Skinfaxi - 01.10.1915, Side 13

SKINFAXI
117
vermireiti, sáningu, hreinsun og vökvun
garSa o. s. frv. Síðari kaflinn er um ])ær
ýmsu tegundir grænmetis, sem höf. telur
að rækta megi hér á landi. Bókin er að
efni og frágangi hin eigulegasta og mun
vafalaust gera verulegt gagn, jafnvel þó
vor- og sumarfrostin séu garðræktinni til
meiri hindrunar í mörgum héruðum lands-
ins, heldur en búfræðingunum er Ijúft að
viðurkenna.
Jón H. Þorbergsson: Kyn-
bœtur sauðfjár. Rvik. 1915. Verð
1,25.
Jón H. Þorbergsson er vafalaust lærð-
asti fjármaður á landinu eins og komist
var að orði í einhverju blaði nýlega. Hann
heíir verið fjármaður frá blautu barnsbeini
innan lands og utan. Hann heíir árum
saman ferðast um hér á landi, kynt sér
sauðfjárræktina og gefið bændum leiðbein-
ingar. Hann hefir þess vegna betri að-
stöðu en nokkur annar fjárræktarmaður
til að tala af reynslu um alt, sem lýtur
að íslenskri fjármensku. Bók þessi er
mjög fjölbreytt að efni, og má þar fá mik-
inn fróðleik um margt, sem öllum áhuga-
sömum bændum kemur við. Sérstaklega
munu allir framfaravinir vera höfundi þakk-
látir fyrir tillögur hans um innflutning
sauðfjár, og útflutning á kœldu kjöti.
Þó að þessi mál snerti ekki beinlínis að-
alefni bókarinnar, eru þau þó afarþýðing-
armikil.
Lárus H. Bjarnarson: Laga-
lirein&un. Rvík. 1915.
Dálítil ritgerð um lagasmíði Islendinga
hin síðari ár. Vítir höf. þar fyrst og fremst
að allmikið af gildandi lögum Islendinga
sé á útlendu máli, og þá ekki síður hitt,
að sífelt er verið að breyta og bækla lögin,
þannig að ekki minna en 6—10 lagabútar
séu til um sama efni. Höf. vill að reynt
væri að vanda betur til laganna, og steypa
heildir úr hinum sundurlausu brotum. Bend-
ir hann á, að lögfræðisdeild Háskólans væri
vel fallin til að búa þá samsteypu í hend-
ur þingsins. Alt mun þetta rétt og vel
athugað en á eitt má benda höf„ sem ekki
kemur nægilega skýrt frarn i riti hans.
Glundroðinn í störfum þingsins er í ná-
kvæmu og eðlilegu samræmi við hið póli-
tíska skipulagsleysi i landinu. Meðan
markalinur flokkanna, og skipulag, er á
slíkri ringulreið, sem nú hefir verið, þá er
óhjákvæmilegt að mildð af þingstarfinu
verði óskapnaður. Breytum fyrst hugum
mannanna, þá breytast verk þeirra um
leið. Til að geta fengið lagahreinsun þarf
þinghreinsuu, og til að geta fengið betra
þing, þarf þjóðin að verða siðbetri. Þar
er þyngsta þrautin.
Eggerl Briem frá Viðey: Um
Harald liárfagra. Rvík lal5.
Þetta er merkileg bók. Höf. hefir tekið
fyrir til rannsóknar eitt hið mesta þrætu-
epli í sögu Norðurlanda, hinn svonefnda
Haraldsrétt. Málið hefir óbeinlínis mikla
sögulega þýðingu fyrir Islendinga, því inn-
anlandsstjórn Haraldar hárfagra flýlti fyr-
ir landnámi á Islandi, og sérstakar að-
gerðir hans urðu þess valdandi, að allmik-
ill hluti af harðgerðasta fólkinu flutti til
Islands. Höf. rannsakar viðskifti konungs
og þegna að því leyti sem snertir eignar-
nám jarða og skattanýungar.
Heimildir um þetta mál eru nær ein-
göngu í íslenskum fornritum,einkumHeims-
kringlu. Og þeim kemur saman um, að
um leið og Haraldur vann landið og fékk
stjórnmálavaldið í sínar hendur, þá hafi
hann líka slegið eign sinni á allar jarð-
eignir í landinu, og hver hóndi orðið leigu-
liði hans. Þetta hafi kjarkmestu stórbænd-
urnir ekki þolað og því flúið land. Asið-
ari tímum hafa norskir og íslenskir sagn-
fræðingar véfengt heimildirnar, og gert lítið
úr gildi þeirra. Konungur hafi lagt skatt
á bændur. Þeir hafi verið þvi óvanir og
haldið, að skatturinn væri landskuld, og
þeir þar með sviftir eignarrétti á óðalsbýl-