Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2007, Page 20

dýptarlínu á Grjóthryggnum, er um 3
sjómilur á breidd. Til samanburðar er
fjarlægðin á Eyjasundi frá Elliðaey að
20 m dýpislínu út af Bakkafjöru um 3
sjómílur en dýpi í Húllinu á Rastarhrygg,
sem nær rúmar 5 sjómílur til suðvesturs
frá Reykjanestd, er alls staðar innan við
100 metrar, víðast hvar 80 og 82 metrar.
Fjarlægð á milli stands í Húllinu sem
nefnist Kletturinn (á 10,2 m dýpi) og
Reykjanestáar þar sem eru þverhníptir
hraunhamrar er 4,9 sjómílur.
í Leiðsögubókinni, útg. 1991, segir
m.a. um siglingu i gegnum Húllið: „Sé
veður slœmt erfarið í um 2,5 sjóm. fjar-
lœgðfrá Reykjanesi....„í um 5 sjóm.fjar-
lœgðfrá Hafnarbergi"...,í a.m.k. 3 sjóm.
fjarlœgð frá Garðskaga“.... „1 miklum haf-
áttum ber að varast grunnin Vestrahraun og
Syðrahraun því á þeim getur brotið.“
Tveir reyndir skipstjórar í Keflavík,
þeir Oddur Sæmundsson og Óskar
Þórhallsson, töldu „fyrirhuga Djúpleið
bestu og um leið einu siglingaleiðina yfir
Reykjaneshrygg utanverðan bœði vegna
dýpis og vegna þess hve straumar eru minni
þar en í Húllinu.“
Sigurður Steindórsson skipstjóri á Ottó
N. Þorlákssyni, áður stýrimaður og afleys-
ingaskipstjóri á Bjarna Benediktssyni
og með 20 ára reynslu af veiðum á
Reykjaneshrygg tók í sama streng, þ.e.
hann taldi „fyrirhugaða Djúpleið einu sigl-
ingaleiðina yfir utanverðan Reykjaneshiygg
ogjafnframt bestu siglingaleiðina yfir hrygg-
inn að Húllinu meðtöldu.“
Mengunarslys í nágrannalöndum
í ljósi ummæla reyndra sjómanna, mik-
illar mengunar og milljarða tjóns hér í
næstu nágrannalöndum vegna stranda
oliuflutningaskipa eru flestir því sammála
að brýnt sé að beina siglingum skipa með
olíu og annan hættulegan farm utar og
lengra frá ströndinni.
Stærsti hagsmunaaðili í þessu máli öllu
saman er íslenska þjóðin sem verður að
borga brúsann ef illa fer. Auk þess getur
orðið óbætanlegt tjón á lífríki i hafinu,
ströndum landsins, dýra- og fuglalifi.
Hér er rétt að rifja upp nokkur alvarleg
strönd og þær afleiðingar sem þau hafa haft
Olíuflutningaskipið Torrey Canyon
strandaði árið 1967 á Sjösteina-skerjum
við suðvestur Bretland og 120 þúsund
lestir af hráolíu fóru í sjóinn og meng-
uðu allar strendur Cornwall og suðvestur
Englands.
Hinn 16. mars 1978 var oliuflutninga-
skipið Amoco Cadiz 9 sjómífur norður
af eyjunni Quessant út af Bretaniuskaga,
fulllestað með um 220 þúsund tonn af
hráolíu þegar stýri skipsins festist í stöð-
unni hart i bakborða. Það var álands-
vindur, stórastormur og haugasjór af
norðvestri, en þarna eru sterkir sjávarfall-
astraumar. Skipið var að hrekjast út af
klettaströndinni allan daginn, algjörlega
stjórnlaust með dráttarbát við hliðina
i fjóran og hálfan tíma áður en aðstoð
hans var þegin. Tólf tímum eftir að stýrið
festist rak Amoco Cadiz endanlega upp
á Bretaníuskaga, brotnaði þar í sundur
og 220 þúsund tonn af hráolíu flæddu í
sjóinn og menguðu 400 kílómetra strand-
lengju Bretaniu. Strandið kostaði þá tæpa
5 milljarða íslenskra króna eða sem svar-
ar einum Hvalfjarðargöngum.
Olíuflutningaskipið Exxon Waldes
strandaði í Prince Wiffiam sundi í Alaska
árið 1989; í hafið fóru (11 milljónir
gallona) um 40 þúsund tonn af olíu og
hálfu öðru ári síðar, hinn 26. janúar 1991
mátti lesa í því virðulega breska blaði The
Times að 270.000 fuglar hefðu drepist af
völdum strandsins á Exxon Waldes.
Hinn 5. janúar 1993 stöðvuðust báðar
aðalvélar olíuflutningaskipsins Braer
þegar skipið var í hvössum álandsvindi
um 10 sjómílur suður af Hjaltland. Fimm
klukkustundum síðar rak Braer upp i
klettótta strönd Quendaleflóa,
syðst á Hjaltlandi. Skipið var
með 85.000 tonn af óhreins-
aðri jarðolíu sem mengaði
strendur Hjaltlands og hafið um
kring. Strandið kostaði a.m.k.
einn milljarð íslenskra króna
miðað við gengi í september
1993 og olli miklum búsifjum á
Hjaltlandi.
Aðskildar siglingaleiðir í
alþj óðasiglingareglunum
Reglur um aðskildar siglingaleiðir voru
í fyrstu settar til að draga úr árekstrum
á fjölförnum siglingaleiðum eins og á
Ermarsundi, Eyrarsundi, Stóra-Belti,
Gíbraltarsundi, Malakkasundi og fleiri
alþjóðasiglingaleiðum. Reglurnar um
aðskildar einstefnuleiðir tóku alþjóðlegt
gildi 15. júlí 1977 með alþjóðasiglinga-
reglunum frá 1972. Bretar og Frakkar
tóku til reynslu upp aðskildar siglinga-
leiðir á Doversundi árið 1967 og gaf það
strax mjög góða raun.
Einstefnuleiðirnar eru árangursrík-
ustu breytingar og nýmæli sem hafa verið
gerð á siglingareglunum og hafa dregið
verulega úr árekstrum og ströndum skipa
og auk þess auðveldað skipulag og eftirlit
með siglingum.
Eitt er víst að Wilson Mugga hefði
ekki strandað ef tillögur meiri hluta
nefndarinnar um aðskildar siglingaleið-
ir og svæði sem skip eiga að forðast að
sigla inn á hefðu verið komnar til fram-
kvæmda.
Bretar og Frakkar tóku til reynslu upp
aðskildar siglingaleiðir á Doversundi árið
1967. Þetta gaf strax góða raun.
Grafið hér að ofan sýnir áhrif aðskilinna siglinga-
leiðafyrstu ár þeirra í Doversundi.
Auk tillagna um aðskildar siglingaleiðir
Fjöldi skipa í árekstrum á Doversundi.
Siglingareglurnar
endurskoðaöar.
1961 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979
5t Margaret's Bay
Langdon Battery
Fairlight
Dunkerque
Leid djúpristrii skip.i
Svaeði. sem skilja leiðir
Vitaskip
Grynningar, sandrif
Umferðarstraumur
Ratsjá
(ITZ) Strandleið ****
Baujur CTi
Venjuleg mðrk
ratsjárgaeslu
Vcgalcngd milli A og B
- 70 sjómilur
Kvarði: I___I____l____I----1
0 5 10 15 20
Sjómílur
Aðskildar siglingaleiðir i Doversundi
20 - Sjómannablaðið Víkingur