Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1978, Blaðsíða 29

Asgeir Gargani:
Sykurskipið
Ég ætla að segja ykkur litla sögu
af finnska sykurskipinu Virta, sem
strandaði í mynni Skerjafjarðarins
á stríðstímunum, og af eina
manninum sem fór út í það. Hann
heitir Skærungur.
Ég aldist upp í rauðu húsi í
Sörlaskjólinu við Skerjafjörðinn.
Þar er húsaröðin rétt ofan við
sjávarkambinn. Fyrir neðan húsið
er dágóð vör þar sem nokkrar
gráslepputrillur leggja upp. Sitt-
hvorumegin við vörina stóðu tvö
Ásgeir Gargani er skáldanafn
Ásgeirs Þórhallssonar. Ásgeir
er fæddur 14. apríl 1954, sonur
Leos Þórhallssonar og Stein-
unnar Ásgeirsdóttur. Hann er
alinn upp í Reykjavík. Ásgeir
hætti í Tækniskóla íslands eftir
eins árs nám vegna annarra
hugðarefna. Nú fæst hann við
„free-lance“ blaðamennsku.
Hann hefur stundað ýmis störf
bæði á sjó og landi.
pakkhús, annað rauðgult en hitt
grátt. Fjörukamburinn er gróinn
hvönn og njólum. í rauðgula
pakkhúsinu var saltfiskverkun og
fengum við strákarnir stundum
vinnu þar og þénuðum þá tvær
krónur. Gráslepputrönur standa á
kambinum. Þara-, skolp- og slor-
lykt fyllir andrúmsloftið. Ég man
að ég hélt því fram að Álftanesið
væri Ameríka. Ég taldi að stóra
gula fjölbýlishúsið sem stóð eitt
sér innar í firðinum við flæðar-
málið væri gult til að lýsa flugvél-
unum. Mér fannst að flugvélarnar
myndu hrynja úr loftinu ef það
tapaði litnum. Við strákarnir vor-
um vanir að flatmaga á klöppun-
um og brjóta heilann um hvernig
hægt væri að smíða fleka án þess
að löggan kæmist á snoðir um
það. Stundum dorguðum við ufsa
af klóakinu.
Skrítinn maður ráfaði um
svæðið. Við kölluðum hann
Skærung grásleppukarl. Þó réri
hann aldrei. En krakkar úr öðrum
hverfum kölluðu hann fjörukall-
inn. Hann var sífellt í sama síða
frakkanum og með sömu drullugu
derhúfuna. Hann hafði hvítgráan
skeggkraga undir hökunni og var
rauðbirkinn í framan. Hann ráf-
aði um svæðið og sat oft á bæjar-
rústunum er stóðu efst í vörinni.
Sagt var að hann hefði alist upp í
torfbæ sem stóð þar einu sinni. Þá
voru fiskreitir þar sem Sörla-
skjólshúsin eru núna. Hann var
víst fóstraður af einbúandi konu.
Ég man eftir honum eins lengi og
ég man eftir sjálfum mér. Hann
talaði aldrei við neinn. En aftur á
móti talaði hann stanslaust við
sjálfan sig. Ef einhver yrti á hann
þá bretti hann frakkalöfin fram og
stakk höndunum í vasana og
forðaði sér í burtu. Hann talaði
einstöku sinnum um veðrið við
grásleppukarlana. Fólk sagði að
hann væri eirðarlaus og tylldi
hvergi í vinnu, hefði fengið eitt-
hvað á sinnið. Lítið meira fékk ég
að vita. Stundum reyndi ég að
skríða til hans í háu grasinu og
hlusta á það sem hann var alltaf
að segja við sjálfan sig. En ég
komst aldrei það nálægt að greina
orðaskil. Hann forðaðist mig en
sendi mér oft djúpt augnaráð úr
fjarlægð.
Nýlega kom ég heim erlendis
frá og heimsótti þá æskustöðvar
mínar.
Nú er búið að mála gula húsið
grænleitt. Saltfiskverkunarhúsið
hefur verið rifið til grunna. En
Skærungur gamli er enn að ráfa
þarna í sólskininu. Hann er
krumpaður í framan af elli. Ég
settist við hlið hans á hruninn
vegg gamla torfbæjarins. Hann
horfði út á fjörðinn og talaði við
sjálfan sig. Hann hallaði sér fram
á sjórekið prik og tók ekki eftir
mér.
„Skipið er hlaðið sykri. Já, já, ég
skal sækja sykurinn. Það getur
brotnað í sundur hvenær sem er.
Sykur fyrir lífstíð. Litli kisi koma,“
heyrði ég hann tauta óskýrt.
„Hvaða skip ertu að tala um?“
Hann ansaði mér ekki.
„Manstu ekki eftir mér. Ég heiti
Ásgeir og ég lék mér hérna í fjör-
unni þegar ég var lítill,“ sagði ég
með hlýju í röddinni.
En hann ansaði mér ekki. Þá
tók ég eftir að hann var orðinn
heyrnarlaus. Ég lagðist í hvönnina
VÍKINGUR
29