Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1978, Qupperneq 31

og faldi mig við fætur hans. Ég var
svo lánsamur að hafa litla stílabók
á mér sem ég er vanur að púnkta
minnisatriði í. Nú púnktaði ég það
hjá mér sem hann tautaði við
sjálfan sig. Hægt var að ráða sögu
af hans slitróttu og stuttu frásögn-
um:
Það var á lygnum vordegi. Ský
sást ekki á himni og sólargeislarnir
streymdu til ilmandi jarðarinnar.
Skerjafjörðurinn var sléttur sem
spegill. Annað eins logn hafði ekki
komið í manna minnum. Um
fjögurleytið, þegar grásleppukarl-
arnir tíndust í land, sást risastórt
blátt skip stefna inn í Skerjafjörð-
inn utan af hafi. Fólkið á bæjun-
um tók að ókyrrast. Konurnar
söfnuðust saman á fjörukambinn
með litskrúðugar slæður á höfði
og óhreinar svuntur framan á sér.
Fólkið á saltfiskreitunum leit upp
frá vinnu sinni. Fyrir kom að út-
lend skip villtust inn í Skerja-
fjörðinn. Þau héldu að það væri
leiðin inn til Reykjavíkurhafnar.
Skipið stefndi beint á boðana í
mynni fjarðarins. Úrvinda grá-
sleppukarlarnir litu skelfdir til
hafs en ypptu öxlum og köstuðu
sér í næsta fleti, Skærungur í
fararbroddi. Þá var hann ungur og
myndarlegur og var sá sem hafði
flest net í sjó. Þeir reru snemma á
morgnana.
Það braut ekkert á boðunum
vegna lognsins svo skipstjórinn
áttaði sig ekki. Háflæði var. Loks
tók skipið niðri með miklu braki á
leiruboðanum. Konurnar gripu
fyrir munninn og tóku andköf,
sumar görguðu. Skipið lyftist upp
að framan og staðnæmdist. Það
var rækilega strandað og það átti
eftir að fjara undan því. Það var
átta þúsund lestir að stærð, hlaðið
sykri og hét Virta.
Björgunarbát sást slakað út og
mennirnir reru til lands að Álfta-
nesi. Samkvæmt heimildum er ég
fékk á Landsbókasafninu komust
allir mennirnir lífs af. En einn
köttur fórst með skipinu.
VÍKINGUR
Brátt spurðist út að skipið var
hlaðið sykri. Konurnar lögðu
hendi undir kinn. Þær hristu eig-
inmenn sína og hótuðu hinu og
þessu ef þeir reru ekki út í skipið
eftir sykri. En þeir töldu það óðs-
mannsæði. Sögðu að skipið væri
strandað á kletti, gæti hrunið nið-
ur og steinsokkið samstundis, að
það væri lífshættulegt að fara út í
það. Þar fyrir utan væri sykurinn
ónýtur af sjóbleytu. Aðrir lugu því
að skipið gæti sprungið í loft upp.
En móðir Skærungs vakti hann
með vatnsgusu úr vaskafati.
„Hypjaðu þig á fætur, drengur.
Reyndu að hreyfa spaðana. Held-
urðu að þú sért hér í sumarfríi,“
sagði hún hárri skrækróma raustu.
Skærungur settist ringlaður upp
í votu rúminu.
„Mannaðu þig upp. Ég var ekki
að fóstra þig svo þú gætir legið í
leti. Það er heill skipsfarmur af
sykri þarna úti. Þú veist að ég
kaupi slíkt dýrindi ekki í mat-
vörubúðinni. Við gætum eignast
sykur fyrir lífstíð,“ sagði hún og
slefaði.
Hún var lítil vexti, horuð og
með kónganef. Framan á henni
hékk götótt svunta. Hún hafði
enga slæðu á höfðinu. Hárið var
feitt og skítug var hún í framan.
Hún var í afskornum stígvélum
sínu úr hvorri áttinni.
Skærungur ýtti frá landi og
ræsti mótorinn. Háværir skellirnir
hljómuðu einkennilega síðla dags.
Konurnar veifuðu til hins hug-
prúða drengs.
Þegar Skærungur kom út að
skipinu sá hann að það var kol-
rústað. Það brakaði og marraði í
skrokknum, — ískraði og veinaði,
þegar járnið nuddaði neðan-
sjávarklettana. Skipið var staðið
að framan en flaut að aftan. Á
skutnum hékk kaðalstigi. Skær-
ungur tjóðraði trilluna við stigann
og klifraði upp. Sólin skein og það
bærðist ekki hár á höfði. Um borð
var allt hljótt, fyrir utan marrið.
En honum fannst eins og lítil vera
fylgdist með honum. Hann komst
ofan í lestarnar og sá að sykur-
inn var í sekkjum sem vel mætti
burðast með. Lestin var hálf af sjó.
Þegar hann reif gat á einn pokann
kom í ljós að aðeins ysta lagið var
blautt og hart, fyrir innan var
sykurinn heill. Hann færði bátinn
að síðu skipsins og byrjaði að
slaka sekkjunum niður. Þeir voru
þungir og hann klæddi sig úr að
ofan til að vera léttari á sér. Bát-
urinn varð fljótt hlaðinn. Skær-
ungur athugaði ekki að stöðugt
féll undan skipinu.
Vinarlegt kattarmjálm heyrðist
Skærungur lagði sekk frá sér og
hlustaði eftir hljóðinu. Hvergi sást
lífsmark. Ryðgað dekkið líktist
eyðimörk. Hann fór á stjá og fann
köttinn kúra í skoti út við lunn-
inguna. En þegar hann ætlaði að
taka hann upp stökk hann af stað,
nam staðar skammt frá og
mjálmaði.
„Hvað er að kisi minn. Litli kisi
komdu til mín,“ sagði Skærungur
og elti köttinn, því hann hafði
gaman af köttum.
En kisi hljóp fram í stafn skips-
ins. Þar náði Skærungur honum,
tók hann í fangið og strauk hon-
um. Kisi malaði.
Skyndilega heyrðust ógurlegar
drunur og slynkur kom á skipið.
Skærungur kastaðist á dekkið og
missti köttinn sem hljóp breim-
andi aftur eftir skipinu. Skipið tók
að skjálfa. Kötturinn stökk aftur í
skut með skottið upp í loft.
Skærungur greip dauðataki í
næstu rör og skelfingarsvipur
fyllti andlit hans. Afturhluti
skipsins seig niður og dekkið
sprakk í sundur með ógurlegum
hvín. Skipið tók að klofna í sund-
ur um miðju. Hann sá og heyrði
hvernig tommu þykkt stál rifnaði í
sundur eins og pappír. Skærungur
ýmist greip fyrir eyrun eða hélt sér
í rörið. Stögin í mastrinu slitnuðu
og rúðurnar í brúnni möskuðust.
Lestrarlúgurnar kubbuðust í
sundur. Skipið jagaðist til. Skut-
31