Skinfaxi - 01.12.1974, Blaðsíða 28

Uppreisnarfáninn er reistur. Ungmenna-
félagarnir draga hvítbláinn að húni á
hátíðinni til að leggja áherslu á baráttuna
fyrir fullu sjálfstæði. Þetta var ögrun við
konung og innlenda valdsmenn sem
kröfðust þess að merkið yrði fellt. Ung-
mennafélagarnir neituðu að fella fánann.
Þeir hvikuðu ekki á kröfunni um ísland
fyrir íslendinga.
Árið 1908 hélt lítt þekktur ungmenna-
félagi, Jóhannes Sveinsson, fyrstu mál-
verkasýningu sína í Reykjavík, en blöð
bæjarins sáu ekki ástæðu til að geta um
hana. Þá var það að Guðbrandur Magn-
ússon skrifaði í blaðið Austra fyrstu
greinina um Jóhannes og list hans. Hann
benti á ótvíræða hæfileika þessa unga
listamanns, og tengdi starf hans kröf-
unni um sjálfstæði til handa þjóðinni. Jó-
hannes Sveinsson Kjarval var áhugasam-
ur félagi í UMFR, og félagið studdi hann
fyrstu skrefin. Það efndi til happdrættis
til að styrkja hann til námsferðar til út-
landa. Vinningar voru málverk eftir hinn
unga listamann. Æ síðan voru þeir Guð-
brandur og Kjarval miklir vinir.
Árið 1909 hóf UMFÍ útgáfu málgagns
síns, Skinfaxa. Guðbrandur var einn af
af hvatamönnunum. 1911 var hann kos-
inn í ritnefnd blaðsins, og það var hans
verk að Jónas Jónsson frá Hriflu var ráð-
inn ritstjóri það sama ár. Skrif Jónasar
um þjóðfélagsmál í Skinfaxa vöktu mikla
athygli.
1911 var Guðbrandur kosinn sam-
bandsstjóri UMFÍ. Hann gegndi því
starfi til 1914 er hann flutti frá Revkja-
vík og gerðist bóndi í Holti undir Eyja-
fjöllum. Hann var dugandi og vinsæll
í starfi sambandsstjóra sem og öllu því
er hann tók sér fyrir hendur.
Ungmennafélagshreyfingin stendur í
28
mikilli þakkarskuld við slíkan mann.
Sjálfur tjáði hann hug sinn til hreyfing-
arinnar á áttræðisafmæli sínu í viðtali
við Skinfaxa með þessum orðum:
„Ungmennafélagshreyfingin og stefnu-
mál hennar urðu kjölfestan í lífi mínu.
Þessi hugsjónaeldur líftryggði mann í
æsku.“
LANDNÁMSHLAUP
UMSS í
SKAGAFIRÐI
Ungmennasamb. Skagafjarðar minntist
í sumar landnámsins m. a. með því að
efna til mikils boðhlaups um aht héraðið.
Hlaupið hófst við Ketilás í Fljótum og
var hlaupið sem leið liggur um Skaga-
fjörð austanverðan alla leið að brúnni
yfir Héraðsvötn við Grundarstokk. Yfir
hana var farið og þaðan hlaupið fram
Hólminn á Vindheimamela og yfir
Svartá á vaðinu við Saurbæ. Frá Saurbæ
var haldið norður fjörðinn vestanverðan
allt til Sauðárkróks og joaðan á Geitaberg
í Hegranesi þar sem hlaupinu lauk. Vega-
lengdin sem farin var er um 130 km., og
tók um 12 klukkustundir að Ijúka því.
132 hlauparar, konur, karlar og böm,
komu keflinu á áfangastað. Hlaupinu
stjómaði form. UMSS, Stefán Pedersen.
SKINFAXI