Skinfaxi - 01.06.1979, Blaðsíða 20

eftirmeðferð á tognun. Auk þess kemur
vel til greina að sprauta blöndu af svo-
nefndum steroidum og staðdeyfiefni á
auma blettinn. í versta tilfelli þarf að laga
þetta með smávægilegri skurðaðgerð.
Þessi aðgerð er fólgin í því að losa sam-
vexti í kringum sinafestuna.
Bólga kringum hásin. Langhlauparar fá
helst þennan kvilla ef þeir hlaupa mjög
langar vegalengdir á hörðum vegi eða
brautum. Fyrst finna þeir dálítið til
beggja megin við hásinarnar, næsta dag
dálítið meira og á þriðja degi eru þeir
jafnvel orðnir draghaltir. Þeir finna þá
brak eða marr beggja megin við hásinina,
svipað eins og gerist við sinaskeiðabólgu,
enda er þetta hliðstætt fyrirbæri þótt há-
sinin sé ekki í sinaslíðri. Meðferðin við
þessu er skilyrðislaus hvild frá æfingum í
eina til tvær vikur eða þar til eymslin eru
alveg horfin. Hægt er að varðveita þolið á
meðan með því að hjóla eða synda. Þegar
aftur er byrjað að æfa hlaup á að byrja
með stuttar vegalengdir, t.d. 3 km á dag
og helst á grasi eða mjúkri braut. Síðan á
að lengja hlaupin smátt og smátt.
Eymsli i fótleggjum er algengt fyrir-
bæri, en er ekki vandamál nema helst hjá
þeim sem stunda langar göngur eða
hlaup. Algengast er þetta á haustin þegar
skipt er frá mjúkri braut í harða, t.d.
þegar jörð fer að frjósa, en einnig á vorin
þegar skipt er af harðri braut í mjúka.
Ekki er alveg ljóst hvaða vefjaskemmdir
koma fram í þessum tilfellum. Þó má
stundum sjá á röntgenmynd brotlínu í
gegnum sköflunginn. Þetta brot hefur þá
komið af síendurteknu álagi þegar fótur-
inn skellur í jörðina. Með sérstakri tækni
er í mörgum tilfellum, líka hægt að sýna
fram á örsmá brot á sköflungnum, þótt
þau sjáist ekki á röntgenmynd. Sá sem
fyrir þessu verður þarf að hætta að
hlaupa í tvær til fjórar vikur en viðhalda
þolinu og byrja æfíngar hægt og hægt
eins og lýst er að ofan. Einnig þarf hann
þá að breyta hlaupastílnum þannig að táin
vísi beint fram þegar hann stigur niður, i
stað þess að hann sé lítið eitt útskeifur.
Hér að ofan hefur verið lýst ýmsum al-
gengum mjúkvefjameiðslum og meðferð
á þeim. önnur algeng meiðsl t.d. á hné
eru oft erfið að greina og krefjast sér-
hæfrar meðhöndlunar og verður því ekki
fjallað um þau hér. Hafa verður í huga,
að hér hefur verið lýst algengustu
meiðslum eins og þau koma venjulega
fyrir, en undantekningar hljóta alltaf að
vera til. Mörg meiðsl af þessu tagi batna
ekki að fullu, og margur í þróttamaður
verður að sætta sig við það sorglega hlut-
skipti að þurfa að hætta æfingum og
keppni alveg. Það getur líka verið þung
raun fyrir vel þjálfaðan íþróttamann að
þurfa að hætta æfingum tímabundið
vegna meiðsla. En slíkt er þó miklu betri
kostur en að þjösnast áfram skamman
tíma þrátt fyrir meiðslin og sitja svo ef til
vill uppi með varanleg örkuml í stað al-
gers bata, ef skynsemi hefði verið látin
ráða.
HEIMILDIR:
Peer H. Staff o.fl.: Nordisk Idrettmedisinsk
Kongress 1977, Syntex.
Peer H. Staff: Spörsmál og svar om bevegelsesapp-
aratets blötdelslidelser. Syntex terapiserie nr. 1.
1978.
Svein Nilsson: Spörsmál og svar om bevegelses-
apparatets blötdelsskader. Syntex terapiserie nr. 2,
1978.
Svein Nilsson: Blötdelsskader. Tidskrift den norske
lægeforening nr. 26 og 27, 1977.
Kjell Kaspersen: Taping av idrettskader, Norges
Idrettforbund 1977.
Jón Ásgeirsson: íþróttir — slys, íþróttasamband
islands.
20
SKINFAXI