má
segja að bætt upplýsingamiðlun
sé til þess fallin að draga úr van-
trú og tortryggni í garð íslensks
viðskiptalífs og liðka þannig við
viðskiptum. Birtingarmyndirn-
ar eru margvíslegar, allt frá því
að auka líkur á því að greiðslur
frá íslenskum fyrirtækjum fáist
tryggðar hjá erlendum greiðslu-
tryggingarfyrirtækjum til þess
að styðja við enduruppbyggingu
markaðar með fyrirtækjaskulda-
bréf, sem mjög er þörf á í þeirri
endurreisn íslensks atvinnulífs
sem framundan er.
Það er ljóst að ákall um aukið
gegnsæi og upplýsingamiðlun á
við um flesta þátttakendur í ís-
lensku hagkerfi; stjórnvöld, stofn-
anir og viðskiptalíf. Til að hraða
enduruppbyggingu hagkerfis-
ins og almennum bata í sam-
félaginu er brýnt að verða við
því kalli. Íslensk fyrirtæki geta
gengið á undan með góðu for-
dæmi – og eiga að gera – til að
mynda með því að standa tíman-
legar skil á lögbundnum rekstrar-
upplýsingum. Jafnvel væri hægt
að ganga lengra og fara fram
úr þeirri formlegu upplýsinga-
skyldu sem lögð er á herðar við-
skiptalífs, eins og einhver dæmi
eru um á undanförnum dögum.
Þannig sýna rekstraraðilar gott
fordæmi og vinna að eigin hags-
munum, hagsmunum atvinnulífs
og þjóðarinnar í heild.
REIKNINGSSKIL Greinarhöfundur bendir á þá brotalöm sem verið hefur í skilum fyrir-
tækja á ársreikningum og hvernig slík hegðan gangi gegn kröfu um gagnsæi og skilvirka
upplýsingamiðlun. MARKAÐURINN/VILHELM
Upplýsingagjöf og gagnsæi
Finnur
Oddsson
fram kvæmda-
stjóri Við skipta ráðs
Íslands.
O R Ð Í B E L G
www.8 . is
Jón Traust i Snor rason
f ramkvæmdast jó r i
A l l ra Át ta ehf .
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki
Áframhaldandi varfærnar stýrivaxtalækkanir um 100 til 150 punkta þar
sem óvissa ríkir um áframhaldið leiða þjóðina ekki annað en í ógöng-
ur. Efnahagslægðin sem við göngum í gegnum verður dýpri og lang-
vinnari en ella og enn frekar dregur úr trausti umheimsins á íslenskri
efnahagsstjórn. Þetta er álit skuggabankastjórnar Markaðarins sem
birtist í blaðinu í dag.
Skuggabankastjórnin færir veigamikil rök fyrir þeirri skoðun sinni að
nú sé kominn tími á breytt vinnulag peningastefnunefndar Seðlabank-
ans og látið verði af varfærnum skrefum í ákvarðanatöku um stýrivexti.
Þeirri spurningu hefur ekki verið svarað hvað það er í íslensku efnahags-
umhverfi sem kallar á hærri raunstýri-
vexti en nokkurs staðar annars staðar
þekkjast. Sú sérstaða má vera mikil, sér
í lagi þegar horft er til þess að landið býr
við gjaldeyrishöft sem verja gengi krón-
unnar og efnahagslíf sem er að kikna, ef
ekki í dauðateygjunum vegna vaxtapín-
ingar. Á sama tíma og atvinnuleysi fær-
ist í vöxt er fyrirtækjum gert ókleift að
auka við starfsemi sína eða leggja í fjár-
festingar vegna vaxtaokursins.
Vera má að enn þurfi þjóðin að blæða
fyrir drátt á nauðsynlegum stefnumark-
andi ákvörðunum, svo sem um framtíð-
arskipan peningamála. Skýr sýn í þeim
efnum er forsenda þess að aflétta megi
gjaldeyrishöftum og byggja á ný tiltrún-
að.
Aðstæðurnar sem þjóðin er í með hrun-
inn gjaldmiðil og fjármálakerfi í miðri
efnahagslægð eru um margt einstakar
og ríður því á að láta af kreddukenndum
ákvörðunum sem byggja á fræðum sem löngu hafa sýnt sig að eiga hér
ekki við. Stjórn Seðlabanka Íslands á peningamálum og fjármálastöðug-
leika brást og leita þarf nýrra leiða. Þetta þarf peningastefnunefnd bank-
ans að hafa í huga í ákvörðunum sínum og óskandi að hún fari vandlega
yfir þau rök sem skuggabankastjórnin hefur fram að færa.
„Almenn skilyrði í þjóðarbúskapnum einkennast af alvarlegri kólnun,
óviðunandi starfsskilyrðum fyrirtækja vegna óhóflegs fjármagnskostn-
aðar og vaxandi atvinnuleysi í kjölfarið. Í þessu ljósi er löngu tímabært
að ákveða myndarlega lækkun stýrivaxta nú þegar og leggja fram áætl-
un um frekari lækkun vaxta á komandi tíð,“ segir Ólafur Ísleifsson lekt-
or, sem situr í skuggabankastjórn Markaðarins, í rökstuðningi sínum
í blaðinu í dag. Þá segir Þórður Friðjónsson, forstjóri Kauphallarinn-
ar, ekki vafa í sínum huga á að besta leiðin til að forða of djúpri dýfu í
efnahagsmálum og óþörfum þjáningum sé umskipti í vaxtamálum. „Að-
ferðafræðin sem fylgt hefur verið um litlar breytingar og að sjá síðan
til er einfaldlega ekki viðeigandi lengur, ef ekki beinlínis hættuleg,“
segir hann og gefur lítið fyrir rök í þá veru að trúverðugleika stjórn-
ar í peningamálum kunni að vera teflt í tvísýnu séu stærri skref tekin
í vaxtalækkunum. „Ég tel hins vegar að trúverðugleika okkar sé teflt í
tvísýnu ef við getum ekki sannfært umheiminn um að hærri raunstýri-
vextir en í helstu hávaxtalöndum séu skaðlegir fyrir íslenskt efnahags-
líf,“ segir hann.
Skuggabankastjórnin kallar á stefnubreytingu í vaxtaákvörðunum og
framsetningu þeirra um leið og hún mælist til þess að gengið verði til
aðildarviðræðna við Evrópusambandið og stefnt að upptöku evru. Öðru-
vísi verði erfitt að renna stoðum undir trúverðuga hagstjórn og mynt
hér á landi. Undir þessi sjónarmið er óhætt að taka.
Á morgun verður kynnt ákvörðun peningastefnu-
nefndar Seðlabanka Íslands um stýrivexti.
Enn er kallað á veg-
lega lækkun vaxta
Óli Kristján Ármannsson
Aðstæðurnar sem
þjóðin er í með hrun-
inn gjaldmiðil og
fjármálakerfi í miðri
efnahagslægð eru
um margt einstakar
og ríður því á að láta
af kreddukenndum
ákvörðunum sem
byggja á fræðum sem
löngu hafa sýnt sig
að eiga hér ekki við.