Skinfaxi - 01.08.2002, Blaðsíða 32

Ég stóð þar á typpinu!
Leikarinn Stefán Karl Stefánsson hefur komið víða við á
sínum ferli í leiklistinni og látið mikið að sér kveða.
Hann byrjaði ungur að leika og er nú einn fremsti leikari
þjóðarinnar þótt hann sé ekki nema 27 ára. Stefáni er
margt til lista lagt og stígur hann víða niður fæti en
ásamt því að leika heldur hann reglulega fyrirlestra um
einelti í grunnskólum landsins og víðar. Á undanförnum
þremur árum hefur Stefán haldið í kringum 360 fyrir-
lestra. Allt gerir hann þetta í sjálfboðavinnu, hefur ekki
þegið eina einustu krónu fyrir og greiðir meira að segja
allan kostnað sjálfur, sem er verulegur. Ástæðan; hann
var sjálfur lagður í einelti á sínum yngri árum og fannst
kominn tfmi til að opna umræðuna um þetta alvarlega,
félagslega vandamál. Valdimar Kristófersson hitti
Stefán að máli á kaffihúsi nálægt vinnustað hans,
Þjóðleikhúsinu, og ræddi við hann um einelti og hið
óeigingjarna sjálfboðastarf hans.
Eftirsóttasti fyrirlesturinn á landinu
Stefán hefur leiklistarhæfileikana frá
náttúrunnar hendi en hann var rétt aö
komast á fermingaraldurinn þegar hann
var fenginn til að vera veislustjóri í fjöl-
mennri veislu. Hann byrjaði því ungur
að koma fram, en skyldi hann aldrei
hafa verið smeykur við að stíga á svið?
„Smeykur og ekki smeykur. Stundum er ég
að drepast úr stressi og stundum ekki.
Þetta fer ekki eftir dagsformi heldur eftir því
hvað ég er að gera á hverjum tíma. Þetta
fer mikið eftir því hvaða verkefni ég er með
og hversu öruggur ég er með það sem ég
er að fara að gera. Það er dálítið hollt að
fara upp á svið og vera ekki alveg öruggur.
Það reynir meira á mann og þá kemur
stressið og titringurinn fram.“
Ef við snúum okkur að þessu óeigin-
gjarna verkefni sem þú stýrir varðandi
einelti. Hvernig fór þetta allt saman af
stað og hverjir standa í þessu með þér?
„Þetta er algjörlega á mínum vegum. Þetta
hófst með því að gefinn var út bæklingur
um einelti, eða um félagslega útskúfun, þar
sem ég ásamt nokkrum öðrum einstakling-
um var notaður sem fyrirmynd. Honum var
dreift í félagsmiðstöðvar og í framhalds-
skóla í landinu. í tengslum við það fer ég að
hitta krakka í félagsmiðstöðvum og skólum
og tala við þá. Ég ræddi m.a. við 100
krakka í Tónabæ og eftir þær viðræður
komu um 40 krakkar til mín eftir á. Þau
höfðu ákveðna sögu að segja mér og leið
illa. Eftir þessar viðræður við krakkana fann
ég að þetta var hlutur sem þyrfti að gefa
nánari gaum. Ég fór því að rannsaka þetta
mál, krufði það og las m.a. fullt af bókum.
Eftir það fannst mér kominn tími til að
einhver stæði upp, segði eitthvað og talaði
mannamál beint frá sínu hjarta. Eitthvað
sem fólk skilur en ekki á einhverju fræði-
máli sem fæstir átta sig á. Ég fór síðan af
stað og þetta hefur þróast jafnt og þétt á
þeim 360 fyrirlestrum sem ég hef haldið á
undanförnum þremur árum.“
Var líka vondur við fólk
Þú lentir sjálfur í einelti þegar þú varst
yngri. Hafði það einhver áhrif á það að
þú lést verða af þessu? ,,Já, hiklaust. Ég
lenti í einelti sjálfur en það sem hefur samt
gleymst í umræðunni er að ég var líka ger-
andi og áhorfandi. Ég var ekki bara einhver
lítill og væskilslegur þolandi, sem er núna
að koma fram. Ég var líka vondur við fólk
og ég get aldrei beðist fyrirgefningar á því
nógu oft vegna þess að ég veit hvernig er
að vera báðum megin við línuna. Tilfinn-
ingalegur þroski og tilfinningaleg greind
verða meiri eftir því sem maður eldist. Þá
áttar maður sig almennilega á því að einelti
er ekki bara orð heldur viðbjóðsleg grimmd.
Einelti er félagslegt áreiti. Ef einelti hrjáir
einhvern þá er bókað mál að það er
eitthvað annað sem hrjáir hann líka. Það
getur verið ýmislegt, t.d. áfengis- og
vímuefnaneysla eða reykingar, eitthvað
sem hefði ekki gerst nema af því að við-
komandi var lagður í einelti. Þannig að af-