Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1978, Blaðsíða 35

minni gerðinni hefur komið með
fullfermi að landi og farið út eftir
6 tíma aftur.
Ýmsar breytingar til batnaðar
hafa þó verið gerðar á bátakjara-
samningunum frá því fyrst er
þessi skip komu og í þá átt að
nálgast hina gömlu togarasamn-
inga.
Þegar litið er til baka og hugsað
til allra þeirra verkfalla og samn-
inga, sem fylgt hafa í kjölfarið, þar
sem þessir togarasamningar hafa
þróast, þá verður mani á að spyrja
til hvers var öll þessi barátta? Var
bara verið að hugsa um stundar-
hag? Það er allt í einu uppgötvað,
að þessir samningar eru ekki
lengur boðlegir, sjómenn kæri sig
ekki lenur um að vinna sam-
kvæmt þeim.
Skýringin er kannski sú, að ný
kynslóð sjómanna hefur að mestu
ráðist til starfa á þessi skip. Víða
hafa allir bátar verið seldir burt til
þess að geta eignast togara. Fyrr-
verandi bátasjómenn eru því í
meirihluta á þessum skipum og
þekkja ekki önnur kjör. Margir
þessara togara eru líka reknir
svipað og landróðrabátar.
Eldri togarasjómenn, sem eitt-
hvað hafa látið sig þessi mál varða
eru hættir og farnir í land.
í stjórnlausu verðbólguþjóðfé-
lagi, eins og við höfum búið við
undanfarið, er eðlilegt að sjómenn
eins og aðrir einblíni aðeins á
launaliði samninga og láti sér fátt
finnast um önnur atriði. Peningar
eru nú einu sinni afl þeirra hluta,
sem gera skal.
Reyndar er það ekki alveg rétt,
að allir togarasjómenn hafi hafn-
að togarasamningunum, ennþá
eru 14 togarar, stærri en 500 brl.
gerðir út samkvæmt þessum
samningum. Sumar útgerðir
þeirra leita þó allra ráða til þess að
koma þeim í hóp hinna minni, eða
losna við þá.
Margir þessara togara eru á
söluskrá og rætt er um að minnka
aðra með hjálp siglingamála-
VÍKINGUR
stofnunarinnar. Það eru nú þegar
nokkrir skráðir 499 brl. og kannski
á þeim eftir að fjölga á næstunni.
Tveir af þessum minni togurum
hafa verið skráðir 500 brl. frá því
þeir komu til landsins, en trúlega
af tillitssemi við reglurnar, var
annar þeirra orðinn 499 brl. þegar
síðasta sjómannaalmanak var
prentað.
Það getur því farið svo, að tog-
arar af stærri gerðinni, sem gerðir
eru út á gömlu togarasamningana
verði ekki mikið lengur við lýði á
íslandsmiðum.
Það gæti orðið umhugsunarefni
fyrir marga togarasjómenn, ekki
síst þá eldri, sem stóðu í stappinu
við að knýja þá samninga fram,
hvernig slíkt má verða.
Vonandi eiga hinir ungu sjó-
mennt ogaraflotans ekki eftir að
þurfa að heyja baráttu þessara
manna aftur þegar tímar líða og
eðlilegt ástand bæði í atvinnu-
málum og fjármálum verður á ís-
landi.
Síðan þessi skip tóku að sigla
inná hafnir og hafnleysur landsins
hafa menn reikað um landið með
hugarfari gullgrafarans og hafnað
á hinum afskekktustu stöðum,
sem þeir myndu annars aldrei
augum líta, til þess eins að komast
á skutara og þá helst af minni
gerðinni og á það jafnt við um
yfirmenn sem lægra setta.
Vafalaust á eftir að fækka á
minni togurunum líka eins og
þeim stóru. Full áhöfn á nýsköp-
unartogurunum var 31 maður.
Fordæmið er þegar fyrir hendi:
300 brl. togari er gerður út með 9
mönnum. Það má búast við því að
heyra auglýsingar í útvarpinu í
framtíðinni svipaða og þegar hef-
ur heyrst. Matsveinn vanur tog-
veiðum óskast, eða vélstjóri vanur
netabætingum óskast á skuttog-
ara. Það verður að nýta mann-
skapinn.
Þegar útgerðarmönnum tókst
ekki að fá því framgengt í síðustu
samningum að fækkað yrði
mönnum á stóru togurunum úr 24
, sem er full áhöfn, var sett ákvæði
í samningana um það, að fyrir
hvern mann, sem áhöfnin vildi
fækka urn að eigin frumkvæði,
hækkaði skiptaprósentan lítillega
til hinna. Áhöfn á einu eða
tveimur skipum mun hafa notfært
sér þetta, en áhugi virðist næsta
lítill fyrir þessu tilboði útgerðar-
manna.
íslenskir togarasjómenn hafa
fengið að kynnast því hvernig það
er að vera á stórum og góðum
togurum, sem hæfa vel hinni
stormasömu veðráttu við strendur
landsins, á fjarlægum miðum eða
söluferðum til annarra landa. Þeir
bjóða áhöfninni uppá betri að-
búnað og vinnuaðstöðu. Erfið-
leikar voru í fyrstu með spönsku
togarana stóru, þeir eru alls 6, en
gæta verður þess þess, að þeir
voru einskonar tilraunasmíði fyrir
íslendinga, sem enga reynslu
höfðu í notkun slíkra skipa. Með
reynslunni og breytingum hafa
þeir sannað ágæti sitt eins og þeir
tveir togarar hafa sýnt, sem komu
síðast og Útgerðarfélag Akureyr-
inga keypti. Ekki hefur heyrst að
þeir hafi áhuga á því að losa sig
við þá. Mun þar líka vera flest til
fyrirmyndar er að togaraútgerð
lýtur og að sjómönnum snýr, enda
oft vitnað til þess manna á milli og
opinberlega. Á Akureyri hefux
líka í kringum þá útgerð skapast
einna heillegastur kjarni togara-
sjómanna, sem starfandi er á
landinu. Þar eru 5 togarar, þar af
einn af minni gerðinni.
Vonandi verður komið í veg
fyrir, að nokkur af þessum stóru
togurum verði seldur úr landi. Það
væru mistök eins og þegar Freyr,
einn nýjasti og stærsti togari fs-
lendinga var seldur til Englands á
sínum tíma. Því verður heldur
varla trúað að siglingamálastofn-
unin samþykki fáránlegar breyt-
ingar á pólsku togurunum stóru til
þess að gera þá minni, það er
undir 500 brl.
35